Η ιταλική εφημερίδα Corriere de la Sera δημοσιεύει σήμερα ένα εκτενές αφιέρωμα στην υπόθεση του Μοχαμάντ Χανάντ Αμπντί, του Σομαλού μετανάστη που έχει καταδικαστεί σε 142 χρόνια φυλακή ενώ έσωσε 33 ζωές από τη θάλασσα. Σημειώνεται ότι την υπόθεσή του, μαζί με όλων εκείνων των ανθρώπων που ενώ αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον βρίσκονται καταδικασμένοι ως τάχα «διακινητές», αναδεικνύει η πρωτοβουλία του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Στέλιου Κούλογλου, «μια δίκαιη δίκη για τον Μοχαμάντ».

Υπενθυμίζεται ότι σε ένα πρώτο βήμα η πρωτοβουλία, που υποστηρίζεται από ακόμη 14 ευρωβουλευτές και πάνω από 400 πολίτες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, στόχευε στην επίσκεψη αντιπροσωπείας των μελών της στον Μοχαμάντ και προετοιμασία για την υποστήριξη του όταν εκδικαστεί η υπόθεσή του στο εφετείο. Αυτό πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο. Η υπόθεση έχει προκαλέσει αντιδράσεις στον διεθνή Τύπο. 

Ολόκληρο το ρεπορτάζ της Μάρτα Σεραφίνι στην Corriere de la Sera:

Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Στέλιος Κούλογλου στην Corriere: μια άδικη δίκη, καταδικάστηκε ως διακινητής αλλά πήρε το τιμόνι μόνο όταν ο πραγματικός διακινητής εγκατέλειψε το σκάφος.

«Θα το ξανά έκανα από την αρχή». Καταδικασμένος σε 142 χρόνια φυλακή γιατί έσωσε 33 ανθρώπινες ζωές. Όταν ο Μοχαμάντ Χανάντ Αμπντί, Σομαλός, τον Δεκέμβριο του 2020 επιβιβάστηκε στη βάρκα που θα τον περνούσε από τις τουρκικές ακτές στην Ελλάδα, δε φανταζόταν τι θα ακολουθήσει. «Φοβόμουν ότι θα πνιγώ, ότι θα πεθάνω. Ποτέ δε φανταζόμουν ότι θα καταλήξω σε ένα κελί». Στα ανοιχτά της Λέσβου, οι Τούρκοι διακινητές -όπως κάνουν συχνά- εγκατέλειψαν τη βάρκα και την άφησαν στους μετανάστες. Έτσι, ο Μοχαμάντ, χωρίς να το σκεφτεί δεύτερη φορά, έπιασε το πηδάλιο για να κυβερνήσει τη βάρκα. Ήταν φοβισμένος αλλά αποφασισμένος ταυτόχρονα να σώσει τον εαυτό του και τους υπόλοιπους συνταξιδιώτες του.

Όμως, όταν έφτασαν στη στεριά, ο Μοχαμάντ συνελήφθη. Κατηγορήθηκε ως διεθνής διακινητής ανθρώπινων ψυχών. Σε πρώτο βαθμό καταδικάστηκε σε 142 χρόνια φυλάκισης. «Είναι μια ποινή άδικη και σκληρή», εξηγεί στην Corriere ο Έλληνας ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου, που την περασμένη εβδομάδα επισκέφθηκε τον Μοχαμάντ στις φυλακές της Χίου μαζί με αντιπροσωπεία ευρωβουλευτών. «Παρά τη κατάσταση, τον βρήκα ήρεμο και ψύχραιμο», συνεχίζει. Για να προσθέσει: «Οι δικαστές βασίστηκαν σε έναν ελληνικό νόμο του 2014, στο άρθρο 30 του νόμου 4251/2014, κατά τον οποίο όποιος κρατά το τιμόνι θεωρείται διακινητής και καταδικάζεται σε φυλάκιση 15 ετών για κάθε ένα άτομο που μεταφέρει και σε ισόβια για κάθε άτομο που χάνει τη ζωή του κατά το ταξίδι». Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. «Στον κατηγορούμενο αρχικά ανατέθηκαν συνήγοροι που δεν είχαν μελετήσει την υπόθεση και δε του δόθηκε η κατάλληλη μεταφραστική βοήθεια», καταγγέλλει ο Κούλογλου. Έτσι μετά από 45 λεπτά ακρόασης, ανακοινώθηκε η ετυμηγορία. Ένα σοκ.

Η υπόθεση του Μοχαμάντ δεν είναι μοναδική. Σύμφωνα με μια έρευνα δημοσιευμένη το Νοέμβριο από τη γερμανική ΜΚΟ, Border Monitoring, εντοπίστηκαν τουλάχιστον 48 υποθέσεις μόνο στη Χίο και στη Λέσβο όπου «οι κατηγορούμενοι δεν είχαν τίποτα να κερδίσουν από τη διακίνηση». Στην ίδια φυλακή της Χίου, κρατούνται δυο Αφγανοί, ηλικίας 24 και 26 ετών, καταδικασμένοι σε 50 χρόνια φυλακή για την ίδια κατηγορία. «Ένας εξ αυτών ταξίδεψε με την έγκυο γυναίκα του και το παιδί τους. Κανείς διακινητής δε θα έκανε ποτέ κάτι τέτοιο», λέει ο Στ. Κούλογλου. Ακόμη, ένας Σύριος 28 ετών βρίσκεται φυλακισμένος στην Αθήνα μετά την καταδίκη του σε 52 χρόνια τον Απρίλιο, όταν συνελήφθη έχοντας περάσει από την Τουρκία με τη γυναίκα του και τα τρία τους παιδιά. Επίσης, ένας Αφγανός κατηγορείται για το θάνατο του γιού του κατά το ταξίδι, που προκλήθηκε – σύμφωνα με τους μάρτυρες – από εμβολισμό του σκάφους από την Ελληνική Ακτοφυλακή. Μια κοινή πρακτική, σύμφωνα με τις οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ποινή του Μοχαμάντ είναι μάλιστα τόσο σκληρή επειδή δυο γυναίκες πνίγηκαν κατά το ταξίδι. «Αλλά οκτώ μετανάστες που ήταν πάνω στη βάρκα κατέθεσαν ότι ο Τούρκος διακινητής που τους μετέφερε, εγκατέλειψε τη βάρκα αφού το πλοίο της τουρκικής ακτοφυλακής τους έσπρωξε στα ελληνικά ύδατα», εξηγεί ο ευρωβουλευτής.

Επομένως, ο μηχανισμός είναι ξεκάθαρος. Κατηγορείτε τους μετανάστες σε μια προσπάθεια να σταματήσουν οι ροές. Ένα δόγμα που «εκτός από το ότι παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα, δε λειτουργεί», τονίζουν οι ειδικοί. Η πρακτική να δικάζονται οι μετανάστες ως διακινητές μεταναστών ξεκίνησε την περίοδο της κρίσης του 2015-2016, όταν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες πέρασαν στην Ελλάδα. «Και πράγματι εντάθηκε από όταν η Τουρκία στις αρχές του 2019 σταμάτησε να σέβεται τις συμφωνίες με τις Βρυξέλλες του 2016 για να σταματά τις ροές και για τον επαναπατρισμό όλων όσων εισήλθαν παράνομα στη Ελλάδα και δε δικαιούνται προστασίας από την ΕΕ», λένε κάποιοι παρατηρητές. Συν τοις άλλοις, «είναι πολύ δύσκολο για την Ελλάδα, αλλά και για την ΕΕ, να συνεργαστούν με την Τουρκία για να καταστείλει τη δράση των διακινητών». Η Ελλάδα από πλευράς της, αμύνεται, λέγοντας ότι τα δικαστήριά της είναι δίκαια και ότι πρέπει να φυλάει τα σύνορά της.

Τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με τον Δημήτρη Χούλη και τον Αλέξανδρο Γεωργούλη, τους δικηγόρους του Μοχαμάντ και άλλων σαν και αυτόν, οι κατηγορίες διατυπώνονται χωρίς πραγματικά στοιχεία, όπως στην περίπτωση ενός Αφγανού που δικάζεται ως διακινητής με μόνο στοιχείο εναντίον του ότι είχε ανοιχτό το GPS στο κινητό του τηλέφωνο κατά το ταξίδι. Εναντίον των πραγματικών διακινητών δε γίνεται τίποτα. Εν κατακλείδι, τίποτα δεν αλλάζει. Επειδή, όπως είχε συνοψίσει στους New York Times η Κλειώ Παπαπαντολέων, μια σημαντική δικηγόρος για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, «το να δικάζεις ένα μετανάστη ως διακινητή, είναι σαν να δικάζεις ένα βαποράκι σαν τον Εσκομπάρ. Ίσως και χειρότερα».