Το 1700, ο Γάλλος ιατρός και βοτανολόγος Ζοζέφ Πιττόν ντε Τουρνεφόρ αναλαμβάνει κατ’ εντολήν του Γαλλικού Στέμματος ερευνητική αποστολή στην Εγγύς Ανατολή, με σκοπό τη συλλογή φυτών αλλά και πληροφοριών για τον κόσμο της περιοχής.

Κατά τη διάρκεια του διετούς ταξιδιού του περιηγείται και περιγράφει, υπό μορφή επιστολών που απευθύνονται στον κόμη ντε Πονσαρτραίν, υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας, τριάντα οκτώ νησιά του Αιγαίου, την Κωνσταντινούπολη και περιοχές της Μαύρης Θάλασσας, της Αρμενίας και της Γεωργίας, μέχρι τα σύνορα της Περσίας.

Oι επιστολές του θα απαρτίσουν το δίτομο έργο “Relation d’un voyage du Levant”, που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1717, εννέα χρόνια μετά τον θάνατό του.

Το βιβλίο Ταξίδι στην Κρήτη και τις νήσους του αρχιπελάγους (1700 – 1702), των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, περιέχει τις δέκα πρώτες επιστολές, που είναι αφιερωμένες στην Kρήτη και στα νησιά του Aιγαίου.

Για κάθε νησί, ο συγγραφέας αφηγείται λεπτομερώς και μεθοδικά την επίσκεψή του:

αναφέρεται στην ιστορία του νησιού, από την αρχαιότητα μέχρι και την εποχή του, αλλά και στη σχετική μυθολογία, μας πληροφορεί για τη διοίκηση και την οικονομία, τη θρησκεία, τα ήθη και έθιμα και την καθημερινή ζωή των κατοίκων, σχολιάζει αξιοπερίεργα περιστατικά και περιγράφει με λεπτομέρειες σπάνια φυτά.

Δεν περιορίζεται στην επιστημονική διερεύνηση του εκάστοτε αντικειμένου του, αλλά καταγράφει επίσης με γλαφυρότητα και ζωντάνια, και με τη ματιά ενός γνήσιου τέκνου του Διαφωτισμού, τις εντυπώσεις του από τον κόσμο του ελληνικού Aρχιπελάγους:

τους Τούρκους κατακτητές, τους πρώην κυρίαρχους Λατίνους, τους Oρθόδοξους Έλληνες και τον κλήρο αμφοτέρων, τον γυναικείο πληθυσμό και τους κουρσάρους, που όλοι μαζί συνθέτουν ένα πολυποίκιλο και γοητευτικό μωσαϊκό.

Ταξίδι στην Κρήτη και τις νήσους του αρχιπελάγους (1700 – 1702),  Joseph Pitton de Tournefort, μετάφραση: Μυρτώ Απέργη, Μάκης Απέργης, επιμέλεια σειράς: Γ. Μ. Σηφάκης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2003, 530 σελ.