Μια μυστήρια ασθένεια πλήττει Αμερικανούς και Καναδούς διπλωμάτες, κατασκόπους και προσωπικό πρεσβειών σε όλο τον κόσμο. Πάνω από 200 άτομα έχουν αναφέρει συμπτώματα που προκαλούν σύγχυση τους γιατρούς. Τα κρούσματα εντοπίστηκαν για πρώτη φορά στην Κούβα και έκτοτε εμφανίστηκαν σε Αυστραλία, Αυστρία, Κολομβία, Ρωσία και Ουζμπεκιστάν.

Ads

Στις 24 Αυγούστου, η Καμάλα Χάρις, αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, καθυστέρησε -σαφώς επηρεασμένη- την πτήση της στο Βιετνάμ, λόγω ύποπτων κρουσμάτων στην πρωτεύουσα της χώρας στο Ανόι. Την περασμένη εβδομάδα, η Wall Street Journal ανέφερε ότι δύο ακόμη Αμερικανοί αξιωματούχοι στη Γερμανία, φαίνεται να προσβλήθηκαν, όταν για πρώτη φορά αναφέρθηκαν συμπτώματα στη χώρα του ΝΑΤΟ.

Τι μπορεί να προκαλεί το «σύνδρομο Αβάνας»;

Στα τέλη του 2016 στην Αβάνα, την πρωτεύουσα της Κούβας, αρκετοί αξιωματικοί της CIA που εργάζονταν στην αμερικανική πρεσβεία περιέγραψαν την αίσθηση πίεσης στο κεφάλι τους και αυτό που ακούστηκε σαν ένα σμήνος τζιτζικιών. Υπέφεραν από ναυτία και κόπωση και είχαν πρόβλημα να θυμηθούν πράγματα. Παραπονέθηκαν επίσης για πόνο στο αυτί και απώλεια ακοής.

Ads

Αργότερα, οι εξετάσεις που ακολούθησαν, αποκάλυψαν βλάβη ιστού παρόμοια με εκείνη που προκαλείται από τροχαίο ατύχημα ή έκρηξη βόμβας. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ τρομοκρατήθηκε, αποσύροντας περισσότερο από το μισό προσωπικό της πρεσβείας της στην πόλη. Θα μπορούσαν, άραγε, οι Κουβανοί να χρησιμοποιήσουν ένα μυστηριώδες νέο όπλο;

Αρχικά, Αμερικανοί αξιωματούχοι έδειξαν να ευθύνονται ηχητικά όπλα, συσκευές που χρησιμοποιούν τον ήχο για να ενοχλούν και να αποπροσανατολίζουν. Αλλά αυτή η θεωρία εγκαταλείφθηκε επειδή τα ηχητικά κύματα σε συχνότητες εκτός του εύρους της ανθρώπινης ακοής δεν μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα παρόμοια με διάσειση.

Στη συνέχεια εξέτασαν τα μικροκύματα. Μια έκθεση που δημοσιεύτηκε πέρυσι από την Εθνική Ακαδημία Επιστημών Μηχανικής και Ιατρικής (NASEM) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι δέσμες μικροκυμάτων θα μπορούσαν να αλλάξουν τη λειτουργία του εγκεφάλου χωρίς να προκαλέσουν «μεγάλη δομική βλάβη», εξηγώντας πολλά από τα συμπτώματα. Το 2019, μια άλλη έκθεση στο Journal of the American Medical Association (JAMA) κατέληξε σε παρόμοιο συμπέρασμα. Σύμφωνα με την έκθεση της NASEM, η Ρωσία ασχολείται με την τεχνολογία μικροκυμάτων από τη δεκαετία του 1950 καθώς η ΕΣΣΔ τους τα χρησιμοποιούσε εναντίον της αμερικανικής πρεσβείας στη Μόσχα.

Ωστόσο, άλλοι ειδικοί στα μικροκύματα είναι πιο προσεκτικοί. Ο Jeffrey Staab, καθηγητής ψυχιατρικής στην κλινική Mayo, που ήταν στην ομάδα του NASEM, είπε ότι υπήρχαν πολύ λίγες πληροφορίες για τους πάσχοντες για να εξαχθούν συμπεράσματα. Και παρόλο που οι επιστήμονες γνωρίζουν από καιρό ότι οι δέσμες μικροκυμάτων που κατευθύνονται στο κεφάλι ενός ατόμου μπορούν να τους κάνουν να ακούσουν ήχους -κάτι που ονομάζεται φαινόμενο Frey- δεν είναι γνωστό ότι προκαλεί τραυματισμούς. Ο Kenneth Foster, ο επιστήμονας που περιέγραψε για πρώτη φορά τον μηχανισμό, πιστεύει ότι η ερμηνεία των μικροκυμάτων «αψηφά την αξιοπιστία».

Η τρίτη εξήγηση

Μερικοί δίνουν μια τρίτη εξήγηση, την οποία καμία από τις ομάδες του NASEM και του JAMA δεν θα μπορούσε να αποκλείσει: μαζική ψυχογενής ασθένεια. Αυτή μπορεί να συμβεί όταν τα άτομα μιας ομάδας αντιλαμβάνονται τα ίδια συμπτώματα, ανεξαρτήτως των αιτιών. Οι υποστηρικτές του πιστεύουν ότι δεν υπάρχει υποκείμενη ασθένεια, παρόλο που τα συμπτώματα είναι πραγματικά και ενοχλητικά. Μπορεί να συνέβαλε, το ακραίο άγχος του να ζεις υπό παρακολούθηση όλο το εικοσιτετράωρο στην Κούβα, η οποία είχε μόλις αποκαταστήσει τους διπλωματικούς δεσμούς με την Αμερική το 2015.

Παρόλο που σχεδόν το 1/3 των ατόμων ανέφεραν απώλεια ακοής στην Κούβα, μια τυπική δοκιμή διαπίστωσε ότι η απώλεια συνέβη πραγματικά σε δύο από τους 21 ανθρώπους ενώ και οι δύο υπέφεραν πριν από τα περιστατικά στην Κούβα. Οι εγκεφαλικές εξετάσεις έδειξαν αλλαγές στη λευκή ουσία (ο ιστός που αποτελεί περίπου το 60% του εγκεφάλου) σε τρεις από τους 21 ασθενείς, κάτι που δεν είναι ασυνήθιστο για μια ομάδα φυσιολογικών ατόμων δοκιμής αυτού του μεγέθους δείγματος. «Όταν αφαιρείτε αυτά τα σοβαρά συμπτώματα, αυτό βλέπουν οι γιατροί στα γραφεία τους καθημερινά», λέει ο Robert Baloh, νευρολόγος που επινόησε μερικές από τις δοκιμές που χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση των προσβεβλημένων διπλωματών.

Στους πολιτικούς και επιστημονικούς κύκλους, η θεωρία μιας επίθεσης συνεχίζει να έχει βάση. Στις 6 Αυγούστου Αμερικανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του Διευθυντή του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (NSA)  και των προϊσταμένων της CIA και του FBI, συναντήθηκαν για να συζητήσουν την πρόοδο των ερευνών για το σύνδρομο. Αρκετοί από τους συμβούλους του προέδρου Τζο Μπάιντεν έχουν πει ότι πιστεύουν πως η CIA θα εντοπίσει τελικά το σύνδρομο της Αβάνας (αναφέρεται από τη διοίκηση ως «ανώμαλα περιστατικά υγείας») στη Ρωσία. Αλλά κάποιοι ανησυχούν ότι η πολιτική παρεμποδίζει την επιστημονική πραγματικότητα. Ανεξάρτητα από το αν το σύνδρομο προκαλείται από μυστικό όπλο ή είναι ψυχογενές, τα συμπτώματα είναι πραγματικά και συχνά αγωνιώδη για όσους επηρεάζονται.

Πηγή: Economist