Το tvxs εν όψει του Euro παρουσιάζει μία αναδρομή στις προηγούμενες διοργανώσεις του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος.

Το 10ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα διεξήχθη στην Αγγλία και ήταν η χρονιά της ριζικής αναμόρφωσης της διοργάνωσης, που πλέον θα αποκαλείται «Euro». Για πρώτη φορά, στην τελική φάση, συμμετέχουν 16 αντί για 8 ομάδες, ενώ πρωτοεμφανίζεται και «χρυσό γκολ». Όποιος πετύχαινε πρώτος γκολ στην παράταση κέρδιζε αυτομάτως το παιχνίδι, ανεξάρτητα σε πιο χρονικό σημείο βρισκόταν ο αγώνας. Ο  – κατά κοινή ομολογία αποτυχημένος – κανονισμός κράτησε μόλις έξι χρόνια και το 2002 αντικαταστάθηκε από το «ασημένιο γκολ», το οποίο με τη σειρά του καταργήθηκε το 2004, για να επανέλθει η παραδοσιακή διαδικασία της ημίωρης παράτασης.

Το Euro 1996 ή England 1996, όπως έμεινε στην ιστορία, αναγνωρίζεται ως διοργάνωση ορόσημο, καθώς ήταν η πιο επιτυχημένη με ρεκόρ προσέλευσης θεατών. Η επιτυχία ήταν σχετικά αναμενόμενη καθώς έγινε στην Αγγλία, τη χώρα που γέννησε και λατρεύει το ποδόσφαιρο. Η εθνική ομάδα της διοργανώτριας χώρας, με τους Πολ Γκασκόιν, Άλαν Σίρερ, Τεντι Σέριγχαμ και Ντέιβιντ Σίμαν στις τάξεις της, σε αντίθεση με τις προηγούμενες διοργανώσεις, που συνήθως αποκλειόταν στη φάση των ομίλων, κατάφερε να περάσει στους ημιτελικούς. Οι Άγγλοι το γιόρτασαν, όμως δεν κατάφεραν να κατακτήσουν το βαρύτιμο τρόπαιο, το οποίο κατέληξε και πάλι στα χέρια των Γερμανών… για τρίτη φορά στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.

Οκτώ ανακαινισμένα στάδια, σε οκτώ διαφορετικές πόλεις φιλοξένησαν τους αγώνες. Ήταν το Γουέμπλεϊ στο Λονδίνο, το Ολντ Τράφορντ στο Μάντσεστερ, το Άνφιλντ στο Λίβερπουλ, το Βίλα Παρκ στο Μπέρμιγχαμ, το Έλαντ Ρόουντ στο Λίντς, το Χίλσμπορο στο Σέφιλντ, το Σεντ Τζέιμς Παρκ στο Νιουκαστλ, και το Σίτι Γκράουντ στο Νότιγχαμ.

Οι δεκαπέντε ομάδες (συν τους Άγγλους διοργανωτές) που πέρασαν από τους προκριματικούς ομίλους και ταξίδεψαν στην Αγγλία ήταν οι: Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Κροατία, Ιταλία, Ισπανία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ρωσία, Σκωτία, Τουρκία και Τσεχία.

Οι δεκαέξι ομάδες χωρίστηκαν σε τέσσερις ομίλους, από τους οποίους οι δύο πρώτοι πέρασαν στην προημιτελική φάση. Από τον πρώτο όμιλο πέρασαν η Αγγλία και η Ολλανδία, από τον δεύτερο η Γαλλία και η Ισπανία, από τον τρίτο η Γερμανία και η Τσεχία (σημ: άφησε τρίτη στην ισοβαθμία την Ιταλία λόγω διαφοράς τερμάτων) και από τον τέταρτο η Πορτογαλία και η Κροατία. Με διασταυρώσεις του πρώτου κάθε ομίλου με τον δεύτερο του άλλου, η Αγγλία έπεσε με την Ισπανία, η Γερμανία με την Κροατία, η Ολλανδία με τη Γαλλία και η Τσεχία με την Πορτογαλία.

Οι δύο από τους τέσσερις προημιτελικούς, δύο λευκές ισοπαλίες, κρίθηκαν στη διαδικασία των πέναλτι. Ήταν ο προημιτελικός της Αγγλίας με την Ισπανία, όπου οι Άγγλοι επικράτησαν με 4-2 στα πέναλτι, και ο προημιτελικός της Ολλανδίας με τη Γαλλία, με τους «τρικολόρ» να κερδίζουν με 5-4. Στους άλλους δύο προημιτελικούς η Γερμανία απέκλεισε την Κροατία με 2-1 και η Τσεχία, η μεγάλη αποκάλυψη της διοργάνωσης, απέκλεισε την Πορτογαλία με 1-0, με τον Κάρελ Πομπόρσκι να πετυχαίνει ένα εκπληκτικό γκολ. 

Προημιτελικός Αγγλία – Ισπανία

Προημιτελικός Ολλανδία – Γαλλία

Προημιτελικός Γερμανία – Κροατία

Προημιτελικός Τσεχία – Πορτογαλία

Όμως όπως αποδείχθηκε η διαδικασία των πέναλτι ήταν αυτή που θα σημάδευε τη διοργάνωση, καθώς μετά τους δύο προημιτελικούς και οι δύο ημιτελικοί οδηγήθηκαν στα πέναλτι.

Η Αγγλία, με πάθος αλλά και υπέρμετρο ενθουσιασμό μετά και τον θρίαμβο με 4-1 στους ομίλους κόντρα στην Ολλανδία και τον αποκλεισμό της Ισπανίας, βρέθηκε αντιμέτωπη με τη Γερμανία και μόλις ένα βήμα πριν τον μεγάλο τελικό. Μάλιστα ο Άλαν Σίρερ άνοιξε γρήγορα το σκορ στο τρίτο λεπτό, δίνοντας το έναυσμα για ξέφρενους πανηγυρισμούς στις εξέδρες του Γουέμπλεϊ. Όμως σχεδόν δεκαπέντε λεπτά αργότερα, στο 16’ της αναμέτρησης, ο Στέφαν Κουντζ ισοφάρισε κάνοντας το 1-1, που έμελε να είναι και το τελικό σκορ. Έτσι ο αγώνας οδηγείται στη «ρώσικη ρουλέτα», μια διαδικασία που στοιχειώνει μέχρι σήμερα τους Άγγλους. Μετά από πέντε εύστοχες εκτελέσεις, ο Σαουθγκέιτ βλέπει τον Γερμανό τερματοφύλακα Αντρέας Κέπκε να αποκρούει το πέναλτι του. Αντίθετα ο αρχηγός των Γερμανών, Αντρέας Μίλερ στέλνει την μπάλα στα δίχτυα, κάνει το 6-5 και μαζί με συμπαίκτες και οπαδούς πανηγυρίζουν την παρουσία τους στον τελικό για δεύτερη συνεχόμενη φορά. Η Αγγλία είχε χάσει τη μεγαλύτερη ευκαιρία της για μια συμμετοχή στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, κάτι που δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα.

Ο ημιτελικός Αγγκία – Γερμανία

Στον δεύτερο ημιτελικό η Τσεχία, συνέχισε την ξέφρενη και απρόσμενη πορεία της με ατμομηχανή τον Πομπόρσκι, αποκλείοντας και τους Γάλλους, επίσης στη διαδικασία των πέναλτι και με το ίδιο σκορ 6-5, μετά από μια ακόμη «λευκή ισοπαλία» στη διοργάνωση. Οι Τσέχοι επιστρέφουν στον τελικό μετά από 20 χρόνια, από το 1976, όταν και είχαν κατακτήσει το τρόπαιο κόντρα στη Δυτική Γερμανία με τη θρυλική εκτέλεση πέναλτι του Αντονίν Πανένκα. 

Ο ημιτελικός Τσεχία – Γαλλία

Στον μεγάλο τελικό, ο φίλαθλος κόσμος γνώρισε για πρώτη φορά το «χρυσό γκολ». Οι Τσέχοι προηγήθηκαν με τον Μπέργκερ στο 59’ για να ισοφαρίσει δέκα λεπτά αργότερα, στο 69’, ο θηριώδης Όλιβερ Μπίρχοφ, ο οποίος μόλις είχε περάσει στον αγωνιστικό χώρο ως αλλαγή. Το παιχνίδι οδηγείται στην παράταση και εκεί η «χρυσή» αλλαγή πετυχαίνει και το «χρυσό» γκολ. Ο Μπίρχοφ σκοράρει πέντε λεπτά μετά την έναρξη της παράτασης και με τον «ξαφνικό θάνατο» η Γερμανία κατακτά το τρίτο της τρόπαιο στην ιστορία του θεσμού.

Ο τελικός

Διαβάστε επίσης:

• Euro 1960: Η γέννηση της διοργάνωσης και ο θρίαμβος των κομμουνιστών
• Euro 1964: Στην Ισπανία του Φράνκο «μόνο ο ουρανός ήταν ουδέτερος»
• Euro 1968: Ιταλική αναγέννηση με κατενάτσιο και ένα τυχερό κέρμα
• Euro 1972: Κυρίες και κύριοι… ο Γκέρντ Μίλερ!
• Euro 1980: Geia Sou Ellada!
• Euro 1984: Η μαγεία του Μισέλ Πλατινί
• Euro 1988: Η εκδίκηση των «Ιπτάμενων» Ολλανδών
• Euro 1992: Ο πόλεμος της Γιουγκοσλαβίας και οι «τουρίστες» Δανοί… πρωταθλητές Ευρώπης