Η κρίσιμη στιγμή για τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού έχει φτάσει. 

Η διαδικασία απαιτεί προσοχή ως προς το τεχνικό μέρος, στο οποίο οι υποψήφιοι πρέπει να ακολουθήσουν τις οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας. 

Τι συμβαίνει όμως, με την ουσία, δηλαδή όλα όσα πρέπει να λάβουν υπόψιν τους από την προσωρινή αποθήκευση μέχρι την κατάθεση του οριστικοποιημένου μηχανογραφικού; 

Η Ελένη Παναγιωτίδου, σύμβουλος σταδιοδρομίας στην Οrientum μιλά στο tvxs για όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι υποψήφιοι κατά τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου.

Οι αλλαγές στο μηχανογραφικό του 2017, τα μικρά μυστικά, οι εναλλακτικές επιλογές, τα τμήματα που έχουν (ή, δεν έχουν) κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα, αλλά και το πλέον βασικό, που δεν είναι άλλο από την κλίση και την αγάπη για το γνωστικό αντικείμενο…. 

Ε.Π.: Αυτό που πρέπει να γνωρίζουν τα παιδιά σε αυτή τη φάση, πέρα από το γεγονός ότι πρέπει να έχουν προσδιορίσει τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα τους, με άλλα λόγια, να δουν τι τους ταιριάζει, είναι να ξέρουν πάρα πολύ καλά τις σχολές που έχουν ως επιλογή. Δεν νοείται να έχουμε βάλει μία σχολή στο μηχανογραφικό δελτίο της οποίας δεν γνωρίζουμε ούτε καν το πρόγραμμα σπουδών. Τα παιδιά πρέπει να είναι ενημερωμένα για τα μαθήματα που θα κάνουν στη σχολή που έχουν επιλέξει, όπως και για το τι μπορούν να κάνουν μετά το τέλος της σχολής αυτής, ποιες εναλλακτικές τους δίνει κάθε τμήμα.

– Αναφέρεστε στα μεταπτυχιακά; 

Ε.Π.: Όχι απαραίτητα. Ένα πτυχίο δεν είναι μονοδιάστατο, μπορεί να συνεπάγεται θέσεις εργασίας σε διαφορετικά αντικείμενα. 

-Ένα παράδειγμα; 

Ε.Π.: Η αγγλική φιλολογία. Όλοι νομίζουμε ότι το πτυχίο της σχολής αυτής σημαίνει εργασία μόνο ως καθηγητής αγγλικών. Δεν ισχύει. Είτε το πτυχίο αυτό καθαυτό, είτε σε συνδυασμό με ένα καλό μεταπτυχιακό, η αγγλική φιλολογία μπορεί να ανοίξει πολλούς και διαφορετικούς δρόμους. Μπορείς να ασχοληθείς με τη γλωσσολογία, τη μετάφραση, την επιμέλεια, μπορείς να εργαστείς σε πρεσβεία, μπορείς με ένα μεταπτυχιακό να ασχοληθείς με τομείς όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία, εν ολίγοις αλλού από το ένα και βασικό που έχει ένα παιδί στο μυαλό του -διδάσκω αγγλικά, είμαι καθηγητής. 

Ελένη Παναγιωτίδου 

Κάτι αντίστοιχο, δηλαδή μία μεγάλη γκάμα επιλογών, υπάρχει για όλες τις σχολές. Ουσιαστικά το πρώτο πτυχίο είναι η βάση, η πρώτη ύλη πάνω στην οποία κτίζεις για να μπορέσεις στη συνέχεια να έχεις πολλές εναλλακτικές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Οπότε, το πρώτο πτυχίο θα πρέπει κατ’ αρχήν να σου αρέσει να το σπουδάσεις. Πρέπει να γνωρίζεις τα μαθήματα που θα κάνεις στη σχολή και στη συνέχεια, να σου αρέσει αυτό που θα σου δώσει το πτυχίο. 

-Οι πληροφορίες αυτές δίνονται στο σχολείο ή μήπως οι υποψήφιοι αναζητούν μόνοι τις διόδους επαρκούς ενημέρωσης; 

Ε.Π.: Δυστυχώς, δεν υπάρχει ενημέρωση στο σχολείο και αν υπάρχει υπολειτουργεί. Εννοώ, δεν υπάρχει συγκεκριμένη ενότητα για την ενημέρωση των μαθητών όσον αφορά τον επαγγελματικό προσανατολισμό. Υπάρχουν τα ΚΕΣΥΠ (Κέντρα Συμβουλευτικού και Επαγγελματικού Προσανατολισμού) του Υπουργείου Παιδείας που λειτουργούν σε όλους τους νομούς της χώρας και εξυπηρετούν μαθητές, νέους έως 25 ετών, εκπαιδευτικούς, γονείς, υπάρχουν επίσης ψυχομετρικά τεστ, όπως του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, τα οποία μπορούν να κάνουν τα παιδιά και να έχουν μια πρώτη εικόνα ως προς τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντα, τα χαρακτηριστικά τους.

Ακόμη, οδηγοί σπουδών, βιβλία τα οποία παρέχουν πλήθος πληροφοριών σε σχέση με τις σχολές, αλλά και διαδικτυακά από τα sites των σχολών, τα οποία πλέον είναι πάρα πολύ ενημερωμένα. Κάθε σχολή έχει το δικό της site στο οποίο ο μαθητής μπορεί να δει το πρόγραμμα σπουδών της σχολής, ποιά μαθήματα θα σπουδάσει, όπως και μία περιγραφή του τμήματος  -με τι καταπιάνεται το τμήμα, ποιός ο στόχος- αλλά και μεταπτυχιακά που μπορεί να κάνει. Συνεπώς, τώρα που έχουν τελειώσει οι Πανελλαδικές και έως ότου υποβάλλουν το οριστικοποιημένο μηχανογραφικό, είναι η κατάλληλη στιγμή για να αναζητήσουν πληροφορίες. Από κει και πέρα, όσον αφορά την ενημέρωση, είναι ιδιωτικό κομμάτι. 

-Όμως, ήδη από τις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, οι μαθητές έχουν κάνει την επιλογή τους. Είναι δυνατόν ένας υποψήφιος να βρεθεί στη φάση της συμπλήρωσης του μηχανογραφικού, προ εκπλήξεως; Τα παιδιά είναι πολύ αποφασισμένα. 

Ε.Π.: Κι όμως. Όπως μας έχει δείξει η εμπειρία είναι πολλά τα παιδιά που δεν είναι αποφασισμένα. Ούτως ή άλλως, τα παιδιά τα οποία απευθύνονται σε εμάς δεν είναι σίγουρα. Μπορεί να έχουν στο μυαλό τους την πρώτη τους επιλογή, την πρώτη σχολή που θα βάλουν στο μηχανογραφικό, αλλά από κει και πέρα υπάρχει το χάος. Ανησυχούν. Λένε, αν δεν πιάσω τη σχολή αυτή, τί θα κάνω; Δεν ξέρω κάτι άλλο, δεν έχω κάτι άλλο στο μυαλό μου. Επίσης, υπάρχει η πιθανότητα να νομίζουν ότι έχουν πρόσβαση σε μία σχολή, ενώ δεν έχουν. Άρα, πρέπει να γνωρίζουν το επιστημονικό πεδίο που ανοίγουν ποιές σχολές αφορά και επίσης, ποιές σχολές είναι κοινές.

Παράδειγμα: Είμαι στο 1ο Επιστημονικό Πεδίο και έχω κάνει θεωρητικά μαθήματα και νομίζω ότι δεν μπορώ να δηλώσω οικονομικές σχολές. Ενώ υπάρχουν τμήματα τα οποία είναι κοινά στο 1ο και στο 5ο Επιστημονικό Πεδίο. Κάποιος μπορεί να μπει σε οικονομική σχολή χωρίς να έχει κάνει αρχές οικονομικής θεωρίας. Είναι σημεία τα οποία οι υποψήφιοι πρέπει να γνωρίζουν. Όπως υπάρχουν και τμήματα με κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα και άλλα που δεν έχουν. Παράδειγμα: Το Τμήμα Φυσικοθεραπείας το οποίο είναι ΤΕΙ και το οποίο είναι το μοναδικό τμήμα που δίνει το δικαίωμα να ανοίξεις φυσικοθεραπευτήριο. Τα παιδιά μπορεί να έχουν την εσφαλμένη εντύπωση ότι με το πτυχίο της Γυμναστικής Ακαδημίας, συν ένα μεταπτυχιακό θα ανοίξω φυσικοθεραπευτήριο. Που δεν ισχύει. Τα επαγγελματικά δικαιώματα είναι μία δικλείδα ασφαλείας που δίνει μία σχολή. 

-Υπάρχουν και σχολές χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα; 

Ε.Π.: Ναι. Ναι, υπάρχουν και είναι αρκετές. Κι αυτό δυσκολεύει το να έχει κανείς πρακτικό αντίκρυσμα στην αγορά εργασίας.

-Ποιές είναι οι αλλαγές στο μηχανογραφικό σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά; 

Ε.Π.: Έχουν προστεθεί τμήματα και επίσης, σε κάποια επιστημονικά πεδία  υπάρχουν τμήματα κοινά που δεν υπήρχαν πέρυσι. Οι αλλαγές είναι οι εξής: 

Μετονομασίες

• Το τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης ΤΟΥ ΕΚΠΑ μετονομάζεται σε Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών, χωρίς να αλλάζει το γνωστικό αντικείμενο του τμήματος.
• Το τμήμα Σλάβικων Σπουδών του ΕΚΠΑ μετονομάζεται σε Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Σλάβικων Σπουδών-Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας.
• Το τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων καταργείται από το μηχανογραφικό δελτίο, καθώς μετονομάζεται σε Εικαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και η εισαγωγή σε αυτό γίνεται μέσω εισιτηρίων εξετάσεων με που προκηρύσσει το Πρυτανικό Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Νέα Τμήματα

• Στο μηχανογραφικό δελτίο του 2017 προστίθενται 2 νέα Πανεπιστημιακά τμήματα:

α) Τουριστικών Σπουδών Πανεπιστήμιο Πειραιά και

β) Οικονομικής και Διοίκησης Τουρισμού Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Χίος)

•  Στο μηχανογραφικό του 2017 προστίθενται τα ακόλουθα 9 ΤΕΙ:

1. Κοινωνικής Εργασίας ΤΕΙ Δυτ. Ελλάδας (Πάτρα)
2. Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής, Διακόσμησης και Σχεδιασμού Αντικειμένων ΤΕΙ Κεντρ. Μακεδονίας (Σέρρες)
3. Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος ΤΕΙ Θεσσαλίας (Καρδίτσα)
4. Λογοθεραπείας ΤΕΙ Πελοποννήσου (Καλαμάτα)
5. Οπτικής και Οπτομετρίας ΤΕΙ Δυτ. Ελλάδας (Αίγιο)
6. Διεθνούς Εμπορίου ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας (Καστοριά)
7. Εμπορίας και Διαφήμισης ΤΕΙ Αθήνας
8. Τουριστικών Επιχειρήσεων ΤΕΙ Δυτ. Ελλάδας (Πάτρα)
9. Αρχιτεκτονικής Τοπίου ΤΕΙ Αν. Μακ. & Θράκης (Δράμα)

– Τί ισχύει για τους Έλληνες υποψηφίους σε σχέση με το Πανεπιστήμιο Κύπρου; 

Ε.Π.: Όλοι οι Έλληνες υποψήφιοι με βαθμό πρόσβασης από 10 και πάνω έχουν το δικαίωμα να συμπληρώσουν μηχανογραφικό και για τα δημόσια πανεπιστήμια Κύπρου. Τα οποία και έχουν αναγνωρισμένα επαγγελματικά δικαιώματα και στην Ελλάδα – ένα πτυχίο από τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου δίνει το δικαίωμα να εργαστείς και εδώ. Για παράδειγμα, εάν σπουδάσω δάσκαλος στην Κύπρο, έχω το δικαίωμα να διοριστώ δάσκαλος και στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Ο υποψήφιος μπορεί να δηλώσει μέχρι 10 τμήματα, ανάλογα με το πεδίο και οι ημερομηνίες υποβολής είναι από τις 10 έως τις 31 Ιουλίου. Το μηχανογραφικό για τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου -τα οποία είναι χωρίς δίδακτρα, όπως και τα ελληνικά- είναι ξεχωριστό. 

Το μηχανογραφικό του Πανεπιστημίου Κύπρου:

-Η τάση των Ελλήνων υποψηφίων για τα πανεπιστήμια της Κύπρου; 

Ε.Π.: Υπάρχουν παιδιά που τα προτιμούν. Το μηχανογραφικό για την Κύπρο είναι λίγο στρατηγικό. Εάν δηλαδή, θέλω Νομική και την έχω δηλώσει στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στην Κομοτηνή και είμαι στα όρια να πιάσω την Κομοτηνή, δεν θα βάλω σχολές που δεν με ενδιαφέρουν ιδιαίτερα, θα προτιμήσω να δηλώσω τη Νομική στο μηχανογραφικό της Κύπρου. Και είναι πιθανόν, να μην υπάρχει μεγάλη ζήτηση από τους Ελλαδίτες μαθητές τη συγκεκριμένη χρονιά για τη Νομική στην Κύπρο.

-Πώς σχολιάζετε την έρευνα της ελεγκτικής εταιρείας ΕΥ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Endeavor Greece, σύμφωνα με την οποία οι νέοι παίρνουν πτυχία που δεν έχουν ζήτηση στην Ελλάδα; Ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά στοιχεία της έρευνας είναι ότι, οι φοιτητές της Αρχιτεκτονικής έχουν αυξηθεί κατά 20%, όταν η οικοδομική δραστηριότητα στην Ελλάδα έχει καταρρεύσει. Είναι έλλειψη ενημέρωσης, έχει σχέση με το braindrain, ερμηνεύεται αλλιώς; 

Ε.Π.: Η έρευνα έχει στηριχθεί στον αριθμό των εισακτέων σε προπτυχιακό επίπεδο. Το ερώτημα για κάθε σχολή δεν είναι τι κάνεις αλλά τι άλλο μπορείς να κάνεις ποιες εναλλακτικές καριέρες σου προσφέρονται από κάθε πτυχίο. Οπότε, σε αυτή φάση πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι τα παιδιά δεν διαλέγουν επάγγελμα. Διαλέγουν κύκλο σπουδών. Δεν υπάρχουν καλά ή κακά τμήματα, υπάρχουν κατάλληλα ή ακατάλληλα για τον κάθε έναν ανάλογα με τις κλίσεις του. Όπως είπαμε ήδη, εάν χτίσεις πάνω σε μια καλή και ταιριαστή σε σένα βάση, μπορείς μετά να το εξελίξεις σε πάρα πολλά διαφορετικά πράγματα και σε τομείς με μεγάλη απορρόφηση στην αγορά εργασίας.

Δυνητικά, σχεδόν όλα τα αντικείμενα συνδυάζονται. Για παράδειγμα, Τελειώνοντας το τμήμα Φυσικής μπορώ να κάνω ένα μεταπτυχιακό στις τηλεπικοινωνίες και να βρεθώ στο χώρο της Ψηφιακής Τεχνολογίας που θεωρείται εξαιρετικά ελκυστικός από άποψη απορρόφησης. Άρα λοιπόν αυτό που έχει σημασία είναι αυτό που έχεις πρώτα πρώτα σπουδάσει να το αγαπάς και στη συνέχεια να γνωρίζεις τις εναλλακτικές καριέρες που σου προσφέρει και που έχουν ζήτηση.

Να σου αρέσει. Να το κάνεις με μεράκι. Να μην βαριέσαι να πηγαίνεις στη σχολή. Όταν ένας υποψήφιος περνάει στη σχολή που θέλει, από το πρώτο – δεύτερο έτος, θα πρέπει να γίνεται ενεργός φοιτητής.  Να αναζητά συνεχώς ευκαιρίες για επιμόρφωση, πρακτική άσκηση, Erasmus, ευκαιρίες με τις οποίες και μαθαίνω και συγχρόνως, κτίζω το βιογραφικό μου προτού βγω στην αγορά εργασίας. Να μην εστιάζουμε μόνο στις σπουδές αλλά παράλληλα στην ανάπτυξη των λεγόμενων soft skills που έχουν πολύ μεγάλη σημασία για την απορρόφηση στην αγορά εργασίας.