Το 2018 υπήρξε ένα ιδιαίτερα γόνιμο έτος για την σύγχρονη ιστορία της Έβδομης Τέχνης, με πολλά και αξιόλογα έργα. Στην Κινηματογραφική Στήλη του Tvxs.gr γυρνάμε τον χρόνο πίσω και επιχειρούμε σταδιακά μία ανασκόπηση στο Σινεμά μέσα από τις σημαντικότερες δημιουργίες, οι οποίες έλαβαν επίσημα διανομή και προβλήθηκαν στις Ελληνικές Αίθουσες. Ξεκινάμε το ταξίδι αυτό με αφετηρία τις ταινίες τεκμηρίωσης, παρουσιάζοντας τα δέκα σημαντικότερα ντοκιμαντέρ της χρονιάς που ολοκληρώνεται.

Ads

Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα περισσότερα από τα ντοκιμαντέρ που θα παρουσιάσουμε, είχαμε την ευκαιρία να τα παρακολουθήσουμε και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το οποίο φέτος συμπλήρωσε είκοσι χρόνια συνεχούς και αξιόλογης παρουσίας, αποδεικνύοντας ότι δικαίως συγκαταλέγεται στις δέκα καλύτερες διοργανώσεις όσο αφορά τις ταινίες τεκμηρίωσης. Γι’ αυτό κι εξάλλου από το 2019 το Φ.Ν.Θ. γίνεται και επίσημα το «εισιτήριο» για τα Όσκαρ®. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η ταινία που κερδίζει πλέον τον «Χρυσό Αλέξανδρο» της διοργάνωσης, αυτόματα κερδίζει και μία θέση στις επιλογές της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών!

Διαβάστε επίσης:

Τα δέκα (10) σημαντικότερα ντοκιμαντέρ του 2018, είναι τα εξής:

Ads

«Maria by Callas – η Μαρία Κάλλας Εξομολογείται» (2017) του Τομ Βολφ (Γαλλία)
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 18 Ιανουαρίου

image

Η ιστορία μιας ζωής ξεχωριστής, σε πρώτο πρόσωπο. Η Κάλλας αποκαλύπτει τη Μαρία και φανερώνει μια προσωπικότητα φλογερή όσο και ευάλωτη. Η ταινία  προσφέρει μια σπάνια στιγμή οικειότητας με έναν θρύλο και με όλα τα συναισθήματα συγκίνησης που προκαλεί αυτή η μοναδική φωνή. Σαράντα χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατο της, για πρώτη φορά, η πιο διάσημη τραγουδίστρια όπερας στην ιστορία, η Μαρία Κάλλας, διηγείται η ίδια την ιστορία της, με τη δική της φωνή. Χωρίς άλλους να μιλούν για εκείνη, χωρίς ειδικούς, με κοντινούς της ανθρώπους, η ίδια η Κάλλας, μιλάει για τον εαυτό της μέσα από συνεντεύξεις της – πολλές από τις οποίες άγνωστες ή μη δημοσιευμένες στο παρελθόν – και αποκαλύπτεται μέσα από σπάνιες επιστολές που είχε στείλει στην οικογένεια, τους φίλους της, τον πρώτο της σύζυγο και τον Αριστοτέλη Ωνάση. Η χαρακτηριστική φωνή της Φανύ Αρντάν δίνει πνοή στις λέξεις που έγραψε η Κάλλας στο χαρτί.

«Dolphin Man» (2017) του Λευτέρη Χαρίτου (Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία, Καναδάς, Ιαπωνία)
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 1 Φεβρουαρίου

Το «Dolphin Man» είναι ένα βιωματικό ταξίδι στο νερό, που μεταφέρει την ομορφιά που ο Μαγιόλ είδε στη θάλασσα, το επείγον μήνυμά του για την προστασία της αλλά και την εμπειρία της επανασύνδεσης του ανθρώπου με το υγρό στοιχείο. Από την Κάρπαθο ως τις Μπαχάμες και από την Έλμπα της Ιταλίας ως την Ινδία και την Ιαπωνία, ο θεατής ανακαλύπτει τα μέρη που καθόρισαν τη ζωή του Μαγιόλ και σπάνια φιλμ γυρισμένα από του πρωτοπόρους φωτογράφους του υποθαλάσσιου κόσμου. Παράλληλα μέσα από συνεντεύξεις με την οικογένεια του, κοντινούς του φίλους, τους συντελεστές της ταινίας «Απέραντο Γαλάζιο», αλλά και με τους ‘κληρονόμους’ του, όπως οι παγκόσμιοι πρωταθλητές κατάδυσης William Trubridge και Umberto Pelizzari, η ταινία διερευνά το όραμα αυτού του πολυδιάστατου χαρακτήρα και την αναζήτηση μιας νέας συνείδησης για τη σχέση μας με την θάλασσα.

Το ντοκιμαντέρ «Dolphin Man» του Λευτέρη Χαρίτου ξετυλίγει τη ζωή του θρυλικού δύτη Ζακ Μαγιόλ, από τον οποίο εμπνεύστηκε ο Λυκ Μπεσόν το «Απέραντο Γαλάζιο». Ο Μπαρ, ο οποίος υποδύθηκε τον Μαγιόλ στην ταινία του Μπεσόν, αναλαμβάνει τον ρόλο αφηγητή με αφορμή μια υπέροχη συνάντηση που είχε με τον δύτη το 1988. Πρόκειται για μία όμορφη και συνάμα συγκινητική ταινία τεκμηρίωσης, την οποία είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε στο 58ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης, παρουσία τόσο του σκηνοθέτη Λευτέρη Χαρίτου, όσο και του εξαιρετικού Ζαν Μαρκ Μπαρ.

«Ανθρώπινη Ροή» (Human Flow – 2017) του Άι Γουέι Γουέι (Γερμανία, Η.Π.Α., Κίνα)
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 8 Φεβρουαρίου

image

Περισσότεροι από 65 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους για να ξεφύγουν από την πείνα, τις κλιματικές αλλαγές και τον πόλεμο, στη μεγαλύτερη ανθρώπινη μετατόπιση από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα επικό ταξίδι για τη μετανάστευση από τον παγκοσμίως αναγνωρισμένο εικαστικό και ακτιβιστή Άι Γουέι Γουέι. Το ντοκιμαντέρ περιγράφει τόσο τις επιδράσεις του φαινομένου της μετανάστευσης σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και τον αντίκτυπο σε ανθρώπινο επίπεδο, μέσα από προσωπικές ιστορίες.

Γυρισμένο σε 23 χώρες, από την Ελλάδα, τη Γερμανία, το Αφγανιστάν, τη Τουρκία έως το Μεξικό, το ντοκιμαντέρ καταγράφει τη ροή ενός κύματος ανθρώπων που κινούνται συνεχώς προς αναζήτηση δικαίωσης, καταφύγιου και πατρίδας. Η «Ανθρώπινη Ροή» έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή όπου η ανοχή, η ευσπλαχνία και η εμπιστοσύνη χρειάζονται περισσότερο από ποτέ. Μια μαρτυρία του ανυπέρβλητου ανθρώπινου πνεύματος που θέτει ένα από τα πιο καθοριστικά ερωτήματα του αιώνα. Θα επιλέξει η παγκόσμια κοινωνία να απορρίψει τον φόβο και τα προσωπικά συμφέροντα, ώστε να επιλέξει την ελευθερία και τον σεβασμό προς τους συνανθρώπους;

«Η προσφυγική κρίση είναι υπόθεση όλων μας. Συνεχίστε να μιλάτε και να ενεργείτε υπερασπιζόμενος την ανθρωπότητα. Δείτε την ανθρωπότητα ως μία οντότητα. Αν κάποιος τραυματιστεί ή παραμεληθεί, αυτό σημαίνει ότι όλοι θα μπορούσαμε να υποφέρουμε και να είμαστε σε παρόμοια δεινή κατάσταση.» – Άι Γουέι Γουέι

Διαβάστε επίσης:

«Στρίγγλες» (StringLESS – 2017) του Άγγελου Κοβότσου
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 01 Μαρτίου

image

Μια ορχήστρα αποτελείται από μία κιθάρα, ένα μπάσο, ένα πιάνο και τύμπανα. Α! Και μια φωνή. Σωστά; Λάθος! Μια ορχήστρα μπορεί να αποτελείται από πέντε φωνές που κάνουν τα πάντα. Πέντε γυναίκες. Πέντε ζωές. Που αγωνίζονται να επιβιώσουν στο δύσκολο καλλιτεχνικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης, δημιουργώντας μια μουσική εναλλακτική. Mια μουσική με γυναικεία ταυτότητα. Προσπαθούν να κρατηθούν ενωμένες.

Η ασταθής πορεία ενός γυναικείου φωνητικού συγκροτήματος με αυτοσαρκαστικό όνομα. Το κινηματογραφικό κουβάρι της ιστορίας των «Στριγγλών» ξετυλίγεται στη διάρκεια τριών χρόνων. Οι δυσκολίες, τα εμπόδια, οι έριδες, οι γέννες, ακόμη και οι θάνατοι σημάδεψαν την ύπαρξη αυτού του σχήματος, που ενώ έχει τη λογική και την πειθαρχία της ομάδας, ταυτόχρονα ακτινοβολεί και την προσωπικότητα της κάθε μιας από τις γυναίκες μέλη του. Το ντοκιμαντέρ του Άγγελου Κοβότσου, το οποίο είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε παρουσία των συντελεστών, στο 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.

«Πρόσωπα & Ιστορίες» (Visages Villages/ Faces Places – 2017) των Ανιές Βαρντά και JR (Γαλλία)
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 15 Μαρτίου

image

Μια σπουδαία σκηνοθέτης και ένας από τους πλέον σημαντικούς νέους εικαστικούς της εποχής μας ξεκινούν μια ξεχωριστή περιπλάνηση ενώνοντας τις δυνάμεις τους σε μια μαγική δημιουργία όπου η Τέχνη συναντά τη ζωή με τους πιο απρόοπτους τρόπους. Ένας ύμνος στην ομορφιά των καθημερινών ανθρώπων και των απρόσμενων ιστοριών τους. Υποψήφιο για Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ καθώς και η Επίσημη Ταινία Έναρξης του 20ου Επετειακού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

H 89χρονη Ανιές Βαρντά, μία από τις εμβληματικές φιγούρες της Νουβέλ Βαγκ και ο διεθνώς αναγνωρισμένος 33χρονος φωτογράφος και εικαστικός JR συνεργάστηκαν στη σκηνοθεσία αυτού του μαγευτικού οδοιπορικού που συνδυάζει το ντοκιμαντέρ με την ταινία δρόμου. Συγγενικές ψυχές, η Βαρντά και ο JR μοιράζονται το πάθος για τις εικόνες και πώς αυτές δημιουργούνται, παρουσιάζονται και μοιράζονται. Μαζί, ταξιδεύουν σε χωριά της Γαλλίας στο φορτηγό – φωτογραφικό θάλαμο του JR, συναντούν ντόπιους, καθημερινούς ανθρώπους, μαθαίνουν τις ιστορίες τους και δημιουργούν τεράστια πορτρέτα τους.

Οι φωτογραφίες τοποθετούνται σε τοίχους σπιτιών, σε αχυρώνες, σε εργοστάσια, ακόμα και σε τρένα, αποκαλύπτοντας την ανθρώπινη φύση και την ιστορία όσων φωτογραφίζουν αλλά και των ίδιων των δημιουργών. Η ταινία «Πρόσωπα & Ιστορίες» καταγράφει αυτές τις ζεστές και απρόβλεπτες συναντήσεις και το αποτύπωμα που αφήνουν, καθώς και τη φιλία που ολοένα και δυναμώνει ανάμεσα στους δύο σκηνοθέτες που όσο ταξιδεύουν εμπιστεύονται ακόμα περισσότερο ο ένας τον άλλον. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένας αριστουργηματικός ύμνος στην ομορφιά των απλών ανθρώπων και των απρόσμενων ιστοριών τους και βέβαια στην υπέρτατη αξία της μνήμης.

Διαβάστε επίσης:

«Κωστής Παπαγιώργης: Ο πιο γλυκός μισάνθρωπος» (Kostis Papagiorgis, the Sweetest Misanthrope – 2018) της Ελένης Αλεξανδράκη (Ελλάδα)
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 19 Απριλίου

image

Στο ντοκιμαντέρ «Κωστής Παπαγιώργης, ο Πιο Γλυκός Μισάνθρωπος» η δημιουργός Ελένη Αλεξανδράκη σκύβει πάνω από τη ζωή ενός από τους μεγαλύτερους Έλληνες διανοητές και συνθέτει το πορτρέτο του φίλου της μέσα από το έργο του και τις μαρτυρίες των ανθρώπων που τον γνώρισαν, τον κατανόησαν, τον θαύμασαν και τον αγάπησαν. Το τρυφερό, συγκινητικό και αναλυτικό αυτό εγχείρημα είναι μια διαφωτιστική εμπειρία για τα βιώματα και τα θέματα που διαπότισαν το έργο, τη ζωή, τη σκέψη και την ψυχή του Κωστή Παπαγιώργη.

Πρόκειται για ένα αξιόλογο πορτρέτο του δοκιμιογράφου Κωστή Παπαγιώργη, προσωπικού φίλου της σκηνοθέτιδας, η οποία παρουσιάζει με επιτυχία μία αρμονική σύνθεση, ένα παζλ, μια παρτιτούρα, με τις «νότες» που έγραψε ο ίδιος με τη ζωή του. Μαρτυρίες εκείνων που τον γνώρισαν συμπληρώνουν την εικόνα του. Προβλήθηκε τον Μάρτιο και στο επετειακό 20ό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, όπου και τιμήθηκε με το Βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ).

«Obscuro Barroco» της Ευαγγελίας Κρανιώτη
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 19 Απριλίου

image

Το «Obscuro Barroco» της Ευαγγελίας Κρανιώτη είναι ένα ντοκιμαντέρ με στοιχεία μυθοπλασίας, με θέμα τη μεταμόρφωση σε μια πόλη των άκρων, το Ρίο ντε Τζανέιρο. Η παγκόσμια πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ πραγματοποιήθηκε στο 68ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Βερολίνου, όπου και ξεχώρισε στα Teddy Awards, κερδίζοντας το Βραβείο της Επιτροπής. Τα Βραβεία Teddy του Φεστιβάλ στο Βερολίνο απονέμονται παραδοσιακά εδώ και 31 χρόνια σε ταινίες που αφορούν στην queer κουλτούρα αλλά και ευρύτερα στον χώρο των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της ταυτότητας.

Η Ελληνίδα δημιουργός επικεντρώνεται στην Λουάνα Μουνίζ (Luana Muniz), μια εμβληματική προσωπικότητα της κουλτούρας του Ρίο, που βρίσκεται ανάμεσα στις πολιτικές συγκρούσεις, τη παραζάλη του καρναβαλιού και μιας μεταμόρφωσης που ξεπερνά τις κοινωνικές επιταγές του προσδιορισμού του φύλου. Στο κέντρο της ταινίας βρίσκεται η δημοφιλής τρανσέξουαλ από τη Βραζιλία και όπως δήλωσε χαρακτηριστικά η Ευαγγελία Κρανιώτη στην Μπερλινάλε, έφυγε από τη ζωή λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων του ντοκιμαντέρ. Η πανελλήνια πρεμιέρα του «Obscuro Barroco» πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 20ού Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, συμμετέχοντας στο Διεθνές Διαγωνιστικό, όπου και τιμήθηκε με το Βραβεία Νεότητας Φοιτητών Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης.

Διαβάστε επίσης:

«Της Πατρίδας μου η Σημαία» (My Homeland’s Flag Is Blue – 2016) του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 26 Απριλίου

Βούρβουρα, ένα ορεινό χωριό στην Αρκαδία του Γκαίτε. Οι άνθρωποι ζούσαν μέσα στη φύση με ό,τι οι ίδιοι παρήγαγαν. Μια αυτάρκης κοινωνία που η μόνη επαφή της με τον “έξω κόσμο” ήταν το σχολείο. Εκεί μάθαιναν γράμματα και τραγουδάκια για τη μεγάλη πατρίδα που τους κάνει περήφανους. Μετά τον πόλεμο και τη ναζιστική κατοχή, στην οποία το χωριό θα πληρώσει βαρύ φόρο αίματος, πολλοί θα ξενιτευτούν και κάποιοι θα βρεθούν στο Μαρούσι ένα γραφικό προάστιο των Αθηνών που θα γνωρίσει το βίαιο μετασχηματισμό του σε χρηματοοικονομικό κέντρο της χώρας και στο οποίο θα γίνουν και οι Ολυμπιακοί Αγώνες το 2004. Μια βιτρίνα εθνικής υπερηφάνειας στηριγμένη στον καταναλωτικό πυρετό και στον υπέρογκο δανεισμό. Η τραγωδία δεν θα αργήσει να ρθει. Η χρεοκοπία. Λόγω έλλειψης πόρων το σχολείο στο χωριό κλείνει. Μετά από 150 χρόνια λειτουργίας. Η σημαία που κυμάτιζε στη σχολική γιορτή τώρα υπνώττει σε κάποιο συρτάρι.

Ο καταξιωμένος σκηνοθέτης Στέλιος Χαραλαμπόπουλος – Ημερολόγια Καταστρώματος Γιώργος Σεφέρης (2000), Τη Νύχτα που ο Φερνάντο Πεσσόα Συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη (2008), Γρηγόρης Λαμπράκης: Μαραθώνιος μιας Ημιτελούς Άνοιξης (2014) – επιστρέφει με τη νέα του ταινία τεκμηρίωσης. Πρόκειται για ένα συγκινητικό οδοιπορικό. Ένα ντοκιμαντέρ το οποίο καταγράφει και περιγράφει την πορεία κάποιων ανθρώπων, αλλά και την πορεία μιας χώρας.

«Από τα Βούρβουρα, ένα ορεινό χωριό του Πάρνωνα, στο κλεινόν άστυ και συγκεκριμένα στο Άθμονον της Αττικής γης, το σημερινό Μαρούσι. Ένα ταξίδι στο χώρο αλλά και ένα ταξίδι στην Ιστορία.   Μέσα στις περιπέτειες μιας οικογένειας αλλά και των ανθρώπων ενός ολόκληρου χωριού αποτυπώνεται η ταραχώδης νεοελληνική ιστορία του 20ου αιώνα αλλά και των αρχών του 21ου αιώνα. Η εσωτερική μετανάστευση από μια κλειστή αγροτική κοινότητα σε ένα εν εξελίξει αστικό περιβάλλον συνιστά μια τυπική περίπτωση των κοινωνικών διεργασιών που έλαβαν χώρα στο τόπο μας τον αιώνα που μας πέρασε. Ο κλήρος έτυχε το Μαρούσι να αναλάβει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, για πολλούς τη νέα Μεγάλη Ιδέα του έθνους. Η πλημμυρίδα των έργων που έγιναν στην περιοχή ολοκλήρωσε βίαια έναν αστικό μετασχηματισμό που είχε ξεκινήσει μεταπολεμικά και στηριζόταν στην καταναλωτική ευμάρεια. Από την παραγωγική αυτάρκεια και την απουσία εγχρήματης ανταλλαγής ενός τυπικού νεοελληνικού χωριού στον πυρετό της καταναλωτικής φρενίτιδας που τροφοδοτείται από έναν αλόγιστο δανεισμό.» – Στέλιος Χαραλαμπόπουλος

«Ο Τελευταίος Παρτιζάνος» (2017) του Ανδρέα Χατζηπατέρα (Ελλάδα)
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 25 Οκτωβρίου

image

Μία ταινία τεκμηρίωσης για έναν σπουδαίο άνθρωπο, αλλά και για την ιστορική μνήμη ενός ολόκληρου λαού. Στο πρώτο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ του, ο Ανδρέας Χατζηπατέρας στρέφει την κάμερα του στον θρυλικό Μανώλη Γλέζο. Ο σκηνοθέτης παρακολουθεί την δράση του, με την Ελλάδα για άλλη μια φορά μετέωρη, λόγω οικονομικής κρίσης, καθώς ο Γλέζος βρίσκεται στο προσκήνιο, με αποκορύφωμα την εκλογή του στην Ευρωβουλή, σε ηλικία 92 ετών.

Ωστόσο αρνείται πεισματικά να συζητήσει το «περιστατικό με τη σημαία», το οποίο συχνά απειλεί να επισκιάσει ολόκληρη τη ζωή του. Εν μέσω αστεϊσμών, επιπλήξεων και συμβουλών, το κινηματογραφικό συνεργείο αναλαμβάνει να αποκαλύψει τον άνθρωπο που κρύβεται πίσω από τον μύθο.

Διαβάστε επίσης:

«Το Βλέμμα του Όρσον Γουέλς» (The Eyes of Orson Welles – 2018) του Μαρκ Κάζινς (Ηνωμένο Βασίλειο)
Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 06 Δεκεμβρίου

image

Όταν η Μπεατρίς, κόρη του Όρσον Γουέλς, αποφασίζει να φέρει για πρώτη φορά στο φως τα αρχεία του πατέρα της, ένας από τους πιο ενδιαφέροντες σύγχρονους σκηνοθέτες δέχεται την πρόσκληση. Σε σκηνοθεσία από τον πολυβραβευμένο Μαρκ Κούζινς (I Am Belfast) και εκτέλεση Παραγωγής του Μάικλ Μουρ (Ακήρυκτος Πόλεμος).

Ο Μαρκ Κάζινς ανοίγει το άγνωστο μέχρι σήμερα αρχείο με τις ζωγραφιές, τα σκίτσα και τα σχέδια του μεγάλου Όρσον Γουέλς. Η έρευνά του στέκεται αφορμή για ένα ακόμη υπερατλαντικό ταξίδι στα μέρη που έζησε και δημιούργησε ο κορυφαίος Αμερικανός σκηνοθέτης, αλλά και έναυσμα για έναν υπερβατικό διάλογο μεταξύ τους. Μια κουβέντα σε δεύτερο πρόσωπο, που εκτυλίσσεται ποιητική αδεία στην ατόφια κινηματογραφική ενδοχώρα που ορίζουν πλάνα και σκηνές της φιλμογραφίας του. Κάπως έτσι, αόριστα σκίτσα μετατρέπονται στα χαμένα κομμάτια του παζλ μιας πελώριας καριέρας, όπως για παράδειγμα τα σχέδια προορισμένα για σαιξπηρικές μεταφορές, πραγματώνονται τελικά στη «Δίκη» και στον «Άρχοντα του Τρόμου».