“Πριν να αρχίσω να γράφω «Το Δείπνο», με περιέβαλλε όλο και πιο έντονα ένα αίσθημα ματαίωσης, προϊόν ίσως τόσο της ηλικίας όσο και μιας πάσχουσας κοινωνίας γύρω μου…” Η συγγραφέας Λίλα Κονομάρα αφηγείται στην Κρυσταλία Πατούλη για το tvxs.gr τη δημιουργική εμπειρία της συγγραφής –από την ιδέα μέχρι το τυπογραφείο– του βιβλίου της με τίτλο Το δείπνο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.

Ads

Τα βιβλία μου δεν είναι βιβλία δράσης. Εστιάζουν στην εσωτερική ζωή των πραγμάτων, στις αθέατες γωνίες, τις εκκρεμότητες και τα αξεδιάλυτα. Σ’ αυτά που ποτίζουν τους τοίχους ενός σπιτιού, που ξέρεις ότι είναι εκεί και δεν θα ‘θελες να είναι αλλά που καταλήγεις να τα αγαπάς.

Σ’ ένα βλέμμα που μπορεί να συνοψίζει μια σχέση ζωής. Στην ιδιωτική τυφλή λογική που  κατευθύνει τον καθένα. Παράλληλα υπάρχει μια διαρκής αναζήτηση ως προς τον καταλληλότερο τρόπο να εκφραστεί το άρρητο, το μεγάλο και ταυτόχρονα ευτελές που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη ύπαρξη, γνωρίζοντας εκ των προτέρων, όπως έλεγε ο Μπέκετ, ότι κάθε φορά προσπαθείς απλώς να αποτύχεις καλύτερα.

Πριν να αρχίσω να γράφω «Το Δείπνο», με περιέβαλλε όλο και πιο έντονα ένα αίσθημα ματαίωσης, προϊόν ίσως τόσο της ηλικίας όσο και μιας πάσχουσας κοινωνίας γύρω μου. 

Το αίσθημα αυτό που αποτελεί και τον πυρήνα του βιβλίου άρχισε με τη σειρά του να δημιουργεί μια παράλληλη πραγματικότητα στην οποία κινιόμουν και με την οποία συνδιαλεγόμουν όσο διάστημα γραφόταν το κείμενο.

Πώς αποτυπώνεται η ματαίωση στις γραμμές ενός προσώπου ή στις κινήσεις του σώματος; Πώς εκφράζονται οι ήττες και οι διαψεύσεις στο λόγο ή την απουσία του; Στις επιλογές που κάνει κάποιος;

Εικόνες, ασήμαντα στιγμιότυπα της καθημερινότητας αλλά και σκέψεις άρχισαν να ξεπηδούν ανάκατα κι οι ήρωες σιγά σιγά να πλάθονται: ο Αντώνης, ένας αποτυχημένος μουσικός, μία αρχαιολόγος, η Λήδα, μία Ασιάτισσα οικιακή βοηθός.

Εκείνοι με οδήγησαν σε τρεις αφηγήσεις – στη σύγχρονη Αθήνα, στον αρχαιολογικό χώρο της Κέρου και στη Νέα Υόρκη – που έχουν κοινό άξονα και πλοκή αλλά και διατηρούν η κάθε μια το προσωπικό της στίγμα.

Γράφοντάς τις, διάφορα πράγματα έπαιρναν πολλές φορές μόνα τους το δικό τους χώρο στο βιβλίο όσο κι αν νόμιζα ότι έχω οργανώσει το υλικό μου, όπως για παράδειγμα το τυχαίο και ο ρόλος που διαδραματίζει στη ζωή.

Κομβικό σημείο για τη ζωή των ηρώων αποτελεί ένα δείπνο μεταξύ φίλων μια καλοκαιρινή βραδιά. Το δείπνο και το φαγητό, ως γνωστόν, έχουν πολλές συνδηλώσεις.

Εκείνο το βράδυ θα θέσει σε λειτουργία μηχανισμούς που θα σημάνουν το τέλος αλλά και την αρχή πολλών πραγμάτων. Όλα ξεκινάνε όμορφα για να αρχίσουν σιγά σιγά να αποδιοργανώνονται. Το τραπέζι είναι όμορφα στρωμένο αλλά υπάρχουν επιμελώς κρυμμένοι διάφοροι λεκέδες όπως στις ζωές των συνδαιτημόνων υπάρχουν ρωγμές, χάσματα, ανακολουθίες.

Το αίσθημα της ματαίωσης είναι εξίσου έντονο όταν βλέπεις με την πάροδο των χρόνων το σώμα σου να σε εγκαταλείπει. Πόσο πραγματική είναι μια ερωτική ιστορία κάτω απ’ αυτό το πρίσμα αναρωτιέται η Λήδα ‘ανασκάπτοντας’ τη σχέση της με τον εραστή της.

Η τρίτη αφήγηση της Ασιάτισσας οικιακής βοηθού λειτουργεί αντιστικτικά σε σχέση με τις δύο προηγούμενες.

Φωτίζει τα γεγονότα διαφορετικά αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα το συνδετικό ιστό φαινομενικά ασύνδετων πραγμάτων. Εδώ το ομιλούν ον είναι ένα λαβωμένο ον το οποίο υφίσταται κακουχίες, και πάσης φύσεως βιασμούς. Λογοκρίνεται και αυτολογοκρίνεται προκειμένου να επιβιώσει.

«Το Δείπνο» ακολουθεί την πορεία της από την ανατολή στη δύση, φέρνει μέσω των ηρώων τις δυο αυτές πραγματικότητες αντιμέτωπες για να καταδείξει την εξαθλίωση και την οδύνη ενός κόσμου που καταρρέει.

Ένα βιβλίο για την ανθρώπινη συνθήκη σ’ έναν κόσμο που κλονίζεται και καταρρέει. Για το σώμα και τη βία, τον έρωτα, τη φθορά. Για ήρωες που αδυνατούν να ζήσουν τα όνειρά τους.

Η Λίλα Κονομάρα γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε σύγχρονη λογοτεχνία στο Παρίσι και εργάστηκε ως καθηγήτρια στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Ως λογοτέχνης πρωτοεμφανίστηκε το 2002 με το βιβλίο Μακάο (Πόλις, 2002, Μεταίχμιο, 2005), για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του περιοδικού Διαβάζω.

Το 2004 εξέδωσε το μυθιστόρημα Τέσσερις εποχές – Λεπτομέρεια (Μεταίχμιο, 2004), το 2005 το παιδικό μυθιστόρημα Στις 11 & 11′ ακριβώς (Παπαδόπουλος, 2005). Η αναπαράσταση (Μεταίχμιο, 2009) συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα για το βραβείο μυθιστορήματος του περιοδικού Διαβάζω.

Το δείπνο (Κέδρος, 2012) είναι το πιο πρόσφατο βιβλίο της. Παράλληλα, μεταφράζει γαλλική λογοτεχνία και αρθρογραφεί σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά.