Σε ολοένα και περισσότερες χώρες έχει αρχίσει να εξαπλώνεται ο νέος κοροναϊός και είναι πλέον πιθανό να γίνει πανδημία σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με πολλούς κορυφαίους επιστήμονες ειδικούς στις λοιμώξεις. Μέσα στις τελευταίες τρεις εβδομάδες ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων αυξήθηκαν από περίπου 50 στην Κίνα σε περισσότερα από 17.000 σε τουλάχιστον 23 χώρες, ενώ οι θάνατοι έχουν πια ξεπεράσει τους 360.

Ads

Όμως τα διάφορα επιδημιολογικά μοντέλα εκτιμούν ότι στην πραγματικότητα τα περιστατικά λοίμωξης είναι τουλάχιστον 100.000. Αν και αυτός ο ρυθμός μετάδοσης μεταξύ των ανθρώπων δεν είναι ακόμη τόσο γρήγορος όσο αυτός της γρίπης, είναι εντυπωσιακά ταχύτερος από αυτό που είχαν δει οι επιστήμονες, όταν εμφανίστηκαν οι συγγενικοί κοροναϊοί SARS και MERS. Την ίδια στιγμή σοβαρά ερωτήματα εγείρονται για τον τρόπο που οι κινεζικές αρχές χειρίστηκαν την επιδημία του κοροναϊού κατά τις πρώτες μέρες του ξεσπάσματός της.

Σύμφωνα με τους New York Times ο αρχικός χειρισμός της επιδημίας από την κυβέρνηση επέτρεψε στον ιό να επεκταθεί. Σε κρίσιμες στιγμές, οι αξιωματούχοι επέλεξαν να δράσουν με μυστικότητα μπροστά στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης κρίσης, για να αποφύγουν τον δημόσιο συναγερμό και την πολιτική αμηχανία.

Το πρώτο κρούσμα εμφανίστηκε στις αρχές Δεκέμβρη και τις εβδομάδες που ακολούθησαν οι αρχές δεν έδωσαν έκταση στο θέμα, αφήνοντας τα 11 εκατομμύρια κατοίκους της πόλης Ουχάν να μην γνωρίζουν ότι πρέπει να προστατεύσουν τον εαυτό τους. Έκλεισαν μια αγορά τροφίμων όπου πιστεύεται ότι ο ιός έχει ξεκινήσει, αλλά δεν εμπόδισαν γενικά το εμπόριο άγριων ζώων. Η απροθυμία τους να ενημερώσουν το κοινό είχε πολιτικά κίνητρα, καθώς οι τοπικοί αξιωματούχοι προετοιμάζονταν για τα ετήσια συνέδριά τους τον Ιανουάριο. Ακόμη και όταν τα περιστατικά αυξάνονταν, οι υπάλληλοι δήλωναν επανειλημμένα ότι δεν υπήρχαν περισσότερες λοιμώξεις.

Ads

Το γεγονός ότι η κινεζική κυβέρνηση δεν κινήθηκε επιθετικά για να προειδοποιήσει τους επαγγελματίες υγείας, είχε σαν αποτέλεσμα να χάσει μια από τις καλύτερες πιθανότητες να κάνει την ασθένεια να μην μετατραπεί σε επιδημία. «Αυτό ήταν ένα ζήτημα αδράνειας. Δεν υπήρξε καμία ενέργεια στην Ουχάν από το τοπικό τμήμα υγείας για να προειδοποιήσει τους ανθρώπους για την απειλή», δήλωσε ο Yanzhong Huang, ένας ανώτερος συνεργάτης για την παγκόσμια υγεία. Μέχρι τη στιγμή που οι αρχές αποφάσισαν να αναλάβουν δράση στις 20 Ιανουαρίου, η ασθένεια είχε εξελιχθεί σε μια τρομερή απειλή. Είναι τώρα μια παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία. Έχει προκαλέσει ταξιδιωτικούς περιορισμούς σε όλο τον κόσμο, αναστατώνει τις χρηματοπιστωτικές αγορές και δημιούργησε ίσως τη μεγαλύτερη πρόκληση ακόμη για τον ηγέτη της Κίνας, τον Xi Jinping.

Την τελευταία ημέρα του 2019, οι κινεζικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι ερευνούν 27 περιπτώσεις «ιογενούς πνευμονίας» άγνωστης αιτίας και έγινε η σύνδεση με την ιχθυαγορά της Ουχάν, χωρίς ωστόσο να παραδεχτούν ότι είχε εντοπιστεί ένα νέο είδος κοροναϊού. Μάλιστα, γίνεται λόγος ότι κάποιοι ιατροί, νοσηλευτές και ερευνητές στην Ουχάν συνελήφθησαν από την αστυνομία επειδή διέδιδαν φήμες για τον νέο κοροναϊό. Η αστυνομία ανακοίνωσε ότι ερευνούσαν οκτώ άτομα για τη διάδοση φήμης για το ξέσπασμα. Η δήλωση της επιτροπή υγείας της Ουχάν ανέφερε ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. «Η ασθένεια μπορεί να αποφευχθεί και να ελεγχθεί», ανέφερε η δήλωση.

Ο Hu Xiaohu εργαζόταν στην αγορά της Ουχάν καταλάβαινε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Κανείς δεν ήξερε γιατί αλλά αρκετοί βρίσκονταν σε καραντίνα. Σημειώνεται, ότι η αγορά καταλαμβάνει ένα μεγάλο κομμάτι σε ένα νεότερο τμήμα της πόλης, δίπλα σε πολυκατοικίες και καταστήματα που τροφοδοτούν τους κατοίκους. Πρόκειται για ένα σημείο όπου πωλούνται κρέατα, πουλερικά και ψάρια, καθώς και ερπετά και άλλα άγρια ζώα.
Σύμφωνα με μια έκθεση του κέντρου της πόλης για τον έλεγχο των ασθενειών, οι συνθήκες υγιεινής ήταν απαράδεκτες μέσα στην αγορά.

Στα νοσοκομεία, οι γιατροί και οι νοσοκόμες άρχισαν να προβληματίζονται όταν ασθενείς με συμπτώματα ιογενούς πνευμονίας δεν ανταποκρίθηκαν στις συνήθεις θεραπείες. Παρατήρησαν σύντομα ότι πολλοί ασθενείς είχαν ένα κοινό: εργάζονταν στην αγορά.

Έτσι την 1η Ιανουαρίου, οι αστυνομικοί εμφανίστηκαν στην αγορά μαζί με αξιωματούχους δημόσιας υγείας και την έκλεισαν. Οι τοπικοί υπάλληλοι εξέδωσαν ανακοίνωση ότι η αγορά υποβλήθηκε σε περιβαλλοντικό και υγειονομικό καθαρισμό σχετικά με την έξαρση της πνευμονίας. Ήταν, για το κοινό, η πρώτη ορατή αντίδραση της κυβέρνησης για να περιορίσει την ασθένεια. Την προηγούμενη ημέρα, στις 31 Δεκεμβρίου, οι εθνικές αρχές ειδοποίησαν το γραφείο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας στο Πεκίνο για ένα ξέσπασμα.

Οι αξιωματούχοι της πόλης παρουσιάζονταν αισιόδοξοι στις ανακοινώσεις τους. Υποστήριξαν ότι είχαν σταματήσει τον ιό στην πηγή του, ενώ δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι ο ιός εξαπλώθηκε μεταξύ των ανθρώπων. «Η προβολή της αισιοδοξίας και της εμπιστοσύνης, παρόλο που δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα, είναι μια πολύ επικίνδυνη στρατηγική», δήλωσε η Αλεξάνδρα Πέλαν, εκπαιδευτικός ερευνητικής διδασκαλίας στο τμήμα μικροβιολογίας και ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο Georgetown.

Εννέα ημέρες μετά, ένας άνδρας που επισκεπτόταν τακτικά την αγορά έχασε τη ζωή του από τον ιό. Οι αρχές αποκάλυψαν το θάνατο του ανθρώπου δύο ημέρες μετά. Δεν ανέφεραν όμως μια κρίσιμη λεπτομέρεια για την κατανόηση της πορείας της επιδημίας. Η σύζυγος του είχε αναπτύξει συμπτώματα πέντε ημέρες μετά και δεν είχε επισκεφθεί ποτέ την αγορά.

Μέχρι την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου, ο θάλαμος έκτακτης ανάγκης στο νοσοκομείο ήταν γεμάτος. Οι υποθέσεις περιλάμβαναν μέλη της ίδιας οικογένειας, καθιστώντας σαφές ότι η ασθένεια εξαπλωνόταν μέσω ανθρώπινης επαφής, κάτι το οποίο η κυβέρνηση είχε αποκλείσει.

Στις 9 Ιανουαρίου, Κινέζοι ερευνητές δημοσιοποίησαν κάποια βασικά στοιχεία για το γονιδίωμα του νέου κοροναϊού. Μέχρι και τις 17 Ιανουαρίου, με τα κρούσματα να αγγίζουν τα 200, οι αρχές ήταν καθησυχαστικές και δεν είχαν ανακοινώσει περιορισμούς για τις μετακινήσεις ή άλλου είδους οδηγίες ασφάλειας. Οι έλεγχοι που γίνονταν στα νοσοκομεία ήταν επιφανειακοί, με αποτέλεσμα ο κοροναϊός να εξαπλωθεί πιο γρήγορα, σε όλο και περισσότερο κόσμο.

Στις 20 Ιανουαρίου ο διάσημος πνευμονολόγος Ζονγκ Νασάν, ο 83χρονος βετεράνος που πρωτοστάτησε στον πόλεμο κατά του SARS, ανακοίνωσε σε συνέντευξή του στην κρατική τηλεόραση ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κοροναϊός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Ακολούθησε και η επίσημη παραδοχή από τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.

Διαβάστε επίσης: 

Μύθοι και αλήθειες για τον κοροναϊό

Η ταχεία εξάπλωση του 2019-nCoV συνοδεύεται από παραπληροφόρηση και πολλά fake news σχετικά με την αιτία, την εξάπλωσή και τον τρόπο αντιμετώπισής του, κάτι που θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνο σύμφωνα με τους γιατρούς και τους ειδικούς στον τομέα της υγείας. Αυτοί είναι οι πιο συνηθισμένοι μύθοι σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας:

Μύθος: Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία του νέου κορωναϊού

Η χορήγηση αντιβιοτικών δεν βοηθά επειδή λειτουργούν μόνο ενάντια στα βακτήρια, όχι στους ιούς. O 2019-nCoV είναι ένας ιός. Σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να χορηγούνται αντιβιοτικά σε νοσοκομείο εάν εμφανίσουν επιπλέον βακτηριακή μόλυνση, η οποία είναι πιθανή σε ορισμένες περιπτώσεις.

Μύθος: Τα φυτικά φάρμακα και άλλα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στη θεραπεία του νέου ιού

Δεν υπάρχει συγκεκριμένο φάρμακο που συνιστάται για τη θεραπεία του νέου ιού, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. «Ωστόσο, όσοι έχουν μολυνθεί από τον ιό θα πρέπει να λαμβάνουν την κατάλληλη φροντίδα για να ανακουφίσουν και να θεραπεύσουν τα συμπτώματα και εκείνοι που πάσχουν από σοβαρή ασθένεια θα πρέπει να λαμβάνουν βελτιστοποιημένη υποστηρικτική φροντίδα», ανέφερε ο ΠΟΥ. «Ορισμένες θεραπείες βρίσκονται υπό διερεύνηση και θα δοκιμαστούν μέσω κλινικών δοκιμών. Ο ΠΟΥ συμβάλλει στην επιτάχυνση των προσπαθειών έρευνας και ανάπτυξης», πρόσθεσε.

Ο οργανισμός προέτρεψε τους ανθρώπους να ακολουθήσουν τις βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά την υγιεινή των χεριών, αλλά και τα τρόφιμα προκειμένου να μειωθεί η έκθεση και η μετάδοση του νέου ιού. Οι πρακτκές αυτές περιλαμβάνουν συχνό καθαρισμό των χεριών, αποφεύγοντας τη στενή επαφή με οποιονδήποτε έχει πυρετό ή βήχα και αποφεύγοντας την κατανάλωση ακατέργαστων ζωικών προϊόντων.

Μύθος: Ο νέος κορωναϊός επηρεάζει μόνο τους ηλικιωμένους

Άτομα όλων των ηλικιών μπορούν να μολυνθούν από τον ιό. Ωστόσο, ο ΠΟΥ δήλωσε ότι οι ηλικιωμένοι και οι άνθρωποι με προβλήματα υγείας – όπως το άσθμα, ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις – φαίνεται να είναι πιο ευάλωτοι στον κοροναϊό.

Μύθος: Τα κατοικίδια ζώα μπορούν να μεταδώσουν τον νέο κορωναϊό

Δεν υπάρχουν επί του παρόντος στοιχεία που να δείχνουν ότι τα κατοικίδια ζώα όπως τα σκυλιά και οι γάτες μπορούν να μολυνθούν με τον νέο ιό. Ωστόσο, ο ΠΟΥ συστήνει να πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό μετά από επαφή με κατοικίδια ζώα για να προστατεύυτείτε από τα κοινά βακτήρια που μπορεί να περάσουν από τα κατοικίδια στους ανθρώπους.