Το tvxs εν όψει του Euro παρουσιάζει μία αναδρομή στις προηγούμενες διοργανώσεις του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος.

Το Euro συμπληρώνει 20 χρόνια ζωής και η διοργάνωση του 1980 επιστρέφει στα γήπεδα της Ιταλίας, έχοντας πλέον καθιερωθεί ως ένα κορυφαίο ποδοσφαιρικό τουρνουά. Πλέον η τελική φάση ξεκινάει από τους προημιτελικούς (8) και όχι από τους ημιτελικούς (4), όπως ίσχυε στις προηγούμενες διοργανώσεις. Η Ελλάδα εκμεταλλεύεται την αλλαγή και συμμετέχει για πρώτη φορά στην ιστορία της στην τελική φάση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, το οποίο θα κατακτήσει για δεύτερη φορά – μετά το 1972 – η Δυτική Γερμανία.

Το Euro του 1980 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το Euro των αλλαγών, καθώς εκτός από την αύξηση των ομάδων που συμμετείχαν στην τελική φάση, διαφοροποιήθηκε και ο τρόπος διεξαγωγής του. Οι οκτώ φιναλίστ (οι πρώτοι των επτά προκριματικών ομίλων και η διοργανώτρια χώρα), χωρίστηκαν σε δύο ομίλους των τεσσάρων, από τους οποίους οι πρώτες ομάδες βάσει συγκομιδή βαθμών περνούσαν στον τελικό για να διεκδικήσουν το βαρύτιμο τρόπαιο. Οι δύο δεύτεροι έπαιζαν στον μικρό τελικό για την τρίτη και την τέταρτη θέση. Επιπλέον η διοργανώτρια χώρα δεν συμμετείχε στα προκριματικά περνώντας απευθείας στην τελική φάση των «8».

Στον πρώτο όμιλο τοποθετήθηκαν η Δυτική Γερμανία, η Τσεχοσλοβακία, η Ολλανδία και η Ελλάδα, ενώ στο δεύτερο το Βέλγιο, η Αγγλία, η Ισπανία και η διοργανώτρια Ιταλία.

Αποτυχημένη θεωρήθηκε η παρουσία της Αγγλίας, που είχε στις τάξεις της τον σπουδαίο επιθετικό Κέβιν Κίγκαν. Αν και η Αγγλία ξεκίνησε το τουρνουά με μεγάλες προσδοκίες, που ενισχύθηκαν μετά τις επτά νίκες σε οκτώ αγώνες στον προκριματικό όμιλο, τελικά δεν  κατάφερε να τερματίσει πρώτη στον όμιλο της τελικής φάσης, θέση την οποία κατέλαβε τελικά το Βέλγιο, η μεγάλη έκπληξη της διοργάνωσης. Η Αγγλία κατέληξε στην τρίτη θέση με μια νίκη, μια ισοπαλία και μια ήττα. Τελευταία στον όμιλο η Ισπανία με δύο ήττες και μια ισοπαλία, ενώ η διοργανώτρια Ιταλία αν και ισοβάθμησε με το Βέλγιο έχασε την πρώτη θέση λόγω διαφοράς τερμάτων. Οι διοργανωτές είχαν την ευκαιρία να προκριθούν, όμως στην τελευταία αγωνιστική της φάσης των ομίλων δεν κατάφεραν να κερδίσουν το Βέλγιο.

Το ντεμπούτο της Ελλάδας

Στον πρώτο όμιλο η Δυτική Γερμανία ήταν το αδιαμφισβήτητο φαβορί για την πρωτιά, εκτίμηση που επιβεβαίωσε εύκολα με την απόδοσή της, αφήνοντας στη δεύτερη θέση την Τσεχοσλοβακία και στην τρίτη την Ολλανδία. Η Ελλάδα, στο ντεμπούτο της στην κορυφαία Ευρωπαϊκή διοργάνωση, τερμάτισε τελευταία στον όμιλο, ωστόσο οι εμφανίσεις της – τηρουμένων των αναλογιών – ήταν αξιοπρεπείς. Η Εθνική ομάδα πήρε μόλις ένα βαθμό, καθώς ήρθε ισόπαλη 0-0 με τη Δυτική Γερμανία, στον τελευταίο και αδιάφορο βαθμολογικά αγώνα του ομίλου. Στους δύο προηγούμενους αγώνες η Ελλάδα ηττήθηκε με 3-1 από την Τσεχοσλοβακία και 1-0 από την Ολλανδία. Σημειώνεται πως με τους «οράνιε» υπήρξαν έντονες διαμαρτυρίες για το πέναλτι που καταλογίστηκε υπέρ τον Ολλανδών και διαμόρφωσε το τελικό αποτέλεσμα.

Η θρυλική πορεία της Εθνικής

Παρά την αποτυχία στους ομίλους της τελικής φάσης, η παρουσία της Εθνικής στα γήπεδα της Ιταλίας καταγράφεται ως η πρώτη μεγάλη διάκριση για το ελληνικό ποδόσφαιρο σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Η ομάδα του Αλκέτα Παναγούλια, πραγματοποίησε εξαιρετικές εμφανίσεις στον προκριματικό όμιλο κόντρα στη Φινλανδία, την Ουγγαρία και τη Σοβιετική Ένωση. Η Φινλανδία ήταν η πιο αδύναμη του ομίλου, η Ουγγαρία απείχε πολύ από το ένδοξο ποδοσφαιρικό της παρελθόν, ενώ η Σοβιετική Ένωση αν και είχε αξιόλογους παίκτες δεν είχε αξιόπιστο σύνολο.

Την αρχική απογοήτευση για τις ήττες στα δύο πρώτα παιχνίδια σε Ελσίνκι και Ερεβάν, διαδέχτηκαν τα χαμόγελα και η ελπίδα για τον θρίαμβο στη Λεωφόρο (8-1) στον δεύτερο αγώνα κόντρα στη Φινλανδία. Ακολούθησε μια ακόμη σπουδαία εμφάνιση που έφερε τη νίκη κόντρα στην Ουγγαρία με 4-1, στο Καυταντζόγλειο στη Θεσσαλονίκη. Ο δεύτερος αγώνας με την Ουγγαρία στη Βουδαπέστη έληξε ισόπαλος και έτσι η Εθνική κλήθηκε να δώσει τον υπέρ πάντων αγώνα με τη Σοβιετική Ένωση στη Λεωφόρο, στις 12 Σεπτεμβρίου του 1979, για την πρόκριση στην τελική φάση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.

Και τα κατάφερε! Η Εθνική ομάδα, σε έναν αγώνα ορόσημο για το ελληνικό ποδόσφαιρο, κατάφερε να επικρατήσει της Σοβιετικής Ένωσης με 1-0 και σκόρερ τον Τάκη Νικολούδη στο 29ο λεπτό. [Η ενδεκάδα της Εθνικής: Κωνσταντίνου – Γούναρης (74′ Κυράστας), Ιωσηφίδης, Φοιρός, Καψής, Δαµανάκης, Λιβαθηνός, Αρδίζογλου (64′ Ορφανός), Νικολούδης, Δεληκάρης (αρχηγός), Γαλάκος].

Το Κύπελλο και πάλι στη Δυτική Γερμανία

Στον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος συναντήθηκαν η Δυτική Γερμανία και το Βέλγιο, η έκπληξη της διοργάνωσης. Στο ποδόσφαιρο, όπως λέγεται, «μπορούν να συμβούν τα πάντα». Συνέβησαν αρκετά, όχι όμως τόσα ώστε να αμφισβητηθεί τελικά η κυριαρχία των δυτικογερμανών, που έφταναν για τρίτη συνεχόμενη φορά σε τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.

Η Δυτική Γερμανία με πρώτο βιολί τον Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε, προηγήθηκε μόλις στο 10_ο λεπτό με τον Χορστ Χρούμπες, ισοφαρίστηκε στο 75’ με πέναλτι, το οποίο καταλογίστηκε λανθασμένα καθώς το αντικανονικό μαρκάρισμα έγινε εκτός περιοχής, όμως λίγο πριν τη λήξη, στο 88ο λεπτό, ανέκτησε το προβάδισμα κάνοντας το 2-1 με κεφαλιά του γιγαντόσωμου Χορστ Χρούμπες ύστερα από κόρνερ του Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε. Τα τελευταία λεπτά δεν άλλαξε τίποτα, η Δυτική Γερμανία κατέκτησε τον δεύτερο ευρωπαϊκό τίτλο και ο Χορστ Χρούμπες αναδείχθηκε στον ήρωα του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 1980.

Σε ένα από τα γνωστά «παιχνίδια της μοίρας», ο Χορστ Χρούμπες είχε κληθεί τελευταία στιγμή στη ομάδας, καθώς ο βασικός επιθετικός της Κλάους Φίσερ έσπασε το πόδι του. Τα γκολ του Χρούμπες στον τελικό ήταν και τα μοναδικά που πέτυχε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1980, ωστόσο αποδείχθηκαν τα σημαντικότερα. «Είχα παίξει τρεις αγώνες χωρίς να σκοράρω. Θα μπορούσε ο προπονητής να μην με είχε επιλέξει, αλλά τελικά αποδείχθηκε πως έκανε τη σωστή επιλογή. Ήταν η καλύτερη στιγμή της καριέρας μου», δήλωσε ο Χρούμπες, που απέκτησε λόγω της σωματοδομής του το προσωνύμιο «Το Θηρίο». Όπως σημειώνει ο ίδιος: «Έπαιζα πάντα απλά και δυνατά, αξιοποιώντας τα σωματικά μου προσόντα. Είχα ένα καλό άλμα, όπως και αξιοπρεπή συγχρονισμό. Έπαιξα στο γερμανικό πρωτάθλημα για οκτώ χρόνια, σκοράροντας 136 φορές, οι 81 ήταν με το κεφάλι».

Όσο για τον μικρό τελικό μεταξύ της Ιταλίας και της Τσεχοσλοβακίας, αν και «τελικός της παρηγοριάς» έκρυβε αρκετές συγκινήσεις για όσους τον παρακολούθησαν. Οι Τσεχοσλοβάκοι, κάτοχοι του τροπαίου το 1976, προηγήθηκαν στο 54ο λεπτό, αλλά οι διοργανωτές ισοφάρισαν στο 73ο. Το ισόπαλο σκορ δεν άλλαξε μέχρι το τέλος της κανονικής διάρκειας, αλλά ούτε και στην παράταση. Οι δύο ομάδες οδηγήθηκαν στη διαδικασία των πέναλτι. Ύστερα από 18 πέναλτι (!) η Τσεχοσλοβακία επικράτησε 9-8 και κατέκτησε την τρίτη θέση.

Διαβάστε επίσης

• Euro 1960: Η γέννηση της διοργάνωσης και ο θρίαμβος των κομμουνιστών
• Euro 1964: Στην Ισπανία του Φράνκο «μόνο ο ουρανός ήταν ουδέτερος»
• Euro 1968: Ιταλική αναγέννηση με κατενάτσιο και ένα τυχερό κέρμα
• Euro 1972: Κυρίες και κύριοι… ο Γκέρντ Μίλερ!
• Euro 1984: Η μαγεία του Μισέλ Πλατινί
• Euro 1988: Η εκδίκηση των «Ιπτάμενων» Ολλανδών
• Euro 1992: Ο πόλεμος της Γιουγκοσλαβίας και οι «τουρίστες» Δανοί… πρωταθλητές Ευρώπης
• Euro 1996: Οι Γερμανοί ξέρουν, οι Άγγλοι δεν μπορούν… και πάλι