Στην Ελλάδα του 2012 τα πάντα φαίνεται να περιστρέφονται γύρω από την οικονομική κρίση. Η οικονομική κρίση έφερε αναπόφευκτα και κρίση πολιτική. Αποτελέσματα; Αιτίες; Διέξοδοι; Το tvxs, μέσα από το αφιέρωμα: «Βιβλίο και οικονομική κρίση», παρουσιάζει σειρά βιβλίων που στοχεύουν να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα, έργα συγγραφέων που φωτίζουν τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές πτυχές μιας κρίσης. Σήμερα, οι προτάσεις του tvxs από τις εκδόσεις Πατάκη.

Ads

Τα εκδοτικά φαινόμενα «Αγωνιστείτε!» και «Αγανακτήστε!» του  Stéphane Hessel, που ενέπνευσαν τα λαϊκά κινήματα σε όλη την Ευρώπη. «Η οικονομία της κρίσης» από το νομπελίστα Νουριέλ Ρουμπινί και τον ιστορικό Στίβεν Μιμ. «Το χρήμα χορεύει για σένα» από τον  Καρλ Μαρξ.

Αγωνιστείτε! – Stéphane Hessel
_{Συζητήσεις με τον Gilles Vanderpooten}
 

Μετάφραση: Σώτη Τριανταφύλλου
 
Το «Αγανακτήστε!» του Στεφάν Εσσέλ, που πρωτοκυκλοφόρησε στη Γαλλία το 2010, έγινε ένα τεράστιο ευρωπαϊκό εκδοτικό φαινόµενο, και ενέπνευσε τα λαϊκά κινήµατα σε όλη την Ευρώπη. Η οικονοµική κρίση ήταν µια αφορµή για να αποκαλυφθεί η κρίση της πολιτικής, των θεσµών και των ιδεολογιών που αντιµετωπίζει σήµερα ο κόσµος. Στο βιβλίο αυτό, ο Στεφάν Εσσέλ, 94 ετών σήµερα, συζητεί µε τον εικοσιπεντάχρονο δηµοσιογράφο Ζιλ Βαντερπότεν γύρω από τα ζητήµατα της πολιτικής ηθικής και της στάσης που πρέπει να κρατήσει ο σηµερινός πολίτης. Δεν αρκεί να αγανακτούµε: ο καθένας µας οφείλει, ανάλογα µε τις ευαισθησίες του, να δεσµευτεί στις µάχες της εποχής µας· για τα ανθρώπινα δικαιώµατα, στην υπεράσπιση των αδυνάτων, εναντίον των ανισοτήτων και της καταστροφής του περιβάλλοντος… Σταθερά αισιόδοξος, ο Στεφάν Εσσέλ πιστεύει στην ανθρώπινη φύση και καλεί τις νέες γενιές να αγανακτήσουν και να αντισταθούν στις σκανδαλώδεις συνθήκες που τους επιβάλλονται. Μια άκρως ενδιαφέρουσα, ζωηρή και βαθυστόχαστη συζήτηση.
 
Το νέο µανιφέστο του µοναδικού Εσσέλ: Αγωνιστείτε! Le nouvel Observateur

Η συνέχεια του «Αγανακτήστε!» µπαίνει κατευθείαν στις πρώτες θέσεις των µπεστ σέλερ: Αγωνιστείτε! Der Spiegel

Το καινούριο μανιφέστο του Στεφάν Εσσέλ προτείνει στους νέους εργαλεία δράσης. Δεν αρκεί να αντιστεκόµαστε. Πρέπει και να δηµιουργούµε!L’Express
 
Η οικονομία της κρίσης – Νουριέλ Ρουμπινί, Στίβεν Μιμ
_{Μάθημα εκτάκτου ανάγκης για το μέλλον του χρήματος}

Μετάφραση: Τιτίνα Σπερελάκη
 
Ο οικονομολόγος που προέβλεψε την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2006 προτείνει ριζικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης. Μια φωνή που πρέπει επιτέλους ν’ ακουστεί. Αντίθετα με τους περισσότερους οικονομικούς αναλυτές, ο Ρουμπινί δεν αντιμετωπίζει τις οικονομικές καταστροφές ως απρόβλεπτα γεγονότα που συμβαίνουν μια φορά στη ζωή μας χωρίς να έχουν ξεκάθαρη αιτία. Δεκαετίες προσεκτικής έρευνας σ’ όλο τον κόσμο τού επέτρεψαν να συνειδητοποιήσει πως και πιθανές είναι και προβλέψιμες. Οπλισμένος με ένα αντισυμβατικό μείγμα ιστορικής ανάλυσης και παγκόσμιων οικονομικών, ο Ρουμπινί ανάγκασε πολιτικούς, υπευθύνους για τη χάραξη πολιτικής, επενδυτές και παρατηρητές της αγοράς να αντιμετωπίσουν μια από καιρό λησμονημένη αλήθεια: τα χρηματοοικονομικά συστήματα είναι εγγενώς εύθραυστα και επιρρεπή στην κατάρρευση.

Αντλώντας στοιχεία από ανάλογα φαινόμενα σε διάφορες χώρες και αιώνες, ο Ρουμπινί και ο Στίβεν Μιμ, καθηγητής οικονομικής ιστορίας και αρθρογράφος των New York Times, απέδειξαν πως οι χρηματοοικονομικοί κατακλυσμοί είναι τόσο παλιοί και πανταχού παρόντες όσο και ο ίδιος ο καπιταλισμός. Μόνο τις δύο τελευταίες δεκαετίες έχουμε γίνει μάρτυρες παρόμοιων κρίσεων σε χώρες τόσο διαφορετικές όσο το Μεξικό, η Ταϊλάνδη, η Βραζιλία, το Πακιστάν και η Αργεντινή. Όλες αυτές οι κρίσεις –για να μην αναφέρουμε πιο σαρωτικούς κατακλυσμούς, όπως τη Μεγάλη Ύφεση– έχουν πολλά κοινά με τη σημερινή κρίση. Συσχετίζοντας τα μαθήματα από προηγούμενες κρίσεις με τη σημερινή δύσκολη θέση μας, ο Ρουμπινί και ο Μιμ δείχνουν πώς μπορούμε να εντοπίζουμε και να αντιμετωπίζουμε την εγγενή αστάθεια του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος, να αναγνωρίζουμε τα σημεία πίεσης, να μαθαίνουμε από προγενέστερα περιστατικά «παράλογης ευφορίας», να εντοπίζουμε τη διαδρομή της παγκόσμιας μετάδοσης της νόσου και να προγραμματίζουμε το άμεσο μέλλον μας. Ίσως το πιο σημαντικό απ’ όλα, οι συγγραφείς εξηγούν πώς μπορεί η παγκόσμια οικονομία να βγει από το χάος όπου βρίσκεται και να παραμείνει έξω από αυτό.

Στη σκιά του Ρουμπινί, οικονομολόγοι και επενδυτές συνειδητοποιούν ολοένα και περισσότερο πως δεν έχουν πια την πολυτέλεια να θεωρούν τις κρίσεις «μαύρους κύκνους» της χρηματοοικονομικής ιστορίας. Βιβλίο καίριο και με παντοτινή αξία, η Οικονομία της Κρίσης αποδεικνύει πως οι καταστροφές είναι όχι μόνο προβλέψιμες, αλλά και αποτρέψιμες και, με το κατάλληλο γιατρικό, θεραπεύσιμες.

Ο Νουριέλ Ρουμπινί είναι καθηγητής οικονομικών στη Σχολή Επιχειρήσεων Στερν του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Είναι ιδρυτής και πρόεδρος της RGE Monitor (www.rgemonitor.com), μιας εταιρείας  συμβούλων σε χρηματοοικονομικά θέματα· παρακολουθεί συχνά και παρουσιάζει τις απόψεις του στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, στην Ελβετία, και σε άλλα διεθνή fora· είναι επίσης σύμβουλος κεντρικών τραπεζιτών διαφόρων χωρών.  Το περιοδικό Foreign Policy τον ανακήρυξε το 2010 έναν από τους εκατό κορυφαίους στοχαστές παγκόσμιας εμβέλειας· το περιοδικό Forbes, έναν από τους κορυφαίους δέκα ειδήμονες του οποίου οι απόψεις και οι ιδέες πρέπει να είναι γνωστές σε κάθε ανώτερο επιχειρηματικό στέλεχος· και το περιοδικό Fortune, έναν από τους ειδικούς της αγοράς που προέβλεψαν την παρούσα σοβαρή χρηματοοικονομική κρίση.
 
Ο Στίβεν Μιμ γράφει για οικονομικά και ιστορικά θέματα στο New York Times Magazine, στην Boston Globe και σε άλλα έντυπα. Είναι αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια, όπου διδάσκει αμερικανική πολιτική, πολιτιστική και οικονομική ιστορία.

Το χρήμα χορεύει για σένα – Καρλ Μαρξ

 
Μετάφραση: Σώτη Τριανταφύλλου
 
«Όσο λιγότερο τρως και πίνεις, όσο λιγότερα βιβλία αγοράζεις, όσο σπανιότερα πας στο θέατρο, στους χορούς, στα νυχτερινά κέντρα, όσο λιγότερο σκέφτεσαι, αγαπάς, εµβαθύνεις στα πράγµατα, όσο λιγότερο ζωγραφίζεις, γράφεις ποιήµατα… τόσο περισσότερη οικονοµία κάνεις, αποταµιεύεις και αυξάνεις τον θησαυρό σου που δεν θα τον φάει ούτε ο σκόρος, ούτε η σκόνη – το κεφάλαιό σου. Όσο λιγότερο υπάρχεις, όσο λιγότερο εκφράζεσαι στη ζωή σου, τόσο περισσότερα έχεις, όµως η ζωή σου αλλοτριώνεται, κι εσύ συνεχίζεις να συσσωρεύεις και να αποθηκεύεις µε την αλλοτριωµένη σου ύπαρξη. Όσα σου αφαιρούν οι οικονοµολόγοι από τη ζωή και την ανθρωπιά σου σου τα αντικαθιστούν µε χρήµατα, µε πλούτο. Ό,τι δεν μπορείς να κάνεις εσύ μπορεί να το κάνει το χρήµα: µπορεί να τρώει, να πίνει, να χορεύει, να πηγαίνει στο θέατρο· γνωρίζει την τέχνη, τη μόρφωση, τα ιστορικά αξιοθέατα, την πολιτική ισχύ· ταξιδεύει… Όλα αυτά µπορεί να σου τα προσφέρει, να τα αγοράσει – κι αυτή είναι η αληθινή του δύναµη, το αληθινό του χάρισµα…» Καρλ Μαρξ

«Λέµε αυτό τον καιρό ότι ίσως η οικονοµική κατάρρευση της χώρας µας µας ωφελήσει – αν δεν µας εξοντώσει. Ίσως ανακαλύψουµε τις απλές αξίες, την ανάγνωση, τη συζήτηση, την ανταλλαγή ιδεών· ίσως ανακαλύψουµε ό,τι νοµίζουµε πως ξέρουµε κι ό,τι χρησιµοποιήσαµε ως τώρα µε λανθασµένο τρόπο». Από τον πρόλογο της Σώτης Τριανταφύλλου
 
«Αν αυτό το κείμενο φαίνεται τόσο νεανικό, είναι επειδή τονίζει µία από τις αιτίες της αποσυνειδητοποίησής µας: την οπισθοχώρηση του “βιολογικού γένους”, την ανάδειξη του χρήµατος ως μοναδικού στόχου, σαγηνευτικού εφόσον, φαινομενικά αν µη τι άλλο, όλα τα μπορεί. Δεν έπρεπε να είναι έτσι: το χρήμα “όλα τα μπορεί”, αλλά δεν μπορεί να παράγει ανθρώπους. Θα έπρεπε λοιπόν να είναι ένα µέσο ανάμεσα σε άλλα. Οπότε, το “βιολογικό γένος” µαραίνεται και, κατά συνέπεια, παρακμάζει η συνείδηση. Η εποχή της παραίτησης ακολουθεί, μιας και ο Μαρξ εγκαινιάζει επίσης μια φιλοσοφία του αλλοτριωμένου σώματος. Το σώµα δεν χορεύει, το χρήμα όμως χορεύει». Από τον πρόλογο του Jean-Pierre Barou

Αγανακτήστε! – Stephane Hessel

 
Μετάφραση: Σώτη Τριανταφύλλου
 
«Ενενήντα τριών ετών. Το τέλος δεν είναι µακριά. Αλλά τι τύχη, να µπορώ να υπενθυµίσω σε όλους µας αυτό που αποτέλεσε τη βάση της πολιτικής µου δράσης: το πρόγραµµα που εκπόνησε πριν από 67 χρόνια το Εθνικό Συµβούλιο της Αντίστασης!» γράφει ο αντιστασιακός Στεφάν Εσσέλ. Τι τύχη και για µας τους εκδότες, που έχουµε την ευκαιρία να τροφοδοτήσουµε τους αναγνώστες µε την πείρα αυτού του ακούραστου αγωνιστή, που γλίτωσε από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Μπούχενβαλντ και του Ντόρα Μίττελµπαου, αυτού του συντελεστή της οικουµενικής Διακήρυξης των δικαιωµάτων του ανθρώπου το 1948, που υπήρξε πρέσβης της Γαλλίας και που ανακηρύχθηκε αξιωµατούχος της Λεγεώνας της Τιµής!

Για τον Στεφάν Εσσέλ, το «βασικό κίνητρο της Αντίστασης ήταν η αγανάκτηση». Σίγουρα οι αιτίες που προκαλούν αγανάκτηση στον περίπλοκο σηµερινό κόσµο φαίνονται λιγότερο σαφείς από ό,τι τον καιρό του ναζισµού. Αλλά «όποιος ψάχνει βρίσκει»: η όλο και µεγαλύτερη διαφορά µεταξύ πλουσίων και φτωχών, η περιβαλλοντική κρίση του πλανήτη, η κακοµεταχείριση των λαθροµεταναστών αλλά και των νόµιµων µεταναστών και των τσιγγάνων. Ακόμα, η κούρσα του «όλο και περισσότερο», ο ανταγωνισµός, η δικτατορία των χρηµαταγορών, η επίθεση στα δικαιώµατα που εξασφάλισε η Αντίσταση, συντάξεις, κοινωνική ασφάλιση κ.ά. Όµως, για να είµαστε αποτελεσµατικοί, πρέπει, όπως παλιά, να δικτυωθούµε και να δράσουµε συλλογικά.

Ας ακούσουµε λοιπόν τον Στεφάν Εσσέλ, που µας καλεί σε µια «ειρηνική εξέγερση». Από το σημείωμα του εκδότη

Δείτε το μεγάλο αφιέρωμα του tvxs: «Βιβλίο και οικονομική κρίση».

*Οι νικητές καλούνται να παραλάβουν τα βιβλία τους απο το κεντρικό βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων στην Ακαδημίας