O Φίλιπ Κερ είναι ο συγγραφέας του διάσημου πλέον βιβλίου, «Τριλογία του Βερολίνου» που κυκλοφορεί από της εκδόσεις Κέδρος. Στο βιβλίο του, που χωρίζεται σε 3 μέρη, ένας ιδιωτικός αστυνομικός προσπαθεί να ζήσει και να κάνει τη δουλειά του στο Βερολίνο την εποχή του Χίτλερ. Ο συγγραφέας συνδύασε το προσωπικό του ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη ιστορική χρονική περίοδο με το film noir και το αποτέλεσμα είναι ένα μυθιστόρημα που καθηλώνει τον αναγνώστη. Ο Φ.Κερ μίλησε στο txvs.gr για το βιβλίο του, για τη Χρυσή Αυγή, τις ομοιότητες του σημερινού πολιτικού συστήματος με αυτό της Γερμανίας της Βαϊμάρης και φυσικά για τη Γερμανία και τη θέση της στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Συνέντευξη στην Τάνια Γεωργουπλή.
 

Ads

Πώς αποφασίσατε να δημιουργήσετε έναν ντετέκτιβ;
 
Όταν αποφάσισα να εισέλθω στο χώρο της αστυνομικής λογοτεχνίας, το έκανα για εντελώς άλλους λόγους καθώς ενδιαφερόμουν κυρίως για την πολιτική. Η Τριλογία του Βερολίνου είναι πολιτικό μυθιστόρημα που δανείζεται τα ρούχα της αστυνομικής λογοτεχνίας. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ η πολιτική κατάσταση στη Γερμανία του 1930 και ήθελα να γράψω για το πώς ήταν η ζωή ενός τυπικού Βερολινέζου και θεώρησα πως ο καλύτερος τρόπος για το σκοπό αυτό ήταν να χρησιμοποιήσω έναν ντετέκτιβ . Το μεταπτυχιακό μου ήταν πάνω στη Γερμανική νομική φιλοσοφία και όλα μπήκαν στη θέση τους.
 
Πιστεύω πως η ιστορική περίοδος των Ναζί είναι από τις πιο σημαντικές ιστορικές περιόδους και πάντα ξαφνιαζόμουν που δε γράφουν για αυτή περισσότεροι συγγραφείς. Γιατί μου φαίνεται πως οι συνέπειες της περιόδου αυτής είναι ακόμα μαζί μας και πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί.
 
Μαθαίνουμε από την ιστορία ή όχι;
 
Το δυστύχημα με την ιστορία είναι πως κανένας δε μαθαίνει από αυτή. Η Ελλάδα θα μπορούσε να διδαχθεί πράγματα από την ιστορία της Γερμανίας του 1930. Χρειάστηκε η ύφεση, η οικονομική κρίση και μια προκατάληψη προς τους ξένους. Όλα αυτοί ήταν λόγοι που συνέβαλλαν στην άνοδο των Ναζί. Το 1928 είχε λάβει μόλις το 2% των ψήφων και 12 έδρες στο Κοινοβούλιο. Δύο χρόνια αργότερα είχε το 14% των ψήφων . Επομένως, μου φαίνεται πως αυτές είναι σημαντικές συγκρίσεις και πρέπει όλοι να τις έχουμε στο νου μας.
 
Βλέπετε ομοιότητες  με τη Χρυσή Αυγή;
 
Η Χρυσή Αυγή, αυτή τη στιγμή είναι στο 7%. Αυτό νομίζω πως συμβαίνει όταν υπάρχει μια κατάσταση στην οποία τίποτα δε φαίνεται να αλλάζει , όπου το ένα πολιτικό κόμμα μετά από το άλλο προσπαθεί να πετύχει κάτι και αποτυγχάνει και οι άνθρωποι προσπαθούν να βρουν άλλες λύσεις. Αυτό ακριβώς συνέβη στη Γερμανία. Κατά την περίοδο της Βαϊμάρης πρέπει να υπήρξαν πάνω από 12 κυβερνήσεις μέσα σε 10 χρόνια. Ή ακόμα και πιο πολλές. Κανένα πολιτικό κόμμα δε φαινόταν να μπορεί να λύσει τα προβλήματα της χώρας  και επομένως ο λαός προσπάθησε να βρει άλλες λύσεις. Και οι Ναζί μαζί με τους κομμουνιστές ήταν τα μόνα κόμματα που δεν είχαν δοκιμαστεί. Αλλά φυσικά βγήκαν μέσω ενός τεράστιου ψέματος, ότι ο Χίτλερ θα μπορούσε να λύσει τα προβλήματα της Γερμανίας. Και ότι τα περισσότερα από τα προβλήματα της Γερμανίας ήταν συνυφασμένα με τους Εβραίους κάτι το οποίο δεν ήταν φυσικά αληθές.
 
Το ενδιαφέρον σε αυτή την περίπτωση είναι το όνομα. Χρυσή Αυγή. Μάλλον ψεύτικη Αυγή θα έπρεπε να ονομάζεται. Η Χρυσή Αυγή ήταν μια μυστική οργάνωση στη Βρετανία στις αρχές του αιώνα, το 1910, 1920. Είχε επικεφαλή τον Άλιστερ Κρόουλι και ήταν μια οργάνωση που σχετιζόταν με τη μαγεία, είχε Βαγκνερική καταγωγή και ήταν πολύ απλά σκουπίδι. Αλλά σαν όνομα ακούγεται τέλειο. Χρυσή Αυγή. Δεν έχουν τίποτα που να μπορεί να λύσει το οποιοδήποτε πρόβλημα. Και δεν καταλαβαίνω γιατί δεν τους ξεσκεπάζει κάποιος ως ένα χρεοκοπημένο πολιτικό κόμμα. Δεν μπορούν να λύσουν κανένα πρόβλημα. Και αν ξεφορτωθούν τους Πακιστανούς τι; Πώς αυτό θα λύσει το οποιοδήποτε πρόβλημα;
 
Υποθέτω πως για κάποιους ανθρώπους ήταν ψήφος διαμαρτυρίας. Ότι θα δώσουμε ένα μάθημα στους πολιτικούς, θα τους δείξουμε εμείς γιατί δεν μας ακούνε. Οπότε θα ψηφίσουμε τη Χρυσή Αυγή την οποία δεν πιστεύουμε αλλά αν μπει στη Βουλή θα ξυπνήσει τους υπολοίπους. Σε ακραίες καταστάσεις γίνονται ακραία πράγματα.
 
Θεωρείτε πως τα μέτρα λιτότητας είναι αυτά που οφείλονται για την τρομερή άνοδο της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα και άλλων ναζιστικών κινημάτων στην Ευρώπη;
 
Δεν βλέπω την ακροδεξιά να είναι ιδιαίτερα ισχυρή στη Μεγάλη Βρετανία αυτή τη στιγμή. Εγώ, προσωπικά, είμαι συντηρητικός. Βλέπω την κυβέρνηση μου να κάνει ειλικρινείς προσπάθειες να περιορίσει τις δημόσιες δαπάνες και σε αυτή την προσπάθεια η αριστερά αντιστέκεται. Αλλά θεωρώ πως η δουλειά μιας καλής κυβέρνησης είναι κάποιες φορές να λέει στους ανθρώπους πράγματα που δε θέλουν να ακούσουν και νομίζω πως αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε. Μια καλή κυβέρνηση δεν πρέπει πάντα να προσπαθεί να ικανοποιήσει το εκλογικό σώμα. Το εκλογικό σώμα πρέπει να ξυπνήσει και να συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν πράγματα που θα πρέπει να γίνουν στη χώρα. Οι αλλαγές αυτές δε σημαίνει ότι θα είναι απαραίτητα δημοφιλείς. Η κατάσταση έτσι όπως είχε διαμορφωθεί, είχε δημιουργήσει στους ανθρώπους την εντύπωση ότι πάντα θα υπάρχει οικονομική ανάπτυξη, ότι πάντα θα υπάρχει εργασία και ότι κάθε χρονιά θα είναι καλύτερη από την προηγούμενη. Στη Βρετανία συγκεκριμένα, υπάρχουν άνθρωποι που δανείστηκαν πολλά λεφτά από τις τράπεζες για να αγοράσουν σπίτι. Και τώρα ασκούν κριτική στις τράπεζες που τους δάνεισαν τα χρήματα. Τους κατηγορούν που τους έδωσαν τη δυνατότητα να αγοράσουν σπίτι. Δε λέω πως οι τράπεζες δεν έχουν μερίδιο ευθύνης. Αλλά αυτό το χρέος πιστώνεται σε όλους τους πολίτες. Έχουμε ένα τεράστιο χρέος. Η διαφορά μεταξύ του χρέους της Ελλάδας και της Μεγάλης Βρετανίας είναι βασικά μικρό. Η μόνη διαφορά είναι ότι εμείς επειδή δεν έχουμε ευρώ μπορούμε να κάνουμε κάτι για το χρέος μας από μόνοι μας. Πιστεύουμε πως κατά κάποιο τρόπο έχουμε εμείς τον έλεγχο, ότι εμείς ελέγχουμε τη μοίρα μας. Κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωσή σας. Ίσως λόγω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η οποία ελέγχεται από τους Γερμανούς. Είναι τα δικά τους λεφτά. Ποτέ δεν ήμουν υποστηρικτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πάντα πίστευα πως ήταν καλύτερα ότι ήταν μόνο μια εμπορική ένωση.
 
Η άνοδος των ναζιστικών κομμάτων σας φοβίζει; Βλέπετε ομοιότητες με την Γερμανία που περιγράφετε;
 
Δε με φοβίζει. Με κρατάει σε εγρήγορση. Όπως είπε ο Πρόεδρος Ρούζβελτ δεν υπάρχει τίποτα να φοβόμαστε εκτός από το φόβο τον ίδιο. Αλλά θα πρέπει οι άνθρωποι να αρχίσουν να εμπιστεύονται τους θεσμούς. Το κοινοβούλιο μας και τους πολιτικούς θεσμούς. Διότι πιστεύω μετά βεβαιότητας ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης στου θεσμούς είναι κάτι που εκμεταλλεύεται η ακροδεξιά. Πλέον, στη Βρετανία, όλο το πολιτικό σύστημα είναι αντικείμενο κοροϊδίας. Όλα είναι ένα αστείο. Οι άνθρωποι αστειεύονται για τους πολιτικούς, για το Κοινοβούλιο, για τη βασιλική οικογένεια. Τίποτα δεν είναι σοβαρό.
 
Όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι. Ότι παίρνουν χρήματα και δεν ενδιαφέρονται. Και εξαιτίας όλων αυτών είναι ευκολότερο για κάποιον να πιστέψει πως δεν αξίζει να κρατήσουμε τους θεσμούς, δεν αξίζει να τους σεβόμαστε ή και να δουλεύουμε για αυτούς. Και πιστεύω πως κάτι τέτοιο ισχύει και στην Ελλάδα. Το ελληνικό κοινοβούλιο δε φαίνεται να χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης από τους Έλληνες. Αλλά κάτι τέτοιο συνέβαινε και στη Γερμανία της Βαϊμάρης. Το Ράιχσταγκ δεν έχαιρε εκτίμησης από τους Γερμανούς. Και όταν κάηκε, κάηκε και η ιδέα της δημοκρατίας. Νομίζω λοιπόν, πως είναι πολύ βασικό να δώσουμε στους πολιτικούς το τεκμήριο αθωότητας.  Να αναγνωρίσουμε πως δεν είναι όλοι οι πολιτικοί διεφθαρμένοι. Πολλοί πιστεύουν στη χώρα τους και σε ό, τι κάνουν.  Είναι πολύ βασικό να μη χάσουμε την πίστη μας στους θεσμούς και την εμπιστοσύνη μας στην κυβέρνηση.

Πιστεύετε πως δεν παίρνουμε την άνοδο του ναζισμού αρκετά στα σοβαρά;
 
Αντιθέτως. Από τη στιγμή που ήρθα στην Ελλάδα μου φαίνεται πως έχω μιλήσει πιο πολύ για το φασισμό στην Ελλάδα απ’ ότι για το φασισμό στη Γερμανία. Πιστεύω πως οι άνθρωποι ανησυχούν πολύ και δικαίως άλλωστε. Το θέμα είναι πως εκφράζει κάποιος την ανησυχία του.
 
Ο σωστός τρόπος κατ’ εμέ, είναι να κάτσουν όλοι κάτω, να συζητήσουν και μάλιστα να συζητήσουν με εκπροσώπους της ακροδεξιάς. Και όχι να λένε ότι δε μιλάμε σε φασίστες. Αυτή είναι η τυπική στάση της αριστεράς στη Βρετανία. Δε μιλάμε σε αυτούς γιατί είναι Ναζί, είναι φασίστες.  Και το ίδιο κάνει και η δεξιά. Δε συζητάνε με την αριστερά γιατί είναι κομμουνιστές. Αυτό ακριβώς συνέβη στη Γερμανία.
 
Επομένως, ο διάλογος είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Το ιδανικό θα ήταν να τους βάλετε σε ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα και ο παρουσιαστής να τους κάνει δύσκολες ερωτήσεις. Ερωτήσεις που να μην μπορούν να τις απαντήσουν. Και αν δεν μπορείς να απαντήσεις σε ερωτήσεις στην τηλεόραση τότε είσαι ξοφλημένος. Το εκλογικό σώμα, θα πιστέψει πως είσαι ηλίθιος. Ακόμα, πρέπει συνεχώς να υπενθυμίζουμε στους εαυτούς μας ότι δεν υπάρχουν μπαμπούλες. Οι αλλοδαποί δεν είναι ο μπαμπούλας. Αν ξεφορτωθείτε τους Αφγανούς και τους Πακιστανούς δε θα λυθούν δια μαγείας τα προβλήματα της Ελλάδας. Όπως δε λύθηκαν και στη Γερμανία όταν ξεφορτώθηκαν τους Εβραίους.
 
Υπάρχουν πάντα λαοί που θα αντιμετωπίζονται από τους άλλους σαν αποδιοπομπαίος τράγος. Ότι αυτοί είναι που ευθύνονται για όλα τα προβλήματα. Και 9 στις 10 φορές, 10 στις 10 φορές αυτό είναι ψέμα. Και στη Γερμανία οι Ναζί ήξεραν ότι αυτό ήταν ψέμα.  Το Πρωτόκολλο των Σοφών της Σιών ήταν ένα κείμενο το οποίο είχε κατασκευαστεί από την δεξιά της Ρωσίας και υιοθετήθηκε από τους Γερμανούς δεξιούς. Ήξεραν ότι ήταν ψέμα. Απλά χρησιμοποίησαν αυτό το ψέμα για να πάρουν την εξουσία. Είδαν ότι θα μπορούσαν να νικήσουν με αυτό το ψέμα.  Μόνο μέσω του διαλόγου τα ψέματα.
 
Σε ένα σημείο του βιβλίου σας αναφέρετε πως ότι η Γερμανία δεν κατάφερε να κυριαρχήσει στρατιωτικά αλλά θα το πετύχει με το νόμισμά της. Θεωρείτε πως η Γερμανία προσπαθεί μέσω του ευρώ να κυριαρχήσει στην υπόλοιπη Ευρώπη;
 
Νομίζω ότι η ειρωνεία της κατάστασης είναι πως η Γερμανία ποτέ δεν είχε σαν στόχο κάτι τέτοιο. Το 1914 είχαμε μια αυτοκρατορική Γερμανία που ήθελα να κυριαρχήσει στην Ευρώπη. Ήθελε να φτιάξει μια αυτοκρατορία. Το 1939, είχαμε μια παρόμοια κατάσταση. Αλλά τώρα δεν έχουν κανένα τέτοιον στόχο. Αλλά όμως, κυριαρχούν και πιστεύω πως είναι πολλοί οι Γερμανοί που θα ήθελαν να μην ισχύει κάτι τέτοιο. Αλλά τι να κάνουν;  Κατασκευάζουν τα καλύτερα προϊόντα, τα καλύτερα, κατά την άποψη μου, αυτοκίνητα, τα καλύτερα πλυντήρια.  Η τελειότητα των προϊόντων τους είναι τέτοια που τι να κάνουν; Με τον τρόπο αυτόν κυριαρχούν στην Ευρώπη.
 
Αυτό δε σημαίνει ότι το οικονομικό μοντέλο που προτείνουν είναι κατάλληλο για όλους.
 
Φυσικά και δεν είναι. Αλλά από τη στιγμή που έχουμε το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση και η Γερμανία είναι η κυρίαρχη δύναμη αυτό το μοντέλο δεν μπορεί να αποφευχθεί. Ποτέ δεν πίστευα πως το ενιαίο νόμισμα ήταν καλή ιδέα. Το ενιαίο νόμισμα χρειάζεται μια κεντρική τράπεζα και η κεντρική τράπεζα μια κεντρική οικονομική πολιτική και μια κεντρική οικονομική πολιτική χρειάζεται μια κεντρική διακυβέρνηση.  Πιστεύω πως οι Έλληνες είναι κατά βάση δυσαρεστημένοι επειδή οι αποφάσεις για θέματα που τους αφορούν λαμβάνονται από ξένους.
 
Επιμέλεια Κειμένου: Δωροθέα Αποστολοπούλου