Οι συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και την ανταλλαγή ομήρων δεν άρχισαν εκ νέου το βράδυ της Πέμπτης, όπως ισχυρίστηκαν βιαστικά κάποια μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα, αν όχι στο εξωτερικό, εκτός κι αν το γεγονός της άφιξης, στο Κάιρο το βράδυ της Πέμπτης, των δύο αρχηγών των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ και των ΗΠΑ «πρέπει», για μια μικρή μερίδα «παρατηρητών» να θεωρείται ισοδύναμο επανεκκίνησης των «διπλωματικών» προσπαθειών.

Αδιαμφισβήτητα, το ότι πήγαν στο Κάιρο πρώτοι η Μοσάντ και η CIA, τους δίνει κάποιο προβάδισμα -πριν καταφτάσει η αντιπροσωπεία του Κατάρ σήμερα Παρασκευή, και όποιος «εξ’αποστάσεως» εκπρόσωπος της Χαμάς– να «διαπραγματευτούν» μεταξύ τους τις δικές τους διαβαθμισμένες λεπτομέρειες.

Εξάλλου, αυτό που αποκαλείται τόσους μήνες ως «κατάπαυση του πυρός» συνήθως θα έπρεπε -δια της κοινής λογικής πεδίου μάχης- να συμπεριλαμβάνει δύο πλευρές που μάχονται μεταξύ τους, ενώ στη Γάζα υφίσταται απλώς μία πλευρά, η πολεμική μηχανή του Ισραήλ που εξολοθρεύει ανελέητα άμαχο πληθυσμό καθημερινά εδώ και δέκα μήνες.

Είναι ο λόγος που η Χαμάς αναφέρεται πολύ πιο εμφατικά στον όρο «αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων» παρά στο «κατάπαυση του πυρός».

Αλλά ας δούμε αν είναι εφικτό να ξεπεραστούν τα εμπόδια στην προσπάθεια στο Κάιρο, διότι πολλοί πιστεύουν ότι είναι η ύστατη ευκαιρία για μία, έστω προσωρινή, παύση των καθημερινών φονικών βομβαρδισμών από τον ισραηλινό στρατό, αν μη τι άλλο.

• Διαβάστε επίσης: Μέση Ανατολή / Σε αδιέξοδο οι συνομιλίες εκεχειρίας, ισχυρίζονται Άραβες αξιωματούχοι

Οι διαφωνίες σχετικά με τη μελλοντική στρατιωτική παρουσία του Ισραήλ στη Γάζα και την απελευθέρωση Παλαιστίνιων κρατουμένων εμποδίζουν στην πράξη μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και ανταλλαγής ομήρων, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τον γύρο των συνομιλιών με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ που ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα.

Οι πηγές, στις οποίες περιλαμβάνονται δύο αξιωματούχοι της Χαμάς και τρεις δυτικοί διπλωμάτες, δήλωσαν στο Ρόιτερς ότι οι διαφωνίες προέρχονται από τις απαιτήσεις που έχει «βάλει (με γροθιά) στο τραπέζι» το Ισραήλ, από τότε που η Χαμάς αποδέχθηκε μια εκδοχή της πρότασης κατάπαυσης του πυρός που παρουσίασε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν τον Μάιο.

• Διαβάστε επίσης: Μπάιντεν για Γάζα/ Σχέδιο τριών φάσεων για εκεχειρία – «Δεν μπορούμε να χάσουμε αυτή τη στιγμή»

Όλες οι πηγές δήλωσαν ότι η Χαμάς ανησυχεί ιδιαίτερα για την πλέον πρόσφατη απαίτηση του Ισραήλ να παραμείνουν τα στρατεύματά του αναπτυγμένα κατά μήκος του διαδρόμου Νετζαρίμ, μιας λωρίδας που το Ισραήλ κατέλαβε ολοκληρωτικά κατά τη διάρκεια του τρέχοντος πολέμου και εμποδίζει την ελεύθερη μετακίνηση των Παλαιστινίων μεταξύ βόρειας και νότιας Γάζας. Η Χαμάς ανησυχεί επίσης και για την παραμονή των IDF σε μια στενή συνοριακή λωρίδα μεταξύ της Γάζας και της Αιγύπτου, γνωστή ως Διάδρομος Φιλαδέλφειας, που δίνει στο Ισραήλ τον έλεγχο των συνόρων της Γάζας με την Αίγυπτο, το μοναδικό πέρασμα του θύλακα που δεν συνορεύει με το Ισραήλ.

Η Χαμάς θεωρεί ότι το Ισραήλ άλλαξε τους όρους και τις παραμέτρους του «την τελευταία στιγμή» και πιστεύει ότι όποιες παραχωρήσεις κάνει θα απαντηθούν από το Ισραήλ με περισσότερες απαιτήσεις.

Σε ανακοίνωσή της στον Τύπο την περασμένη Κυριακή, η Χαμάς δήλωσε ότι η πρόταση που προέκυψε από τις συνομιλίες της περασμένης εβδομάδας στη Ντόχα ήταν πολύ κοντά στις πρόσφατες θέσεις του Νετανιάχου, συν το ότι εκείνος θέτει νέους όρους.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, προέτρεψε τους διαμεσολαβητές να επιμείνουν στην εφαρμογή της συμφωνίας-πλαισίου όπως είχε διαμορφωθεί τον Ιούλιο, παρά να ξεκινήσουν νέες διαπραγματεύσεις στο Κάιρο.

• Διαβάστε επίσης: Χαμάς / Τα ισραηλινά αιτήματα περιλαμβάνουν μόνο μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός

Σε δήλωσή του πριν από τις συνομιλίες της περασμένης εβδομάδας στη Ντόχα, το γραφείο του Νετανιάχου αρνήθηκε το ότι υπέβαλε εκβιαστικά νέα αιτήματα, λέγοντας ότι η θέση του βασίστηκε στην προηγούμενη πρόταση, και πρόσθεσε ότι η πρόταση του Μαΐου του Ισραήλ ανέφερε ότι μόνο άοπλοι πολίτες θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο βόρειο τμήμα της Γάζας, διασχίζοντας τον διάδρομο Νετζαρίμ.

Το γραφείο είπε επίσης ότι η νέα πρόταση του Ισραήλ, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε συνάντηση των διαμεσολαβητών στη Ρώμη στις 27 Ιουλίου, ήταν απλώς ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας συμφωνημένος μηχανισμός για να διασφαλιστεί η διέλευση άοπλων, υπονοώντας όμως, αλλά χωρίς να αναφέρεται συγκεκριμένα σε, μια ισραηλινή στρατιωτική παρουσία στο Νετζαρίμ για να αποτραπεί η μετακίνηση μαχητών της Χαμάς, προτείνοντας μάλιστα ότι μια συμφωνία για την επιστροφή αμάχων στο βόρειο μισό της Γάζας θα συμφωνηθεί «σε μεταγενέστερη ημερομηνία», υπεκφεύγοντας.

Αυτό θεωρήθηκε από ορισμένους από τους διαμεσολαβητές και τη Χαμάς ως «κυβίστηση»του Ισραήλ από προηγούμενη δέσμευση να αποσυρθεί από το διάδρομο Νετζαρίμ και να επιτρέψει την ελεύθερη μετακίνηση στο εσωτερικό της Γάζας, είπε η πηγή.

Δύο από τους αξιωματούχους της Χαμάς δήλωσαν ότι η πρόταση των ΗΠΑ περιείχε κάποιες από τις ισραηλινές αλλαγές που απορρίπτουν, όπως το να επιτραπεί «η συνεχής στρατιωτική παρουσία του Ισραήλ» κατά μήκος των διαβάσεων και η απελευθέρωση ορισμένων Παλαιστίνιων κρατουμένων στην εξορία, αντί στη Γάζα ή τη Δυτική Όχθη – σε οποιαδήποτε ανταλλαγή με ομήρους.

Ωστόσο, ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης δήλωσε ότι δεν υπάρχει τίποτα στην πρόταση γεφύρωσης που να αλλάζει τις δεσμεύσεις που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως σχετικά με τον διάδρομο Νετζαρίμ. Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι οποιεσδήποτε προσωρινές ρυθμίσεις για τον διάδρομο Φιλαδέλφειας πρέπει να είναι σύμφωνες με το κείμενο του Ισραήλ της 27ης Μαΐου και το περίγραμμα που υπέβαλε ο Μπάιντεν, όπως εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Η πρόταση περιλαμβάνει «μαζικά και άμεσα οφέλη» για το λαό της Γάζας και ενσωματώνει ορισμένα από τα προηγούμενα αιτήματα της Χαμάς, δήλωσε επίσης ο αξιωματούχος.

Παίκτης «κλειδί» η Αίγυπτος

Aξιωματούχοι ασφαλείας στην Αίγυπτο δήλωσαν ότι το Ισραήλ και η Χαμάς εμφανίζονται πρόθυμοι να επιλύσουν τις διαφορές σε όλους τους τομείς εκτός από αυτόν της ισραηλινής αποχώρησης, και η κρατική υπηρεσία πληροφοριών της Αιγύπτου επεσήμανε το βράδυ της Πέμπτης ότι θα συνεχιστούν οι προσπάθειες για την επίτευξη συμφωνίας στις συνομιλίες στο Κάιρο.

Όμως, ο έλεγχος της συνοριακής περιοχής του Διαδρόμου Φιλαδέλφειας μεταξύ της Γάζας και της Αιγύπτου, μαζί με το συνοριακό πέρασμα της Ράφα, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος για το Κάιρο, διότι η Αίγυπτος είναι μεν έτοιμη να λάβει περισσότερα μέτρα ασφαλείας στον διάδρομο Φιλαδέλφειας, αλλά απορρίπτει την παρουσία ισραηλινών στρατευμάτων εκεί, δήλωσαν οι αιγυπτιακές πηγές ασφαλείας.

Το Ισραήλ κατέλαβε τον έλεγχο του στρατηγικού διαδρόμου τον Μάιο, ισχυριζόμενο ότι χρησιμοποιείται από τη Χαμάς για τη λαθραία εισαγωγή όπλων και απαγορευμένου υλικού στις σήραγγές της προς τη Γάζα.

Η ισραηλινή προέλαση είχε ως αποτέλεσμα να κλείσει το πέρασμα της Ράφα, μειώνοντας απότομα την ποσότητα της ανθρωπιστικής βοήθειας που εισέρχεται στη Γάζα, σταματώντας τις περισσότερες ιατρικές εκκενώσεις, και στερώντας ενδεχομένως από την Αίγυπτο τον ρόλο της να μεσολαβεί για την πρόσβαση στο μοναδικό συνοριακό πέρασμα προς τη Γάζα που δεν ελεγχόταν άμεσα από το Ισραήλ.

Η Αίγυπτος λέει ότι οι σήραγγες που χρησιμοποιούνται για το λαθρεμπόριο στη Γάζα έχουν κλείσει ή καταστραφεί, ότι η παλαιστινιακή παρουσία στη Ράφα πρέπει να αποκατασταθεί και ότι η νεκρή ζώνη του διαδρόμου Φιλαδέλφειας είναι εγγυημένη από την ειρηνευτική συνθήκη Αιγύπτου-Ισραήλ του 1979.

Η παρουσία ισραηλινών στρατευμάτων κατά μήκος των διαδρόμων, είπαν οι πηγές της Χαμάς, θα ισοδυναμούσε με συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή που θα σταματούσε την ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών.