Ο Γιάννης Λαρής, γιος του εκλιπόντος εκδότη Ιωσήφ Λαρή, είναι ένας άνθρωπος νέος, ανήσυχος, ιδιότροπος, που η ζωή τον κάλεσε να αναλάβει ξαφνικά τη διεύθυνση του «Οίκου Λαρή». Αισθάνεται όμως πως αυτή η κληρονομιά τον καθορίζει, τον δεσμεύει. Σαν να του στερεί ώρες ώρες το οξυγόνο.

Ξεκινά ένα νοητικό ταξίδι αναζήτησης της πραγματικής του ταυτότητας, μια περιπλάνηση μοναχική σε σκέψεις παραληρηματικές και σε μονολόγους εσωτερικούς. Χαράζει πορεία, αποφεύγοντας τις σκιές και ακολουθώντας τον ήλιο. Εκεί ξεπηδούν αναμνήσεις, ξεθωριασμένες και θολές από το πέρασμα των χρόνων. Ό,τι προσπαθεί να αντιληφθεί και να ερμηνεύσει παραμένει ασαφές, ακαθόριστο. Θέτει ερωτήματα. Μια πεινασμένη δεκοχτούρα, το μοναδικό κίτρινο χαμομήλι κάποιας πλαγιάς και ένας χειμερινός κολυμβητής αδυνατούν να απαντήσουν.

Λύση δεν δίνουν ούτε ο άθλιος πρωινός καφές, ούτε η μπίρα και το μπέρμπον. Αισθάνεται μόνος, ανίσχυρος. Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, αναζητά απαντήσεις στο παρελθόν. Εκεί συναντά φιγούρες ξεχασμένες, αλλοιωμένες, νεκρές, φαντάσματα.

Επιστρέφει στο παρόν, και πάλι μόνος. Μοιάζει αλαζόνας, ωστόσο είναι αδύναμος. Αντιλαμβάνεται τη μοναξιά του πότε ως καταδίκη και πότε ως καταφύγιο. Τελικά, καλείται να απαντήσει σε ένα και μόνο ερώτημα: Τι ακριβώς ζητά από την ύπαρξή του;

Είναι το πιο δύσκολο ερώτημα που έχει θέσει στη ζωή του.

Ο Βασίλης Νάστος μεγάλωσε στην Αθήνα, στα Πατήσια. Κάπου μεταξύ πλατείας Κολιάτσου και πλατείας Αμερικής άρχισε να αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Στην Αθήνα σπούδασε, την Αθήνα αγάπησε και θεωρεί πως πάντα θα την αγαπά. Σε αυτή ζει και εργάζεται ως φιλόλογος. Πρόσφατα ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο ΕΚΠΑ, με αντικείμενο την Ιστοριογραφία της ελληνιστικής περιόδου. Η ενασχόλησή του με τη συγγραφή είναι περιστασιακή. Προκύπτει αυθόρμητα, ως αποτέλεσμα κάποιου ερεθίσματος. Η Σκιαμαχία είναι το πρώτο του μυθιστόρημα και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Τι είναι εκείνο που σας ωθεί να γράφετε;

Οι επιρροές της καθημερινότητας, οι  απλές συζητήσεις με τους ανθρώπους που με περιβάλλουν, μια απλή βόλτα στο κέντρο της Αθήνας είναι πάντα η πρώτη ύλη των σκέψεών μου και κατ’ επέκταση της συγγραφής. Το ίδιο και τα βιβλία που κατά καιρούς διαβάζω. Ένας φίλος με πειράζει, γιατί έχω μαζί μου πάντα ένα «μπακαλοτέφτερο» όπως το λέει, όπου καταγράφω σκέψεις παροδικές, στιγμαίες, ώστε να τις διασώσω από τη λήθη. Πολλές φορές δεν είναι εύκολο να συνειδητοποιήσω τι μου προκαλεί τον προβληματισμό και την περισυλλογή, καθώς μια σκέψη προκύπτει εν τέλει ως κράμα της απλότητας της καθημερινής ζωής.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για εσάς είναι να καταφέρετε να εκφράσετε τη σκέψη σας πάνω στο χαρτί;

Εξαρτάται από τις σκέψεις που επιδιώκω να καταγράψω. Θεωρώ πως ό,τι δεν μπορείς να γράψεις, τότε δεν το έχεις κατανοήσει ή σε κάτι δεν έχεις κατασταλάξει μέσα σου. Οπότε, νομίζω ότι με τη γραφή οι σκέψεις μου γίνονται σαφέστερες και σε εμένα τον ίδιο, ενώ ταυτόχρονα ανακαλύπτω τις πτυχές του κόσμου για τις οποίες πρέπει να καταβάλω περαιτέρω προσπάθεια να αντιληφθώ.

Ποιες είναι οι επιρροές σας;

Πολλές και ποικίλες, χωρίς να σημαίνει ότι διαμορφώνουν τη «Σκιαμαχία» ή ότι απαντούν σε αυτήν. Η χειμαρρώδης αφήγηση του Ζοζέ Σαραμάγκου και ο παιγνιώδης χαρακτήρας των έργων σε συνδυασμό με τους ανατρεπτικούς στοχασμούς των ηρώων του, η κρυπτικότητα των έργων του Ουμπέρτο Έκο, οι υπαρξιακές αναζητήσεις του Καμύ και του Σαρτρ, κυρίως στην «Πτώση» και τη «Ναυτία», ο Γιόζεφ Κ. από τη «Δίκη» του Κάφκα είναι τα πρώτα που μου έρχονται στο μυαλό. Από εκεί και πέρα, πάντα θα επιστρέφω στον Βενέζη. Η γλυκύτητα του λόγου του έχει κάτι το συγκλονιστικά απλό και βαθύ.

Ποια θεματολογία κρατεί τον κυρίαρχο ρόλο στα έργα σας;

Οι περιπλανήσεις του σύγχρονου ανθρώπου στα αστικά κέντρα, οι διαρκείς εναλλαγές που βιώνει, οι προβληματισμοί που κυριαρχούν στον νου του. Ο άνθρωπος της πόλης του 21ου αιώνα είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση ανθρώπου, διακριτή από τις αντίστοιχες του παρελθόντος. Η διαρκής αβεβαιότητα, η πολλαπλότητα των ερεθισμάτων, η ρευστότητα του κόσμου, μια ρευστότητα πολύ πιο έντονη από το παρελθόν, τα όνειρα, οι προκλήσεις αλλά και το υψηλό κατά βάση πνευματικό επίπεδο που τροφοδοτεί και ιδιαίτερες αναζητήσεις ωθούν τον άνθρωπο της σύγχρονης μεγαλούπολης σε έναν αγώνα πρώτα από όλα με τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτός ο άνθρωπος είναι η κύρια πηγή των προβληματισμών μου και η πρώτη ύλη για τους ήρωες της «Σκιαμαχίας», ο άνθρωπος που αναζητά τον βηματισμό του σε μια κοινωνία που διαρκώς αλλάζει, που τον αναζητά όχι με μοιραλατρία αλλά με γνώμονα την επιθυμία του να ζήσει σε αυτόν τον γοητευτικό πραγματικά κόσμο.

Πείτε μας λίγα λόγια για το βιβλίο σας.

Η συγγραφής ενός μυθιστορήματος δεν ήταν η εξαρχής πρόθεσή μου. Η «Σκιαμαχία» στηρίχτηκε σε ένα σύνολο σκέψεων και σύντομων αρχικά εξιστορήσεων που είχα κατά καιρούς γράψει και στην πορεία απόκτησαν αφηγηματική συνοχή. Ο κεντρικός της ήρωας είναι ο Γιάννης Λαρής, ένας ιδιόρρυθμος και κάπως εκκεντρικός ήρωας κάπου 35-40 ετών. Κληρονομεί από τον πατέρα του, Ιωσήφ Λαρή, τον εκδοτικό οίκο της οικογένειας. Ωστόσο, ούτε ποτέ το επιθύμησε, ούτε γνωρίζει αν μπορεί και αν θέλει να διαχειριστεί την κληρονομιά αυτήν. Σε μεγάλο βαθμό αισθάνεται τη σκιά του πατέρα του, τον οποίο σέβεται και εκτιμάει απεριόριστα, να τον σκεπάζει, να τον καθορίζει. Πλαίσιο της αφήγησης είναι η Αθήνα και το αθηναϊκό κέντρο κατά βάση, μέσα στο οποίο ο ήρωας ξετυλίγει τις σκέψεις του σε φίλους του παρελθόντος, σε γνωριμίες του παρόντος ακόμα και στον ίδιο του τον εαυτό, ενώ την ίδια στιγμή ο εκδοτικός οίκος καλείται να λάβει αποφάσεις καθοριστικές για το μέλλον του. Ο Γιάννης Λαρής προβληματίζεται διαρκώς πάνω στο ζήτημα της αλλαγής ως τάσης φυσικής τού ανθρώπου, ενώ παρατηρεί με δυσπιστία ότι όλοι γύρω του αποζητούν τη σταθερότητα –όλοι, εκτός από έναν. Στο πρόσωπό του προσπάθησα να συγκεράσω προβληματισμούς του σύγχρονου πολίτη των μεγάλων αστικών κέντρων, όχι των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων, όπως θα σκεφτεί κανείς βλέποντας ως ήρωα τον γιο ενός εκδότη. Ταυτόχρονα, αποτελεί ένα ψηφιδωτό προσωπικοτήτων που έχω κατά καιρούς γνωρίσει και με έχουν γοητεύσει, με έχουν επηρεάσει ή έχουν απλώς τραβήξει την προσοχή μου. Ένα ψηφιδωτό που μέσα του έχει και κάποια στοιχεία από λογοτεχνικούς ήρωες αγαπημένων μου έργων.

Συγγραφέας γεννιέσαι ή γίνεσαι;

Είναι πολύ νωρίς για να απαντήσω στο ερώτημα αυτό. Ένα βιβλίο δεν σε καθιστά «συγγραφέα», είναι απλώς ένα βήμα προς την κατεύθυνση αυτή. Θα απαντήσω πάντως πως «γίνεσαι», όπως πιστεύω ότι συμβαίνει για κάθε τι στη ζωή μας. Είναι πολύ πεσσιμιστική η πεποίθηση πως από τη γέννησή μας είμαστε όντα προκαθορισμένα να κάνουμε συγκεκριμένα πράγματα.

Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον τομέα της λογοτεχνίας τι θα ήταν αυτό;

Δεν θα άλλαζα τίποτα. Η λογοτεχνία, όπως και κάθε εκδοχή της ανθρώπινης δημιουργικότητας και επινοητικότητας, πρέπει να είναι ανεξάρτητη από έξωθεν επιταγές και περιορισμούς. Τα «πρέπει» και οι κατευθυντήριες γραμμές την πνίγουν.

Έχετε επόμενα συγγραφικά σχέδια;

Ναι, κάποιες πρώτες σκέψεις υπάρχουν, ακόμα ως αδιαμόρφωτο υλικό. Το καλοκαίρι και ο ελεύθερος χρόνος έπαιξαν τον ρόλο τους. Ωστόσο, δεν ξέρω πότε, πώς και αν θα διαμορφωθεί το υλικό αυτό σε μια ολότητα. Πάντως, αν με το καλό το καταφέρω, φιλοδοξώ το επόμενο βιβλίο να στηρίζεται περισσότερο στην πλοκή και την αφήγηση και λιγότερο στον στοχασμό και τις εσωτερικές αναζητήσεις των ηρωών του.