Οι προτάσεις της Κομισιόν για τη στήριξη των χωρών της Ε.Ε που πλήττονται από τον κορονοϊό «πέρασαν» από το Eurogroup, δίχως ωστόσο να αναστέλλεται το Σύμφωνο Σταθερότητας. Στις χώρες μέλη δίνεται μια «ευελιξία», που προβλέπεται από το Σύμφωνο για έκτακτες περιπτώσεις, βάσει της οποίας θα εξαιρεθούν κάποιες δαπάνες για τον μετριασμό των επιπτώσεων της πανδημίας του κορονοϊού στην ευρωπαϊκή οικονομία. 

Όπως ανακοίνωσε ο Ελληνας ΥΠΟΙΚ, Χρήστος Σταϊκούρας, για φέτος θα ληφθούν δημοσιονομικά μέτρα ύψους περίπου 1% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο, που συνίστανται στην παροχή εγγυήσεων και την αναβολή φορολογικών απαιτήσεων, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο να αυξηθούν μελλοντικά αυτά τα ποσοστά, τονίζοντας πως τις επόμενες μέρες θα ανακοινωθούν τα επιπρόσθετα κυβερνητικά μέτρα. 

Τις προτάσεις προς το Eurogroup είχε παρουσιάσει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στο πλαίσιο του πακέτου μέτρων για την προστασία των οικονομιών της Ε.Ε. από τις αρνητικές συνέπειες της επιδημίας του κορονοϊού. Συνολικά πρόκειται για μέτρα ύψους 37 δισ. ευρώ. Ποσό 8 δισ. ευρώ θα διατεθεί για τη στήριξη περίπου 100.000 μικρομεσαίων επιχειρήσεων που πλήττονται από την πανδημία ή τα αναγκαστικά περιοριστικά μέτρα, ενώ προβλέπεται και η δυνατότητα χρήσης κρατικής βοήθειας από τα μέλη της Ε.Ε σε όσες επιχειρήσεις πλήττονται από τα περιοριστικά μέτρα που έχουν τεθεί για την αντιμετώπιση του Covid-19. Αναμένεται ακόμη να δοθεί και περίοδος χάριτος για την αποπληρωμή υπαρχόντων δανείων. 

Τι θα γίνει με τον στόχο του 3,5%

Ο Χρήστος Σταϊκούρας δήλωσε πως για φέτος δεν πρόκειται να ισχύσει ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ, ωστόσο, όπως αναφέρει το οικονομικό Euro2Day, υψηλά ιστάμενες πηγές του Eurogroup ξεκαθάρισαν πως ουδέποτε τέθηκε θέμα για μείωση του στόχου του 3,5% του πλεονάσματος και δεν αποφασίστηκε μείωση του πλεονάσματος. Σε ερώτηση που έγινε στον Μάριο Σεντένο, ο τελευταίος απέφυγε να απαντήσει.

Πάντως ο υπουργός Οικονομικών εκφράζοντας την ικανοποίησή του για τις αποφάσεις δήλωσε πως «η χώρα μας διαθέτει πλέον τους αναγκαίους βαθμούς ευελιξίας προκειμένου να αναλάβει, άμεσα, συντονισμένα και στοχευμένα, πρωτοβουλίες για τον περιορισμό των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων από την εξάπλωση του κορoνοϊού».

«Η ελληνική κυβέρνηση, τις επόμενες ημέρες, θα ανακοινώσει επιπρόσθετα, σημαντικά μέτρα που απορρέουν από τη σημερινή απόφαση του Eurogroup, και τα οποία έχουν τύχει συστηματικής επεξεργασίας κατά την προηγούμενη περίοδο. Θα πράξουμε το καλύτερο δυνατόν. Λειτουργούμε έγκαιρα και μεθοδικά. Προέχει όμως, πάντα, η υπεράσπιση της ανθρώπινης ζωής και η προστασία του αγαθού της δημόσιας υγείας. Και προς αυτή την κατεύθυνση, πράττουμε ό,τι είναι αναγκαίο και δυνατόν», τόνισε και αναφερόμενος στην «ευελιξία» που θα έχουν οι κυβερνήσεις δήλωσε: 

1. Η μείωση των εσόδων και η ενίσχυση των παροχών για την απασχόληση εξαιτίας της συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας θα ληφθούν υπόψη, για όλα τα κράτη-μέλη, στους δημοσιονομικούς κανόνες, τους στόχους και τις απαιτήσεις, μειώνοντάς τους. Συνεπώς, δεν υφίσταται εφέτος ο στόχος του 3,5% του ΑΕΠ για την Ελλάδα.
2. Επιπλέον, συμφωνήθηκε ότι οι δημοσιονομικές επιπτώσεις των προσωρινών δημοσιονομικών μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της κατάστασης, όπως είναι οι παρεμβάσεις για τη συγκράτηση της εξάπλωσης και τη θεραπεία της νόσου, την ενίσχυση της ρευστότητας σε επιχειρήσεις και κλάδους που πλήττονται, και τη στήριξη της απασχόλησης και των εισοδημάτων, θα εξαιρεθούν από την αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τους δημοσιονομικούς κανόνες. Συνεπώς, οι συγκεκριμένες αυτές δαπάνες εξαιρούνται από τη δημοσιονομική επίδοση της Ελλάδας
3. Τα κράτη-μέλη μπορούν θα λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών του τεράστιου προβλήματος, προχωρώντας άμεσα, μεταξύ άλλων, σε δαπάνες για τη στήριξη των συστημάτων υγείας, την ενίσχυση των δομών κοινωνικής προστασίας, τη λήψη δημοσιονομικών – κυρίως φορολογικών – μέτρων για την ενίσχυση επιχειρήσεων σε περιοχές και κλάδους που πλήττονται, με ιδιαίτερη έμφαση στις μεταφορές και τον τουρισμό, την αναστολή φορολογικών υποχρεώσεων, τη λήψη μέτρων για τη στήριξη της απασχόλησης, την επέκταση των παροχών ασθενείας και των επιδομάτων ανεργίας. Αυτές οι δαπάνες, και για τη χώρα μας, εξαιρούνται του δημοσιονομικού αποτελέσματος.

Τι αναφέρει το ανακοινωθέν

Μετά την τηλεδιάσκεψη της 10ης Μαρτίου ανάμεσα στα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, καθώς και την πρόεδρο της ΕΚΤ, τον πρόεδρο του Eurogroup και τον Ύπατο Εκπρόσωπο, το Eurogroup είχε μια εις βάθος συζήτηση σήμερα, μαζί με μέλη της Ε.Ε. εκτός ευρωζώνης, για το πως θα αντιμετωπιστεί η τρομακτική ανθρωπιστική και οικονομική κρίση που προκαλεί ο κορωνοϊός.

Το Eurogroup εξέφρασε τη συμπόνια και την αλληλεγγύη του με τους πολίτες και τα κράτη μέλη που έχουν χτυπηθεί περισσότερο από αυτήν την κρίση και την ευγνωμοσύνη του σε αυτούς που ρισκάρουν την ίδια την υγεία τους για να σώσουν ζωές. Το Eurogroup παρακολουθεί την κατάσταση πολύ στενά και είναι σε διαρκή επαφή και συντονισμένο για να αντιδράσει με ισχυρά οικονομικά μέτρα σε αυτή την έκτακτη κατάσταση. Οι δεσμεύσεις που λάβαμε σήμερα αντανακλούν την αποφασιστικότητά μας να κάνουμε ότι χρειαστεί (whatever it takes) για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις τρέχουσες προκλήσεις και να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη και να στηρίξουμε μια γρήγορη ανάκαμψη.

Σήμερα, καλωσορίσαμε όλα τα μέτρα που έλαβαν τα κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ειδικά αυτά που ελήφθησαν για να διασφαλιστεί ότι τα συστήματα υγείας και τα συστήματα πολιτικής προστασίας έχουν επαρκείς πόρους για να περιορίσουν και να καταπολεμήσουν την ασθένεια, να διατηρήσουν την ευημερία των πολιτών μας και να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους που έχουν πληγεί περισσότερο.

Αντιμέτωποι με αυτές τις έκτακτες περιστάσεις, συμφωνήσαμε ότι μια άμεση, φιλόδοξη και συντονισμένη αντίδραση είναι αναγκαία. Αποφασίσαμε να δράσουμε και θα απαντήσουμε γρήγορα και με ευελιξία στις εξελίξεις όπως εκτυλίσσονται. Θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα αναγκαία εργαλεία για να περιορίσουμε τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της επιδημίας του COVID-19. Συμφωνήσαμε λοιπόν σε μια πρώτη ομάδα εθνικών και ευρωπαϊκών μέτρων ενώ θέσαμε το πλαίσιο για περαιτέρω δράσεις για να απαντήσουμε στις εξελίξεις και να στηρίξουμε την ανάκαμψη.

Οι προκαταρκτικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι η συνολική δημοσιονομική στήριξη στην οικονομία θα είναι μεγάλη. Έχουμε ως τώρα αποφασίσει να λάβουμε μέτρα ύψους περίπου 1% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο για το 2020 για να στηρίξουμε την οικονομία, πέρα από τον αντίκτυπο τον αυτόματων σταθεροποιητών, οι οποίοι θα λειτουργήσουν πλήρως. Έχουμε ως τώρα, δεσμευτεί να προσφέρουμε κανάλια ρευστότητας τουλάχιστον στο 10% του ΑΕΠ, που θα αποτελούνται από σχήματα δημόσιων εγγυήσεων και αναβολής πληρωμής φόρων. Τα νούμερα αυτά μπορεί να γίνουν πολύ μεγαλύτερα αργότερα.

Τα ακόλουθα μέτρα είναι μέρος της συντονισμένης μας δράσης για να προστατεύσουμε τις οικονομίες μας.

1. Όλες οι εθνικές αρχές θα επιτρέψουν στους αυτόματους σταθεροποιητές να λειτουργήσουν και επιπροσθέτως θα εφαρμόσουν αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι οικονομικές επιπτώσεις του COVID-19 θα καταπολεμηθούν και δεν θα θέσουν σε κίνδυνο τα οικονομικά και κοινωνικά μας επιτεύγματα. Στο βαθμό που απαιτείται από την εξέλιξη της κατάστασης στην κάθε χώρα, θα εφαρμοστούν προσωρινά μέτρα όπως:

• Άμεσες δημοσιονομικές δαπάνες με στόχο τον περιορισμό και την καταπολέμηση της ασθένειας. Θα διατεθούν κατάλληλοι πόροι στους τομείς υγείας και τα συστήματα πολιτικής προστασίας.
• Στήριξη ρευστότητας σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν μεγάλες διαταραχές και ελλείψεις ρευστότητας, ειδικά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και επιχειρήσεις σε τομείς και περιοχές που έχουν δεχθεί μεγάλο πλήγμα, συμπεριλαμβανομένου των μεταφορών και του τουρισμού – αυτό μπορεί να περιλαμβάνει φορολογικά μέτρα, δημόσιες εγγυήσεις για να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις να δανειστούν, εγγυήσεις για τις εξαγωγές και άρση ποινών για τις καθυστερήσεις σε δημόσιες συμβάσεις.
• Στήριξη στους εργαζομένους που πλήττονται για να αποφευχθούν απώλειες στην απασχόληση και στα εισοδήματα, συμπεριλαμβανομένης και της βραχυπρόθεσμης στήριξης της απασχόλησης, της παράτασης των επιδομάτων ασθένειας και ανεργίας και αναστολή της πληρωμής φόρου εισοδήματος.

2. Τα εθνικά μέτρα θα συμπληρωθούν από συντονισμένες προσπάθειες στο ευρωπαϊκό επίπεδο:

• Καλωσορίζουμε την πρόταση της Κομισιόν για την «Επενδυτική Πρωτοβουλία Aπόκρισης στον Κορωνοϊό» των $37 δισ. για τα συστήματα υγείας, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τις αγορές εργασίας και άλλα πολύτιμα κομμάτια των οικονομιών μας, και για τη διάθεση επιπλέον $28 δισ. από τα διαρθρωτικά ταμεία για την πραγματοποίηση αυτών των δαπανών. Συμφωνήσαμε στην ανάγκη να προχωρήσουν οι αναγκαίες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις το γρηγορότερο δυνατό.
• Καλωσορίζουμε την πρωτοβουλία της Επιτροπής και της ΕΤΕπ να κινητοποιήσουν ως και €8 δισ. κεφάλαια χρηματοδότησης για 100.000 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, με την κάλυψη του προϋπολογισμού της Ε.Ε., μέσω της ενίσχυσης προγραμμάτων για την εγγύηση τραπεζικών πιστώσεων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στηρίζουμε επίσης τις διαρκείς προσπάθειες της Κομισιόν και της ΕΤΕπ να αυξήσουν το ποσό αυτό στα €20 δισ., που θα έφταναν σε επιπλέον 150.000 επιχειρήσεις. Καλωσορίζουμε επίσης τη συνεχιζόμενη προσπάθεια να γίνουν διαθέσιμοι περισσότεροι πόροι το γρηγορότερο δυνατό και να ενισχυθεί η ευελιξία των μοχλευμένων χρηματοοικονομικών εργαλείων.
• Καλωσορίζουμε επίσης την πρωτοβουλία της ΕΤΕπ να ενεργοποιήσει €10 δισ. σε επιπρόσθετες επενδύσεις σε μικρομεσαίες και μεσαίας κεφαλαιοποίησης επιχειρήσεις και να επιταχύνει την ενεργοποίηση επιπλέον €10 δισ. με στήριξη από τον προϋπολογισμό της Ε.Ε.
• Καλούμε την ΕΤΕπ να ενισχύσει περαιτέρω και να επιταχύνει τον αντίκτυπο των διαθέσιμων πόρων, μέσα και από την ενισχυμένη συνεργασία με τις εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες.
• Καλωσορίσαμε επίσης το πακέτο μέτρων νομισματικής πολιτικής που έλαβε η ΕΚΤ την περασμένη εβδομάδα με στόχο τη στήριξη της ρευστότητας και των χρηματοδοτικών συνθηκών για τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τις τράπεζες, τη διευκόλυνση της παροχής πίστωσης στην πραγματική οικονομία και την αποφυγή του κατακερματισμού στις χρηματοοικονομικές αγορές της ευρωζώνης ώστε να διατηρηθεί η ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής.

3. Πέρα από τα άμεσα, στοχευμένα μέτρα, εργαζόμαστε πάνω σε όλα τα αναγκαία μέτρα που θα βοηθήσουν την οικονομία να ανακάμψει μόλις ο κορωνοϊός υποχωρήσει. Αναγνωρίζουμε την ανάγκη να εξεταστεί η ανθεκτικότητα των στρατηγικών ευρωπαϊκών αλυσίδων αξίας για να προστατευτεί καλύτερα η Ευρώπη από διαταραχές στις αγορές προϊόντων και κεφαλαίων στο μέλλον.

Έχουμε ήδη ενισχύσει σημαντικά το πλαίσιο διαχείρισης κρίσεων, συμπεριλαμβανομένου και του ESM. Σήμερα δεσμευόμαστε εκ νέου να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να ενισχύσουμε περαιτέρω την αρχιτεκτονική και την ανθεκτικότητα της νομισματικής ένωσης στα σοκ. Οι κοινοί μας κανόνες θα στηρίξουν την αντίδραση αυτή. Συγκεκριμένα, συζητήσαμε την εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις και τους προληπτικούς κανόνες:

• Το οικονομικό σοκ του κορωνοϊού, με μια οικονομική συρρίκνωση να αναμένεται για φέτος, μαζί με το κόστος των μέτρων που συμφωνήσαμε, θα έχουν σημαντικό δημοσιονομικό αντίκτυπο. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης έχει την ευελιξία που απαιτείται για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης και θα χρησιμοποιήσουμε πλήρως την ευελιξία αυτή σε όλα τα κράτη μέλη.

• Οι αυτόματοι σταθεροποιητές θα διαδραματίσουν πλήρως τον ρόλο τους. Αυτό σημαίνει ότι οι αυτόματες μειώσεις στα έσοδα και οι αυξήσεις στα επιδόματα ανεργίας που θα προκληθούν από την κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας δεν θα επηρεάσουν τη συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς κανόνες, τους στόχους και τις απαιτήσεις. Επιπρόσθετα, συμφωνήσαμε ότι τα δημοσιονομικά αποτελέσματα από τα προσωρινά δημοσιονομικά μέτρα που λαμβάνονται ως απάντηση στον COVID-19 δεν θα λαμβάνονται υπόψη όταν αξιολογείται η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς κανόνες, τους στόχους και τις απαιτήσεις της Ε.Ε. Αυτό περιλαμβάνει τον δημοσιονομικό αντίκτυπο προσωρινών και στοχευμένων μέτρων, όπως αυτά που είναι επιτακτικά αναγκαία για τον περιορισμό και την καταπολέμηση της πανδημίας, τη διασφάλιση της στήριξης της ρευστότητας στις επιχειρήσεις και τομείς, και την προστασία των θέσεων εργασίας και των εισοδημάτων των εργαζομένων που πλήττονται. Η ευελιξία για την αντιμετώπιση έκτακτων γεγονότων εκτός του ελέγχου της κυβέρνησης εφαρμόζεται στη σημερινή κατάσταση. Καλωσορίζουμε την ετοιμότητα της Κομισιόν να ενεργοποιήσει τη ρήτρα γενικής διαφυγής, που επιτρέπει περαιτέρω δημοσιονομική τόνωση, ενώ διατηρεί τη μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα.

• To τραπεζικό σύστημα έχει κομβικό ρόλο στο να αποτρέψει αυτή την κρίση υγείας να μετατραπεί σε κοινωνική και οικονομική κρίση για επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Καλωσορίζουμε συνεπώς την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής ότι οι αρμόδιες αρχές πρέπει να κάνουν πλήρη χρήση, όπου χρειάζεται, της ευελιξίας που ενυπάρχει στην υφιστάμενη ρύθμιση για τη στήριξη του τραπεζικού τομέα λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες έκτακτες συνθήκες.

• Ειδικότερα, καλωσορίζουμε επίσης τις αποφάσεις που έλαβε ο εποπτικός βραχίονας της ΕΚΤ για την παροχή προσωρινής κεφαλαιακής και λειτουργικής ανακούφισης στις τράπεζες της ευρωζώνης, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι εποπτευόμενες τράπεζες μπορούν να εκπληρώσουν τον ρόλο τους στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας καθώς οι οικονομικές επιπτώσεις του κορωνοϊού αρχίζουν να γίνονται εμφανείς. Η ευελιξία αυτή πρέπει να αποφύγει, όσο περισσότερο γίνεται, τις προ-κυκλικές, ακούσιες επιπτώσεις στον χρηματοοικονομικό τομέα.

Θα λάβουμε οποιαδήποτε περαιτέρω συντονισμένη και αποφασιστική δράση απαιτείται, συμπεριλαμβανομένων και δημοσιονομικών μέτρων, για να στηρίξουμε την ανάπτυξη και την απασχόληση.