Δέκα χρόνια πέρασαν από τη γέννηση του Tvxs, ενός μέσου που ξεκίνησε βάζοντας το στοίχημα της αξιόπιστης και ανεξάρτητης ενημέρωσης. Δέκα χρόνια κατά τα οποία δώσαμε τη δημοσιογραφική μάχη για να παραμείνουμε «Fake News Free».

Ads

* ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το Tvxs.gr γιορτάζει τα 10α «Fake News Free» γενέθλιά του

Με αφορμή τα 10α γενέθλιά μας αποφασίσαμε να ανοίξουμε τον δημόσιο διάλογο για τα Fake News, που απειλούν όχι μόνο την ενημέρωση αλλά και τη Δημοκρατία, και να απονείμουμε για πρώτη φορά τα «Βραβεία Πινόκιο 2018» στις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις που διαβάσαμε ή ακούσαμε τα τελευταία χρόνια. Οι κατηγορίες των βραβείων θα είναι δύο: η καλύτερη ελληνική fake είδηση και η καλύτερη ξένη fake είδηση. Σε κάθε κατηγορία θα απονεμηθούν δύο βραβεία: το βραβείο της κριτικής επιτροπής που θα αποτελείται από μία ομάδα δημοσιογράφων και ανθρώπων των social media, αλλά και το δικό σας, το βραβείο του κοινού.

Η απονομή θα γίνει στις 8 Δεκεμβρίου στο Impact Hub Athens, σε μια μεγάλη εκδήλωση αφιερωμένη στα Fake News, κατά την οποία πολιτικοί και δημοσιογράφοι θα μιλήσουν για το θέμα, ειδήμονες του διαδικτύου θα παρουσιάσουν τα εργαλεία αντιμετώπισης του φαινομένου, θα προβληθούν σχετικά ντοκιμαντέρ και η βραδιά θα κλείσει με ένα μεγάλο πάρτι με έναν DJ – έκπληξη!

Ads

Οι ομιλητές της εκδήλωσης:

  • Νίκος Φίλης
  • Γιώργος Αυγερόπουλος
  • Νίκος Παρασκευόπουλος
  • Νίκος Καραχάλιος
  • Ρένα Δούρου 
  • Στέλιος Κούλογλου

Στην επιτροπή θα είναι: 

  • Κώστας Αρβανίτης
  • Δώρα Αυγέρη
  • Αγγέλα Νταρζάνου
  • Αποστόλης Καπαρουδάκης
  • Ανδρέας Παναγόπουλος (Anemos Naftilos)

Η ομάδα του Tvxs αφού έβαλε στο τραπέζι δεκάδες Fake News, ψήφισε μεταξύ της και κατέληξε σε μία λίστα χαρακτηριστικών περιπτώσεων ψεύτικων ή ψευδεπίγραφων ειδήσεων και σας καλεί να ψηφίσετε με τη σειρά σας, ποια κατά τη γνώμη σας είναι η πιο τρανταχτή. Όσον αφορά την Ελλάδα επιλέξαμε 10 fake ειδήσεις που στην πλειοψηφία τους μεταδόθηκαν σε κρίσιμες στιγμές και με στόχο τη διαμόρφωση πολιτικού και κοινωνικού κλίματος που θα εξυπηρετούσε συγκεκριμένους σκοπούς. Κάποιες από αυτές ξεκίνησαν ως ένα αστείο, κατέληξαν όμως να προκαλούν σοβαρά ερωτήματα για το επίπεδο της δημοσιογραφικής κριτικής σκέψης στην χώρα μας. Από τα Fake News εκτός συνόρων, διαλέξαμε 5 κι από αυτά  δεν θα μπορούσαν να λείπουν ο Ντόναλντ Τραμπ, ο Κιμ Γιονγκ Ουν, οι πρόσφυγες, η Συρία και το αντιεμβολιαστικό κίνημα.

* Μπορείτε να στείλετε τις δικές σας προτάσεις Fake News στην κριτική επιτροπή των βραβείων στο email: [email protected]

Ραντεβού στις 8 Δεκεμβρίου! Να είστε εκεί! 

image

Ψηφίστε εδώ πού θα δώσετε τα ελληνικά «Βραβεία Πινόκιο 2018»:

 

Οι ελληνικές υποψηφιότητες

Η λίστα μας δεν θα μπορούσε να μην αρχίσει με την παραποίηση του βίντεο της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από το Mega. Αν το Τvxs δεν είχε αποκαλύψει τότε ότι στο ντοκουμέντο είχαν προστεθεί ήχοι επεισοδίων, η ιστορία σήμερα μπορεί να είχε γραφτεί πολύ διαφορετικά.

Δεύτερο χαρακτηριστικό γεγονός αυτό του «Βήματος» που κυκλοφόρησε στα περίπτερα με ένα φανταστικο ρεπορτάζ για τη συνάντηση Καραμανλή – Ερντογάν, σχολιάζοντας μάλιστα τα «ψυχρά χαμόγελα» κατά τη χειραψία τους, σε μία… συνάντηση που τελικά δεν έγινε ποτέ.

Επόμενος σταθμός, το «Πρώτο Θέμα», που έναν μήνα πριν τις εκλογές του Μαΐου του 2012, παρουσίασε ένα στημένο ρεπορτάζ για την ανασφάλεια που στέφει τους ηλικιωμένους στη Χρυσή Αυγή. Μόνο που όπως αποδείχτηκε οι γιαγιάδες στα ATM ήταν μανάδες και θείες χρυσαυγιτών και οι ίδιες μέλη της νεοναζιστικής οργάνωσης.

Η τρίτη ηλικία πρωταγωνίστησε για άλλη μια φορά στην fake ειδησεογραφία, όταν ανακοινώθηκε το δημοψήφισμα και τα capital controls. Το Mega τότε παρουσίασε σε ρεπορτάζ του μια φωτογραφία όπου μια γιαγιά έκανε ανάληψη από ένα ΑΤΜ και μια άλλη κρατούσε τσίλιες για να μην την ληστέψει κάποιος. Μόνο που η φωτογραφία ήταν από το μακρινό παρελθόν και από τη Νότια Αφρική.

Ένας ακόμη «υποψήφιος» είναι ο αστυνομικός που έχει πεθάνει κι έχει αναστηθεί σχεδόν όσες φορές ο Χριστός το Πάσχα. Ο λόγος για τον για πάντα  24χρονο αστυνομικό που «σβήνει αθόρυβα» κάθε τρεις και λίγο. Ένα Fake News που ξεκίνησε από έναν άλλο αστυνομικό – τον δολοφόνο του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, Επαμεινώνδα Κορκονέα – και χρησιμοποιείται συχνά ακόμη και από πολιτικά πρόσωπα για να υπηρετήσει το δόγμα του «νόμου και της τάξης».

Μια επίσης χαρακτηριστική περίπτωση Fake News, ήταν η είδηση ότι ο – τότε – υπουργός Παιδείας, Νίκος Φίλης, ήθελε να καταργήσει κάποια από τα φωνήεντα γιατί ήταν πολλά. Ένα σατιρικό κείμενο έγινε «είδηση», που σε κάθε περίπτωση όμως θα έπρεπε να είσαι πολύ αφελής για να την πιστέψεις, ή να είσαι ο… Άδωνις Γεωργιάδης.

Σε ξεχωριστή θέση και ο συγγραφέας του «Βηματοδότη», που το διάβαζε και το ξαναδιάβαζε και… δεν μπορούσε να το πιστέψει. Πίστεψε και δεν ερεύνησε όμως. Ακόμη και η ίδια η αντιπολίτευση δεν θα πίστευε ότι η κυβέρνηση θα έδινε «επίδομα σφραγίδας» στους δημοσίους υπαλλήλους. Το «Βήμα» όμως το έγραψε.

Ακόμα και η ΕΡΤ την «πάτησε» και μετέδωσε Fake Νews. Ήδη από τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 η Σοφία Βούλτεψη της ΝΔ είχε προειδοποιήσει το πανελλήνιο να προμηθευτεί χαρτί υγείας λόγω…ΣΥΡΙΖΑ. Οι κάλπες του δημοψηφίσματος επανέφεραν το ζήτημα στο προσκήνιο. Έτσι μία χιουμοριστική ανάρτηση για τη σύλληψη μιας σπείρας που έκοβε χαρτί κουζίνας στα δύο για να το μετατρέψει σε υγείας, λόγω ελλείψεων στην αγορά, έπαιξε ακόμη και στην κρατική τηλεόραση.

Από τις υποψηφιότητες δεν θα μπορούσε να λείψει και ο ΣΚΑΪ, που παρουσίασε το γράφημα των στατιστικών της ΕΛΣΤΑΤ για την ανάπτυξη ανάποδα! Έτσι η καμπύλη του γραφήματος αντί να δείχνει ανοδική, έδειχνε καθοδική πορεία, δημιουργώντας την εντύπωση ότι το ίδιο συμβαίνει και με την οικονομία. Και δεν ήταν η πρώτη φορά που κάτι δεν πήγε καλά με τα γραφήματα του σταθμού.

Τελευταία και πιο πρόσφατη περίπτωση, η διαδηλώτρια που «πέθανε» για τη Μακεδονία. Την ώρα που Τσίπρας και Ζάεφ υπέγραφαν την συμφωνία των Πρεσπών, τα πληκτρολόγια πήραν φωτιά όταν κυκλοφόρησε η φήμη ότι υπάρχει μία νεκρή γυναίκα στη διαδήλωση στο Πισοδέρι Φλώρινας. Γρήγορα κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο και η φωτογραφίας της. Μόνο που ήταν τραβηγμένη κάποτε, κάπου στις ΗΠΑ και φυσικά δεν υπήρχε νεκρή.

Ψηφίστε εδώ πού θα δώσετε τα ξένα «Βραβεία Πινόκιο 2018»:

 

Οι ξένες υποψηφιότητες

Οι πολεμικές συγκρούσεις και εν γένει τα αιματηρά γεγονότα (διαδηλώσεις, εξεγέρσεις κ.α) αποτελούν ένα από τα βασικά πεδία δημιουργίας και διάδοσης Fake News. Ο Συριακός πόλεμος, ως η σημαντικότερη πολεμική σύγκρουση των τελευταίων χρόνων, δεν μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Στη λίστα μας επιλέξαμε μια ψεύτικη είδηση, που τουλάχιστον ο σκοπός της ήταν καλός, γιατί συνήθως τα «πολεμικά» Fake News εξυπηρετούν τη βρώμικη προπαγάνδα των εμπλεκομένων. Τον Νοέμβριο του 2014 ένα βίντεο από τον Συριακό πόλεμο έκανε το γύρο του κόσμου και αναπαράχθηκε από τα μεγαλύτερα μέσα ενημέρωσης. Ένα μικρό αγόρι εν μέσω πυρών ελεύθερου σκοπευτή διασχίζει μια απόσταση και καταφέρνει να σώσει ένα κοριτσάκι που είχε εγκλωβιστεί στη μέση του δρόμου. Λίγες ημέρες αργότερα αποδείχθηκε πως το βίντεο ήταν σκηνοθετημένο από μια ομάδα Νορβηγών και είχε γυριστεί στη Μάλτα με στόχο να αφυπνίσει την παγκόσμια κοινή γνώμη σχετικά με τα όσα συμβαίνουν στον συριακό εμφύλιο. 

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2016 μια πολύ περίεργη είδηση γίνεται πρώτο θέμα στην Ευρώπη. Τουλάχιστον 1.000 γυναίκες κατήγγειλαν ότι έπεσαν θύματα μαζικής σεξουαλικής παρενόχλησης στην Κολονία και άλλες πόλεις της Γερμανίας. Η προσφυγική κρίση βρίσκεται στην κορύφωσή της, η Γερμανία έχει ανοίξει τα σύνορά της και ο «κλήρος» πέφτει στους Άραβες και Αφρικανούς πρόσφυγες και μετανάστες. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν φωτογραφίες και βίντεο χτυπημένων γυναικών που συνοδεύονται με ρατσιστικά μηνύματα μίσους. Είναι πλαστές.

Η άνοδος του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία συντάραξε τον κόσμο. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ συνηθίζει να εξαπολύει επιθέσεις στα μέσα ενημέρωσης για Fake News, στην πραγματικότητα όμως ο ίδιος τα χρησιμοποίησε κατά κόρον για να ανέλθει στην εξουσία και τα χρησιμοποιεί μέχρι σήμερα. Κατά την προεκλογική εκστρατεία οι ψεύτικες ειδήσεις με στόχο τους πολιτικούς του αντιπάλους κατέκλυσαν το διαδίκτυο. Μια χαρακτηριστική του μεγέθους και του επιπέδου των Fake News, η οποία απασχόλησε και τα μίντια εκτός ΗΠΑ, ήταν πως ο Μπαράκ Ομπάμα «είναι μουσουλμάνος και δεν είναι αμερικανός». Όταν μάλιστα, σε προεκλογική ομιλία του Τραμπ, ένας από τους υποστηρικτές του αναφέρθηκε σε αυτήν τη θεωρία συνωμοσίας, που «συνοδεύει» χρόνια τον Ομπάμα, ο σημερινός Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν την αρνήθηκε. Εξάλλου οι θεωρίες συνωμοσίας, όπως και τα Fake News, έχουν κυρίαρχη θέση στην ρητορική του μέχρι σήμερα. 

Tα Fake news από την Βόρεια Κορέα δεν έχουν τέλος. Από το ότι ο Κιμ Γιονγκ Ουν έβαλε 120 σκυλιά να φάνε ζωντανό τον θείο του, μέχρι το ότι εκτέλεσε 12 Έλληνες φοιτητές, έχουν γραφτεί σχεδόν τα πάντα σε ολόκληρο τον κόσμο. Ωστόσο εμείς επιλέξαμε μια Fake είδηση που γεννήθηκε στην Ελλάδα. Το ότι ο Κιμ έβαλε ένα μικρό κοριτσάκι να απειλήσει και να ρίξει κατάρες στις ΗΠΑ, τραγουδώντας! Ο Αντώνης Σρόιτερ στον Alpha και o Νίκος Ευαγγελάτος στο Epsilon, που αναμετέδωσαν την είδηση,  «ανατρίχιασαν» μάλιστα. Μόνο που το βίντεο ήταν απόσπασμα από την ταινία «The Interview».

Η παραπληροφόρηση και τα Fake News αποδείχτηκε ότι κάνουν κακό και στην υγείας μας, καθώς σχετίζονται άμεσα με την επιδημία ιλαράς που βρίσκεται σε εξέλιξη σε ολόκληρη την Ευρώπη και ξεκίνησε σε μεγάλο βαθμό από τους μύθους που διακινεί το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Ο άνθρωπος που γέννησε το σύγχρονο αντιεμβολιαστικό κίνημα είναι ο Βρετανός γαστρεντερολόγος Αντριου Γουέικφιλντ, που το 1998 συνέδεσε το εμβόλιο κατά της ιλαράς με την εμφάνιση αυτισμού σε παιδιά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το διέψευσε. Όχι μόνο αυτό αλλά και άλλα 11 Fake News γύρω από τα εμβόλια.