Μια άβουλη και υποκριτική Ευρώπη μπροστά στους νεκρούς του Αιγαίου κι ένας φράχτης που διχάζει εγκλωβίζουν την κυβέρνηση στην προσφυγική κρίση – μια κρίση, που οδήγησε στα νερά της Μεσογείου πάνω από 200.000 πρόσγυγες μόνον τον Οκτώβριο και μέτρησε 86 θύματα μόνον μέσα στο τραγικό 48ωρο του περασμένου Σαββατοκύριακου.

Η κυβέρνηση, αντιμέτωπη με την καθημερινή καταμέτρηση νεκρών και τις δραματικές εικόνες της Λέσβου, επιχειρεί να αναλάβει δυναμικό ρόλο αφύπνισης αφ’ ενός της ευρωπαϊκής ηγεσίας και, αφ’ ετέρου, της εγχώριας κοινής γνώμης που, παρά τις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, δεν δίνει μέχρι στιγμής σήματα μαζικής κινητοποίησης. Το εγχείρημα, ωστόσο, δεν είναι εύκολο, με δεδομένες τις εξαιρετικά λεπτές ισορροπίες σε κοινωνικό, εθνικό και διπλωματικό επίπεδο.

Η επίσκεψη του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς στην Αθήνα θεωρείται από το Μαξίμου ως κομβικός σταθμός για να σταλεί στην Ευρώπη ηχηρό μήνυμα για την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών και για να ενισχυθούν οι συμμαχίες εκείνες που θα συμβάλουν στην ουσιαστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση θέλει να καταδείξει την πλήρη έκταση του προβλήματος που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και προς τούτο, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Μάρτιν Σουλτς θα πάνε μαζί στη Μυτιλήνη την Πέμπτη έχοντας το βλέμμα στραμμένο κυρίως προς το Βερολίνο.

Ταυτόχρονα, στο Μαξίμου σχεδιάζονται ευρύτερες πρωτοβουλίες του πρωθυπουργού για το προσφυγικό στις οποίες εντάσσσεται και η επικείμενη επίσκεψη Τσίπρα στην Αγκυρα, ενώ πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές δεν αποκλείουν και ελληνική πρόταση για σύγκλιση ειδικής συνόδου ευρωπαίων ηγετών με τη συμμετοχή και της Τουρκίας.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, η πίεση εντείνεται και στο εσωτερικό πεδίο, με νέο μέτωπο να ανοίγει για τον φράχτη στον Εβρο. Τα 12,5 χιλιόμετρα του συρματοπλέγματος που στήθηκαν κατά μήκος του πτοαμού επι θητείας Χρήστου Παπουτσή στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη φέρνουν τον ΣΥΡΙΖΑ ξανά αντιμέτωπο με τις ίδιες τις προεκλογικές του δεσμεύσεις και προκαλούν σκληρούς προβληματισμούς εντός της κυβέρνησης.

Η νοελαία του ΣΥΡΙΖΑ πρωτοστατεί στις κινητοποιήσεις για να ξηλωθεί ο φράχτης και να υπάρξει ασφαλής δίοδος δια ξηράς για τους πρόσφυγες, κινήσεις πολιτών και συλλογικές οργανώσεις – συμπριλαμβανομένου και του Γιάνη Βαρουφάκη – έχουν ξεκινήσει αντίστοιχες εκστρατείες στα social media, ενώ χθες το βράδυ το ίδιο αίτημα κατέθεσε και η Διεθνής Αμνηστία εγκαλώντας την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ενωση για αδράνεια και απουσία πολιτικής βούλησης. Η οργάνωση κατήγγειλε ότι τα αυξημένα μέτρα φύλαξης των χερσαίων συνόρων με τη Τουρκία και η ανέγερση του φράχτη έχουν αναγκάσει τους πρόσφυγες και μετανάστες να επιλέγουν την πιο επικίνδυνη διαδρομή μέσω των θαλάσσιων συνόρων της Ελλάδας με την Τουρκία.

«Πόσους πνιγμένους πρόσφυγες και πόσα νεκρά παιδιά απαιτούνται ώστε να ενεργοποιηθούν οι “Ευρωπαϊκές αξίες”; Τα ναυάγια αυτά δεν είναι φυσικό φαινόμενο και πολλές ζωές μπορούν να σωθούν εάν υπάρξει η πολιτική βούληση», δήλωσε ο διευθυντής του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, Γιώργος Κοσμόπουλος.

Στην κυβέρνηση η πίεση αυτή αντιμετωπίζεται με έντονο προβληματισμό, με τις αξιακές και ιδεολογικές πυξίδες μεν να λένε «ναι» στο ξήλωμα του φράχτη αλλά με τις εθνικές και πολιτικές ισορροπίες στην Ευρώπη να
επιβάλλουν συγκράτηση.

«Το αίτημα να γκρεμιστεί ο φράχτης στον Έβρο κινείται σε σωστή ιδεολογική βάση και είναι αποδεκτό, ωστόσο, στην παρούσα συγκυρία, δεν πρόκειται να λύσει κανένα ζήτημα, ενώ αντίθετα, ενδέχεται να δυσχεραίνει περαιτέρω την κατάσταση των προσφύγων», ήταν η χαρακτηριστική δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννη Μουζάλα, ενώ και ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας είπε ότι «δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για γκρέμισμα αυτή τη στιγμή».

Κυβερνητικές πηγές, δε, επισημαίνουν ότι μια απόφαση να ξηλωθεί ο φράχτης, χωρίς ένα μίνιμουμ συμφωνίας και συμμαχιών σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης θα μπορούσε να συνεπάγεται διπλή παγίδα: Από τη μία πλευρά θα ήταν ορατή η απειλή εγκλωβισμού χιλιάδων προσφύγων στην Ελλάδα, αφ΄ετέρου ουδεμία εγγύηση θα υπήρχε ότι η Τουρκία δεν θα συνέχιζε να εξωθεί τους πρόσφυγες προς το Αιγαίο.