Τον «κώδωνα» του κινδύνου για το κράτος δικαίου στη χώρα μας κρούει η έκθεση, που δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα (17/3) από την Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών για την Ευρώπη (Liberties).

Ads

Η έκτη ετήσια έκθεση της Liberties αξιολογεί τον σεβασμό των κυβερνήσεων στο κράτος δικαίου, καταγράφοντας τις προσπάθειές τους σε έξι θεματικούς τομείς και εξετάζοντας την εφαρμογή των συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η έκθεση για το 2025 συντάχθηκε από 43 οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε 21 χώρες της ΕΕ.

Σύμφωνα με την έκθεση, την οποία παρουσίασε σε ανάρτησή του ο αντιπρόεδρος της Left και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Κώστας Αρβανίτης, στην Ελλάδα παρατηρείται μείωση της εμπιστοσύνης του κοινού στη δικαστική ανεξαρτησία. Παράλληλα, η χώρα κατατάσσεται πρώτη στην ΕΕ ως προς την αντίληψη περί διαφθοράς.

Όπως επισημαίνεται, σύμφωνα με το Ειδικό Ευρωβαρόμετρο, το 98% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι η διαφθορά είναι εκτεταμένη στην Ελλάδα, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ ανέρχεται στο 68%.

Ads

Επιπλέον, η έκθεση αναφέρει ότι οι μεταρρυθμίσεις για τον διορισμό της ηγεσίας της Δικαιοσύνης έχουν δεχθεί κριτική λόγω έλλειψης προηγούμενης διαβούλευσης με το δικαστικό και εισαγγελικό σώμα. Παράλληλα, επισημαίνεται η απουσία αποτελεσματικών μέτρων επιβολής και καταδικαστικών αποφάσεων σε υποθέσεις διαφθοράς.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι ανεξάρτητες αρχές στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την αυτονομία τους, κυρίως λόγω πολιτικών πιέσεων και περιορισμένων εξουσιών. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, η οποία επηρεάστηκε μετά το σκάνδαλο των υποκλοπών.

Όσον αφορά την ελευθερία των ΜΜΕ, καταγράφεται πολιτική επιρροή και έλλειψη διαφάνειας στη διανομή της κρατικής διαφήμισης, ενώ δημοσιογράφοι έρχονται αντιμέτωποι με στρατηγικές αγωγές φίμωσης (SLAPPs) και ανησυχίες για την ασφάλειά τους.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης τη συρρίκνωση του πολιτικού χώρου, λόγω περιοριστικών κανονισμών για τις ΜΚΟ, αστυνομικής βίας κατά ειρηνικών διαδηλώσεων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και έλλειψης λογοδοσίας για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως στην περίπτωση του ναυαγίου της Πύλου.

Επιπλέον, γίνεται αναφορά στις καταδίκες της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για παράνομες επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο, ενώ εκφράζονται ανησυχίες για την κατάχρηση κατασκοπευτικού λογισμικού.

Σε ό,τι αφορά τη δημόσια εμπιστοσύνη, η έκθεση καταγράφει χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης του κοινού στα μέσα ενημέρωσης και τους κυβερνητικούς θεσμούς, ενώ επισημαίνεται ότι η Ελλάδα παραμένει τελευταία στην ΕΕ σε ό,τι αφορά την ελευθερία του Τύπου.

Αναλυτικά η ανάρτηση του Κώστα Αρβανίτη

Έκθεση για το Κράτος Δικαίου της Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών για την Ευρώπη (Liberties).

Σύστημα απονομής δικαιοσύνης:

Μείωση της αντίληψης του κοινού για τη δικαστική ανεξαρτησία.

Βραδύτατες δικαστικές διαδικασίες και καθυστερήσεις στην εκκαθάριση υποθέσεων.

Οι μεταρρυθμίσεις για τους διορισμούς της ηγεσίας της Δικαιοσύνης επικρίνονται για έλλειψη προηγούμενης διαβούλευσης με το δικαστικό και εισαγγελικό σώμα.

Καταπολέμηση της διαφθοράς:

Η Ελλάδα κατατάσσεται στην πρώτη θέση στην ΕΕ όσον αφορά την αντίληψη περί διαφθοράς.

Έλλειψη μέτρων επιβολής και καταδικαστικών αποφάσεων σε υποθέσεις διαφθοράς.

Ασθενής προστασία των πληροφοριοδοτών και προβλήματα σχετικά με τη διαφάνεια.

Ελευθερία των ΜΜΕ:

Η ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης συγκεντρώνεται σε λίγες οικογένειες με μεγάλη ισχύ.

Πολιτική επιρροή και έλλειψη διαφάνειας στην κατανομή της κρατικής διαφήμισης.

Οι δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν SLAPPs (στρατηγικές αγωγές κατά της δημόσιας συμμετοχής) και ανησυχίες για την ασφάλειά τους.

Συστήματα ελέγχου και εξισορρόπησης:

Οι ανεξάρτητες αρχές αντιμετωπίζουν πολιτική πίεση και μείωση των εξουσιών τους.

Οι νομοθετικές διαδικασίες στερούνται διαφάνειας και δημόσιας διαβούλευσης.

Πολιτικό πεδίο:

Συρρίκνωση του πολιτικού χώρου με περιοριστικούς κανονισμούς για τις ΜΚΟ.

Αστυνομική βία κατά ειρηνικών συγκεντρώσεων και υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ανθρώπινα δικαιώματα:

Καταδίκες της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για παράνομα push backs αιτούντων άσυλο.

Έλλειψη λογοδοσίας για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του ναυαγίου της Πύλου.

Ψηφιακή επιτήρηση:

Ανησυχίες σχετικά με την κατάχρηση κατασκοπευτικού λογισμικού (π.χ. σκάνδαλο Predator).

Παραβιάσεις της προστασίας των δεδομένων στα κέντρα ασύλου.

Δημόσια εμπιστοσύνη:

Χαμηλή εμπιστοσύνη του κοινού στα μέσα ενημέρωσης και τους κυβερνητικούς θεσμούς.

H Ελλάδα παραμένει τελευταία στην ΕΕ στην ελευθερία του Τύπου.

 

Ολόκληρη η έκθεση