Ο Κώστας Ζουράρις παρουσιάζει σήμερα, στις 7 το βράδυ, στη Στοά του Βιβλίου, το νέο του έργο «Το γενναίον ψεύδος. Μύηση στην Πολιτική επιστήμη της ψευτιάς», από τις εκδόσεις Αρμός. Ομιλητές ο Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, Ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών και η ιστορικός Σία Αναγνωστοπούλου. Προφανώς η ευκαιρία είναι κατάλληλη για μια συζήτηση περί ψεύδους και αλήθειας.

Το βιβλίο σας έχει υπότιτλο Μύηση στην Πολιτική επιστήμη της ψευτιάς. Μήπως κάτι θέλετε να μας πείτε για την κυβέρνηση;
Εγώ στο βιβλίο μου αναφέρομαι στον Σοφοκλή και στον Πλάτωνα. Εσείς πάρτε το όπως νομίζετε. Έχετε το δικαίωμα.

Και δεν είναι μόνον ο υπότιτλος. Και το σχέδιο στο εξώφυλλο κάνει υπαινιγμούς ενδεχομένως. Ποιος είναι ο Δούρειος Ίππος; Ποιος κρύβεται μέσα;
Οι έλληνες. Που θα καταλάβουν την Τροία. Δεν αντιλαμβάνομαι που το πάτε…

Μήπως είστε εσείς ο Δούρειος Ίππος μέσα στο Σύριζα;
Όχι βεβαίως. Εγώ τους το είπα στον Σύριζα πως θέλω να δω την αριστερά να κυβερνάει. Μέχρι τέλους. Και προκειμένου να γίνει αυτό είμαι υποχρεωμένος να κάνω τους συμβιβασμούς και τις υποχωρήσεις που είναι απαραίτητες.

Δηλαδή να αυτοπεριοριστείτε; Να αυτολογοκριθείτε;
Μπορείς να το πεις και έτσι αν θες.

Τι είναι λοιπόν το γενναίον ψεύδος; Μια ελληνική οπτική για την πολιτική πρακτική;
Βεβαίως.  Στον Πολιτικό του Πλάτωνα, το μέγιστο πολιτικό κείμενο όλων των εποχών, δεν αναζητούμε μόνον το αληθές πολίτευμα, αλλά κυρίως την «έριν», δηλαδή τη διαλεκτική σύγκρουση. Επομένως ο πολιτικός καυγάς, στον οποίο ο καθείς προσέρχεται με τις δικές του μικρο-αλήθειες και τα μικρο-ψέματα, προηγείται του αληθούς πολιτεύματος. Ο Πλάτων το ξεκαθαρίζει: «προβέβληται…του περί πάντα διαλεκτικωτέροις γίγνεσθαι». Της πολιτικής επιστήμης δηλαδή προηγείται ο εριστικός μας λόγος. Είμαστε οι εφευρέτες της οχλοκρατίας, των εριζόντων πολιτών για τα αληθέα και τα ψεύδεα.

Αυτό το σημείο τόχουμε εμπεδώσει νομίζω ως έθνος. Το θέμα είναι πως το δικό μου ψεύδος είναι ακίνδυνο, χωρίς αποτέλεσμα, ενώ το ψεύδος της εξουσίας; Τί γίνεται μ’ αυτό;
Αυτό είναι το γενναίον ψεύδος, που γίνεται για το καλό μας!

Δηλαδή;
Εμείς οι παρακατιανοί, ο λαός, είμαστε τα εύπιστα κορόϊδα, για το καλό μας φυσικά! Ως  καλήν ηδονήν ορίζει  το επωφελές, το χρήσιμο ψέμα, ο Αριστοτέλης.

Δεν είναι κάπως κυνικό αυτό;
Φυσικά. Είναι μια κυνική πρόταση χωρίς αμφιβολία. Ο Πλάτων, αναζητώντας την Πολιτεία του, την τέλεια, πλάθει εύπιστα κορόϊδα εν δέοντι, για το καλό τους δηλαδή. Στον Μένωνα μάλιστα τα λέει ακόμα χειρότερα για μας τους παρακατιανούς. Στους αρχηγούς η αρετή έρχεται ουρανοκατέβατη, θεία μοίρα. Για τους υπόλοιπους πρέπει να χρησιμοποιηθεί το ψεύδος, που δεν είναι απΣτλώς ένα χάπι που τόχουμε χρυσώσει, αλλά είναι κάτι το  ιδρυματικό, δομικό του καθεστώτος, σύμφυτο, για να μετριάσει την ανισορροπία του συστήματος.

Μάλλον την έχουμε άσχημα όπως φαίνεται…
Εμείς το ορίζουμε. Με τις δικές μας πράξεις, την οικειοπραγίαν που λέει ο Πλάτωνας. Άμα ο καθένας κάνει καλά τη δουλειά του, θα συμβάλει στο να πετύχουμε την συναγωγήν, δηλαδή να ξεφύγουμε από τις ψευτιές μας και να φτάσουμε εκεί που έλεγε ο Κωστής Μοσκώφ, στην αρμονία του πολιτεύματος. «Μα εγώ δεν λέω ψέματα», έλεγε ο Μοσκώφ, «συμπυκνώνω την αλήθεια»!

Τι είναι η ψευτιά; Μπορούμε να την ορίσουμε;
Είναι σχέση. Δεν είναι ένα πράγμα αντικειμενικό. Στον Φιλοκτήτη του Σοφοκλή, ο νεαρός Νεοπτόλεμος πείθεται από τον Οδυσσέα να πει ψέματα στο Φιλοκτήτη, για να τον πείσει να τους δώσει το θανατηφόρο τόξο του Ηρακλή, που μόνον αυτός έχει, ώστε να νικήσουν τους Τρώες. Ο Φιλοκτήτης όμως αρνείται να τα δώσει, επειδή τον είχαν εγκαταλείψει πριν δέκα χρόνια. Ο Νεοπτόλεμος αρνείται στην αρχή να μετάσχει στην απάτη, αλλά πείθεται, όταν ο Οδυσσέας του μιλά για τη δόξα που θα αποκτήσει όταν θα εκπορθήσει την Τροία με τα βέλη του Φιλοκτήτη. Οπότε, το ψέμα είναι σχετικόν δεν είναι πράγμα ακούνητο. Είναι το γενναίον ψεύδος καμιά φορά.

Να πούμε και καμιά αλήθεια όμως; Πότε θα γίνουν οι εκλογές;
Νομίζω, έτσι όπως πάνε τα πράγματα, πως το πιο λογικό είναι να γίνουν εντελώς στο τέλος. Το 19.

Και άμα στραβώσουν τα οικονομικά και αρχίσουν τα μέτρα;
Τότε μπορεί να συντομεύσει λίγο, αλλά όχι για πολύ. Αλλά δεν βλέπω να στραβώνουν. Το αντίθετο μάλιστα. Έρχονται νέες παροχές, με βάση τα πλεονάσματα, έρχεται ανάπτυξη το 18 και νέα έσοδα από τον τουρισμό, θα δίνονται σταδιακά και επιστροφές από τις μεγάλες περικοπές, οπότε εάν βγούμε και από το μνημόνιο αισίως, τότε μάλλον θα οδηγηθούμε στην εξάντληση της θητείας.

Μήπως κι αυτό είναι ένα γενναίο ψεύδος;
Μα εάν είναι γενναίο ψεύδος, τότε είναι για το καλό μας!