[…] Μέσα από τον ελεύθερο διάλογο, τη συλλογικότητα και τον σεβασμό της προσωπικότητας του συνομιλητή, είναι δυνατό να υλοποιηθεί το κοινό συμφέρον των ανθρώπων […] Ζ. ΠαπαδημητρίουΓ. Χατζηκωνσταντίνου
(Αντί προλόγου για το βιβλίο Στην εποχή των αδιεξόδων (κείμενα οικονομικού, κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού), που μόλις κυκλοφόρησε από τις  Εκδόσεις Νησίδες)
 
“[…] Ευθύνη για το κατάντιο της χώρας μας φέρει και η περιώνυμη διανόηση, γνωστά ονόματα της οποίας μετακινούνται δίκην πολιτικών νομάδων από τον ένα κομματικό σχηματισμό στον άλλο, αναζητώντας πολιτική στέγη και φυσικά πρόσβαση στην εξουσία.

Ads

Οι άνθρωποι του πνεύματος δεν φρόντισαν, δυστυχώς, να εμπνεύσουν τους νέους μας με τα ιδανικά της Δημοκρατίας, οι οποίοι, άκριτα συχνά και με ύφος παντογνώστη, εκθειάζουν τους θιασώτες της βίας, όπως επιβεβαιώνει δυστυχώς η σχετική βέβαια, ωστόσο υφιστάμενη, απήχηση της Χρυσής Αυγής στους κόλπους της νεολαίας μας. Εν κατακλείδι, η αντιμετώπιση του φασιστικού φαινομένου απαιτεί μακροπρόθεσμα την πλήρη αναδιοργάνωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος με στόχο τη γνώση αλλά και τη διαμόρφωση κριτικής σκέψης εκ των ων ουκ άνευ, για να μπορέσουν οι Έλληνες πολίτες να προστατευτούν από τη φασιστική πανούκλα […] ” Ζ. Παπαδημητρίου

” […] Η ανθρώπινη αλλοτρίωση έχει καλλιεργηθεί σε τέτοιο βαθμό, που τελικά η αντίληψη της πραγματικότητας να μη στηρίζεται πλέον στην αντικειμενική θεώρησή της, αλλά στις μυθοπλασίες και στις ψευδαισθήσεις που αριστοτεχνικά έχουν λαξευθεί από τις κυρίαρχες ελίτ των αγορών και τις μορφές συμβολικής βίας που αυτές επιστημονικά υιοθετούν και επιβάλλουν. Ο εργασιακός αυτός Μεσαίωνας, που οι άνθρωποι και κυρίως οι νέοι βιώνουν, δεν ανατρέπεται παρά μόνο με την ανάκτηση της συνείδησης ότι οι κοινωνίες είναι και πρέπει να είναι υπεράνω των αγορών και των φονταμενταλιστών υποστηρικτών τους […] ” Γ. Χατζηκωνσταντίνου

***

Βιώνοντας την ταραχώδη αυτήν εποχή των διεθνών, ευρωπαϊκών και εθνικών αδιεξόδων, θεωρήσαμε ότι οτιδήποτε συμβάλλει στην καλλιέργεια του διαλόγου είναι καλό, ταυτόχρονα δε εποικοδομητικό, καθώς η διατύπωση των επιμέρους αληθειών και απόψεων, όπως και η προσπάθεια κατανόησης της πραγματικότητας, βοηθούν στο ξεπέρασμα της επικρατούσας σύγχυσης.

Ads

Βοηθούν στο ξεπέρασμα της γενικότερης «θολούρας» που οι εξελίξεις δημιούργησαν στο μυαλό των ανθρώπων, αλλά και οδηγούν σε διαφορετικές αναγνώσεις του πραγματικού, που επιτρέπουν την καταπολέμηση των μονολιθισμών και των μονοδρόμων.
 
Αναζητώντας την ουσία των γεγονότων και των εξελίξεων της πολύπλοκης εποχής μας και συζητώντας επί μακρόν, σκεφτήκαμε ότι είχαμε, ίσως, το χρέος, πρώτιστα απέναντι στους εαυτούς μας, να προστατέψουμε τα κείμενα που εμπεριείχαν τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μας από το εφήμερο της δημοσίευσής τους στον ημερήσιο Τύπο ή από την ολιγόλεπτη ανακοίνωσή τους σε κάποιο ακροατήριο.
 
Σκεφτήκαμε ότι ένα βιβλίο διατηρεί κάποια διαχρονικότητα, κι όταν αποτελεί συλλογή κειμένων, επιτρέπει τη συγκέντρωση των προβληματισμών και προσφέρει τη δυνατότητα επεξεργασίας τους από τον αναγνώστη.
 
Ο τελευταίος αυτός, εγκύπτοντας στα κείμενα που παρατίθενται και αναπαράγονται κατά τρόπο κεφαλαιοποιημένο και συστηματικό, θ’ αντιληφθεί τις προσεγγίσεις και τις αποκλίσεις των σκέψεών μας και θα διαμορφώσει τη δική του άποψη, σύμφωνα πάντα με τις δικές του παραδοχές.
 
Τούτο είναι σημαντικό στην αδιέξοδη αυτή εποχή που βιώνουμε, καθώς το επικοινωνιακό παιχνίδι των κυρίαρχων συμφερόντων και των ιδεοληψιών δεν έπαυσε ούτε στιγμή να καλλιεργεί στις συνειδήσεις των ανθρώπων μια μονοδρομική αντίληψη της πραγματικότητας, που έφτασε μέχρι την εσφαλμένη όσο και παράδοξη διατύπωση της αυταπάτης περί του
τέλους της Iστορίας.
 
Αποφασίσαμε, λοιπόν, να διατυπώσουμε στο βιβλίο αυτό κάποιες άλλες σκέψεις που θα αντιστρατεύονταν τον μονολιθισμό της ομοιομορφοποίησης της κοινωνικής συνείδησης.
 
Άλλωστε, υπήρξαμε πάντοτε βαθύτατα σκεπτικιστές απέναντι στο γεγονός ότι το σύστημα, στο σύνολο των κυρίαρχων εκφάνσεών του, έχει όχι μόνο τη δυνατότητα να ενσωματώνει τους ανθρώπους στην εξυπηρέτηση των στόχων και των σκοπών του αλλά και τις συνειδήσεις τους στην κυρίαρχη λογική.
 
Τα κείμενά μας διατηρούν, έτσι, ένα κριτικό περιεχόμενο απέναντι στα τεκταινόμενα του οικονομικού, κοινωνικού και πολιτικού γίγνεσθαι. Οι προσεγγίσεις μας, βέβαια, δεν είναι πάντοτε απολύτως ίδιες. Ο καθένας μας διατηρεί την αυτοτέλεια των απόψεών του.
 
Είναι, όμως, προσεγγίσεις που επιχειρούν ν’ αναδείξουν το ιδανικό της ελευθερίας, της οικουμενικότητας, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της δημοκρατίας και πάνω απ’ όλα του ανθρώπινου αυτοπροσδιορισμού στην υπηρεσία ενός οικονομικού συστήματος που θα εξυπηρετεί και θα ικανοποιεί τις ανθρώπινες ανάγκες.
 
Για μας, η κοινωνία είναι υπεράνω των αγορών και όχι βέβαια το αντίθετο. Για μας, έχει σημασία η αυτογνωσία των πολιτών και η συλλογική τους συνείδηση. Για μας, έχει σημασία ο κυρίαρχος πολίτης να μην αποτελεί άδειο κέλυφος. Για μας, ό,τι κατακτάται με τη βία αναπαράγει βίαια συστήματα, αντίθετα προς τα συμφέροντα των λαών.
 
Είμαστε της άποψης ότι, μέσα από τον ελεύθερο διάλογο, τη συλλογικότητα και τον σεβασμό της προσωπικότητας του συνομιλητή, είναι δυνατό να υλοποιηθεί το κοινό συμφέρον των ανθρώπων.
 
Ευχαριστούμε όλους εσάς που θα προβληματιστείτε μαζί μας, αφιερώνοντας μέρος του πολύτιμου χρόνου σας στα κείμενά μας.-

Tvxs – επιμέλεια: Κρυσταλία Πατούλη

image

Ζήσης ΠαπαδημητρίουΓιώργος Χατζηκωνσταντίνου, Στην εποχή των αδιεξόδων. Κείμενα οικονομικού, κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού, Εκδόσεις Νησίδες– 2014

Αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε τους προβληματισμούς μας σ’ αυτόν τον ενιαίο συλλογικό τόμο κειμένων. Βιώνοντας την ταραχώδη αυτήν εποχή των διεθνών, ευρωπαϊκών και εθνικών αδιεξόδων, θεωρήσαμε ότι οτιδήποτε συμβάλλει στην καλλιέργεια του διαλόγου είναι καλό, ταυτόχρονα δε εποικοδομητικό, καθώς η διατύπωση των επιμέρους αληθειών και απόψεων, όπως και η προσπάθεια κατανόησης της πραγματικότητας, βοηθούν στο ξεπέρασμα της επικρατούσας σύγχυσης.

Βοηθούν στο ξεπέρασμα της γενικότερης «θολούρας» που οι εξελίξεις δημιούργησαν στο μυαλό των ανθρώπων, αλλά και οδηγούν σε διαφορετικές αναγνώσεις του πραγματικού, που επιτρέπουν την καταπολέμηση των μονολιθισμών και των μονοδρόμων.

Αναζητώντας την ουσία των γεγονότων και των εξελίξεων της πολύπλοκης εποχής μας και συζητώντας επί μακρόν, σκεφτήκαμε ότι είχαμε, ίσως, το χρέος, πρώτιστα απέναντι στους εαυτούς μας, να προστατέψουμε τα κείμενα που εμπεριείχαν τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μας από το εφήμερο της δημοσίευσής τους στον ημερήσιο Τύπο ή από την ολιγόλεπτη ανακοίνωσή τους σε κάποιο ακροατήριο. Σκεφτήκαμε ότι ένα βιβλίο διατηρεί κάποια διαχρονικότητα, κι όταν αποτελεί συλλογή κειμένων, επιτρέπει τη συγκέντρωση των προβληματισμών και προσφέρει τη δυνατότητα επεξεργασίας τους από τον αναγνώστη.

***

Ο ομότιμος καθηγητής Ζήσης Δ. Παπαδημητρίου γεννήθηκε το 1939 στους Γόννους της Λάρισας. Σπούδασε αρχικά ηλεκ- τρολόγος μηχανικός στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (Technische Universität) και στη συνέχεια Κοινωνιολογία στο Τμήμα Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπι- στημίου του Αμβούργου.

Υπήρξε ερευνητής στον τομέα της τεχνολογίας στο διεθνούς φήμης Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας του Johann Wolfgang von Goethe Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης του Μάιν, γνωστό και ως «Κριτική Σχολή της Φρανκφούρτης», με επίκεντρο τη μετάβαση από τη συμβατική στην ηλεκτρονική τεχνολογία και τις επιπτώσεις της στην οργάνωση και στις συνθήκες εργασίας στη γερμανική βιομηχανία (χαλυβουργία, αυτοκινητοβιομηχανία, βιομηχανία κατασκευής εργαλειομηχανών και ηλεκτρικών συσκευών) καθώς και στο τραπεζικό σύστημα. Παράλληλα, δίδαξε για δέκα χρόνια Βιομηχανική Κοινωνιολογία στο Τμήμα Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης (1975-1985).

Από το χειμερινό εξάμηνο του 1985 μέχρι και τη συνταξιοδότησή του τον Αύγουστο του 2006 υπήρξε καθηγητής Γενικής και Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο Προπτυχιακό και της Πολιτικής Επιστήμης στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Νομικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Χρημάτισε επίσης επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο TOHOKU της Ιαπωνίας (1992), προσκεκλημένος από την Japan Society for the Promotion of Science (Ιαπωνική Εταιρεία για την Προώθηση των Επιστημών), στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1993-1996) καθώς και στο Τμήμα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξης (Δ..Ο.Σ.Α.) του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στην Κομοτηνή (1999-2006).

Έχει πλούσιο συγγραφικό έργο στα ελληνικά, γερμανικά και αγγλικά. Μεταφράσεις έργων κυκλοφόρησαν επίσης στα ιταλικά και ιαπωνικά. Κυριότερα έργα του: Computer und Arbeitsprozess (Ηλεκτρονικοί υπολογιστές και διαδικασία εργασίας), Campus Verlag, Frankfurt am Main/ New York 1978, Anthropocentric Production Systems in Greece. The Case of the Textile and Clothing Industry (Ανθρωποκεντρικά Συστήματα Παρα- γωγής στην Ελλάδα. Η περίπτωση της Κλωστοϋφαντουργίας και Ένδυσης), Commission of the European Communities, Forcasting and Assesment in Science and Technology, Vol. 17, Brussels 1991, Κοινωνιολογικά Ανάλεκτα. Όψεις της σύγχρο- νης βιομηχανικής κοινωνίας, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1996, Ο Ευρωπαϊκός Ρατσισμός. Εισαγωγή στο φυλετικό μίσος. Ιστορική, κοινωνιολογική και πολιτική μελέτη, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2000, Μεταμοντέρνα Αδιέξο- δα, εκδ. Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη 2002, Παρεμβάσεις, εκδ. Νέοι Ορίζοντες, Θεσσαλονίκη 2006, Στον Αστερισμό της Αβεβαιότητας, εκδ. Θερμαϊκός, Θεσσαλονίκη 2012, Να εμποδίσουμε την καταστροφή. Μανιφέστο για μία Ευρώπη της ισότητας (σε συνεργασία με τον Καρλ Χάιντς Ροτ), εκδ. Νησίδες, Θεσσαλονίκη 2013.

***

Ο Καθηγητής Γεώργιοςς Θ. Χατζηκωνσταντίνου, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το έτος 1946. Σπούδασε οικονομικές και πολιτι- κές επιστήμες στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Τις μεταπτυχιακές του σπουδές τις πραγματοποίησε στο Παρίσι, με υποτροφία της Γαλλικής Κυβέρνησης. Στο Πανεπιστήμιο PARIS I- PANTHEON-SORBONNE κατάκτησε το Diplome d’ Études Superieures στην οικονομική ανάλυση και στη συνέχεια το Doctorat d’ État με βαθμό «Άριστα».

Το έτος 1975 διορίσθηκε βοηθός στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Α.Π.Θ., όπου, ανερχόμενος στις βαθμίδες της πανεπιστημιακής ιεραρχίας, εργάστηκε έως το έτος 1995. Το έτος αυτό ψηφίστηκε ομόφωνα Αναπληρωτής Καθηγητής της Οικονομικής Θεωρίας στη Νομική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης και εγκαταστάθηκε στην Κομοτηνή.

Το έτος 1999 ψηφίστηκε ομόφωνα Καθηγητής Α΄βαθμίδας, και με απόφαση της Πρυτανείας του Δ.Π.Θ. ίδρυσε τότε το Τμήμα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξης (Δ.Ο.Σ.Α.), στο οποίο μετατάχθηκε και διατέλεσε Πρόεδρος του (1999-2005). Δίδαξε και ως Επισκέπτης Καθηγητής στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Α.Π.Θ. (1995-1998), στο Τμήμα Οικονομικής του I.F.T.- PARIS I – UNIVERSITÉ LOUIS PASTEUR DE STRASBOURG (1993-1998) και ως Καθηγητής σε Μεταπτυχιακό επίπεδο στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Α.Π.Θ.(Οικονομική Συστημάτων και Οικονομική Περιβάλλοντος) και στην Πολυτεχνική Σχολή του Α.Π.Θ. (Οικονομική Περιβάλλοντος). Στο Παρίσι, στη Λίλλη, στη Λιέγη, στη Μασσαλία, στηΤαργκόβιστε της Ρουμα- νίας, έδωσε πλήθος διαλέξεων σε μεταπτυχιακούς φοιτητές.

Διατέλεσε Αντιπρύτανης του Δ.Π.Θ. (2003-2005). Στις 17/12/07 ανακηρύχθηκε Επίτιμος Διδάκτωρ (Doctor Honoris Causa) του Πανεπιστημίου VALAHIA της Ρουμανίας. Κατά τα έτη 2002-2005 διατέλεσε τακτικό μέλος της Επιτροπής Επαγγελματικού Αθλητισμού. Τα έτη 2003-2004 διατέλεσε Πρόεδρος της HELEXPO A.E. και κατά τα έτη 2010-2012 υπήρξε Πρόεδρος του Κέντρου Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς. Το έτος 2010 συνταξιοδοτήθηκε, ενώ με το σύστημα opengov ανακηρύχθηκε Γενικός Γραμματέας και ανέλαβε καθήκο- ντα στην τότε Γενική Γραμματεία Μακεδονίας-Θράκης (σήμερα Υπουργείο Μακ.-Θρακ) (2009-2012). Από τη θέση αυτήν πα- ραιτήθηκε τον Ιούνιο του 2012.

Σήμερα είναι Πρόεδρος της Εταιρείας Οικονομολόγων Θεσσα- λονίκης και μέλος Επιστημονικών Οργανώσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει δώσει διαλέξεις σε πολλά μέρη της Ευρώπης και έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 20 βιβλία και πάνω από 200 άρθρα στην ελληνική, γαλλική και αγγλική γλώσσα. 

Τίτλοι ορισμένων βιβλίων του είναι: L’ inflation structurelle et l’ évolution du système économique (Thèse d’ État, εκδ. Παρατηρητής 1982), Οικονομικά Συστήματα και Συστημική Σκέψη (εκδ. Σάκκουλα 1985), Αρχές Οικονομικής (εκδ. Ζυγός 2003), Στα δεσμά του μυθοποιημένου οικονομικού παραδείγματος (εκδ. Ελληνικά Γράμματα 1998), Αναζητώντας και Διαπιστώνοντας (εκδ. Παπάζογλου 2002), Ενάντια στην πανουργία του λόγου (εκδ. Επίκεντρο 2006), Το οικονομικό Σύστημα και η εξέλιξή του (εκδ Κρητική 2009), Επί τον τύπο των ήλων (εκδ. Παρατηρητής της Θράκης 2010).