Στις 25 Μαΐου του 2010 ο δημοσιογραφικός ιστότοπος Wikileaks δημοσίευσε μια σειρά αποκαλυπτικών εγγράφων για τη δράση των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στο Αφγανιστάν. Τα έγγραφα έδειχναν συγκάλυψη του πραγματικού αριθμού των θυμάτων μεταξύ των άμαχων, την ύπαρξη μιας ομάδας υπερεκπαιδευμένων στρατιωτών με μόνη αποστολή να σκορπίσουν το θάνατο, τον πραγματικό ρόλο του Πακιστάν στη σύγκρουση, και πολλά άλλα. 

Το «Ημερολόγιο του Αφγανιστάν», όπως ονομάστηκαν οι αποκαλύψεις, έδειχνε από τότε ότι ο πόλεμος ήταν χαμένος. Αλλά παρά την κατακραυγή, οι μόνοι που βρέθηκαν κατηγορούμενοι για αυτή την υπόθεση ήταν η στρατιώτης Τσέλσι Μάνινγκ, που διέρρευσε τα διαβαθμισμένα έγγραφα. Και ο Τζούλιαν Ασάνζ,ο ιδρυτής των Wikileaks, που ακόμη βρίσκεται στη φυλακή γιατί τα δημοσίευσε. 

Συγκάλυψη του αριθμού των θυμάτων αμάχων

Τα στοιχεία που διέρρευσε η Μάνινγκ τεκμηρίωσαν συγκαλύψεις και λανθασμένες αναφορές θανάτων αμάχων. Μόνο για τη Μεγάλη Βρετανία, αποκάλυπταν τουλάχιστον 21 ξεχωριστές περιπτώσεις κατά τις οποίες τα βρετανικά στρατεύματα φέρονται να πυροβόλησαν ή βομβάρδισαν Αφγανούς πολίτες, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών.

 «Ορισμένα θύματα σκοτώθηκαν κατά λάθος από αεροπορικές επιδρομές, αλλά πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου βρετανικά στρατεύματα πυροβολούσαν εναντίον άοπλων οδηγών ή μοτοσικλετιστών που «πλησιάζουν πολύ κοντά σε συνοδείες ή περιπολίες», ανέφερε η εφημερίδα Guardian. 

«Τα αιματηρά λάθη σε βάρος πολιτών, όπως καταγράφονται στα αρχεία, περιλαμβάνουν την περίπτωση που τα γαλλικά στρατεύματα παρέσυραν ένα λεωφορείο γεμάτο παιδιά το 2008, τραυματίζοντας οκτώ από αυτά. Μια αμερικανική περίπολος πυροβόλησε ένα λεωφορείο, τραυματίζοντας και σκοτώνοντας 15 επιβάτες του και το 2007 πολωνικά στρατεύματα βομβάρδισαν ένα χωριό, σκορπώντας το θάνατο σε ένα γαμήλιο πάρτι, συμπεριλαμβανομένης μιας εγκύου γυναίκας».. 

Ο Ασάνζ δήλωσε  το 2013 ότι το υλικό τεκμηριώνει με «λεπτομερή στοιχεία  τους θανάτους σχεδόν 20.000 ανθρώπων». 

Το Πακιστάν υποστηρίζει ομάδες τρομοκρατών

Μεταξύ των σημαντικών αποκαλύψεων των στοιχείων είναι ο κρυφός ρόλος του Πακιστάν στον πόλεμο. «Περισσότερα από 180 αρχεία, αποκαλύπτουν ότι η κορυφαία υπηρεσία κατασκοπείας του Πακιστάν προμηθεύει, οπλίζει και εκπαιδεύει την εξέγερση από το 2004 τουλάχιστον..

..Η στρατιωτική υπηρεσία κατασκοπείας του Πακιστάν καθοδήγησε την αφγανική εξέγερση κρυφά, παρόλο που το Πακιστάν λαμβάνει περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως από την Ουάσιγκτον για  βοήθεια στην καταπολέμηση των ανταρτών», έγραψαν οι New York Times την ημέρα της δημοσίευσης του Ημερολογίου.

Task Force 373

Τα ημερολόγια του Αφγανικού Πολέμου περιέγραψαν τις δραστηριότητες της Task Force 373, μιας μονάδας της οποίας η ύπαρξη ήταν άγνωστη πριν από τη δημοσίευση στα WikiLeaks. 

«Ο συνασπισμός του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν χρησιμοποιεί μια μυστική μονάδα ειδικών δυνάμεων, την Task Force 373, για να δολοφονήσει στόχους ή να τους συλλάβει και να τους φυλακίσει χωρίς δίκη. Πάνω από 2.000 στελέχη  από τους Ταλιμπάν και την Αλ Κάιντα βρίσκονται σε μια λίστα “σκοτώστε ή συλλάβετε”, γνωστή ως Jpel».

«Σε πολλές περιπτώσεις, η μονάδα ξεκινούσε με στόχο τη σύλληψη αλλά σκότωνε χωρίς να επιχειρήσει να συλλάβει. Τα αρχεία καταγραφής αποκαλύπτουν ότι η TF 373 έχει σκοτώσει επίσης άμαχους άνδρες, γυναίκες και παιδιά, ακόμη και Αφγανούς αστυνομικούς που έβρισκε στο δρόμο της».

Η Huffington Post έγραψε  ότι στη λίστα Jpel βρίσκονται 2058 άτομα, με 757 από αυτά να ήταν φυλακισμένα σε φυλακή στην αεροπορική βάση του Bagram το Δεκέμβριο του 2009. 

Ψυχολογικός πόλεμος στα Ερτζιανά

Τα δεδομένα αποκάλυψαν επίσης την χρήση του ραδιοφώνου από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους για ψυχολογικό πόλεμο.

«Αρκετές αναφορές από μονάδες ψυχολογικών επιχειρήσεων του στρατού και κατά τόπους ομάδες ανασυγκρότησης (επίσης γνωστές ως PRTs, πολιτικο-στρατιωτικά υβρίδια που έχουν επιφορτιστεί με την ανοικοδόμηση του Αφγανιστάν) δείχνουν ότι οι τοπικοί αφγανικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί είχαν συμβάσεις για αναπαραγωγή περιεχομένου που παράγεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Άλλες αναφορές δείχνουν ότι το στρατιωτικό προσωπικό των ΗΠΑ αναφέρεται στους Αφγανούς δημοσιογράφους ως “δημοσιογράφοι μας” και τους κατευθύνει για το πώς να κάνουν τη δουλειά τους».

Άλλο έγγραφο του 2007 κάνει λόγο για λογοκρισία των ΜΜΕ του Πακιστάν: Οι πάροχοι καλωδιακής τηλεόρασης του Πακιστάν ανέφεραν ότι βρίσκονται υπό συνεχή πίεση για να αποκλείσουν τις εκπομπές ειδήσεων που προέρχονται από τρία τηλεοπτικά δίκτυα ειδήσεων. Τα περισσότερα καλωδιακά δίκτυα συμμορφώνονται με τις κυβερνητικές οδηγίες. Σε μία ημέρα με σημαντικές ειδήσεις, όλες οι εταιρείες καλωδιακής τηλεόρασης στο Πακιστάν έπαψαν να προβάλλουν ειδήσεις από ένα κανάλι, ενώ ένα άλλο δεν ήταν διαθέσιμο στο 70 τοις εκατό της χώρας. 

Ο θλιβερός επίλογος 

Παρά τις συγκλονιστικές αποκαλύψεις της δράσης των ΗΠΑ και των συμμάχων στο Αφγανιστάν, που σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν και εγκλήματα πολέμου, οι αντιδράσεις επίσημων φορέων, από το FBI και τη CIA έως το Λευκό Οίκο, δεν είχαν στόχο την διερεύνηση των αποκαλύψεων και τη διόρθωση των εγκληματικών σφαλμάτων και πρακτικών,  αλλά τον εντοπισμό της Μάνινγκ, της μάρτυρος δημοσίου συμφέροντος που έδωσε τα έγγραφα στα wikileaks και τον Τζούλιαν Ασάνζ.  

Συστημικά ΜΜΕ, όπως οι New York Times, το Spiegel, και ο Guardian, που είχαν ενθουσιωδώς συμμετάσχει στην αποκάλυψη των εγγράφων του Wikileaks, τα τελευταία χρόνια που ο Ασάνζ στήθηκε στο τοίχο, του γύρισαν την πλάτη.

Έντεκα χρόνια μετά, το Αφγανιστάν βυθίζεται  στο χάος των Ταλιμπάν, ενώ οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοι τους υπέστησαν μια ιστορική ήττα. Η ιστορία ήταν προδιαγεγραμμένο να επαναληφθεί. Αλλά στον Λευκό Οίκο  δεν είχαν χρόνο για διάβασμα. Πυροβολούσαν τους αγγελιοφόρους.

Διαβάστε επίσης: Η Αλήθεια έχει σημασία: Ισχυρά μηνύματα στην βράβευση των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος στο Ευρωκοινοβούλιο
Στους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος της Novartis το ευρωπαϊκό βραβείο για τους Whistleblowers