Την χρήση των αστυνομικών τμημάτων ως παρατεταμένους χώρους κράτησης μεταναστών καταγράφει έκθεση που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Πρόκειται για κοινή έρευνα της οργάνωσης Mobile Info Team, του πανευρωπαϊκού δικτύου The Border Violence Monitoring Network και του δικτύου Border Criminologies που έχει έδρα το Κέντρο Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με τίτλο «Χωρίς Κρεβάτια, Χωρίς Φως, Χωρίς Δικαιώματα: Νέα Στοιχεία για την Παράνομη Χρήση Αστυνομικών Τμημάτων για την Κράτηση Μεταναστών στην Ελλάδα».

Η έκθεση, που ασχολείται με τις συνθήκες στα κρατητήρια, βασίζεται σε 31 μαρτυρίες μεταναστών που κρατήθηκαν σε αστυνομικά τμήματα στην Ελλάδα το διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου 2020 και Φεβρουαρίου 2025, υπογραμμίζοντας την επείγουσα ανάγκη να τερματιστεί αυτή η συχνά παράνομη πρακτική.

«Η ελληνική νομοθεσία καθιστά σαφές ότι τα αστυνομικά τμήματα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο και δεν πρέπει να χρησιμεύουν ως χώροι παρατεταμένης κράτησης», αναφέρει η οργάνωση και συνεχίζει:

«Η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε το 2009 να καταργήσει σταδιακά τη χρήση αστυνομικών τμημάτων και τμημάτων συνοριοφυλακής για την κράτηση παράτυπων μεταναστών και έκτοτε έχει δώσει παρόμοιες υποσχέσεις. Ωστόσο, όπως καταδεικνύει η παρούσα έκθεση, η χρήση αστυνομικών εγκαταστάσεων για παρατεταμένη κράτηση εξακολουθεί να υφίσταται.

Ακολουθούν τα βασικά ευρήματα της έκθεσης:

• Τα άτομα που ρωτήθηκαν ανέφεραν ότι η κράτησή τους στα αστυνομικά τμήματα παρατεινόταν συχνά, με τους ερωτηθέντες να κρατούνται κατά μέσο όρο 29 ημέρες και σε ορισμένες περιπτώσεις έως και 4 μήνες. Αυτό υποδηλώνει ότι το ελληνικό κράτος συνεχίζει να στηρίζεται στις αστυνομικές εγκαταστάσεις για την παρατεταμένη κράτηση αλλοδαπών, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που περιμένουν τη μεταφορά τους σε Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης και των ατόμων που βρίσκονται υπό κράτηση, κατά παράβαση της ελληνικής νομοθεσίας.
• Τα άτομα που κρατούνται σε αστυνομικά τμήματα ανέφεραν ότι είχαν εξαιρετικά περιορισμένη ή καθόλου πρόσβαση σε κινητά τηλέφωνα, δικηγόρους ή οργανώσεις κατά τη διάρκεια της κράτησής τους. Αυτοί οι παράγοντες τους καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτους σε κακομεταχείριση και βία από τις αρχές, οι οποίες αναφέρθηκαν επίσης σε μαρτυρίες.
• Οι συνθήκες στα αστυνομικά τμήματα αναφέρθηκαν ως απάνθρωπες και εξευτελιστικές, με τα κελιά των αστυνομικών να περιγράφονται ως σκοτεινά, ανθυγιεινά και χωρίς ενσωματωμένα κρεβάτια.
• Οι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι δεν είχαν πρόσβαση σε εξωτερικούς χώρους και ότι τους παρείχαν μόλις 5,87 ευρώ την ημέρα για να αγοράσουν τρόφιμα, βασικά είδη και να αγοράσουν τηλεφωνικές κάρτες. Η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και νομικής υποστήριξης αναφέρθηκε ότι ήταν εξαιρετικά περιορισμένη στα αστυνομικά τμήματα.
• Ενώ ο επίσημος αριθμός των ατόμων που βρίσκονται υπό διοικητική κράτηση σε αστυνομικά τμήματα φαίνεται να μειώνεται, υπάρχει έλλειψη διαφάνειας σχετικά με την έκταση αυτής της πρακτικής και δεν υπάρχει συστηματική παρακολούθηση της διάρκειας της κράτησης στις αστυνομικές εγκαταστάσεις και των συνθηκών που επικρατούν μέσα σε αυτές.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το 30% των ερωτηθέντων παρέμειναν έγκλειστοι σε κρατητήρια για πάνω από 30 μέρες. Όλοι τους απάντησαν πως δεν ενημερώθηκαν για τα δικαιώματά τους ενώ βρίσκονταν υπό κράτηση, ενώ κανείς δεν είχε πρόσβαση στο κινητό του.

Επιπλέον, το 53% ανέφερε πως δεν είχε πρόσβαση σε επαρκή νομική υποστήριξη. Το 88% των ερωτηθέντων βίωσαν κάποια μορφή βίας κατά τη μεταφορά τους σε αστυνομικό τμήμα ή μέσα στο Α.Τ., ενώ μόλις το 3% δήλωσε πως είχε πρόσβαση σε περίθαλψη.

Ολοι οι συνεντευξιαζόμενοι ανέφεραν κακές συνθήκες υγιεινής, όπως επίσης και ότι δεν τους παραχωρήθηκαν βασικά αγαθά όπως ρούχα, σαπούνι και ζεστές κουβέρτες.

Τέλος, μόλις το 15% χαρακτήρισε «επαρκείς» τις υπηρεσίες διερμηνείας κατά τη διάρκεια της κράτησης.

Η Mobile Info Team είναι μια οργάνωση με έδρα την Ελλάδα που υποστηρίζει άτομα που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση λόγω εκτοπισμού ή μετανάστευσης, ώστε να περιηγηθούν στα πολύπλοκα νομικά συστήματα και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. «Παρέχουμε προσιτές πληροφορίες και εξατομικευμένη υποστήριξη σε περιπτώσεις και χρησιμοποιούμε τις καθημερινές μας επαφές με τους ανθρώπους για να συνηγορήσουμε υπέρ της αλλαγής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ενισχύοντας τις φωνές όσων πλήττονται από πολιτικές αποκλεισμού και αγωνιζόμενοι για ένα δίκαιο σύστημα μετανάστευσης και ασύλου», όπως αναφέρει.

Το Border Criminologies εδρεύει στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συγκεντρώνει ποικίλες μορφές έρευνας, παρουσιάζοντας πρωτότυπες έρευνες από διάφορες οπτικές γωνίες, θέλοντας να βοηθήσει όσους εργάζονται στον τομέα της μετανάστευσης

Το Δίκτυο Παρακολούθησης της Βίας στα Σύνορα είναι ένας συνασπισμός οργανώσεων που παρακολουθεί και καταγράφει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των μετακινούμενων ατόμων εντός των ευρωπαϊκών συνόρων. Από το 2016, έχει δημοσιεύσει πολλαπλές εκδόσεις του Black Book of Pushbacks, ένα αρχείο 3000 σελίδων με μαρτυρίες παραβιάσεων που επηρεάζουν περισσότερους από 25.000 ανθρώπους που μετακινούνται.