Μια πονεμένη σχέση, που άλλοτε ζεσταίνεται και άλλοτε κρυώνει.

Στη μακραίωνη ιστορία μας, οι σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Ρωσίας, ήταν και θερμές και ψυχρές.
 
Κατά την περίοδο της Ελληνικής επανάστασης του 1821, η Ρωσία μας βοήθησε σημαντικά. Και τότε, αλλά και σε όλη τη διάρκεια της ύπαρξής μας, ως κράτους, το πολιτικό σύστημα ήταν πάντα διηρημένο.

Ο Κολοκοτρώνης με τους Ρώσους, οι Μαυρομιχάλης και Μαυροκορδάτος με τους Άγγλους, κυρίως,  αλλά και με τους Γάλλους.
 
Με τον νικηφόρο ρωσο-τουρκικό πόλεμο του 1897, οι ρώσοι είχαν υπό την κυριαρχία τους, μέρος της Κρήτης – το Ρέθυμνο, και την Αλεξανδρούπολη, που ρυμοτομήθηκε από ρώσους μηχανικούς (1878-1888) κατ’ εικόνα και ομοίωση της Αγίας Πετρούπολης και ακόμη και σήμερα υπάρχουν  απόγονοι αυτών που παρέμειναν εκεί και μιλάνε ρώσικα. Στο Ρέθυμνο μάλιστα, συνέταξαν ένα πολύ καλό κτηματολόγιο, αλλά όταν έφυγαν οι ρώσοι το 1906, εμείς οι Έλληνες οι έξυπνοι- όχι φυσικά ο λαός, αλλά οι τότε Ολιγάρχες,- πλούσιοι της εποχής- όχι μόνο το κατέστρεψαν και το κατήργησαν, αλλά δεν άφησαν κανένα ίχνος του.

Διότι απλούστατα, δεν τους συνέφερε. Κάτι αντίστοιχο που γίνεται μέχρι και σήμερα, 100 χρόνια μετά, έναν αιώνα   και δεν έχουμε κτηματολόγιο σε όλη την επικράτεια.
Η ελληνική γη είναι σπαρμένη με ρώσικους τάφους: στα Χανιά ενταφιάστηκαν οι σωροί 33 σοβιετικών στρατιωτών που έπεσαν στις μάχες της Κρήτης στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο νεκροταφείο Μπράλου από τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο και πεσόντες από τη ναυμαχία του Ναβαρίνου βρίσκονται στο νεκροταφείο της Πύλου.
 
Ο ρώσικος Λαός,  είναι ένας λαός περήφανος, υπομονετικός, ζεστός σε σύγκριση με τους Βορειοευρωπαίους μας, διαβάζουν πολύ, έχουν καλή κουλτούρα και μνήμη. Είναι πολύ πιο κοντά σε μάς τους Έλληνες,  έχουμε  κοινή θρησκεία, την Ορθοδοξία, αλλά και πολλές κοινές πολιτιστικές σχέσεις. Πολλοί Έλληνες μεγαλούργησαν στη Ρωσία και βοήθησαν πολύ στην απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό, στην επανάσταση του 1821.
 
Η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα στον κόσμο και με απέραντο πλούτο στο έδαφός της (ενέργεια-φυσικό αέριο και πετρέλαιο-, μέταλλα, χρυσός, σίδηρος, ουράνιο κλπ ), βρίσκεται αντιμέτωπη οικονομικά, ψυχροπολεμικά θα έλεγα, με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ., εξ αιτίας της ένωσης της Κριμαίας με τη Ρωσία και του εμφυλίου της Ουκρανίας.
 
Καλόπιστα θα  διερωτηθεί κανείς, μα γιατί , αφού καπιταλιστική χώρα είναι και η Ρωσία και οι Ε.Ε. με τις ΗΠΑ;
 
Καπιταλιστές είναι όλοι, αλλά οι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι Ολιγάρχες δεν θέλουν  να τους παίρνουν  δουλειές, business, οι ρώσοι Ολιγάρχες.

Δηλαδή δεν δέχονται την ισονομία και ισοπολιτεία, στα ίσα την μοιρασία, όπως λέγουμε κοινώς, τα θέλουν όλα δικά τους.
 
Τους παρασέρνει το δόγμα Μπρεζίνσκι «να πάρουμε την Ουκρανία, να φάμε την Ρωσία που έχει πολύ πλούτο και μέσω αυτής να φτάσουμε και να καταλάβουμε την Κίνα, που έχει πολύ κόσμο για να πουλάμε».
 
Δεν τους απασχολεί, αν σκοτώνονται άνθρωποι άδικα (όπως στην Ουκρανία, Μέση Ανατολή, κλπ), αρκεί να βρούνε καλή δουλειά, μπίζνα, οικονόμα.
 
Όσον αφορά,  τώρα τις σχέσεις μας με  την Ρωσία, τα τελευταία χρόνια, είχαμε μια μεγάλη αναθέρμανση κατά την περίοδο που Πρωθυπουργός ήταν ο Κώστας Καραμανλής (2004-2009), με τη συμφωνία τότε,  για τον αγωγό Μπουργάς – Αλεξανδρούπολη (South Stream). Είχαμε έντονες πιέσεις και εκβιασμούς σε βάρος του Κώστα Καραμανλή από τις ΗΠΑ.

 Με την Βουλγαρία, οι ΗΠΑ,  δεν είχαν πρόβλημα, διότι Πρωθυπουργός ήταν ο φιλικά προσκείμενος και υπάκουος κ.Μπορίσοφ.

Μετά τις εκλογές του 2009, με νέο πρωθυπουργό της Ελλάδας τον Γιώργο Παπανδρέου, που ίσως ήταν ο πιο Αμερικανόφιλος Πρωθυπουργός της Ελλάδος, όχι βέβαια ότι ο Αντώνης Σαμαράς δεν ήταν,  ο αγωγός South Stream, για δήθεν  περιβαλλοντικούς όρους, σταμάτησε, και πάγωσαν όλα.

Έτσι ικανοποιήθηκαν πλήρως οι «φίλοι μας», οι Αμερικάνοι και Ευρωπαίοι.
 
Στο τέλος του 2014, ανακοινώθηκε από τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν,  κατά την επίσκεψή του στην  Άγκυρα, στη συνάντησή του με τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, η ακύρωση του αγωγού South Stream και η δημιουργία του Νέου αγωγού επονομαζόμενου  Tourkish Stream  ή Νότιου αγωγού, που ξεκινάει από την Ρωσία και μέσω της Μαύρης θάλασσας θα φθάσει στην Ευρωπαϊκή Τουρκία στά ελληνο – τουρκικά σύνορα.
 
Και ερχόμαστε τώρα, στις 8 και 9 Απριλίου, στην επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Μόσχα, στο Κρεμλίνο, ύστερα από πρόσκληση του προέδρου της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.
 
Ύστερα από έξι χρόνια πάγου, κατάψυξης θα έλεγαν πολλοί, οι ελληνο-ρωσικές σχέσεις αναθερμάνθηκαν και πάλι.
 
Οι Πούτιν και Τσίπρας συμφώνησαν και υπέγραψαν συμφωνίες σε διάφορους τομείς και κυρίως για ενέργεια, εμπόριο, τουρισμό και πολιτισμό.

Ως προς την ενέργεια, που εκτός από οικονομική έχει και γεωστρατηγική σημασία, επανήλθε πάλι το θέμα των αγωγών, που πολλοί είχαν πιστέψει ότι είχε κλείσει και  αποκλειστεί η Ελλάδα από τον Νότιο Ρωσικό αγωγό.

Επήλθε συμφωνία για την συνέχεια του αγωγού Turkish Stream, από τα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, στο ελληνικό έδαφος.

Ο αγωγός αυτός, στο ελληνικό έδαφος, που ονομάστηκε από τον Αλέξη Τσίπρα, παρουσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, Ελληνικός αγωγός (Greek Stream), συνολικού μήκους περίπου 500 χιλιομέτρων, θα κοστίσει  2 δις δολάρια και θα αποφέρει κέρδη στην Ελλάδα 500 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο και 20.000 θέσεις εργασίας.
 
Θα ρωτήσει εύστοχα ίσως κανείς, και ποιος θα χρηματοδοτήσει το έργο;

Η Ελλάδα δεν έχει λεφτά.

Η έξυπνη απάντηση, κίνηση του  προέδρου Πούτιν ήταν:
 
Να δοθούν προκαταβολικά στην Ελλάδα τα κέρδη, με τα οποία η ίδια θα κατασκευάσει τον αγωγό και θα αρχίσει να πληρώνει στη Ρωσία μετά την έναρξη λειτουργίας του αγωγού το 2019.
 
Με τον Greek Stream καλύπτονται πλήρως οι ενεργειακές ανάγκες  μας και αυξάνεται η γεωστρατηγική αξία και ασφάλεια  της χώρας μας.
 
Το σχέδιο Πούτιν, ύστερα από συμφωνία πέντε χωρών, Τουρκίας,  Ελλάδας,  Σκόπίων, Ουγγαρίας,  που έγινε  στις 7 Απριλίου στο Βελιγράδι, είναι να συνεχίσει ο αγωγός από Ελλάδα, μέσω Σκοπίων και  Σερβίας να διασχίσει και την Ουγγαρία ή και την Αυστρία, που επίσης ενδιαφέρεται.

Οι ΗΠΑ και ΕΕ, όπως δηλώνουν Ρώσοι αξιωματούχοι, είναι βέβαιο ότι θα βάλουν εμπόδια, θα προσπαθήσουν να μη γίνει ο αγωγός, αλλά τώρα είναι η δεύτερη φορά που επιχειρείται.

Θα δούμε ποιος θα επικρατήσει.

Αλλά θα ήταν παράλογο, τρελό, να μη γίνει, τη στιγμή που το 2019 σταματάει  να λειτουργεί ο αγωγός της Ουκρανίας προς την Ευρώπη.

Τότε θα έχουμε μόνο τον Nord Stream ή Βόρειο αγωγό από Ρωσία μέσω Βαλτικής θάλασσας κατευθείαν στη Γερμανία, που πρόεδρος στην Ρωσο-Γερμανική εταιρεία που κατασκεύασε το έργο, είναι ο πρώην  Καγγελάριος της Γερμανίας Γκέρχαντ Σρέντερ.
 
Θα έχουμε δηλαδή, όχι απλώς ένα Μονοπώλιο, αλλά Super Μονοπώλιο, κάτι πολύ μεγαλύτερο από ότι υποδηλώνει η λέξη αυτή. Και το χειρότερο, η Γερμανία ζητάει από την Ρωσία να συζητήσουν να κατασκευάσουν και νέο αγωγό δίπλα-παράλληλα από τον Nord Stream.

Αν είναι δυνατόν να σκεφτεί κανείς κάτι τέτοιο.
 
Συμφώνησαν επίσης, Πούτιν και Τσίπρας  για την μείωση της τιμής του φυσικού αερίου από 10% έως 15%, συμμετοχή των Ρωσικών εταιρειών στην έρευνα και αξιοποίηση των υδρογονανθράκων για τα « είκοσι οικόπεδα στο Ιόνιο, αλλά και στη Νότια Κρήτη», συμμετοχή σε τυχόν ιδιωτικοποιήσεις και αξιοποίηση των Ελληνικών σιδηροδρόμων , του λιμανιού της Θεσσαλονίκης και για τα αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα, για τα οποία υπάρχει εμπάργκο.

Για τα αγροτικά προϊόντα: για να ξεπεραστεί το εμπάργκο της Ρωσίας, συμφωνήθηκε να δημιουργηθούν κοινές ρωσο-ελληνικές επιχειρήσεις.

Μια επίσης έξυπνη κίνηση του Βλαντιμίρ Πούτιν. Χωρίς να σπάσει το εμπάργκο, θα προμηθεύονται τα Ελληνικά ροδάκινα, ακτινίδια κλπ προϊόντα.

Αυτό ήλθε σαν «μάνα εξ ουρανού» για τους Έλληνες αγρότες, διότι το 2014, υπέστησαν τεράστιες ζημιές εξ αιτίας του εμπάργκο.

Στον τουρισμό και πολιτισμό: η υστέρηση και η μείωση των αφίξεων την προηγούμενη χρονιά, συμφωνήθηκε να αντιστραφείκαι να αυξηθεί το 2015.

Ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Ντιμίτρι Μεντβέντεφ, στη συνάντησή του με πρωθυπουργό μας Αλέξη Τσίπρα, δήλωσε ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει την Ελλάδα ως «έναν πολύ σημαντικό εταίρο με προοπτική», ενώ ο Αλέξης Τσίπρας επεσήμανε ότι «μπήκαν οι βάσεις για μαζική επανακίνηση των σχέσεων των δυο χωρών».
 
Σήμερα, λόγω των μεγάλων και ανοιχτών ζητημάτων που υπάρχουν σε παγκόσμια κλίμακα, αλλά και της ανικανότητας των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προεξαρχούσης της Γερμανίας, που δεν μπορούν να δουν το κοινό συμφέρον όλων των λαών, αλλά δυστυχώς μυωπικά μόνο της δικής των χώρας, το μέλλον της Ε.Ε. είναι πάρα πολύ αβέβαιο. 
 
Για αυτό πολύ σωστά, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, εφαρμόζοντας μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, πήγε στη Ρωσία και πέτυχε  πολύ σημαντικές συμφωνίες παρά τις  αντιρρήσεις της Γερμανίας, που στην ουσία  είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στη Ρωσία.  

Δηλαδή δυο μέτρα και δυο σταθμά, όλα δικά της τα θέλει.

Αντιρρήσεις, επίσης εξέφρασαν και η Αγγλία και οι ΗΠΑ, που πάντοτε (ακόμη και στην νίκη κατά του φασισμού που ο Στάλιν είχε κερδίσει τον πόλεμο), δεν έβλεπαν με καλό μάτι την ραγδαία οικονομική ανάπτυξη της Ρωσίας, μετά από την ανάληψη της εξουσίας από τον προέδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.

Η συμπεριφορά και στάση της Γερμανίας έναντι της Ρωσίας, από τότε που ανέλαβε καγκελάριος  η Άνκελα Μέρκελ , δεν είναι η προσήκουσα για τα συμφέροντα της Ε.Ε.

Μάλλον, σήμερα θα μετάνιωσε ο πρώην, τελευταίος  Πρόεδρος της ΕΣΣΔ, που βρίσκεται εν ζωή, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, για την ένωση της Ανατολικής με την τότε Δυτική Γερμανία, για τον ρόλο που διαδραματίζει η σημερινή Μεγάλη και ισχυρή Γερμανία στη Ευρώπη, και για αυτό  έχει ταχθεί και συμφωνεί πλήρως με τις επιλογές του προέδρου Βλαντιμίρ  Πούτιν, που στο παρελθόν διαφωνούσε.
 
Πιστεύω, λοιπόν ότι αυτή τη φορά κάτι καλό θα προκύψει από τα ανοίγματα του Αλέξη Τσίπρα προς τη Ρωσία.
 
Το μέλλον θα δείξει.
 
Ιωάννινα 10-4-2015
 
* Άγγελος Κολέμπας – Πτυχιούχος ΑΣΣΟΕ – Οικονομολόγος. Ασχολούμενος με Ρωσία και Ουκρανία από το 1993