Η περιδίνηση στον «τυφώνα» της απαξίωσης συνεχίζεται και κλιμακώνεται στο ΕΛΙΝΥΑΕ (Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας), η διοίκηση του οποίου δομείται από τέσσερις εκπρόσωπους της ΓΣΕΕ, τέσσερις των εργοδοτικών φορέων και έναν πρόεδρο κοινής αποδοχής.

Μετά από τις καθυστερήσεις στις πληρωμές οι οποίες ταλαιπωρούν το άκρως εξειδικευμένο προσωπικό του Ινστιτούτου τα τελευταία χρόνια, τώρα, οι εργαζόμενοι σε αυτό απειλούνται και με απολύσεις, ενώ προωθείται και κλείσιμο περιφερειακών παραρτημάτων. Συγκεκριμένα, όπως καταγγέλει το σωματείο των εργαζομένων στο ΕΛΙΝΥΑΕ, σε «τροχιά» απόλυσης βρίσκονται τουλάχιστον 17 από τους 45 εργαζόμενους του Ινστιτούτου, «που αντιστοιχούν σε πάνω από 50% του επιστημονικού του δυναμικού» και διακοπή λειτουργίας πέντε περιφερειακών παραρτημάτων.

Να σημειωθεί ότι αυτήν την στιγμή ο φορέας διατηρεί παραρτήματα σε Ηράκλειο, Βόλο, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα και Τρίπολη.

Πρόκειται για την κατάληξη μιας ιδιαίτερα νοσηρής, κατηφορικής πορείας του Ινστιτούτου, σε μια χρονική περίοδο, όπως αυτή της κρίσης, που η ύπαρξή του και η κανονική του λειτουργία είναι ίσως πιο αναγκαία από ποτέ.

‘Ηδη, από το 2013, το σωματείο κατήγγειλε, ότι το ΕΛΙΝΥΑΕ «οδηγείται σε υποβάθμιση και τροχιά κλεισίματος (…) την ώρα που η οικονομική κρίση και οι αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις έχουν δραματικές επιπτώσεις στην υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων.».

Πρόσθετε, ότι «οι ευθύνες των ιδρυτικών φορέων των εργοδοτών (ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ) και ιδιαίτερα της ηγεσίας της ΓΣΕΕ, για την πορεία του ΕΛΙΝΥΑΕ είναι μεγάλες. Η ΓΣΕΕ ως βασικός εργοδότης και βασικός ιδρυτικός φορέας του Ινστιτούτου, αφήνει απλήρωτους και χωρίς ασφαλιστική κάλυψη τους εργαζόμενους, δεν διασφαλίζει τη σταθερή χρηματοδότηση του Ινστιτούτου, αποδέχεται την υποβάθμιση του ερευνητικού έργου και των εργασιών του σε αντίθεση με τους καταστατικούς του στόχους. Σχεδιάζεται κλείσιμο περιφερειακών παραρτημάτων του Ινστιτούτου για τις υποδομές των οποίων δαπανήθηκαν σημαντικά κονδύλια. Σχεδιάζονται αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων του Ινστιτούτου (εκ περιτροπής εργασία, μειώσεις μισθών κ.λπ.). Ο προσανατολισμός της δράσης του ΕΛΙΝΥΑΕ και συνεπώς η διασφάλιση της λειτουργίας και επαρκούς χρηματοδότησής του, αφορά το σύνολο των εργαζομένων.».

Τα πράγματα με την μισθοδοσία έφτασαν στο απροχώρητο τον περασμένο Μάρτιο, όταν, όπως αναφέρει ρεπορτάζ της «Εφημερίδας των Συντακτών», οι εργαζόμενοι του Ινστιτούτου βρέθηκαν μπροστά στο εκβιαστικό δίλημμα, εκ  μέρους της διοίκησης, ή να πάψουν να διεκδικούν τους μισθούς πέντε μηνών ή το Ινστιτούτο θα πάει… σε «εκκαθάριση».

Εκτός όμως από το προφανές ουσιαστικό ζήτημα, το οποίο προκύπτει από το ότι η ίδια η ΓΣΕΕ προωθεί απολύσεις εργαζομένων, υπάρχει και τυπικό. Mετά την παραίτηση, το 2015, του τότε προέδρου του ΕΛΙΝΥΑΕ, Καθηγητή Ιατρικής και Ειδικού Ιατρού Εργασίας Θ. Κωνσταντινίδη, αντί οριστεί στην θέση του «επιστήμονας αναγνωρισμένου κύρους» (όπως προβλέπεται από την παρ. 3 του άρθρου 6 του καταστατικού του ΕΛΙΝΥΑΕ: «Καθήκοντα Προέδρου ανατίθενται σε επιστήμονα αναγνωρισμένου κύρους με ομόφωνη απόφαση των εταίρων»), ορίστηκε ως πρόεδρος ο Αλέξανδρος Κομίνης, πρώην πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων του ΟΑΣΑ.

Αν και σύμφωνα με το καταστατικό, το ΔΣ «Εγκρίνει τις προσλήψεις ή απολύσεις του προσωπικού έπειτα από εισήγηση του Γενικού Διευθυντού και καθορίζει το σύστημα των αμοιβών και των εργασιακών σχέσεων», ο γενικός διευθυντής δεν έχει δικαίωμα ψήφου και, σε κάθε περίπτωση, η καθ’ όλα σεβαστή ιδιότητα του πρώην συνδικαλιστικού στελέχους του ΟΑΣΑ, είναι μάλλον ασύμβατη με τις καταστατικές απαιτήσεις για «επιστήμονα αναγνωρισμένου κύρους» στην θέση του προέδρου. Αυτό, με την σειρά του, ίσως να θέτει και ζήτημα εγκυρότητας των αποφάσεων του ΔΣ.

Όπως και να έχει, το σωματείο στην πρόσφατη ανακοίνωσή του σημειώνει, μεταξύ άλλων, ότι «η σημασία της ύπαρξης και λειτουργίας του Ινστιτούτου για την υποστήριξη των εργαζομένων και η αντίθεσή τους στα προωθούμενα σχέδια απολύσεων και διακοπής λειτουργίας παραρτημάτων, έχει εκφραστεί από δεκάδες Εργατικά Κέντρα, Ομοσπονδίες, Σωματεία και ΕΥΑΕ με αποφάσεις στήριξης, αλλά και μέσα από την παρουσία τους στην ημερίδα που διοργάνωσε το σωματείο στις 16/11/2017. Ωστόσο, η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ κωφεύει απέναντι σε αυτά. Πρωτοστατεί στο να κάνει η ίδια απολύσεις ως εργοδότης, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των δυνατοτήτων μελέτης και έρευνας των συνθηκών εργασίας στην Ελλάδα.

»Η μεθόδευση πραγματοποιείται με πρόσχημα την ελλιπή χρηματοδότηση. Οι ιδρυτικοί φορείς και οι διοικήσεις έχουν συνευθύνη για την οικονομική διαχείριση έως σήμερα. Έχουν απορροφηθεί σημαντικά κοινοτικά κονδύλια με επίκληση της περιφερειακής δομής που τώρα ξαφνικά δεν τη θεωρούν αναγκαία. Υπάρχουν δυνατότητες αύξησης της χρηματοδότησης του Ινστιτούτου, ωστόσο οι ιδρυτικοί φορείς αρνούνται να συμφωνήσουν, π.χ. σε αύξηση της χρηματοδότησης από τους πόρους του ΛΑΕΚ. Το Υπουργείο Εργασίας στα λόγια υποστηρίζει τη σημασία και τις δυνατότητες αξιοποίησης του Ινστιτούτου (π.χ. από το ΣΕΠΕ, για μετρήσεις κ.λπ.), αλλά εμφανίζεται να “σηκώνει τα χέρια ψηλά” στο σχεδιασμό του ΣΕΒ για το ΕΛΙΝΥΑΕ, αφήνοντάς το τελικά να οδηγηθεί στην απαξίωση. Οφείλει να διασφαλίσει στην πράξη ότι θα συνεχιστεί η έρευνα που αφορά την υγεία και ασφάλεια στους χώρους εργασίας, ανεξάρτητα απ΄ τη στάση των ιδρυτικών φορέων του ΕΛΙΝΥΑΕ.(…)».