Η Μαρία Τζίκα γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1980 στην Θεσσαλονίκη. Κατάγεται από τη Χαλκιδική και μεγάλωσε στον Πολύγυρο όπου και διαμένει με την οικογένειά της. Είναι πτυχιούχος του τμήματος Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Πάτρας και μεταπτυχιακή φοιτήτρια στη Δημιουργική Γραφή του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Το 2015 εξέδωσε την πρώτη ποιητική συλλογή της με τον τίτλο «Ελαττωματικό χώμα» (εκδόσεις Το Κεντρί). Μόλις κυκλοφόρησε η νέα της ποιητική συλλογή «Μισός Θεός», από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Ads

Πιστεύετε ότι ακολουθείτε τον δρόμο άλλων ποιητών ή ακολουθείτε μια μοναχική πορεία μέσα στην γραφή σας;
Ο λιγότερο εμπνευσμένος ποιητής (αν δικαιούμαστε να αξιολογούμε την ποσότητα ή ποιότητα της έμπνευσης των δημιουργών) ίσως επιλέγει να ακολουθεί παντοτινά τεχνητές οδούς που ομοιάζουν με άλλων ή να αντλεί από αυτούς υλικό για την θεματική του αλλά και να διεκδικεί βελτιώσεις στην γραφή του από την δημιουργική σύζευξη των στοιχείων τους. Η ποιητική τους συμπόρευση μπορεί να τον δικαιώσει παγιώνοντας σταδιακά και τα δικά του δημιουργικά στοιχεία που θα αναδείξουν την εκφραστική ικανότητα του αλλά και από την άλλη να καταρρακώσει πιθανότητες εξασφάλισης της αυθεντικότητας του ύφους του. Ομολογώ πως ποτέ δεν αισθάνθηκα η ίδια (ίσως κι εσφαλμένα) την ανάγκη να πειραματιστώ στην ξένη γραφή ή σκέψη ή ιδέα αντιγράφοντας (προφανώς και μια τέτοια αφομοίωση έχει ένα βαθμό δυσκολίας) γενικές ή ειδικές ποιητικές τεχνικές αλλά προτιμούσα ανέκαθεν να ρισκάρω συγγραφικά ευρισκόμενη στο δικό μου ακόμα ατελές σημείο, πληρώνοντας το τίμημα της αδόκιμης γραφής .

Μπορεί η τέχνη να κλείσει τις πληγές των ανθρώπων μέσα σε μια ενδότερη υπαρξιακή διαλεκτική;
Η τέχνη που «εξυπνακίζει» με θεατρινισμούς της γνώσης κι αισθήματα δήθεν μεγαλειωδών ανακαλύψεων, η τέχνη που παρατηρεί αυτάρεσκα τις διαστροφές προφασιζόμενη την ψυχαναλυτική της ελευθερία και γενικότερα την απελευθέρωση του ανθρώπου από αποδεχτές νόρμες συμπεριφορών, που υιοθετεί πολιτικές ιδεολογίες υπαινισσόμενη απόλυτες διαπιστώσεις τους, που όχι μόνο αλλοιώνει τα νοήματα αλλά τα τροφοδοτεί με αυθαίρετες προσθήκες προσωπικής πραγματικότητας, αυτή λοιπόν η τέχνη όχι μόνο δεν κλείνει αλλά ανοίγει νέες πληγές αφού προβληματικά διαλέγεται με τον εαυτό της και με τρόπο επιζήμιο για τον αναγνώστη. Η τέχνη οφείλει να εναγκαλίζεται την προσωπική και κοινωνική πληγή όπως περιφρουρεί το σώμα της μητρότητας το έμβρυο δίχως εξώτερες διαμορφωτικές πιέσεις αλλά μόνο με την αρμονική ενέργεια της παρουσίας της.

Ποιες εικόνες κρατάτε μέσα από τη ζωή σας, ποιες εικόνες εφορμούν στη ζωή σας.
Οι εικόνες μου είναι όλα όσα περιλαμβάνει η κατανόηση της όρασης μου. Δεν πρόκειται για επιμονή στη θεατή τους μόνο φύση εφόσον οι φαινομενικές μου προσλήψεις καταφέρνουν με ένα ευαίσθητο τρόπο να μετασχηματίζονται σε βιώματα. Αυτό σημαίνει πως τοποθετώ συχνά τον εαυτό μου σε θέσεις δυσμένειας όταν π.χ. σκέφτομαι ένα παιδί υποταγμένο σε συνθήκες απόλυτης βίας. Επιζώ από την παραβίαση αυτής της σκέψης μέσω της ποίησης στο βαθμό που οραματίζομαι πως θα εισακουσθεί η κραυγή του παιδιού μέσα από το έργο. Από την άλλη, τις πιο υγιείς μου εικόνες τις αντλώ κυρίως από τα παιδιά μου που συνειρμικά σχηματίζουν στην θεώρηση μου την θεϊκότητα του οικουμενικού παιδικού πλάσματος.

Ads

image

Ο ποιητής είναι μια περσόνα γύρω από τις λέξεις ή λειτουργεί μ’ έναν ενστικτώδη ορμεφυτισμό;
Καμία από τις παραπάνω περιγραφικές ιδιότητες δεν δικαιώνει το ποιητικό υποκείμενο. Στην πρώτη περίπτωση οι λέξεις απολαμβάνουν ασύμμετρες, ως προς την καθαυτή τους αξία, τιμές και φαίνεται να λειτουργούν κυριαρχικά και να καθοδηγούν έναν αγίνωτο ποιητή. Από την άλλη η αντιμετώπιση ενός ποιητικού υποκειμένου ως ενστικτώδους πλάσματος αφαιρεί από την ποίηση έλλογα προαπαιτούμενα όπως τη νηφάλια και κατασταλαγμένη δημιουργικότητα και την καθιστά έρμαιο μόνο θυμικών στιγμών κι εντάσεων.

Πώς αντιμετωπίζετε την ποίηση ως μια ταυτότητα ή ως μια ετερότητα μέσα στη σύγχρονη ζωή;
Και η ποίηση ως ατομικό και κοινωνικό μόρφωμα συνιστά προσδιοριστικό παράγοντα  για την διατύπωση ταυτοτικών χαρακτηριστικών του υποκειμένου της αλλά ταυτόχρονα τα διαχωρίζει από άλλα γνωρίσματα της νοητικής και συναισθηματικής ιδιότητας του άλλου ανθρώπου κι εξασφαλίζει την ετερότητα του δημιουργού μέσα στην ταυτότητα του.

Ποια ερωτήματα καλείται να απαντήσει ο ποιητής διαχρονικά αλλά και στο παρόν που ζούμε;
Ο ποιητής συνομιλεί με όλες τις εποχές όπως ένας ιστορικός των γεγονότων και των συναισθημάτων, αναδεικνύει το αποκρυμμένο από την υπνωτική καθημερινότητα ερώτημα κι έτσι διασώζει την ιδιαιτερότητα του καιρού του. Ο ποιητής οφείλει να είναι και φιλόσοφος στις διατυπώσεις του και να ξεπερνά και το παρόν και τους αιώνες.

Μπορεί ο κόσμος να ζήσει ποιητικά;
Αντιλαμβάνομαι στην ερώτηση σας μια νύξη ομοιογενούς κοινωνικοποίησης της ποιητικής πρόθεσης και πράξης. Τι ορίζεται όμως ως καθολικός ποιητικός βίος; Κάθε δημιουργός καθορίζει μια ξεχωριστή ποιητική δράση με το έργο του, η οικουμενικότητα της έκφρασης του εκκινεί από προσωπικές προβολές της ιδεώδους αίσθησης για την επιθυμητή ζωή και σκέψη. Αν για παράδειγμα ζω ποιητικά με τον τρόπο μιας αυτοκτονικής προσωπικότητας που η δημιουργία της περιστρέφεται γύρω από αναιρέσεις της εγκυρότητας του υπαρκτού, τότε επιλέγω να εφαρμόσω έναν βίαιο υποκειμενισμό απλώς κεκαλυμμένο με ευφυή λογοτεχνικότητα. Επίσης, μια διαστροφική ποιητική περσόνα εμπλουτισμένη με συμπλέγματα κι άλογες ορμές καταναλώνει τον εσωτερικό βίο του ποιήματος στην υπηρεσία των διαστροφών της. Ο αναγνώστης που θα ταυτιστεί θα ζήσει ποιητικά με τον τρόπο του ποιητή εκφέροντας με ευκολία και τον φαύλο εαυτό του που προφανώς προϋπήρχε κι αναδύθηκε. Επομένως, προκύπτουν διαφορετικοί ποιητικοί βίοι που θεωρώ παρακινδυνευμένο άκριτα να καθίστανται αποδεχτοί με πρόσχημα την ελεύθερη τέχνη. Για να επιτύχουμε έναν κοινό ποιητικό βίο θα χρειαστεί η ποίηση να συμμορφωθεί με τα ηθικά όρια αν όχι της κοινωνίας διότι η τελευταία είναι ευμετάβλητη της ίδιας της ευγενούς φύσεως του ανθρώπου. Έτσι, θα ζήσουμε ποιητικά επιτρέποντας μόνο στην έκφραση εκλεπτυσμένων δυνατοτήτων του πνεύματος τον καθορισμό της ποιητικότητας στη ζωή μας.

Είναι η ποίηση το καταφύγιο του ανθρώπου;
Προσωπικά διακρίνω μια προσωρινότητα στην ενέργεια της καταφυγής αλλά και μια κρυπτική τάση. Δεν φιλοξενεί με κριτήρια επιβεβλημένης ανάγκης η ποίηση την φαντασία και την αντίληψη . Η ίδια συνιστά όλα αυτά, είναι το μόνιμο ορμητήριο τους και στόχος της δεν είναι η απόκρυψη αλλά το φανέρωμα τους. Από την άλλη, αν κάποιοι αντιμετωπίζουν την ποίηση συγγραφικά ή αναγνωστικά ως την ψυχαναλυτική τους εκτόνωση, θεωρώ πως το ποίημα προηγείται ή απέχει της ψυχικής ρευστότητας. Δεν πρόκειται για απλή τακτοποίηση κι αποσυμφόρηση συναισθηματικών αδιεξόδων αλλά για την ίδια την γνώση του κόσμου που εφορμά ως κοινωνικό τρόπος βίωσης του πραγματικού.

Ποιο το νόημα της λέξης στην ποίηση; Μια απλή μορφή έκφρασης ή ένα ψυχικό αποτύπωμα;
Κάθε μορφή ἐκφρασης λογικά πυροδοτείται από ένα ψυχικό φαινόμενο. Η λέξη και στην σημερινή ποίηση μοιάζει να είναι φθαρτή κι ευμετάβλητη όπως κάθε πράγμα που χρησιμοποιείται από την τέχνη κι άγεται και φέρεται από ετερόκλητα νοητικά και ψυχικά όργανα. Αυτό βέβαια συνεπάγεται μια ανομοιομορφία στα νοήματα της που θέτει σε κίνδυνο το ίδιο το κύρος του γλωσσικού εφευρήματος. Σίγουρα προϋποτίθεται ένας κοινός προσλαμβάνων νους ικανός να ανακαλύπτει νοήματα κι όπου αυτά δεν είναι προφανή για να διασωθεί η συνοχή της γλώσσας. Η ποίηση αφήνει την λέξη έρμαιο σε έτερες νοηματοδοτήσεις διότι δεν αξιώνει τουλάχιστο σε πρωταρχικό αναγνωστικό επίπεδο καμία επιστημονικότητα.