Ακούραστη και ταλαντούχα, γυρνάει από το τραγούδι στο θέατρο, κι από τα μαθήματα στο Baumstrasse. Η Μάρθα Φριντζήλα δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις. Κουβαλώντας συνεργασίες που έχουν σφραγίσει την καριέρα της και μια φωνή που ξεχωρίζει, βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση. 

Ads

Πρόσφατα συμμετείχε στην μουσική παράσταση «Every trip is a trip one-way», όπου είχε και την σκηνοθετική επιμέλεια, τραγουδώντας αλλά και απαγγέλοντας αποσπάσματα κειμένων και ποιήματα, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Συνάντησης «Τέχνη και Πολιτισμός απέναντι στην Ξενοφοβία». Με αφορμή την παράσταση μίλησε στο tvxs.gr για την ξενοφοβία, τον ρατσισμό, την διαφορετικότητα, αλλά και πως μπορούμε να σκοτώσουμε το τέρας της ακροδεξιάς.

  • Πριν από λίγο καιρό ο Δρόμος με Δέντρα -Baumstrasse μαζί με την Artifactory και τους εταίρους της  Kulturskolen i Ås Art & Music School πραγματοποίησαν την συνάντηση «Τέχνη και Πολιτισμός απέναντι στην Ξενοφοβία». Πώς θα μπορούσε η τέχνη να πολεμήσει τα φαινόμενα της ξενοφοβίας και της ρητορικής μίσους, τα οποία αναπτύσσονται σε περιβάλλον έλλειψης συμπερίληψης και ανοχής για τον άλλο

Η ίδια η λειτουργία της τέχνης είναι να στρέφει την προσοχή μας απέναντι στο γνώριμα ανοίκειο, στο άλλο που είμαστε εμείς, στα κομμάτια του υποτιθέμενου εαυτού μας που δεν γνωρίζουμε ή νομίζουμε ότι γνωρίζουμε πολύ καλά. Κάθε έργο τέχνης είναι στην ουσία ένα κάλεσμα σε κάτι μυστηριώδες που άλλοτε μπορεί να το αναγνωρίζουμε ως κάτι πολύ δικό μας ή ως κάτι εντελώς ακατανόητο.

Η τέχνη μπορεί να δώσει κουράγιο σε ανθρώπους που το χρειάζονται, που το αναζητούν, που δεν θέλουν να φοβούνται ή που θέλουν, ακόμα και αν φοβούνται, να είναι θαραλλέοι.  Μπορεί να εμψυχώσει και να τονώσει την πίστη μας στον κάθε άνθρωπο ακόμα και σε αυτόν που μπορεί να θεωρούμε τον χειρότερο εχθρό μας.

Ads
  • Η Μουσική παράσταση “Every trip is a trip one-way” στην οποία συμμετείχατε τραγουδώντας αλλά και απαγγέλοντας αποσπάσματα κειμένων και ποιήματα σε διάφορες γλώσσες έγινε με τη συμμετοχή καταξιωμένων Ελλήνων και ξένων δημιουργών. Ποια ήταν η ανταπόκριση τους στο κάλεσμα για την παράσταση;

Ήταν πολύ θερμή. Ήταν ένα μικρό θαύμα. Στη συναυλία εμφανίζονται κάποιοι από τους καλύτερους μουσικούς της χώρας μας ο Τακής Φαραζής, ο Χάρης Λαμπράκης, ο Αντώνης Μαράτος, ο  Βασίλης Μαντζούκης, ο Νίκος Παπαϊωάννου. Οι ξένοι τραγουδιστές είναι μετανάστες, που ζουν χρόνια στη χώρα μας η Ζεκιγιέ Γιουρεκλί και η Σεράι Γιαλτσίν από την Τουρκία,  η Valentina Ursache και η Aria Ungureanu από τη Μολδαβία, ο Χουσεΐν Μπαντράν από τη Συρία. Αλλά και Ελληνες καλλιτέχνες όπως ο Ιώκο Ιωάννης Κοτίδης που εκπροσώπησε την drag σκηνή ως Imiterasu. Την κινηματογράφηση έκανε ο Πάνος Ανδριανός, πολύτιμός συνεργάτης με τον οποίο έχουμε κοινή καλλιτεχνική αντίληψη. Τους φωτισμούς έκανε ο υπέροχος Περικλής Μαθιέλλης και τον ήχο ο σταθερός συνεργάτης μας Γιάννης Παξεβάνης.

image

  • Εσείς πως βιώσατε την εμπειρία του “Every trip is a trip one-way”;

Η συναυλία έγινε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου “Art and Culture Vs Xenophobia”  το οποίο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης την Artifactory και εταίρους το Ås Art & Music School του Δήμου του Ås και την Δρόμος με Δέντρα -Baumstrasse.
Στόχος ήταν η δημιουργία μιας τριήμερης συνάντησης στην Δημοτική Αγορά της Κυψέλης, έναν χώρο με συμβολική βαρύτητα για το κέντρο της Αθήνας και τη γειτονιά της Κυψέλης, στην οποία συμμετείχαν φορείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό οι οποίοι με όχημα την τέχνη και τον πολιτισμό καταπολεμούν την ξενοφοβία με το έργο και τη δράση τους. Συγκεντρώθηκαν 40 οργανώσεις οι οποίες παρουσιάσαν το έργο τους ενώ παράλληλα διοργανώθηκε διεθνής  έκθεση φωτογραφίας με τίτλο Tolerance(s) με θέμα την Ξενοφοβία, στην γκαλερί EOS στην πλατεία Βικτωρίας.

Εμείς συμμετείχαμε στο έργο με τη δημιουργία της παράστασης “Every trip is a trip one-way” στην οποία παρουσιάζουμε τραγούδια και αποσπάσματα κειμένων καθώς και ποιήματα σε διάφορες γλώσσες. To έργο λόγω κορονοϊου αναβλήθηκε 2 φορές και από το 2019 ψάχναμε τρόπο να  το ολοκληρώσουμε.
Η δουλειά μας για τη συναυλία έγινε τελικά με εντατικά γυρίσματα μιας εβδομάδας σε covid free περιβάλλον με χιούμορ και συγκίνηση. Συνέπεσε με το θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη και με έναν τρόπο συνδεθήκαμε με τον αποχαιρετισμό του και με τα μηνύματα που απηχεί η προσωπική, πολιτική και καλλιτεχνική του ιστορική πορεία που δεν έχει σύνορα.

  • «Κάθε τι ξένο μάς προκαλεί αμηχανία και φόβο. Ίσως γιατί εμείς νιώθουμε ενδόμυχα ξένοι σ’ ό,τι μας προσφέρεται, σ’ ό,τι ανοίγεται μπροστά μας νέο και λαχταρά να το δεχτούμε», γράφει μεταξύ άλλων η ανακοίνωση της μουσικής παράστασης. Γιατί τελικά στερούμε από τους εαυτούς μας τη γνωριμία με το «άλλο» που είναι τελικά το «ίδιο»;

Μάλλον από φόβο για το πόσο μπορεί μια τέτοια γνωριμία να μας αλλάξει. Γιατί νομίζω προτιμούμε να έχουμε βεβαιότητες παρά αυτές να κλονίζονται ή να είμαστε αναγκασμένοι διαρκώς να αναθεωρούμε απόψεις και συμπεριφορές.

  • Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αρκετά μεγάλη άνοδος ακροδεξιών παρατάξεων τόσο στην Ελλάδα όσο και άλλες χώρες. Πώς μπορούμε αναχαιτίσουμε το νέο κύμα ξενοφοβίας, βίας και ρατσισμού;

Με παιδεία. Με διάβασμα. Με δίκαιη κρίση. Με ανθρωπιά, με αλληλεγγύη. Με λιγότερα fake news. Με ψυχραιμία. Με γνώση της ιστορίας, της γεωγραφίας, της οικονομίας. Με τραγούδια. Με ταινίες. Συζητήσεις. Με σκέψη. Με δράση όπου και όπως μπορούμε. Στη γειτονιά, στην πλατεία, στο δρόμο, στο ασανσέρ, στο ταξί, στο καφέ. Πριν τρία χρόνια δολοφονήθηκε μπροστά στα μάτια μας ο Ζακ και κανένας δεν τον υπερασπίστηκε. Πριν λίγους μήνες όμως μία σερβιτόρα σε ένα καφέ βοήθησε μια κακοποιημένη κοπέλα να απομακρυνθεί από τον αστυνομικό νταβατζή της. Αυτή η σερβιτόρα είναι το παράδειγμα για όλους.

image

  • Πριν λίγες μέρες ο δήμος Μετεώρων απαγόρευσε την έλευση της κούκλας Αμάλ, που ταξιδεύει την Ευρώπη για να ευαισθητοποιήσει τους Ευρωπαίους πολίτες για το δράμα των ασυνόδευτων παιδιών προσφύγων, ενώ ακροδεξιοί κατάφεραν να ακυρώσουν την εκδήλωση του The Walk στο Μεταξουργείο. Πώς μπορεί μια ξύλινη κούκλα να δημιουργεί ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα;

Αυτή είναι η δύναμη της τέχνης. Φέρνει τον άνθρωπο αντιμέτωπο με τον εαυτό του. Όποιος προπυλακίζει ή επιτίθεται σε μία κούκλα υψώνει έναν καθρέφτη στην κοινωνία. Και σ’ αυτόν τον καθρέφτη αναγνωρίζουμε ή όχι το πρόσωπό μας. Και τελικά μια ξύλινη κούκλα έχει μεγάλη δύναμη. Η ιστορία έχει πολλά παρόμοια παραδείγματα. Όταν χάνεται η απλή λογική και βασιλεύει ο φανατισμός και ο φόβος παρατηρούνται φαινόμενα σαν κι αυτό. Θέλω να πιστεύω πως δεν είναι ικανά να αναχαιτίσουν το ποτάμι της ανθρωπιάς και της συμπαράστασης. 

  • Τρία χρόνια έχουν περάσει ήδη από το περιστατικό της δολοφονίας του Ζακ Κωστόπουλου δίχως να εκδικαστεί η υπόθεση και να τιμωρηθούν οι ένοχοι. Παρόλο που πραγματοποιήθηκε δυναμική συγκέντρωση στη μνήμη της Zackie Oh, το πρόβλημα συνεχίζει να υπάρχει. Θεωρείτε ότι η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη;

Δεν μπορώ να πω ψέμματα, δεν είμαι αισιόδοξη, αλλά έτσι είμαι εγώ. Θα το δούμε. Σε λίγες μέρες θα ξεκινήσει η διαδικασία στο δικαστήριο. Το ότι καταδικάστηκε η Χρυσή Αυγή μάς κάνει να ελπίζουμε ότι θα λειτουργήσει η δικαιοσύνη. Η δολοφονία τού Ζακ Κωστόπουλου είναι ένα έγκλημα καθαρά ρατσιστικό. Υπάρχουν ευτυχώς οι αποδείξεις, δεν γίνεται να μην πιστεύουμε στα ίδια μας τα μάτια. Όλοι είμαστε μάρτυρες ενός αδιανόητου εγκλήματος μίσους που θα μας στοιχειώνει για πάντα.

  • Τελικά πόσο ανεκτικοί είμαστε απέναντι στη διαφορετικότητα στην κοινωνία που ζούμε;

Ο χώρος είναι προς διεκδίκηση. Και σε συλλογικό και σε ατομικό επίπεδο. Υπάρχει ομοφοβία, υπάρχει ξενοφοβία. Την ίδια στιγμή όμως στη χώρα μας υπάρχει και το σύμφωνο συμβίωσης ομόφυλων ζευγαριών κάτι ανήκουστο για άλλες χώρες. Να εκτιμάμε τα κεκτημένα των κινημάτων, να τα περιφρουρούμε, να τα σεβόμαστε και να ξέρουμε ότι ακόμα υπάρχει δρόμος προς μια πιο ανεκτική και δημοκρατική κοινωνία.

  • Στις 24-26 Σεπτεμβρίου το έργο «Τέχνη και Πολιτισμός απέναντι στην Ξενοφοβία» ταξιδεύει μαζί με την έκθεση Tolerance (s) για να παρουσιαστεί στο Πολιτιστικό  Κέντρο του Δήμου του Ås στη Νορβηγία. Τι άλλα σχέδια ετοιμάζετε;

Οργανώνουμε τα μαθήματα, τα εργαστήρια και τα σεμινάριά μας που ξεκινούν -αν όλα πάνε καλά- τον Οκτώβρη,  προετοιμάζουμε την νέα μας παράσταση βασισμένη στην Κληρονομιά του Μαριβώ για τον προσεχή Δεκέμβρη και παράλληλα εργαζόμαστε πάνω στην Ορέστεια του Αισχύλου για το Αττικό Σχολείο Αρχαίου Δράματος, μία εργασία που ξεκίνησε το 2019 και θα ολοκληρωθεί το 2023.

Πληροφορίες για το πρόγραμμα «Τέχνη και Πολιτισμός απέναντι στην Ξενοφοβία» θα βρείτε εδώ: https://www.artifactory.eu/acvsxaboutgr