Πώς σας φαίνεται το περιβάλλον της φωτογραφίας; Η θάλασσα από πλαστικά μπουκάλια που έχει βουτήξει ο άνδρας είναι στο Mumbai. Δεν είναι όμως η μόνη περιοχή που το πλαστικό έχει καταλάβει κάθε εκατοστό της επιφάνειας του νερού.

Είναι αρκετές οι περιοχές που τα πλαστικά απορρίμματα καλύπτουν την επιφάνεια, κολυμπούν στα νερά και έχουν στρογγυλοκαθίσει στον βυθό, ανάλογα με το βάρος  τους. Τα πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσεως πλέουν μαζί με τις πλαστικές σακούλες στον αφρό. Τα πιο βαριά πλαστικά όπως  για παράδειγμα τα μπιτόνια, πιάνουν  πάτο.

Ένα σοβαρό πρόβλημα είναι ότι το πλαστικό ήρθε στον πλανήτη για να μείνει. Να μιλήσουμε ενδεικτικά για τη διάρκεια ζωής κάποιων πλαστικών απορριμμάτων; Μια πλαστική σακούλα θα πλέει στη θάλασσα  το λιγότερο για 20 χρόνια…Τα πλαστικά μπουκάλια έχουν διάρκεια ζωής μέσα στο νερό, 450 ολόκληρα χρόνια!

Πλαστικά στη θάλασσα ή θάλασσα από πλαστικά; 

Έτσι όπως πάμε, σε δυο-τρεις δεκαετίες θα βουτάμε σε θάλασσες που θα μοιάζουν με πλαστικές σούπες. Δεν πρόκειται για δυσοίωνα σενάρια οικολόγων. Εδώ οι αριθμοί μπορούν να τρομάξουν και τον πιο αδιάφορο.

Οι επιστήμονες υπολογίζουν τον αριθμό των πλαστικών απορριμμάτων που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στους ωκεανούς σε  5.250.000.000.000! Από αυτό το πλαστικό σκουπιδαριό, 269.000 τόνοι επιπλέουν στην επιφάνεια. Οι ναυτικοί λένε ότι το αντικείμενο που βλέπουν περισσότερο στην επιφάνεια της θάλασσας είναι η πλαστική σακούλα.

Καθόλου παράξενο αφού παγκοσμίως  καταναλώνουμε περίπου 500.000.000.000 πλαστικές σακούλες μιας χρήσεως κάθε χρόνο.

Εκτός από τις σακούλες, τα άλλα συνηθισμένα πλαστικά αντικείμενα που πλέουν στους ωκεανούς είναι: πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσεως από νερά ή αναψυκτικά, καλαμάκια, πλαστικά μαχαιροπήρουνα και ποτήρια μιας χρήσεως, πλαστικά καπάκια, συσκευασίες από τρόφιμα ή καλλυντικά, περιτυλίγματα από γλυκά, καραμέλες, παγωτά κ.λπ. Σε όλα αυτά, προσθέστε και τα microplastics, μικροσκοπικά κομμάτια πλαστικού σε μέγεθος κονφετί ή και μικρότερα που έχουν προκύψει από τη διάσπαση των μεγαλύτερων απορριμμάτων.

Όλα αυτά τα πλαστικά απόβλητα σχηματίζουν μέσα στους ωκεανούς, δίνες απορριμμάτων κάτι σαν “σκουπιδοστρόβιλους” που φαίνεται ότι περιστρέφονται σε συγκεκριμένα σημεία των ωκεανών και έλκουν τα πιο ‘φρέσκα’ σκουπίδια. Οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει πέντε τέτοιους σκουπιδοστρόβιλους: από δύο στον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό κι έναν στον Ινδικό Ωκεανό.

Ένας άλλος όρος που ακούγεται συχνά τον τελευταίο καιρό, είναι το “Great Pacific Ocean Garbage Patch” [Ας το πούμε: Η Μεγάλη Κηλίδα του Ειρηνικού ]. Δεν είναι άλλο από μια τεράστια μάζα από πλαστικοπλαγκτόν που περιφέρεται στον Βόρειο Ειρηνικό όπου την πάνε τα θαλάσσια ρεύματα. Λέγοντας τεράστια, εννοούμε μια έκταση διπλάσια από την πολιτεία του Τέξας!

Ποιος θα μαζέψει την πλαστικούρα;

Καλή ερώτηση. Η Ινδία διαθέτει αυτή τη στιγμή 1,5 εκατομμύριο συλλέκτες πλαστικών σκουπιδιών που ζουν μαζεύοντας και ανακυκλώνοντας πλαστικά απορρίμματα. Τον περασμένο χρόνο, οι τιμές που τους δίνουν τα εργοστάσια για το πλαστικό έπεσαν κατά 60%. Νόμος προσφοράς και ζήτησης. Οι χαμηλές τιμές πετρελαίου έριξαν και την τιμή στο καινούργιο πλαστικό. Συμφέρει περισσότερο τις βιομηχανίες να παράγουν καινούργιο, ‘παρθένο’ πλαστικό παρά να ανακυκλώνουν το ήδη υπάρχον. Δεν συμφέρει βέβαια τον πλανήτη αλλά ποιος το λογαριάζει αυτό;

Υπάρχουν όμως και κάποια καλά νέα: Πριν από τέσσερα χρόνια, ο [πολύ νεαρός] Δανός δύτης και εφευρέτης Boyan Slat ίδρυσε τη μη κερδοσκοπική εταιρεία Ocean CleanUp με σκοπό να καθαρίσει τους ωκεανούς! Η εταιρεία έχει αναπτύξει το σύστημα The Ocean Cleanup που αξιοποιεί τα θαλάσσια ρεύματα  για να καθαρίσει σε κάποιον βαθμό τους σκουπιδοστρόβιλους , κηλίδες ή ocean patches ή όπως τέλος πάντων αποφασιστεί να λέγονται οι μάζες πλαστικών απορριμμάτων. Ο 23χρονος Boyan έχει ήδη συγκεντρώσει ένα ικανό ποσό για να ξεκινήσει το πρόγραμμα την επόμενη χρονιά κάνοντας αρχή από τη Μεγάλη Κηλίδα  στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Καλιφόρνιας και Χαβάης και φιλοδοξεί να μειώσει το πλαστικό στους ωκεανούς κατά 50% μέσα στα επόμενα 5 χρόνια!

Στην άλλη πλευρά του πλανήτη, δυο Αυστραλοί surfers δημιούργησαν το Sea Bin. 

Μια ευρεσιτεχνία που υπόσχεται να καθαρίσει ό,τι σκουπίδι πλέει στον αφρό, σε μικρότερη κλίμακα βέβαια από το φιλόδοξο project του Boyan Slat. Το SeaBin ρουφάει σακούλες και μικρά ελαφριά  απορρίμματα όπως τα καπάκια  και τα πλαστικά ποτήρια. Καθόλου άσκημα. Ειδικά για θάλασσες σαν τις ελληνικές…

Μέχρι αυτά τα ευοίωνα σχέδια να φέρουν τα πρώτα αποτελέσματα, γιατί να μην ακολουθήσουμε τις απλές συμβουλές που δίνουν οι επιστήμονες αναφορικά με τη χρήση των πλαστικών;  Reduce–Reuse –Recycle. Με λίγα λόγια: Μειώνουμε τη χρήση πλαστικών. Ξαναχρησιμοποιούμε ό,τι μπορεί να χρησιμοποιηθεί γι άλλη μία φορά. Ανακυκλώνουμε ό,τι μπορούμε.

Το κυριότερο: αλλάζουμε νοοτροπία. Δεν φερόμαστε λες και οι θάλασσες είναι ένα υδάτινο χαλί, να σηκώνουμε λίγο την ακρούλα και να χώνουμε τα [πλαστικά] σκουπίδια από κάτω… Με τον ρυθμό που έχουμε σήμερα,  το 2050 θα υπάρχουν στους ωκεανούς περισσότερα πλαστικά απορρίμματα από ό,τι ψάρια! Εκτός αν τα καταφέρει το Ocean CleanUp.

Ή ένα άλλο μεγαλύτερο, πιο αποτελεσματικό, τέλειο project καθαρισμού του πλανήτη.