Η Ειρήνη Δερμιτζάκη αφηγείται στην Κρυσταλία Πατούλη και το Tvxs.gr τη δημιουργική εμπειρία της συγγραφής -από την ιδέα μέχρι το τυπογραφείο- του τελευταίου βιβλίου της Γεννημένος λούζερ που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Εύμαρος:

Ads

Χρειάστηκαν δέκα χρόνια για να ολοκληρωθεί το πρώτο μου μυθιστόρημα Γεννημένος λούζερ. Αυτό δε σημαίνει ότι έγραφα ακατάπαυστα. Υπήρξαν περίοδοι παύσης λόγω των υποχρεώσεων της καθημερινότητας. Το πιο δύσκολο όμως ήταν, όταν βρέθηκα στα μισά της ιστορίας, είχαν ήδη περάσει αρκετά χρόνια, είχα και εγώ αλλάξει κι αναρωτιόμουν τι με συνδέει πια με αυτή την ιστορία. Τι θέλω να πω; Μια ερώτηση που κάθε δημιουργός πρέπει να κάνει στον εαυτό του. 

Η ιδέα μου ήρθε μέσα σε μια εκκλησία, στο μνημόσυνο της μητέρας μου. Είδα ένα μικρό παιδί το οποίο έδειχνε μαγκωμένο κι αναρωτήθηκα τι έχει κάνει αυτό το αγόρι να μοιάζει με έναν γερασμένο άνθρωπο σε σώμα παιδικό; Αυτή η ερώτηση γέννησε τον ήρωα μου, τον Μανούσο.  

Ξυπνούσα τα πρωινά και έγραφα, με καθαρό μυαλό, πριν πάω στη δουλειά. Λίγες λέξεις κάθε μέρα. Το να γράφω κάθε μέρα με κάνει να νιώθω πιο υγιής. Βοηθάει όμως και την ιστορία που  γράφω. Είναι σαν να φροντίζω καθημερινά τους ήρωες. Ειδάλλως πέφτουν σε λήθαργο και είναι πιθανό να μείνουν οι ιστορίες τους ημιτελείς. Το γράψιμο θέλει αφοσίωση και επιμέλεια. 

Ads

Έγραψα το μεγαλύτερο μέρος της ιστορία στο Λονδίνο. Ήθελα να μιλήσω για την Κρήτη, για τη ζωή στο χωριό, για τη σκληρότητα αλλά και την τρυφερότητα των Κρητικών. Να ανοίγει κάποιος το βιβλίο και να ζει στην Κρήτη. Ίσως ήταν κι ένας τρόπος να επικοινωνήσω με την Ελλάδα. Να κρατήσω μέσα μου ζωντανό το ελληνικό μου κομμάτι. 

Για να δημιουργηθούν οι ήρωες, πέρα από τη φαντασία μου χρησιμοποίησα στοιχεία από την παιδική ηλικία μου αλλά και βιώματα κοντινών μου ανθρώπων. Ο Μανούσος κατά μία έννοια θα μπορούσε κανείς να πει πως μου μοιάζει. Κυρίως προσπάθησα να πλησιάσω και να καταλάβω τον εαυτό μου. Το μικρό παιδί που έζησε στην Κρήτη, που ήξερε πως δεν κολλάει με τον περίγυρο και προσπαθούσε να υπάρξει. Αυτό όμως το κατάλαβα αφότου τέλειωσε το βιβλίο. Αφού γνώρισα λίγο καλύτερα τον συγγραφικό μου εαυτό μέσα από το σεμινάριο “Αφήγηση ζωής” της Κρυσταλίας Πατούλη. 

Δεν έχω υποστεί το μπούλινγκ  όπως το υφίσταται ο ήρωας. Όμως υπάρχει κάτι που το περνάει κάθε άνθρωπος που διαφέρει. Όταν υπάρχεις σε έναν κόσμο και αισθάνεσαι πως δε σε καταλαβαίνει, απομονώνεσαι. Δεν έχει σημασία γιατί διαφέρεις. Αν είναι επειδή είσαι χαμηλών τόνων, γκέι, από άλλη χώρα, έχεις παραπάνω κιλά ή γιατί η γενιά σου αποφάσισε να σε επιλέξει για να εκτονωθεί πάνω σου. Σημασία έχει ότι νιώθεις μόνος. Αναπόφευκτη επιλογή σε έναν κόσμο που μαζοποιεί τα πάντα. Εμένα με έσωσε η δημιουργικότητά μου. Αυτό ήταν το καταφύγιο μου. Ο ήρωας μου δεν είχε αυτήν την πολυτέλεια. 

Άλλαξα πολλές φορές το τέλος του βιβλίου. Αρχικά σκεφτόμουν ότι ο ήρωας εκδικείται τον εαυτό του ή τους άλλους. Όμως, δεν ήθελα ο ήρωας να κάνει ότι του έκαναν. Ούτε να τον στείλω στην απελπισία. Ήθελα να τον σώσω. Χαίρομαι για αυτήν την απόφαση. 

Όταν ένας νέος συγγραφέας, ψάχνει εκδότη είναι σαν να μην ξέρεις να κάνεις ποδήλατο και σου δίνουν μια μοτοσυκλέτα σε κατηφόρα. Υπάρχουν μεγάλοι εκδότες με ακόμα μεγαλύτερες κλειστές πόρτες και μικροί που θέλουν να σε εκμεταλλευτούν. Καίγεται το μυαλό σου μέχρι να βρεις άκρη. Βλέπεις την επιτυχία άλλων και κατηγορείς μόνο τον εαυτό σου ή το έργο σου. Μου πήρε καιρό να καταλάβω ότι η τέχνη κινείται σύμφωνα με το ρητό του Γούντι Άλεν “δεν έχει σημασία τι ξέρεις αλλά ποιον ξέρεις”. Υπάρχουν βέβαια και οι λίγες και φωτεινές εξαιρέσεις. Χτυπώντας πόρτες έπεσαν πάνω στον Πέτρο τον Κακολύρη και τις Εκδόσεις Εύμαρος. Όταν συνάντησα τον ίδιο και ειδικά όταν διάβασα το βιβλίο του Η ιστορία της καρδιάς μου αποφάσισα πως αυτός ο άνθρωπος θέλω να εκδώσει το βιβλίο μου. 

Όσο έγραφα το Γεννημένος λούζερ, κυκλοφόρησε και η συλλογή διηγημάτων Αυτό που δε γνωρίζω ακόμα από τις Εκδόσεις Anima, ενώ λίγες μέρες πριν κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ταξιδευτής το συλλογικό έργο Αδέσποτα, με 45 αφηγήσεις για την παιδική και εφηβική ηλικία, που συμμετέχω με δύο κείμενά μου.
Σε ό,τι γράφω με κεντρίζει πάντα ένας άνθρωπος που κάπου είδα ή συνάντησα. Από εκεί ξεκινώ και χτίζω το σύμπαν γύρω του. 

Γράφω για να καταλάβω τον εαυτό μου. Παλιότερα το έκανα γιατί δε ζούσα όπως θα ήθελα να ζω. Ήταν το γράψιμο μια προέκταση της πραγματικότητας, της αληθινής ζωής. Από παιδί γράφω. Γράφω πάντα όταν δεν ξέρω τι απόφαση να πάρω, τι θέλω, όταν είμαι στεναχωρημένη ή έχω άγχος. Κάπως συντονίζομαι καλύτερα με τον εαυτό μου, όταν οι σκέψεις γίνουν λέξεις. 

image

Το βιβλίο Γεννημένος λούζερ κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Εύμαρος.

“Η γιαγιά μου η Κατίνα με έδερνε για παραδειγματισμό με το μπαστούνι της, σε πλάτη, πόδια και κεφάλι. Κάθε πρωί, για να μάθω, λέει, και να μην κάνω λάθη. Αντί να τα αποφεύγω, έπεφτα με τα μούτρα καταπάνω τους. Έτσι, πίστευα πως ολόκληρη η ζωή μου ήταν ένα λάθος. Και μια ανούσια σύμπτωση… Ένας, σχεδόν, αγριάνθρωπος γνώρισε μια, σχεδόν, άμυαλη τουρίστρια και μ’ έφεραν σ’ αυτόν τον μάταιο κόσμο. Αν δηλαδή εκείνη τη μέρα φυσούσε λίγο λιγότερο κι η μάνα μου δεν κινδύνευε να πνιγεί ή αν ο πατέρας μου δεν είχε πιάσει τρία χταπόδια και δεν επέστρεφε νωρίς από το ψάρεμα, δεν θα είχα καν γεννηθεί! Η ύπαρξή μου, δηλαδή, είναι αποτέλεσμα οκτώ περίπου μποφόρ και τριών χταποδιών. Ποτέ δεν ήμουν καλός στα μαθηματικά, μα αυτές τις πράξεις ξέρω να τις υπολογίζω”.

Ο Μανούσος, ο αντιήρωας αυτού του βιβλίου, γεννιέται και μεγαλώνει στο Σκορποχώρι, ένα φανταστικό χωριό της Κρήτης. Η αφήγηση παρακολουθεί το κουβάρι της ζωής του να ξετυλίγεται μέσα από καταστάσεις άλλοτε τραγικές κι άλλοτε στα όρια του γκροτέσκ, έτσι που το αδύναμο ανθρωπάκι γίνεται σιγά-σιγά η προσωποποίηση της σκληρότητας κάθε μικρής κοινωνίας που πολλές φορές δείχνει μηδενική ανοχή στη διαφορετικότητα.

Μπορεί τελικά κάποιος να ξεφύγει από την ταυτότητα που του έχουν προσδώσει οι άλλοι; Μπορεί ένας λούζερ να νικήσει;

Η Ειρήνη Δερμιτζάκη γεννήθηκε το 1982 στη Σητεία. Σπούδασε Θέατρο στην Ελλάδα και Κινηματογράφο στο Λονδίνο. Το 2018 ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Δημιουργική Γραφή στην Αγγλία. Τα έργα της “Ορνιθοφοβία” και “Αντζελέτα και Ετελβίνα” (υπό την αιγίδα του υπουργείου πολιτισμού της Μεγ. Βρετανίας) έχουν ανέβει σε θέατρα του Λονδίνου. Έχει γράψει σενάρια για ταινίες μικρού μήκους και διηγήματα που διακρίθηκαν σε διαγωνισμούς και έχουν εκδοθεί από διάφορους εκδοτικούς οίκους. Έχει επίσης συμμετάσχει στο συλλογικό μυθιστόρημα “Η κατάρρευση” από τις εκδόσεις Παράξενες Μέρες. Το 2017 κυκλοφόρησε το πρώτο της βιβλίο “Αυτό που δεν γνωρίζω ακόμα” από την Anima εκδοτική. Το 2019 το μυθιστόρημα “Γεννημένος λούζερ” από τις εκδόσεις Εύμαρος, όπως επίσης και ένα συλλογικό έργο με τίτλο “Αδέσποτα” από τις εκδόσεις Ταξιδευτής, που συμμετείχε με ένα αφήγημά της και ένα προλογικό κείμενο με τίτλο “Η ανακάλυψη του εαυτού μέσα από τη δημιουργική γραφή“. Διδάσκει δημιουργική γραφή και είναι writing mentor από το 2016.