Υπάρχει κάτι οξύμωρο σε αυτό το μικρο ευτελές αντικείμενο: είναι μιας χρήσεως  άρα προορισμένο να έχει διάρκεια ζωής από λίγα λεπτά έως και μια-δυο ώρες κι όμως, μπορεί να ζήσει για εκατοντάδες χρόνια! Είναι φτιαγμένο για να ρουφάς το ποτό ή τον καφέ σου κι όμως το ίδιο, ρουφάει τελικά τα νερά των ωκεανών αφού τα μολύνει ανεπανόρθωτα και τελικά, είναι ένα τόσο μικρό αντικείμενο που κάνει τόσο μεγάλη ζημιά…

Υπερβολές; Για να δούμε μερικά στοιχεία…

Μόνο στις ΗΠΑ καταναλώνονται καθημερινά  500.000.000 πλαστικά καλαμάκια! Σύμφωνα με μελέτες, κάθε πλαστικό καλαμάκι χρησιμοποιείται κατά μέσον όρο για είκοσι λεπτά πριν γίνει σκουπίδι.
Αν ενώσουμε τα 500 εκατομμύρια πλαστικά καλαμάκια που καταναλώνουν μόνο σε μία μέρα οι Αμερικανοί, θα μπορούσαμε να τυλίξουμε την υδρόγειο όχι μία αλλά δυόμιση φορές! Άλλο εντυπωσιακό μέτρο σύγκρισης [φτιαγμένο από αμερικανούς για αμερικανούς]: με τα πλαστικά καλαμάκια μίας ημέρας θα μπορούσαμε να γεμίσουμε 125 σχολικά λεωφορεία! Στον χρόνο, τα παραγεμισμένα με πλαστικά καλαμάκια, σχολικά λεωφορεία θα έφταναν τα 46.400!

Μπορεί βέβαια να μην γεμίζουμε λεωφορεία, γεμίζουμε όμως τους ωκεανούς.  

Στις θάλασσες  το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο συνωστισμός. Κάθε χρόνο, αυτά τα μικροσκοπικά αντικείμενα σκοτώνουν 1.100.000 ζώα! Στα ανυποψίαστα ζώα που μπερδεύουν το πλαστικό καλαμάκι με τροφή, περιλαμβάνονται γλάροι, θηλαστικά των ωκεανών και φυσικά, θαλάσσιες χελώνες. Πριν από μερικά χρόνια, ήρθε στο φως το ανατριχιαστικό video με τη θαλάσσια χελώνα από την Costa Rica που αργοπέθαινε μέχρι που μια ομάδα από επιστήμονες της  αφαίρεσαν  το πλαστικό καλαμάκι από το ρουθούνι.

Είναι ενοχλητικό κι επικίνδυνο αντικείμενο. Έρχεται στο περιβάλλον σου και σου μπαίνει στη μύτη. Κατά κυριολεξία. Τα πλαστικά καλαμάκια έχουν πιάσει πάτο…

Ένα άλλο στοιχείο που έρχεται από τον βυθό της θάλασσας: στη λίστα με τα δέκα πιο συνηθισμένα αντικείμενα που συλλέγονται από τους ωκεανούς, τα πλαστικά καλαμάκια φιγουράρουν στο Νο 5! Η Αυστραλή Kasey Turner που ασχολείται επαγγελματικά με το scuba diving έκανε ένα μικρό πείραμα: βούτηξε στο Manly της Αυστραλίας και μέσα σε είκοσι λεπτά μάζεψε 319 πλαστικά καλαμάκια! Μετά από 24 ώρες ακριβώς, ξαναβούτηξε στην ίδια περιοχή και μάζεψε άλλα 294!

Kasey Turner

Στην άλλη άκρη της γης, στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ, μια κινηματογραφίστρια-ακτιβίστρια,  η Linda Booker δίνει τη δική της μάχη με τα πλαστικά καλαμάκια… Θυμάστε τη χαρακτηριστική εικόνα τρόμου με τα σαγόνια του καρχαρία να χάσκουν κάτω από την επιφάνεια του νερού και τον τίτλο: “jaws” να μας παγώνει το αίμα; Ο κίνδυνος υπάρχει πάντα κάτω από την επιφάνεια, μόνο που τα σαγόνια είναι πλαστικά και τα δόντια είναι καλαμάκια! Προκειμένου να δείξει την πραγματική απειλή, η Linda Booker δημιούργησε το ντοκιμαντέρ: STRAWS!  

Στην  32 λεπτών ταινία της, η κινηματογραφίστρια προσπαθεί να περιγράψει το μέγεθος του  προβλήματος και να εξηγήσει γιατί τα πλαστικά καλαμάκια  προξενούν τόσο μεγάλη ζημιά στο οικοσύστημα. Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι το πλαστικό καλαμάκι δεν είναι βιοδιασπώμενο. Αυτό σημαίνει ότι όσα χρόνια κι αν περάσουν [μιλάμε για εκατοντάδες χρόνια], μπορεί να κόβεται σε μικρότερα κομμάτια αλλά ποτέ δεν θα διαλυθεί εντελώς. Ένα άλλο στοιχείο είναι ότι τα πλαστικά καλαμάκια  περιέχουν BPA, μια τοξική χημική ουσία που έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα βλαπτική για τον ανθρώπινο οργανισμό. [Στην Κίνα, τον Καναδά και την Ευρώπη, η ουσία αυτή έχει απαγορευθεί στην παραγωγή μπιμπερό.] “Πιστεύω ότι το video με το πλαστικό καλαμάκι στο ρουθούνι της θαλάσσιας χελώνας υπήρξε καταλυτικό για την κινητοποίηση ενάντια στα πλαστικά καλαμάκια” λέει η Linda.

η αφίσα της ταινίας Straws της Linda Booker

Πραγματικά, πολύς κόσμος αρχίζει να βλέπει πλέον τα πλαστικά καλαμάκια όπως πραγματικά είναι: μια απειλή για το οικοσύστημα.
Η One More Generation, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση με στόχο άλλη μία γενιά σε ανθρώπους-ζώα και περιβάλλον, έχει κάνει αρκετή δουλειά με τα πλαστικά καλαμάκια. Στον κατάλογο με τους συνεργάτες της περιλαμβάνονται ήδη δεκάδες εστιατόρια και bar που έχουν καταργήσει τη χρήση τους.

«Ένα ποτό χωρίς πλαστικό καλαμάκι παρακαλώ!»

Ανάμεσα στις μάρκες που ευαισθητοποιήθηκαν και ανέλαβαν  δράση ενάντια στα πλαστικά καλαμάκια είναι και το Bacardi. Το γνωστό brand δημιούργησε την καμπάνια “no-straw” movement.  O Ian McLaren, Trade Advocacy director της μάρκας, ελπίζει να βρεθούν και άλλες εταιρείες που θα μιμηθούν τη δική του κι εξηγεί: “Tα πλαστικά καλαμάκια δεν βιοδιασπώνται και η χρήση τους είναι πανταχού παρούσα σε πολλές βιομηχανίες μεταξύ των οποίων και στην αγορά οινοπνευματωδών ποτών. Εμείς θέλουμε να είμαστε μέρος της λύσης κι αυτό περιλαμβάνει τη μείωση των αποβλήτων που παράγουμε”.

Με την κίνηση αυτή, η βιομηχανία gin θα σώσει τον πλανήτη από 14.000 πλαστικά καλαμάκια κάθε μήνα. Ίσως να μην είναι πολλά σε σχέση με τα εκατομμύρια τεμάχια που χρησιμοποιούνται αλλά σίγουρα είναι μια καλή αρχή. Μια τέτοια κίνηση από ένα τόσο σημαντικό brand δεν θα περάσει απαρατήρητη, θα ενθαρρύνει καταναλωτές να παραγγείλουν το ποτό τους χωρίς πλαστικό καλαμάκι.

Όσο περισσότερο ζητάμε ποτό χωρίς πλαστικό καλαμάκι, τόσο περισσότερο ευαισθητοποιούμε τα brands οινοπνευματωδών πoτών να μιμηθούν το Bacardi. Στην πραγματικότητα, αυτή θα είναι η επόμενη τάση: καμπάνιες  που θα διαφημίζουν είτε την επιλογή χωρίς πλαστικό καλαμάκι είτε την εναλλακτική πρόταση για καλαμάκι από άλλο υλικό, τόσο από οινοπνευματώδη ποτά όσο και από έξυπνες αλυσίδες καφέ.

 

γυάλινα καλαμάκια “save the turtles” και “save the whales”

Αν πάλι δεν μπορούμε με τίποτα να ζήσουμε χωρίς τα καλαμάκια μιας χρήσεως, ας επιλέξουμε ένα άλλο υλικό πιο φιλικό στο περιβάλλον. Όπως το χαρτί. Αμερικανική εταιρεία που κατασκευάζει χάρτινα καλαμάκια μιας χρήσεως έχει βάλει στόχο να αντικαταστήσει τα πλαστικά σε ολόκληρο τον πλανήτη. [Στο κάτω-κάτω, τα πλαστικά εμφανίστηκαν στη δεκαετία του 60.

Μέχρι τότε, τα χάρτινα έκαναν μια χαρά τη δουλειά τους.] Γιατί όμως να μην προτιμήσουμε τα ελληνικά; Στο διαδίκτυο, υπάρχει  ελληνική εταιρεία που κατασκευάζει χάρτινα καλαμάκια σε απίστευτα σχέδια: ριγέ, πουά, animal print, vintage και το πιο σημαντικό: δεν [συμ]περιφέρονται σαν στοιχειωμένα φύκια στους ωκεανούς και δεν τρυπάνε τα ρουθούνια ανυποψίαστων θαλάσσιων χελωνών.
Ας είναι γυάλινα, μεταλλικά, χάρτινα…αρκεί να μην είναι πλαστικά.

Το σίγουρο είναι ότι μπορούμε να ζήσουμε χωρίς πλαστικά καλαμάκια αλλά δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς ωκεανούς. Ας το θυμόμαστε την επόμενη φορά που θα παραγγείλουμε καφέ ή ποτό.

https://thelastplasticstraw.org/
https://onelessstraw.org/
https://www.strawsfilm.com/
#NoPlasticStraws #RefuseSingleUse