Υπομονή: για τον Πλάτωνα είναι το θεμέλιο της σοφίας, για τον Χριστιανισμό μια από τις πολυτιμότερες αρετές, για όλους εμάς όπλο να παλεύουμε τις δυσκολίες της ζωής μας. Κι αν υπήρχε μια πέτρα που μπορείς, έχοντάς την μπροστά σου, να πεις όλα τα βάσανα, τους πόνους και τις πίκρες σου, να της εμπιστευτείς όσα δεν τολμάς να αποκαλύψεις σε κανέναν; Κι αυτή να ακούει, να απορροφά τα μυστικά σαν σφουγγάρι μέχρι να έρθει η μέρα της έκρηξής της που θα σήμαινε την προσωπική μας λύτρωση.

Δυστυχώς, αυτή η πέτρα υπάρχει μόνο σαν μύθος στην περσική μυθολογία αλλά δίνει την αφορμή στον Ατίκ Ραχίμι (Καμπούλ, 1962) να γράψει αυτό το μαγικό βιβλίο, που τιμήθηκε με το κορυφαίο γαλλικό βραβείο Γκονκούρ και μεταφράστηκε σε περισσότερες από 25 γλώσσες.

Ο Ραχίμι από την πρώτη σελίδα του βιβλίου μας ενημερώνει πως η ιστορία διαδραματίζεται στο Αφγανιστάν ή κάπου αλλού. Επιλέγει, όχι τυχαία, να μη δώσει όνομα στην ηρωίδα του, μια γυναίκα παντρεμένη δέκα χρόνια, μητέρα δύο μικρών κοριτσιών. Βρίσκεται συνεχώς δίπλα στον άντρα της γιατί είναι σε κώμα από μια σφαίρα στον αυχένα, ένα φυτό που δεν καταλαβαίνει και δεν αντιδρά. Προσπαθεί να στηριχτεί στην προσευχή για τον βοηθήσει γιατί τον χρειάζεται. Όμως, έχοντας σταματήσει να τον φοβάται πια, αποφασίζει να τον κάνει τη δική της πέτρα υπομονής.

Κι ενώ έξω από το σπίτι τους υπάρχει πόλεμος και ακούγονται σφαίρες, εκείνη του μιλάει για την απελπισία, τη μοναξιά της ξεκινώντας από την παιδική της ηλικία. Τον βίαιο πατέρα της και τα ξεσπάσματά του στη μάνα και τις αδερφές της, για την ευκολία του να προχωρήσει στον αρραβώνα της χωρίς να γνωρίζει τον γαμπρό. Του απαριθμεί τις πληγές της από τη δική του οικογένεια. Τα χρόνια που τον περίμενε να γυρίσει από τον πόλεμο και έπρεπε να κοιμάται με την πεθερά της αλλά και να υπομένει τα πρόστυχα βλέμματα των αδερφών του. Και, όταν επιτέλους τον υποδέχεται στο σπίτι τους, είναι γι’ αυτόν απλά ένα σκεύος ηδονής. Του αρκεί να την εξουσιάζει μέσα από το σεξ και αδιαφορεί για τα όνειρά της, την ευτυχία της και τις δικές της σεξουαλικές ανάγκες.

Και τώρα, φτάνοντας στο σήμερα, του μιλάει για την εγκατάλειψη από την μάνα και τα αδέρφια του, για τον πόλεμο στον οποίο μπλέχτηκε χωρίς να τη ρωτήσει, χωρίς να νοιαστεί γι’ αυτήν και τα κορίτσια τους, για όλα όσα είναι αναγκασμένη να κάνει για να τα φροντίσει, ακόμη και με τίμημα την αυτοεκτίμησή της. Η γυναίκα φτάνει στο τέλος της εξομολόγησής της ισορροπώντας ανάμεσα στην τρέλα και την ελπίδα αφήνοντάς μας συγκλονισμένους.

Ο Ατίκ Ραχίμι, σ’ αυτό το βαθιά πολιτικό βιβλίο, παρουσιάζει όλο τον παραλογισμό που γεννάει η βία σε οποιαδήποτε μορφή. Στο πρόσωπο της ηρωίδας του συγκεντρώνει τη φωνή όλων των καταπιεσμένων γυναικών, από κάθε γωνιά του πλανήτη, σ’ έναν αγώνα για ελευθερία ψυχής και σώματος.

Ένα σπουδαίο βιβλίο που δεν μας αφήνει περιθώρια να κλείσουμε τα μάτια μπροστά στην ωμή αλήθεια: δυστυχώς, δεν είναι μόνο το ισλαμικό καθεστώς υπεύθυνο για πληγές που δεν γιατρεύονται. Να κοιτάξουμε γύρω μας όλες αυτές τις γυναίκες που δεν βρίσκουν τη δύναμη να υψώσουν το βλέμμα τους και να δεχθούμε το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί για όλες τις ανισότητες στις κοινωνίες που δημιουργήσαμε.

Προλαβαίνουμε; Γιατί η υπομονή έχει και τα όριά της…

Η ΠΕΤΡΑ ΤΗΣ ΥΠΟΜΟΝΗΣ / ΑΤΙΚ ΡΑΧΙΜΙ
Μετάφραση: ΒΑΣΩ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΝΙΚΗ ΚΑΡΑΚΙΤΣΟΥ- DOUGÉ /Εκδόσεις: ΠΑΤΑΚΗ