Η συγγραφέας Μανίνα Ζουμπουλάκη αφηγείται στην Κρυσταλία Πατούλη και το Tvxs, τη δημιουργική εμπειρία της συγγραφής –από την ιδέα μέχρι το τυπογραφείο- του 18ου βιβλίου της: «Κακή νοικοκυρά μέτρια μαγείρισσα τουρίστρια μάνα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Ads

«Βρέθηκα σε μια παρέα 12 γυναικών που γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, από τότε που τα παιδιά μας πηγαίνανε στο νηπιαγωγείο… και, ήταν εντυπωσιακό: από τις 12 αυτές μαμάδες, μόνον οι 2 ζούσαν ακόμα με τους μπαμπάδες των παιδιών τους.

Το έψαξα λίγο και μου φάνηκε ότι είναι trend, μόδα, μια νέα τάξη πραγμάτων στην οποία οι μαμάδες, μεγαλούτσικες όλες και με παιδιά σε διάφορες βαθμίδες της εφηβείας, μένουν μόνες για διάφορους λόγους. Οι μπαμπάδες την κοπανάνε, περνάνε κρίση μέσης ηλικίας, ή οι μαμάδες δεν τους αντέχουν πια, πάντως το πιο συνηθισμένο σχήμα σήμερα είναι η σόλο μαμά με ένα ή περισσότερα παιδιά, με βοήθεια από τον φευγάτο σύζυγο ή και χωρίς καμία βοήθεια από αυτόν. Έχω φίλη που χώρισε όταν ο γιος της ήταν 5-6 ετών, τώρα ο γιος της κοντεύει 40, και ο πρώην δεν έδωσε ποτέ δεκάρα τσακιστή για το παιδί του. Αλλά έχω και φίλη που μεγαλώνει την κόρη της με πλήρη συμμετοχή, οικονομική και πρακτική, του πρώην της. Όλα παίζουν. Εκτός από το παραδοσιακό σχήμα.

Το παραδοσιακό σχήμα, μαμά, μπαμπάς και ένα ή περισσότερα παιδιά, γίνεται όλο και πιο αραιό, όλο και πιο σπάνιο, όλο και λιγότερο παραδοσιακό.

Ads

Ίσως είναι για καλό, δεν το λέω με παράπονο γιατί όπως η ηρωίδα μου η Σόνια στην «Κακή νοικοκυρά», έτσι κι εγώ έχω τις αμφιβολίες μου για την σημασία της παραδοσιακής οικογένειας.

Άλλο στάνταρ φαινόμενο είναι να κατηγορείται ή μάλλον να ενοχοποιείται η γυναίκα, μητέρα και σύζυγος, για ό,τι στραβό συμβαίνει στην οικογένεια, ακόμα και για την αποχώρηση του συζύγου-πατέρα («Αν δεν φερόσουν έτσι, δεν θα είχα φύγει!» «Αν ήσουν καλύτερη νοικοκυρά, μαγείρισσα και μάνα, δεν θα είχαμε χωρίσει!» κλπ).

Η Σόνια ακούει ότι είναι «κακή νοικοκυρά, μέτρια μαγείρισσα και τουρίστρια μάνα» από τον Σταμάτη τον άντρα της όταν αυτός τα μαζεύει και φεύγει από το σπίτι. Η κόρη της η Στεφανία, 17, και ο γιος της ο Κίμωνας, 14, είναι στο σχολείο όταν γίνεται η σύρραξη κι ετοιμάζονται να δώσουν εξετάσεις: η Στεφανία Πανελλαδικές, ο Κίμωνας για να περάσει από το Γυμνάσιο στο Λύκειο.

Τα παιδιά κατηγορούνε την Σόνια για το φευγιό του μπαμπά, όπως την κατηγορεί κι ο μπαμπάς. Η Σόνια…είναι 50 χρονών, ταχυδακτυλουργός, πρώην τσιρκολάνα, με λίγες δουλειές (κυρίως αρπαχτές σε παιδικά πάρτι) από τότε που πέρασε η μόδα του τσίρκου.

Εννοείται της βρίσκω λύσεις ή τις βρίσκει μόνη της η Σόνια. Εννοείται ψάχνει κι αυτή, όπως κι εγώ, τις αστείες, τις κωμικοτραγικές στιγμές σε κάθε κατάσταση. Η μία φίλη της είναι η Βέρα, που την κουβάλησα από παλιότερο μυθιστόρημά μου («Ευτυχία»). Ο δικηγόρος αδερφός του Σταμάτη είναι ο Νίκος, από άλλο μυθιστόρημα («Κάτι μου κρύβεις»). Ο τόπος είναι η Αθήνα, σήμερα – καλοκαίρι στους Αμπελόκηπους, τι πιο Αθηναϊκό.

Ο κύκλος της Σόνιας είναι στενός, τα χρήματά της είναι κουκιά μετρημένα: συνθήκες που ισχύουν για τις γυναίκες πενήντα χρονών με παιδιά στην εφηβεία. Ειδικά για τις χωρισμένες και μόνες γυναίκες.

Τέλος πάντων δεν είχα κάποιο στόχο όταν άρχισα να γράφω, αν και τα κίνητρά μου είναι πάντα φεμινιστικά, εκτός από καλλιτεχνικά.

Με σοκάρει το ότι στην Ελλάδα η γυναίκα ακόμα κρίνεται ως νοικοκυρά, μαγείρισσα και μάνα, το ότι πάντα μα πάντα κάποιος θα την βρει λειψή ως προς έναν από τους τρείς «βασικούς» (!) της ρόλους. Η γυναίκα μπορεί να είναι επιστημόνισα, σκηνοθέτιδα, διευθύντρια εταιρείας, τραπεζίτισα, πολιτικός, μπορεί να είναι μεγάλη και τρανή… αλλά αν το σπίτι της δεν αστράφτει, αν δεν φτιάχνει καταπληκτικό παστίτσιο κι αν τα παιδιά της δεν είναι διαμάντια, η γυναίκα απορρίπτεται, συνήθως με τρόπο πλάγιο, με τον τάχαμου αόριστο σεξισμό της σύγχρονης κοινωνίας.
Είμαι σίγουρη ότι θα αλλάξει αυτό, ότι η γενιά των παιδιών της Σόνιας (και των δικών μας) θα σταθεί στο ύψος της.

Ότι σε δέκα, είκοσι ή τριάντα χρόνια, καμία γυναίκα δεν θα έχει αμφιβολίες για το αν είναι καλή νοικοκυρά, μαγείρισσα – πόσο μάλλον, για το αν είναι καλή μάνα.

Η Ελληνίδα μάνα είναι η καλύτερη στον πλανήτη, δεν γνώρισα ποτέ μου ούτε μισή κακή μάνα, και η Σόνια, η ηρωίδα μου, είναι μάνα-κουράγιο, μάνα-τζάμι, μάνα-αστέρι, είναι η γυναίκα που δεν το βάζει ποτέ κάτω, που αρνείται να παραδώσει τα όπλα, που αγωνίζεται για την επόμενη, καλύτερη μέρα. Όπως κάνουμε όλες μας, μάνες και μη. Κι ας μην μας το αναγνωρίζει κανένας – τουλάχιστον ας το αναγνωρίζουμε η μία στην άλλη».

«Κακή νοικοκυρά μέτρια μαγείρισσα τουρίστρια μάνα», Μανίνα Ζουμπουλάκη (εκδόσεις Παπαδόπουλος)