Επίκαιρο και αφυπνιστικό, το έργο της σπουδαίας σκηνοθέτιδος και φωτογράφου Λόρεν Γκρίνφιλντ κριτικάρει την τοξική πλευρά του υπερκαταναλωτισμού και σχολιάζει την παρακμή μιας νεόπλουτης τάξης που ξοδεύεται σε εφήμερες απολαύσεις. Το 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης πραγματοποιεί αφιέρωμα στο έργο της Αμερικανίδας δημιουργού, ενώ θα την υποδεχθεί στη Θεσσαλονίκη και ως μέλος της κριτικής επιτροπής του Διεθνούς Διαγωνιστικού τμήματος.

Πνεύμα πολυσχιδές και αεικίνητο, η Γκρίνφιλντ έχει αποτυπώσει στο έργο της τις παραμορφωμένες όψεις της σύγχρονης εκδοχής του Αμερικανικού Ονείρου. Εδώ και 30 χρόνια, από τότε που διάβασε το βιβλίο «Λιγότερο από μηδέν / Less Than Zero» του Μπρετ Ίστον Έλις, ασχολείται με την πλουτοκρατία.

Το κυνήγι της ομορφιάς και η εμπορευματοποίησή της, ο εθισμός στην απόκτηση αγαθών, η εξάρτηση από τα χρήματα, η υπερβολή της αφθονίας, η διασημότητα, η εξουσία και η σαρωτική επέλαση του καταναλωτισμού αποτελούν ορισμένα από τα ζητήματα που διερευνά η Γκρίνφιλντ στο πολυεπίπεδο φωτογραφικό και κινηματογραφικό της έργο.

Το πιο πρόσφατο πρότζεκτ της Γκρίνφιλντ, είναι η σειρά ντοκιμαντέρ «Social Studies» (2024), ένα πρωτοποριακό κοινωνικό πείραμα που εξερευνά τις επιπτώσεις της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην πρώτη γενιά των digital natives (παιδιά απόλυτα εξοικειωμένα με τη χρήση νέων τεχνολογιών), των σημερινών εφήβων.

Χρησιμοποιώντας δεδομένα από smartphones σε πραγματικό χρόνο, η σειρά ντοκιμαντέρ εξετάζει το πώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλάζουν την παιδική ηλικία. Μας συστήνει μια ομάδα νέων που έρχονται αντιμέτωποι με τον σχολικό εκφοβισμό, τα πιεστικά πρότυπα ομορφιάς, τις μόνιμες συγκρίσεις και τον ρατσισμό, οι οποίοι καλούνται να εξερευνήσουν τη σεξουαλικότητά τους και να λάβουν αποφάσεις που ενδεχομένως θα αλλάξουν τη ζωή τους.

Πρόκειται για ένα ωμό και παράλληλα αποκαλυπτικό ταξίδι στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής και παράλληλα ένα τρυφερό και ανησυχητικό πορτρέτο μιας γενιάς που μεγαλώνει στην εποχή των social media. Στο Φεστιβάλ θα προβληθούν και τα πέντε επεισόδια της σειράς.

Στο «Ιμέλντα Μάρκος: Βασίλισσα χωρίς θρόνο / The Kingmaker» (2019, 101΄) η Γκρίνφιλντ στρέφει την κάμερά της στην Ιμέλντα Μάρκος, η οποία δίνει στη δημιουργό πρωτοφανή πρόσβαση στη ζωή και στην καθημερινότητά της. Το ντοκιμαντέρ εξετάζει την απρόβλεπτη επιστροφή της οικογένειας Μάρκος στην εξουσία των Φιλιππίνων, αλλά και τη δυσάρεστη παρακαταθήκη που άφησαν σε ένα ολόκληρο έθνος.

Σε μια προσπάθεια να βοηθήσει τον γιο της να εξασφαλίσει τη θέση του αντιπροέδρου, η Ιμέλντα ξαναγράφει με θράσος την ιστορία της οικογένειάς της σαν ένα αφήγημα βασισμένο στην υπερβολική αγάπη μιας μητριαρχικής γυναίκας για την πατρίδα της. Σε μια εποχή που οι ψευδείς ειδήσεις επηρεάζουν τα αποτελέσματα εκλογικών αναμετρήσεων, η ιστορία επιστροφής της Ιμέλντα στα δημόσια πράγματα ξεδιπλώνεται σαν ένα σκοτεινό παραμύθι.

Παρακολουθώντας την ανέλιξη και την κατάρρευση ενός μεγιστάνα, μιας πορνοστάρ, μιας οδηγού λεωφορείου και μιας ανήλικης βασίλισσας ομορφιάς, η Γκρίνφιλντ, στο ντοκιμαντέρ «Η γενιά του πλούτου / Generation Wealth» (2018, 106΄) καταγράφει το κόστος που έχει η επιδίωξη του υπερβολικού πλουτισμού.

Ένα πορτρέτο μιας κοινωνίας υλιστικής και εξαρτημένης από την εικόνα, ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο για το ψευδεπίγραφο αμερικανικό όνειρο. Μια αποκαλυπτική μαρτυρία για τις παθογένειες του καπιταλισμού, του ναρκισσισμού και της απληστίας.

Στο «Η βασίλισσα των Βερσαλλιών / The Queen of Versailles» (2012, 100΄) γνωρίζουμε την Τζάκι και τον Ντέιβιντ Σίγκελ, καθώς και τα οκτώ παιδιά τους: η Τζάκι είναι πρώην βασίλισσα ομορφιάς και ο Ντέιβιντ ο δισεκατομμυριούχος «βασιλιάς των χρονομεριστικών μισθώσεων».

Χτίζουν το σπίτι των ονείρων τους, μια τεράστια έπαυλη, σχεδιασμένη με πρότυπο το Ανάκτορο των Βερσαλλιών στη Γαλλία μέχρι που χτυπά η οικονομική κρίση. Η Λόρεν Γκρίνφιλντ συνθέτει προσωπογραφίες της οικογένειας, των φίλων, των συνεργατών, των νταντάδων και των παιδιών, τη στιγμή που ο κόσμος τους ανατρέπεται ολοκληρωτικά.

Το πρώτο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ της Γκρίνφιλντ, «Λεπτή / Thin» (2006, 102΄) γυρίστηκε σε ένα κέντρο μέριμνας και θεραπείας ανθρώπων που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές. Το ντοκιμαντέρ μάς παρασύρει σε ένα συναισθηματικό ταξίδι στον κόσμο τεσσάρων γυναικών που μάχονται με την ανορεξία και τη βουλιμία.

Εξετάζει τη διαδικασία της θεραπείας, την κουλτούρα της αποκατάστασης, τον κύκλο του εθισμού και τους μοναδικούς δεσμούς και τελετουργίες που ορίζουν την καθημερινότητα αυτών των γυναικών. Αυτό που προκύπτει είναι ένα πορτρέτο μιας ασθένειας, η οποία θεραπεύεται με δυσκολία και καταρρακώνει τους παθόντες και τους κοντινούς τους ανθρώπους.

Καλωσορίσατε στο «Magic City», το θρυλικό στριπ κλαμπ όπου όλα τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα. Χορευτές και χορεύτριες αναζητούν δόξα και χρήμα, ράπερ ετοιμάζονται για τη μεγάλη στιγμή, ενώ οι θαμώνες ξοδεύουν ανεξέλεγκτα τις περιουσίες τους. Στο ντοκιμαντέρ «Magic City» (2015, 27΄), η Λόρεν Γκρίνφιλντ μάς οδηγεί στα άδυτα του φημισμένου στριπ κλαμπ της Ατλάντα.

Στο «Η νύχτα της ζωής μου / Best Night Ever» (2012, 7΄) η Λόρεν Γκρίνφιλντ επιστρέφει στο Λας Βέγκας, τον τόπο όπου εκτυλίσσεται και η ταινία της «Η βασίλισσα των Βερσαλλιών» για να κινηματογραφήσει το τεράστιο νυχτερινό κέντρο διασκέδασης Marquee, όπου οι θαμώνες προετοιμάζονται για μια βραδιά γεμάτη χαμογελαστά κορίτσια και αλκοόλ υπό τους ήχους της ηλεκτρονικής μουσικής από τους πιο γνωστούς DJs του πλανήτη.

Πώς ορίζεται και με ποιον τρόπο γίνεται αντικείμενο λατρείας η ομορφιά στον σύγχρονο πολιτισμό; Μέσα από συνεντεύξεις με την αφρόκρεμα του κόσμου της μόδας, το οξυδερκές ντοκιμαντέρ «Η κουλτούρα της ομορφιάς / Beauty CULTure» (2011, 30΄) στοχάζεται στο πώς και στο γιατί η καθημερινότητά μας έχει καταλήξει να μοιάζει με έναν αδιάκοπο διαγωνισμό ομορφιάς. Ο ρόλος των μίντια, ο αντίκτυπος στη γυναικεία ταυτότητα και η έννοια της «μεταμόρφωσης» είναι μονάχα μερικά από τα πολύπλευρα ζητήματα που εξερευνά αυτό το συναρπαστικό οδοιπορικό.

Ένα κοκτέιλ από κινηματογραφημένα και φωτογραφικά ενσταντανέ από δεκάδες επιδείξεις μόδας στο Παρίσι, στο Μιλάνο και στη Νέα Υόρκη – το στιλάτο και εθιστικό βίντεο «Επίδειξη μόδας / Fashion Show» (2010, 5΄) της Λόρεν Γκρίνφιλντ, με τη μεθυστική μελωδία του «The Longer You Wait» των Fol Chen στο φόντο, σε παρασύρει αστραπιαία στον ρυθμό του. Μια καλειδοσκοπική ματιά στο παρασκήνιο, αλλά και στη λαμπερή βιτρίνα του σύμπαντος της υψηλής ραπτικής, του μόντελινγκ και της πασαρέλας.

Στο «Παιδιά και χρήμα / Kids + Money» (2008, 32΄) η Λόρεν Γκρίνφιλντ επιστρέφει στη γενέτειρά της, το Λος Άντζελες, για να πιάσει τον σφυγμό μιας γενιάς που έχει γαλουχηθεί με τα πρότυπα της υπερκατανάλωσης και της επιδειξιομανίας. Σε μια πόλη με υπόγειες εντάσεις και ακραίες ανισότητες, έφηβοι από όλα τα στρώματα του κοινωνικού φάσματος, απαντούν αυθόρμητα για τη σχέση που έχουν αναπτύξει με τα χρήματα, για το πώς να τα αποκτήσεις, πώς να τα ξοδέψεις και πώς να ζήσεις χωρίς αυτά. Μια σειρά από σπινθηροβόλα νεανικά πορτρέτα που αιχμαλωτίζουν μια αποκαρδιωτική αντίφαση: παιδική ηλικία και λατρεία του χρήματος είναι έννοιες ασυμβίβαστες.

Το 27ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα πραγματοποιηθεί από την Πέμπτη 6 έως και την Κυριακή 16 Μαρτίου.