Ο ελληνικός τουρισμός ετοιμάζεται να ζήσει το μεγαλύτερο πλήγμα εδώ και δεκαετίες με πτώση έως και 80% στην τουριστική κίνηση. Εκατοντάδες ξενοδοχεία και ταξιδιωτικά πρακτορεία κινδυνεύουν με λουκέτο, οι εργαζόμενοι βρίσκονται για μια ακόμη φορά αντιμέτωποι με το ξήλωμα των εργασιακών τους δικαιωμάτων και η κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει κανένα σχέδιο. Το καλοκαίρι που έρχεται ακόμη κι αν μας βγάλει από την καραντίνα θα φέρει μαζί του, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, μαύρα μαντάτα για την «ναυαρχίδα» της ελληνικής οικονομίας.

Κίνδυνος πλήρους κατάρρευσης εσόδων 

Οι επαγγελματίες στον χώρο του τουρισμού προειδοποιούν εδώ και εβδομάδες για κίνδυνο πλήρους κατάρρευσης των εσόδων αφού όλοι οι μεγάλοι tour operators ήδη μιλούν για το 2021. «Δεν υπάρχει περίπτωση δυστυχώς αυτή η χρονιά να καλυφθεί με κέρδη τουριστικά», σημειώνει στο tvxs ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων Ελλάδας και αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων της χώρας μας (FedHATTA), Λύσανδρος Τσιλίδης, εξηγώντας ότι όλα αυτά που ζητούν από την κυβέρνηση «έχουν έναν τίτλο: Επιβίωση. Επιβίωση όχι μόνο για εμάς αλλά για τον ελληνικό τουρισμό». 

«Όταν θα έχουμε πτώση της τάξεως του 80% στις αφίξεις και τα έσοδα πάνω το 30 δισ. Ευρώ που υπήρχαν, αντιλαμβάνεστε ότι η απώλεια για όλους μας αλλά και το εθνικό ΑΕΠ είναι τεράστια. Δυστυχώς γυρνάμε πολύ πίσω σε δεδομένα που δεν είχαμε ξαναδεί. Μηδέν τουρισμό η Ελλάδα δεν είχε ούτε το 1952. Βρισκόμαστε πλέον με πολύ αρνητικό πρόσημο», προσθέτει ο κ. Τσιλίδης σημειώνοντας ότι με βάση της εξελίξεις είναι πολύ πιθανό να δούμε λουκέτα σε ξενοδοχειακές μονάδες και τουριστικά γραφεία. Επισημαίνει δε, ότι η στήριξη από την πολιτεία είναι αναγκαία αφού στην Ελλάδα το 90% των ξενοδοχειακών μονάδες δεν ανήκει στις μεγάλες διεθνείς αλυσίδες – παρόλο που και αυτές ζήτησαν να ενταχθούν στα μέτρα στήριξης – αλλά είναι οικογενειακές επιχειρήσεις που κινδυνεύουν ιδιαίτερα. 

Χωρίς σχέδιο και απαντήσεις η κυβέρνηση

Παρά το γεγονός αυτό η κυβέρνηση δεν έχει ανακοινώσει κανένα μέτρο και κανένα σχέδιο. Ούτε έχει απαντήσει στις αγωνιώδεις εκκλήσεις για άμεση στήριξη του κλάδου, είτε εκτιμώντας ότι «η χρονιά δεν έχει χαθεί» είτε αναμένοντας «εντυπωσιακή» ανάκαμψη το 2021, πράγμα που ακόμη κι αν συμβεί ουδείς μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα πόσες επιχειρήσεις θα έχουν επιβιώσει έως τότε. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει σχέδιο φάνηκε και από τις δηλώσεις του γενικού γραμματέα Τουρισμού, Κώστα Λούλη, στην ΕΡΤ1, στην οποία δήλωσε ερωτηθείς σχετικά ότι «δεν είμαι προφήτης να σας πω τι θα λέμε μετά από ένα ή δυο μήνες», ενώ πρόσθεσε ότι «πηγαίνουμε βήμα – βήμα επί του ζητήματος, βλέποντας και κάνοντας ουσιαστικά».

Οι δηλώσεις Λούλη είναι ενδεικτικές και αναφορικά με τον τρόπο που βλέπει η κυβέρνηση το ζήτημα αφού είπε «πρέπει όλοι να καταλάβουν, εργαζόμενοι και επιχειρήσεις, πως δεν είναι το κράτος μια ασφαλιστική εταιρεία που καλύπτει όλους τους κινδύνους και θα αποζημιώσει τους πάντες. Υπάρχουν επιχειρηματίες, παίρνουν τα ρίσκα και είναι μια χρονιά σαν έχει γίνει πόλεμος».

Εργαζόμενοι: «Περιμένουμε τα χειρότερα»

Εκτός όμως από τους επιχειρηματίες η κατάρρευση του τουρισμού θα έχει κι άλλα θύματα, χιλιάδες εργαζόμενους. Τα συνδικάτα στον κλάδο του επισιτισμού – τουρισμού, ήδη περιγράφουν συνθήκες «εργασιακής ζούγκλας» και τονίζουν ότι αντεργατικά μέτρα εφαρμόστηκαν στον κλάδο πριν εξαγγελθούν από την κυβέρνηση από μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. 

Την Μ. Τρίτη μάλιστα, εκπρόσωποι σωματείων του χώρου από πέντε μεγάλες τουριστικές περιοχές της χώρας, πραγματοποίησαν διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου, στην οποία παρουσίασαν την κατάσταση που βιώνουν οι εργαζόμενοι ενός κλάδου που είναι από τους πλέον κερδοφόρους της ελληνικής οικονομίας.

Από τη συνέντευξη προκύπτει, ότι οι εργαζόμενοι φοβούνται:

1. Πως τα αντεργατικά μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση ήρθαν για να μείνουν, αφού, όπως τονίζουν, αποτελούν διαχρονικούς στόχους της εργοδοσίας και η πανδημία λειτούργησε προσχηματικά
2. Πως τα μέτρα αυτά, αφενός εφαρμόστηκαν στον κλάδο από την εργοδοσία πριν καν εξαγγελθούν, αφετέρου εφαρμόστηκαν καταρχήν από μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.

Το Tvxs.gr συνομίλησε για την κατάσταση της μισθωτής εργασίας στον κλάδο, με τον πρόεδρο του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Επισιτισμού – Τουρισμού – Ξενοδοχείων και Συναφών Επαγγελμάτων Νομού Αττικής, Γιώργο Στεφανάκη, ο οποίος συμμετείχε και στην διαδικτυακή συνέντευξη που μπορείτε να παρακολουθήσετε στο βίντεο στο τέλος.

Με αφορμή την κρατική στήριξη που ζητούν οι φορείς των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων λόγω των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας, ο Γ. Στεφανάκης σχολιάζει, πως «όλοι οι εργαζόμενοι του κλάδου, όταν ακούμε την κλάψα των ξενοδόχων, των μεγάλων επιχειρηματιών στον τουρισμό, περιμένουμε τα χειρότερα για τη ζωή μας και τα δικαιώματά μας. Αυτό είναι σίγουρο.

»Όποτε βγαίνουν και ζητάνε ενίσχυση, σημαίνει ότι θα αφήσουν απλήρωτους τους εργαζόμενους, ότι θα αλλάξουν τις συμβάσεις, ότι θα γενικεύσουν τις ελαστικές μορφές εργασίας. Δηλαδή τους ενοικιαζόμενους, τους συναδέλφους που δουλεύουν με εξτρά απασχόληση κλπ».

Αυτό στον κλάδο υπάρχει έτσι κι αλλιώς, σημειώνει ο πρόεδρος του Συνδικάτου, «και τώρα βγαίνουν και ζητάνε την γενίκευση αυτών των μορφών απασχόλησης». «Αυτά τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση για μας είναι σίγουρο ότι ήρθαν για να μείνουν. Δηλαδή η μείωση 50% του μισθού μέσω της εκ περιτροπής εργασία, η απαγόρευση της απεργίας, το νέο σχέδιο που εξήγγειλε ο ΣΕΒ για το δουλεμπόριο, την ενοικίαση δηλαδή των εργαζομένων από εταιρεία σε εταιρεία, ήρθαν για να μείνουν. Και κουμπώνουν με τα μνημονιακά μέτρα, πολιτική η οποία δεν έχει αλλάξει για τους εργαζόμενους στο ελάχιστο. Δηλαδή, όλα τα μέτρα  όλων των μνημονίων συνεχίζονται και εφαρμόζονται, ιδιαίτερα στον τουρισμό».

Η κατάσταση σήμερα

«Αυτή τη στιγμή τα ξενοδοχεία είναι κλειστά» λέει ο Γ. Στεφανάκης. «Εκτός από κάποια με βάση απόφαση της κυβέρνησης τα οποία καλύπτουν κυρίως ανάγκες κυβερνητικών υπηρεσιών υγείας κλπ. Και οι περισσότεροι εργαζόμενοι είναι σε καθεστώς αναστολής. Ή με “άδειες” άνευ αποδοχών και περιμένουν να κάνους τρία, τέσσερα μεροκάμματα στην καλύτερη περίπτωση την εβδομάδα.

»Και ένα πάρα πολύ μεγάλο κομμάτι, που μπορεί να φτάνει και το 40% των εργαζομένων, αυτή τη στιγμή είναι σχεδόν εντελώς εκτός από κάθε μηχανισμό  στήριξης, ακόμη και από το ταμείο ανεργίας. Αυτό αφορά κυρίως τους εργαζόμενους που ήταν με εξτρά σύμβαση, δηλαδή σύμβαση μίας ημέρας. Ή με σύμβαση μίας εβδομάδας. Που κατά κόρον χρησιμοποιείται στον κλάδο. Αυτός ο κόσμος είναι εντελώς ξεκρέμαστος. Όσοι δεν κατάφεραν να μαζέψουν τα ένσημα για το ταμείο ανεργίας είναι εντελώς ξεκρέμαστοι. Δεν θα πάρουν ούτε τα 800 ευρώ, ούτε τίποτα. Στην Αττική είναι πάνω από 10.000 τέτοιο εργαζόμενοι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Χίλτον, όπου πάνω από 150 άτομα δουλεύανε με τέτοιες συμβάσεις. Και όσοι εργαζόμενοι είχαν τρίμηνες ή πεντάμηνες συμβάσεις και έληξε η σύμβασή τους πριν τις 15 Μάρτη, πάλι δεν μπαίνουν σε κανέναν μηχανισμό στήριξης και αν δεν έχουν τα ένσημα, ούτε στο ταμείο ανεργίας».

Ένα ενδιαφέρον οξύμωρο

«Αλλά εδώ υπάρχει και το εξής οξύμωρο» σημειώνει ο Γ. Στεφανάκης: «Μέχρι πριν ενάμιση μήνα, όλοι οι εκπρσόσωποι των ξενοδόχων μιλούσαν για ρεκόρ, για πολύ μεγάλο τζίρο, για επιτυχίες, για ατμομηχανή της οικονομίας, για τον τουρισμό ως βαριά βιομηχανία της ελληνικής οικονομίας, με βάση και τα πραγματικά νούμερα. Και ξαφνικά, μέσα σε 20 -30 μέρες, “δεν” έχουν να πληρώσουν μισθούς, Δώρο Πάσχα, “δεν” μπορούν να βγάλουν τη χρονιά».

Και αυτή τη στιγμή εφαρμόζουν τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση;

«Εγώ καταγγέλω δημόσια – και μπορείτε να το βγάλετε γιατί και σήμερα το κάναμε (σσ. μέσω της διαδικτυακής συνέντευξης) – για να μην μιλάμε γενικά, να μιλάμε πολύ συγκεκριμένα, επειδή υπάρχει μια μεγάλη πρόκληση αυτή τη στιγμή: Οι επίσημοι εκπρόσωποι των εργοδοτών είναι αυτοί οι οποίοι έχουν απλήρωτους εργαζόμενους από τον Φλεβάρη και ζητάνε νέα πακέτα. Δηλαδή ο κ. Βασιλικός, πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας, ο οποίος με συνεντεύξεις του και χτες και προχτές ζητάει πακέτο στήριξης, έχει απλήρωτους τους εργαζόμενους στα ξενοδοχεία του από τον Φλεβάρη. Και χρωστάει την άδεια του 2019. Είναι από τους πρώτους που εφάρμοσε εκ περιτροπής εργασία από τις αρχές Μάρτη. Και βγαίνει τώρα και ζητάει νέα ενίσχυση  δισεκατομμυρίων ευρώ προς τα ξενοδοχεία. Αυτό είναι πρόκληση. Και στο ROYAL OLYMPIC, κεντρικο ξενοδοχειο, πεντάστερο, ο κ. Παπαδημητρίου, έχει απλήρωτους τους εργαζόμενούς του από τον Φλεβάρη. Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, ο κ. Ρέτσος, κοινωνικός εταίρος, τον Μάρτη επέβαλε την κανονική άδεια, την καλοκαιρινή άδεια δηλαδή σε όλους τους εργαζόμενούς του και μέχρι τον Μάρτη τους απασχολούσε επταήμερα, δεκάωρα κλπ. Εχουμε κάνει δεκάδες καταγγελίες».

«Κουπί» τον καιρό της πανδημίας

Ο πρόεδρος τους Συνδικάτου εκτιμά ότι κυβέρνηση και εργοδοσία «πατάνε στην ανάγκη των εργαζομένων για επιβίωση για να περάσουν και τα υπόλοιπα που δεν έχουν περάσει μέχρι σήμερα και να ανεχτούν οι εργαζόμενοι αυτή την κατάσταση».

Αλλά τι γίνεται με τους εργαζόμενους του κλάδου που εξακολουθούν να δουλεύουν εν μέσω πανδημίας;

«Υπάρχει το κομμάτι των εργαζομένων που είναι στη δουλειά. Οι συνάδελφοί μας οι διανομείς μπορεί να περάσουν την ημέρα και πάνω από πενήντα σπίτια. Έρχονται σε επαφή με ασανσέρ, με πόρτες, με πόμολα, με λεφτά, με χέρια ανθρώπων που παραλαμβάνουν φαγητό. Με αυτούς τι γίνεται; Κανένα μέτρο προστασίας στην ουσία. Και μάλιστα δουλεύουν με εξαντλητικά ωράρια, λόγω της μείωσης του προσωπικού. Οι συνάδελφοί μας οι ψήστες, οι μπουφετζήδες, που δουλεύουν στα καταστήματα που παραμένουν ανοιχτά. Εμείς ζητάμε να παρθούν τα απαραίτητα μέτρα εργασίας γι’ αυτούς τους συναδέλφους μας. Να έχουν γάντια, μάσκες, οι διανομείς να έχουν και την κατάλληλη στολή για δουλειά σε συνθήκες πανδημίας. Με κόστος της επιχείρησης φυσικά. Να έχουνε πενθήμερο, οχτάωρο, τα οποία σήμερα δεν τηρούνται. Να μην εφαρμοστεί η εκ περιτροπής εργασία. Να δικαιούνται την άδεια ειδικού σκοπού για να μπορούν να κρατήσουν τα παιδιά τους. Να καταβληθεί το Δώρο του Πάσχα. Το οποίο δεν θα καταβληθεί απ’ ό,τι φαίνεται γιατί έχει δώσει η κυβέρνηση το ελεύθερο μέχρι τον Ιούνιο. Αλλά έτσι κι αλλιώς οι εργοδότες στον επισιτισμό το έβαζαν στην τράπεζα και επιβάλανε στους εργαζόμενους να σηκώσουν τα λεφτά και να τα πάνε πίσω. Το ίδιο θα γίνει και τώρα. Είτε γίνει τον Μάϊο είτε τον Ιούνιο».

Ποια είναι η αντίδραση της κυβέρνησης στα αιτήματά σας;

«’Εχουμε στείλει υπομνήματα και στο υπουργείο Τουρισμού, και στο υπουργείο Εργασίας όσον αφορά αυτά τα ζητήματα και με ένα πολύ βασικό αίτημα: Να μας απαντήσουν, μετά το εξάμηνο θα επανέλθουν οι συνάδελφοι στη δουλειά τους με όλα τα δικαιώματά τους;».

Και η απάντηση;

«Καμία. Ειδικά ο κ. Βρούτσης, προκλητικά, ούτε τηλέφωνο σηκώνει στα σωματεία».

Το υπόμνημα

Στο υπόμνημα που απέστειλαν στην κυβέρνηση στις 9 Απριλίου και συνυπογράφουν 43 κλαδικά και επιχειρησιακά σωματεία για την κάλυψη των αναγκών και τη διασφάλιση όλων των δικαιωμάτων των εποχικών εργαζομένων και των ελαστικά απασχολούμενων στον κλάδο του επισιτισμού-τουρισμού, σημειώνεται, μεταξύ άλλων:

«Δεν πρόκειται να αφήσουμε κανένα περιθώριο να μας ρίξουν στα αζήτητα, μέχρι να πάρει μπροστά η μηχανή του πανάκριβου εμπορεύματος που λέγεται τουρισμός, από τον οποίο, έτσι κι αλλιώς, είναι αποκλεισμένη η πλειοψηφία του λαού.

Ζητούμε να ικανοποιηθούν όλα μας τα αιτήματα, που θεωρούμε δίκαια και αναγκαία για την επιβίωσή μας.

1. Όλοι οι εποχικοί και εργαζόμενοι με ελαστικές εργασιακές σχέσεις να επαναπροσληφθούν σύμφωνα με τα όσα προβλέπει ο Ν.1346/83, το αργότερο μέχρι τις καταληκτικές ημερομηνίες που προβλέπουν οι συλλογικές συμβάσεις σε κάθε περιοχή (μέχρι τις 15 Μαΐου για τα Χανιά, 20 Μαΐου για το Ηράκλειο, 25 Μαΐου για Ρόδο, Ρέθυμνο, Λασίθι και Κέρκυρα, 10 Ιουνίου για τις υπόλοιπες περιοχές).

2. Να γίνει υποχρεωτική η Κλαδική ΣΣΕ των εργαζομένων στα Επισιτιστικά Καταστήματα.

3. Να εξασφαλιστεί η τήρηση των όρων των Κλαδικών και των Τοπικών Κλαδικών ΣΣΕ των εργαζομένων στον τουρισμό-επισιτισμό, χωρίς καμιά μονομερή μεταβολή στις εργασιακές σχέσεις, καμιά αρνητική μεταβολή στα μισθολογικά και ασφαλιστικά μας δικαιώματα.

4. Σε περίπτωση που τα εποχικά ξενοδοχεία και τα εποχικά επισιτιστικά καταστήματα συνεχίσουν με απόφαση της κυβέρνησης να είναι σε αναστολή λειτουργίας και μετά από τις καταληκτικές ημερομηνίες επαναπρόσληψης, να ενταχθούν όλοι οι εργαζόμενοι, εποχικοί και ελαστικά απασχολούμενοι (ορισμένου χρόνου, με συμβάσεις μιας μέρας, εργολαβικοί κ.λ.π.) στον μηχανισμό στήριξης και να λαμβάνουν την αποζημίωση των 800 ευρώ μέχρι να ανοίξουν οι επιχειρήσεις. Το κράτος να καταβάλει όλες τις ασφαλιστικές εισφορές.

5. Οι επιχειρήσεις που δεν ανοίξουν με ευθύνη τους, να υποχρεωθούν να καλύψουν όλους τους εργαζόμενους μισθολογικά και ασφαλιστικά για όλη την περίοδο που θα παρέμεναν ανοιχτές, με βάση περσυνή περίοδο.

6. Για το διάστημα μέχρι την καταληκτική ημερομηνία επαναπρόσληψης να δοθεί επίδομα ανεργίας ύψους 600 ευρώ, για όλους όσους εργάστηκαν την περασμένη περίοδο απασχόλησης, ανεξάρτητα αν επιδοτήθηκε ως σήμερα η ανεργία τους, με οποιαδήποτε εργασιακή σχέση κι αν δούλεψαν. Να συμπεριληφθούν και οι άνεργοι που η επιδότησή τους έληξε πριν το Γενάρη του 2020. Να καταργηθεί το επαίσχυντο μέτρο του πλαφόν των 400 ημερών επιδότησης ανεργίας για την πενταετία που έχει επιβληθεί για τους εποχικούς εργαζόμενους. Διεκδικούμε επιδότηση ανεργίας χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

7. Να ισχύσουν για όλους τα μέτρα μείωσης ενοικίου, αναστολής καταβολής δόσεων δανείων και ρυθμίσεων στην εφορία. Να σταματήσουν άμεσα όλοι οι πλειστηριασμοί και οι κατασχέσεις, οι εντολές για διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης, κινητής και σταθερής τηλεφωνίας.

8. Να εξασφαλιστεί η ασφαλιστική ικανότητα και η επιδότηση ανεργίας όλων των εργαζομένων και των οικογενειών τους για το 2021, ανεξάρτητα αν συμπληρώσουν φέτος τις ασφαλιστικές ημέρες που απαιτούνται.

Σε κάθε περίπτωση προετοιμαζόμαστε για σκληρό αγώνα για να υπερασπίσουμε τα δικαιώματα και τη ζωή μας.».

Αναλυτικά οι παρεμβάσεις των εκπροσώπων των σωματείων από την διαδικτυακή συνέντευξη: