Μία από τις σημαντικότερες ηθοποιούς της νεότερης κινηματογραφικής ιστορίας, η Λιβ Ούλμαν – αγαπημένη ηθοποιός και μούσα, του σπουδαίου Ίνγκμαρ Μπέργκμαν – γιορτάζει σήμερα τα 82α της γενέθλια και εκμεταλλευόμαστε την ευκαιρία για ένα αφιέρωμα, σε μία εξαιρετική καλλιτέχνης, τόσο μπροστά, όσο και πίσω από την κάμερα.

Λιβ Ούλμαν / Liv Ullmann

Η Λιβ Ούλμαν, γεννημένη στις 16 Δεκεμβρίου του 1938, στο Τόκιο της Ιαπωνίας, είναι μία υπέροχη ηθοποιός, γνωστή στο ευρύ κοινό ως η πρωταγωνίστρια σε έντεκα ταινίες του σπουδαίου Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, μεταξύ των οποίων «Persona», «Cries and Whispers», «Scenes from a Marriage and Shame» κ.α.

Παράλληλα όμως έχει σκηνοθετήσει αναρίθμητα θεατρικά έργα, με πιο χαρακτηριστικό το «Λεωφορείο ο Πόθος», στο οποίο πρωταγωνίστησε η Κέιτ Μπλάνσετ κι ανέβηκε στη Νέα Υόρκη και το Σίδνεϋ, αλλά και τον «Θείο Βάνια» για το Εθνικό Θέατρο του Όσλο.

Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι η Νορβηγίδα ηθοποιός έχει επιτελέσει πρόεδρος της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ Καννών το 2001 και στο Βερολίνο το 1984. Στην πλούσια καριέρα της, έχει προταθεί δύο φορές για το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου – το 1971 για την ταινία «The Emigrants» του Jan Troell και το 1976, με το φιλμ «Face to Face» του Ingmar Bergman.

Τη δεκαετία του ’90 η Ούλμαν αποφάσισε ν’ ασχοληθεί με τη σκηνοθεσία στον κινηματογράφο και το θέατρο και παρουσίασε τα «Sofie» (1992) και «Kristin Lavransdatter» (1995), καθώς και τη σουηδική τηλεοπτική σειρά «Enskilda Samtal».

Το 2000, η ταινία της «Faithless» – βασισμένη σε σενάριο του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν – προβλήθηκε στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Καννών. Το 2014 ακολούθησε η «Δεσποινίς Τζούλια», με την Τζέσικα Τσαστέιν και τον Κόλιν Φάρελ.

«Περσόνα» (Persona – 1966) του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Η ηθοποιός Ελίζαμπεθ Βόγκλερ (Λιβ Ούλμαν), παντρεμένη και με έναν μικρό γιο, καταρρέει κατά τη διάρκεια μιας παράστασης της Ηλέκτρας. Στη συνέχεια καταφεύγει στη σιωπή και την απομόνωση από τον υπόλοιπο κόσμο. Η νοσοκόμα που την περιποιείται, η Άλμα (Μπίμπι Άντερσον), τη συνοδεύει στο παραθαλάσσιο σπίτι της γιατρού της, για να βελτιωθούν οι συνθήκες ανάρρωσης της. Η Άλμα προσπαθεί συνεχώς να διαλευκάνει ποιος είναι ο λόγος που η Ελίζαμπεθ έχει επιλέξει τη σιωπή – η οποία μετατρέπεται σιγά σιγά σε κατατονία – μιας και πιστεύει ότι διαθέτει ένα είδος «εσωτερικής δύναμης» που την έχει ωθήσει σε τούτη της την επιλογή. Παρότι εντελώς αντίθετοι χαρακτήρες μια περίεργη όσμωση θα δημιουργηθεί ανάμεσα στις δύο γυναίκες.

Επειδή ο γιατρός που παρακολουθούσε την Ελίζαμπεθ έχει απαγορεύσει τις επισκέψεις, η Άλμα μιλάει συνεχώς στην Άλμα προσπαθώντας να της εκμαιεύσει λεπτομέρειες της ζωής της. Οι μέρες κυλούν και η Άλμα προκειμένου να κάνει την Ελίζαμπεθ να αντιδράσει, της μιλάει διαρκώς, χωρίς ποτέ να λαμβάνει απάντηση και σύντομα θα αρχίσει να της εξομολογείται όλα της τα μυστικά, ακόμα και τις πιο μύχιες σκέψεις της.

Σε ολόκληρη την ιστορία της Έβδομης Τέχνης, εάν υπάρχει ένας σκηνοθέτης που κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει επί της μεγάλης οθόνης, τη μαγεία, αλλά και την πολυπλοκότητα της γυναικείας ψυχοσύνθεσης, τότε αυτός σίγουρα είναι ο σπουδαίος καλλιτέχνης, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, στην αγαπημένη «Περσόνα». Το φιλμ αποτελεί μία αριστουργηματική μινιμαλιστική σπουδή πάνω στη γυναικεία φύση, την ψυχολογία της χαμένης ταυτότητας και την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης.

«Ντροπή» (Shame – 1968) του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Κατά τη διάρκεια ενός ανώνυμου και απροσδιόριστου πολέμου, ένα ζευγάρι μουσικών καταφεύγουν σε ένα μικρό νησί. Και οι δύο πιστεύουν ότι δεν πρέπει να συμμετέχουν στη σύγκρουση που μαίνεται στον έξω κόσμο. Αυτή όμως η αποχή τους από τα δρώμενα του καιρού τους, δεν μπορεί να τους αφήσει ανεπηρέαστους. Εξαίσιο δείγμα γραφής της τέχνης του Μπέργκμαν, με πρωταγωνιστές δύο αγαπημένους του ηθοποιούς, την Λιβ Ούλμαν και τον Μαξ Φον Σίντοφ. Η «Ντροπή» ήταν Υποψήφια για την Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Στο μέσο του εκπληκτικού σερί ταινιών που γύρισε ο Μπέργκμαν το ’60, η «Ντροπή» αξίζει περίοπτης θέσης. Αντιπολεμική δήλωση τρομερής δύναμης, με ερμηνείες ανυπέρβλητης ισχύος, η «Ντροπή» αποτελεί μια ηθική παραβολή μεγάλης υπαρξιακής αγωνίας.

Το 1968, ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν σκηνοθετεί δύο από τους αγαπημένους του ηθοποιούς, τον Μαξ φον Σίντοφ και τη μούσα του, Λιβ Ούλμαν. Πρόκειται για ένα από τα λιγότερα γνωστά έργα του κορυφαίου Σουηδού σκηνοθέτη. Ένα αυθεντικό αντιπολεμικό αριστούργημα, το οποίο πενήντα χρόνια μετά την πρεμιέρα του, παραμένει διαχρονικό και επίκαιρο.

«Το Αυγό του Φιδιού» (Das Schlangenei / The Serpent’s Egg – 1977) του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Η ταινία περιγράφει μια εβδομάδα από τη ζωή του Άμπελ Ρόζεμπεργκ, τον οποίο υποδύεται ο Ντέιβιντ Καραντάιν, ως άνεργος Αμερικανός ακροβάτης τσίρκου, που ζει στο τσακισμένο από τη φτώχεια Βερολίνο, μετά τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όταν ο αδερφός του αυτοκτονεί, ο Άμπελ βρίσκει καταφύγιο στο σπίτι ενός παλιού φίλου, του καθηγητή Βερέγκους. Με κάποιο τρόπο, μαθαίνει τρομακτικά μυστικά και τον λόγο που οδήγησε τον αδερφό του στην αυτοκτονία. Το πραξικόπημα του Χίτλερ θα αποτύχει.

Η απήχηση των δυνάμεων του εθνικοσοσιαλισμού είναι ακόμη περιορισμένη, αλλά σε αυτήν την περιδίνησή του σε μια κοινωνία που ζει την παρακμή της, ο Έιμπελ θα ‘ρθει πρόσωπο με πρόσωπο με το «Αυγό του Φιδιού» που επωάζεται αργά, αλλά σταθερά και απροκάλυπτα. Στο πλευρό του Ντέιβιντ Καραντάιν, βλέπουμε επίσης τους Χάινς Μπένεντ, Γκερτ Φρέμπε, καθώς και την αγαπημένη, Λιβ Ούλμαν.

Το «Αυγό του Φιδιού», αποτελεί μία από τις λιγότερες γνωστές ταινίες του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Ο κορυφαίος Σουηδός σκηνοθέτης, μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη ένα δικό του σενάριο, έχοντας στο πλευρό του, τη μούσα και αγαπημένη του, Λιβ Ούλμαν και πρωταγωνιστή τον Αμερικανό ηθοποιό Ντέιβιντ Καραντάιν (Kung Fu – 1972), στη σημαντικότερη ίσως στιγμή της καριέρας του.

«Φθινοπωρινή Σονάτα» (Autumn Sonata – 1978) του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν

Η Σαρλότ (Ίνγκριντ Μπέργκμαν), διάσημη πιανίστρια και η κόρη της Εύα (Λιβ Ούλμαν), σύζυγος ενός πάστορα, συναντιούνται ύστερα από εφτά χρόνια, στο πρεσβυτέριο της τελευταίας. Η Σαρλότ πάσχει από κατάθλιψη μετά τον θάνατο του φίλου της, ενώ αγνοεί ότι η Εύα φροντίζει και το άλλο παιδί της, την ανάπηρη Έλενα (Lena Nyman). Η συνάντηση μάνας και κόρης εξελίσσεται σε μια τρομερή σύγκρουση, μέσα από μια σειρά εξομολογήσεων που ξεχειλίζουν ταυτόχρονα από αγάπη, αλλά και μίσος. Μία εκρηκτική σχέση γεμάτη πάθος, αλλά που ταυτόχρονα διακατέχεται από σχεδόν εμμονικά πάθη.

Το 1978, δύο από τις σημαντικότερες ερμηνεύτριες όλων των εποχών, η αείμνηστη Ίνγκριντ Μπέργκμαν και η αγαπημένη Λιβ Ούλμαν, πρωταγωνιστούν στην αριστουργηματική «Φθινοπωρινή Σονάτα» του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Ο κατά πολλούς κορυφαίους σκηνοθέτης όλων των εποχών, συνεργάζεται με την σπουδαία Σουηδέζα συμπατριώτισσα του, στην τελευταία κινηματογραφική ταινία της ανεπανάληπτης καριέρας της.

«Miss Julie» της Λιβ Ούλμαν (Νορβηγία, Ηνωμένο Βασίλειο – 2014)

Μεταφερόμαστε στην Ιρλανδία του 1880. Ένα καλοκαιρινό βράδυ, σε μια ατμόσφαιρα αχαλίνωτου γλεντιού και χαλαρών κοινωνικών περιορισμών, η Δεσποινίς Τζούλια και ο Τζον, υπηρέτης του πατέρα της, χορεύουν και πίνουν, γοητεύουν και χειραγωγούν ο ένας τον άλλο. Εκείνη γεμάτη υπεροψία, εκείνος αγενής, αλλά τους ενώνει η ίδια απέχθεια, που σταδιακά μετατρέπεται σε έλξη.

Η οικειότητα τους οδηγεί σε απελπισμένα σχέδια και στο όραμα μιας κοινής ζωής. Αβέβαιοι για το αν θα ξημερώσει μια μέρα γεμάτη ελπίδα ή όχι, οι δύο ήρωες καταφεύγουν σε μια τελική πράξη που θυμίζει Ελληνική τραγωδία. Μια σφοδρή ερωτική μάχη για δύναμη και κυριαρχία, μέσα από ένα παιχνίδι παραπλάνησης κι αποστροφής.

Μία από τις σημαντικότερες ηθοποιούς της νεότερης κινηματογραφικής ιστορίας, η Λιβ Ούλμαν, αγαπημένη ηθοποιός και μούσα, του σπουδαίου Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, επιστρέφει μετά από δεκατέσσερα (14) χρόνια (Faithless – 2000) στην καρέκλα του σκηνοθέτη, με τη νέα της δημιουργία: «Δεσποινίς Τζούλια» (Miss Julie). Με καθαρά θεατρική προσέγγιση, κλειστούς χώρους και με μόλις τρεις ηθοποιούς στο καστ – Τζέσικα Τσάστεϊν, Κόλιν Φάρελ, Σαμάνθα Μόρτον – η ταινία αποτελεί ένα υπέροχο ερωτικό δράμα.