Ο Αλέξης Τσίπρας με το χθεσινό του άρθρο στην Εφημερίδα των Συντακτών έδειξε το 2021 ως χρονιά δυνάμει ανατροπής και μιας «νέας αλλαγής». «Ας κάνουμε», έγραψε, «ό,τι περνά από το χέρι μας το 2021 να είναι ο χρόνος μιας σωτήριας αλλαγής στην πορεία της χώρας».

Έγραψε ακόμη ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία έχει τη μεγάλη ευθύνη να οργανώσει τις κοινωνικές αντιστάσεις αλλά και να τις καθοδηγήσει σε ένα πολιτικό σχέδιο αλλαγής και νίκης». Και «να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις μιας νέας κοινωνικής αλλά και πολιτικής πλειοψηφίας που θα διεκδικήσει τη νίκη απέναντι στη Δεξιά του αυταρχισμού και της ταξικής μεροληψίας, προκειμένου μια νέα προοδευτική κυβέρνηση να οδηγήσει τη χώρα με ασφάλεια στον δρόμο της ευημερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης».

Κοινώς, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ  έθεσε τους δύο μείζονες στόχους – της κυβερνητικής αλλαγής και της προοδευτικής διακυβέρνησης. Τους έθεσε όμως ως ευχή και όχι ως συμπαγές πολιτικό σχέδιο και ως ώριμο κοινωνικό αίτημα. Υπονόησε εκλογές αλλά δεν τις ζήτησε. Είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει την ευθύνη της καθοδήγησης στο σχέδιο «αλλαγής και νίκης» αλλά μάλλον αναγνώρισε ότι η ευθύνη αυτή εκκρεμεί. Μίλησε για προοδευτική διακυβέρνηση αλλά δεν την προσδιόρισε.

Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε το μισό βήμα διότι γνωρίζει πως για να κάνει και το άλλο μισό, το κόμμα του πρέπει να υπερβεί τις τρεις μεγάλες του εκκρεμότητες: Την στρατηγική αμηχανία, το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο και τον επικοινωνιακό του αποκλεισμό.

Την στρατηγική αμηχανία την περιέγραψε μάλλον εύγλωττα, στην τελευταία του συνέντευξη στην «Εποχή» ο Ηλίας Νικολακόπουλος: «Φοβάμαι», είπε «πως ο ΣΥΡΙΖΑ πορεύεται αυτή τη στιγμή χωρίς πραγματική στρατηγική… Τώρα αρχίζει να αρθρώνει κάποιο λόγο. Είναι χαρακτηριστικό ότι και στην πρώτη φάση της πανδημίας, δεν ήξερε πώς να αντιδράσει. Είχαμε πολλές φωνές. Ο ΣΥΡΙΖΑ, επίσης, έχει παγιδευτεί στο συνέδριο που θα γινόταν, και το οποίο τροφοδότησε εσωτερικές ομαδοποιήσεις, οι οποίοι τον εμπόδισαν να έχει μια καθαρή φωνή».

Μετριοπαθές στέλεχος της προεδρικής πλευράς το περιγράφει λίγο διαφορετικά: «Ψάχνουμε ακόμη», λέει, «την σωστή δόση ισορροπίας ανάμεσα στον ριζοσπαστισμό και τον ρεαλισμό». Στην πρακτική καθημερινότητα του ΣΥΡΙΖΑ αυτό σημαίνει ότι ο αριστερός πυρήνας του κόμματος χρεώνει σε συγκεκριμένες ομάδες εμμονή στον κυβερνητισμό που δεν παράγει νέα πολιτική και ιδεολογική πρόταση – η δε προεδρική «φρουρά» απαντά χρεώνοντας στην άλλη πλευρά δογματισμό αριστερής καθαρότητας.

Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας με τις επιλογές των τελευταίων μηνών δείχνει πρόθεση εξισορρόπησης, με έναν «μετριοπαθή ριζοσπαστισμό», όπως τον περιγράφει στέλεχος της «αριστερότροφης» πτέρυγας. Σ΄αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και η επιλογή του να βγάλει μπροστά πρόσωπα όπως τον Ανδρέα Ξανθό στην υγειονομική κρίση και τον Γιώργο Σταθάκη στο πρόγραμμα. Και εδώ, ωστόσο, ένα άρθρο του τελευταίου στα «ΝΕΑ» το περασμένο Σάββατο ήταν αρκετό για να κουρντίσει νέα ζητήματα προσδιορισμού, με τους πασοκογενείς του κόμματος να εξεγείρονται επειδή ο Γιώργος Σταθάκης ενέταξε την περίοδο διακυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου στην «νεοφιλελεύθερη οικονομία της περιόδου 1980-2008 με την προκλητικά άνιση κατανομή του εισοδήματος».

Την ίδια ώρα, η προώθηση του προγράμματος ως «σχεδίου αντι-Πισσαρίδη» προκαλεί την κριτική στελεχών τόσο της προεδρικής όσο και της ριζοσπαστικής πλευράς ότι το κόμμα ετεροκαθορίζεται, ενώ αριστερόστροφοι και πασοκογενείς συναντώνται στην θέση ότι εξακολουθεί να απουσιάζει η ουσιαστική αυτοκριτική για την εποχή της διακυβέρνησης

Κατά τον κομματικό ΣΥΡΙΖΑ όλα αυτά συνιστούν δημοκρατική λειτουργία, κατά μια διαφορετική ανάγνωση ωστόσο μπορεί και να συγκροτούν όλα όσα δεν επιτρέπουν στον ΣΥΡΙΖΑ να δει και να επουλώσει τα πραγματικά ρήγματα στην σχέση του με την κοινωνία.

«Δεν νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πλήρωσε την απομάκρυνσή του από το ριζοσπαστισμό», είπε ο Ηλίας Νικολακόπουλος στην «Εποχή». «Θα έλεγα πως άσκησε ένα είδος διακυβέρνησης, που άφηνε κόσμο απέξω και τον έστελνε απέναντι, σε ένα αντι-ΣΥΡΙΖΑ ρεύμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει -και ακόμα δεν το έχει καταφέρει- το αντι-ΣΥΡΙΖΑ ρεύμα. Αυτό συντηρείται, με κάθε τρόπο, από τους αντιπάλους του μέχρι και σήμερα. Και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ασχολείται με το πώς θα το τορπιλίσει»…