Με αφορμή την εκδήλωση της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης και των Εκδόσεων Καστανιώτη, όπου δέκα σύγχρονοι έλληνες συγγραφείς πρόκειται να μοιραστούν με το κοινό την εμπειρία ανάγνωσης του έργου του μεγάλου αμερικανού νομπελίστα, το tvxs πραγματοποιεί αφιέρωμα στον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, μιλώντας με τους συμμετέχοντες με στόχο -εκτός των άλλων- την αποτύπωση της επιρροής που ενδεχομένως άσκησε στον καθένα ξεχωριστά τόσο το έργο όσο και η προσωπικότητά του. Σήμερα, οι συγγραφείς Ισμήνη Καπάνταη και Αμάντα Μιχαλοπούλου μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη για τον… δικό τους Χέμινγουεϊ.
 

Ads

 
«Ως συγγραφέας δεν είμαι σε θέση να πω αν στο έργο μου  υπάρχουν επιρροές από τον Χέμινγουέι. Αν  ὑπάρχουν, και αν ενδιαφέρει κάποτε να βρεθούν, αυτό είναι μια καθαρά φιλολογική δουλειά και δεν με απασχολεί, την Ισμήνη Καπάνταη ωστόσο ο Χεμινγουέι  και το έργο του  την έχουν επηρεάσει και πολύ μάλιστα.  
Φαντάζομαι πως στους περισσότερους συγγραφείς έρχεται κάποτε η στιγμή που ἀναγνώστες των βιβλίων τους, τους θέτουν ένα υπερβολικά απλό, κι εντούτοις, για εμένα τουλάχιστον, τρομερά δύσκολο στο ν᾽ απαντηθεί ερώτημα, τουτέστιν «ποιός είναι ο αγαπημένος τους συγγραφέας» ή πάλι «ποιό απ᾽ όλα τα βιβλία που διάβασαν είναι το πιο σημαντικό;»

Δύσκολο; Είναι, γιατί  μπορεί στο σχολείο ή και αργότερα στα πρώτα νιάτα μας να λέγαμε με περισσή ευκολία και ανάλογα με το ποιόν είχαμε ανακαλύψει εκείνη την περίοδο, ότι ο Τάδε ή η Δείνα είναι ο μεγαλύτερος ή η μεγαλύτερη συγγραφέας, ζωγράφος, ποιητής, ποιήτρια, σκηνοθέτης κ.ο.κ. τώρα όμως τα πράγματα δυσκολεύουν.
 

Ποιός λοιπόν είναι ο αγαπημένος μου συγγραφέας; Αν πρέπει να απαντήσω και αφού πρώτα σκεφτώ πολὺ θα πρέπει να πώ: ὅλοι, και είναι αμέτρητοι, έλληνες, ρώσοι, άγγλοι, αμερικάνοι, χιλιανοί, ινδοί, κινέζοι και ό,τι άλλο βάζει ο νούς μας, τόσο οι πολύ μεγάλοι, όσο και οι ελάσσονες, οι συγγραφεῖς και ποιητές  που μαζί τους έζησα τη ζωή μου, οι συγγραφεις που με διαμόρφωσαν σαν προσωπικότητα, οι συγγραφείς που ενδεχομένως ένα ορισμένο βιβλίο τους, ένα απ᾽αυτά που διάβασα π.χ. όταν ἀκόμα ήμουν νεαρό κορίτσι στο σχολείο, μ᾽επηρέασε σε τέτοιο βαθμό, ως ἀποδέκτη (του κόσμου που παρουσίαζε), ώστε να μην θέλω τώρα να το ξαναδιαβάσω για να μην καταστραφεί ό,τι κερδήθηκε τότε σ᾽εκείνη την πρώτη ανάγνωση.
 
 

Τους μεγάλους τους διαβάζω και τους ξαναδιαβάζω, είναι σταθερά δίπλα μου, στήριγμά μου, και κάθε φορά η καινούργια ανάγνωση ειναι μια άλλη προσέγγιση και είναι άλλα τα οφέλη. Σ᾽ορισμένα  όμως πολύ νεανικά μου διαβάσματα η συγκίνηση και η ευδαιμονία ήταν τόσο μεγάλη, συνάρτηση ασφαλώς και της δικής μου αλλοτινής «αναγνωστικής αγνότητας», που δεν θα διακινδύνευα ποτέ να τα ξαναδιαβάσω.
 
 

Τον Γέρο καὶ τὴν Θάλασσα όπως και τον Ἀποχαιρετισμό στα Όπλα τὰ ἔχω διαβάσει πάνω από μια φορά· προχθές πήγα στον Ελευθερουδάκη και έκανα ένα πείραμα· αγόρασα ένα paperback, το For Whom the Bell Tolls, που πρωτοδιάβασα όταν ἤμουν δεκαπέντε; δεκέξι; κάτι τέτοιο, καὶ πράγμα περίεργο ή πάλι όχι και τόσο περίεργο, από τότε δεν είχα επιχειρήσει, — κι αποφεύγω επίτηδες να σκεφτώ πόσα χρόνια πέρασαν από τότε για να μην μελαγχολήσω —, δεν είχα επιχειρήσει λοιπόν να το ξαναδιαβάσω.
 
 

Το έχω στο τραπεζάκι, δίπλα στο κρεβάτι μου μαζὶ με κάποια άλλα και με προκαλεί, έχω όμως την εντύπωση, ή μάλλον εύχομαι, ότι δεν θα  υποκύψω για  να κρατήσω ατόφια την πρώτη εκείνη αίσθηση.».
Ισμήνη Καπάνταη
 

«Ο δικός μου Χέμινγουει γράφει διηγήματα. Αυτή είναι η καλύτερη στιγμή του – η μκρή φόρμα, το υπονοούμενο. Πιστεύω ότι τα διηγήματά του θα έπρεπε να διδάσκονται σε όλα τα τμήματα δημιουργικής γραφής όταν οι διδάσκοντες κάνουν μνεία του υπαινιγμού και του περίφημου “show, don’t tell”- του “δείξε, μην το εξηγείς” επί το ελληνικότερον.
 

Ο Χέμινγουει δείχνει, παρατηρεί και αφήνει την ψυχική συμμετοχή στον αναγνώστη. Σπάνιο επίτευγμα στην εποχή του παραπόνου, της φλυαρίας και της επανάληψης.».
Αμάντα Μιχαλοπούλου
 

Σημείο συνάντησης για την ανοιχτή συζήτηση-αφιέρωμα με τίτλο “Ο δικός μου Χέμινγουεϊ”, θα είναι το θέατρο της Ελληνοαμερικάνικης Ένωσης. Η εκδήλωση διοργανώνεται στο πλαίσιο της έκθεσης με τίτλο Ernest Hemingway: From Life to Fiction (Ernest Hemingway: Από τη ζωή στο έργο) για την συμπλήρωση πενήντα χρόνων από το θάνατό του. Οι δέκα συγγραφείς που θα μιλήσουν για “Τον δικό τους Χέμινγουεϊ” είναι οι: Λένα Διβάνη, Αθηνά Κακούρη, Ισμήνη Καπάνταη, Μένης Κουμανταρέας, Ηλίας Μαγκλίνης, Αμάντα Μιχαλοπούλου, Ανδρέας Μήτσου, Μιχάλης Μοδινός, Φωτεινή Τσαλίκογλου και Ευγενία Φακίνου.
 

O Έρνεστ Χέμινγουεϊ (21 Ιουλίου 1899 – 2 Ιουλίου 1961) συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους αμερικανούς συγγραφείς του 20ού αιώνα. Μέλος της αποκαλούμενης “Χαμένης Γενιάς” των αμερικανών διανοούμενων που εγκαταστάθηκαν στο Παρίσι κατά το Μεσοπόλεμο, επηρέασε με τον αφηγηματικό του λόγο την αμερικανική και παγκόσμια λογοτεχνία. Την εποχή του όμως απασχόλησε και με την πολυτάραχη προσωπική του ζωή, στην οποία έβαλε ο ίδιος τέλος αυτοκτονώντας το 1961. Αν και γεννήθηκε στις ΗΠΑ, τη ζωή του σημάδεψαν τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο από τα οποία εμπνεύσθηκε για τα έργα του. Το 1953 τιμήθηκε με το Βραβείο Πούλιτζερ, ενώ τον επόμενο χρόνο βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για «τον δυναμισμό και τον απόλυτο έλεγχο του ύφους του και για την επίδρασή του στην τέχνη της μοντέρνας αφήγησης».
 

• Info:

«Ο δικός μου Χέμινγουεϊ»
Ελληνοαμερικανική Ένωση σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Καστανιώτη
Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2011, στις 20:00
στο Θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Μασσαλίας 22, Κολωνάκι)