Η φετινή 22.04.2021, Παγκόσμια Ημέρα της Γης, μοιάζει να είναι διαφορετική από τις άλλες χρονιές. Πιστός στις προεκλογικές δηλώσεις και δεσμεύσεις του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν , σε μια εμβληματική χειρονομία, συγκάλεσε διεθνή σύνοδο κορυφής για την κλιματική αλλαγή,  την 22α και 23.04.2021.  40 παγκόσμιοι ηγέτες, μεταξύ των οποίων οι ηγέτες της Βραζιλίας, Κίνας, Ε.Ε., Ινδίας και Καναδά έδωσαν το παρόν.  Ακόμα κι ο Πάπας συμμετείχε και παρά την ψυχρότητα στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας και ο πρόεδρος Πούτιν προσκλήθηκε και συμμετείχε.

Οι συμβολισμοί της διάσκεψης αυτής είναι αξιοσημείωτοι. Τέσσερα χρόνια μετά την διθυραμβική έξοδο των ΗΠΑ από την συμφωνία για το κλίμα του Παρισιού, από τον τότε πρόεδρο Τραμπ και την διεθνή απομόνωση τους, οι ΗΠΑ επιστρέφουν δυναμικά στην παγκόσμια σκηνή με τον νέο πρόεδρο. Οι ηγέτες που συναντήθηκαν με τηλεδιάσκεψη, λόγω των περιορισμών  λόγω covid,  αντιπροσωπεύουν το 82% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το 73% του παγκόσμιου πληθυσμού και το 86% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

To 2020 άφησε άσχημη κληρονομιά. Η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι σημαντική και καταγράφεται παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας κατά 1ο C  από το 1880, έτος βάσης και αρχή της συστηματικής καταγραφής των μετεωρολογικών δεδομένων.   Σύμφωνα με τα δεδομένα τόσο της ΝΟΑΑ, όσο και του Copernicus οι δέκα θερμότερες χρονιές της γης σημειώνονται από το 2005 μέχρι σήμερα.  Η περασμένη χρονιά κατατάσσεται μεταξύ των θερμότερων ετών, δεύτερη στην κατάταξη, από τότε που καταγράφονται συστηματικά τα μετεωρολογικά δεδομένα. Παράλληλα, οι  παγκόσμιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σημείωσαν σημαντική μείωση λόγω των περιοριστικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Πρόσκαιρη μείωση, αφού, από τον περασμένο Δεκέμβρη  αυξάνονται και φθάνουν πια στα προ πανδημίας επίπεδα.  Μάλιστα η άνοδος των εκπομπών αερίων ρύπων το 2021 ακολουθεί ραγδαίους ρυθμούς, σχεδόν, μεγαλύτερους από άλλες χρονιές. Το σύμφωνο του Παρισιού, που επιτεύχθηκε το 2015, προβλέπει ότι, για να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, η άνοδος της θερμοκρασίας πρέπει να συγκρατηθεί στο επίπεδο του  1,5ο C μέχρι το τέλος του αιώνα. Παρόλο αυτά, η ανθρωπότητα ήδη βιώνει τις συνέπειες μιας ανόδου άνω του 1ο C, από την προβιομηχανική εποχή. Μέσα στις συγκυρίες αυτές, πραγματοποιήθηκαν οι σημαντικές συζητήσεις  με κύριο θέμα την μετάβαση σε μια οικονομία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες στην εισήγηση του στην συνδιάσκεψη της με πρωτοβουλία του προέδρου Μπάιντεν  τονίζει ότι: «Η Μητέρα-Φύση δεν μπορεί να περιμένει, καθώς η δεκαετία που πέρασε ήταν η θερμότερη όλων των εποχών και ο κόσμος συνεχίζει να γνωρίζει άνοδο της στάθμης των θαλασσών, θερμοκρασίες που είναι ανυπόφορες, καταστροφικούς τροπικούς κυκλώνες και δασικές πυρκαγιές επικών διαστάσεων.  Χρειαζόμαστε έναν πράσινο πλανήτη και είμαστε σε κόκκινο συναγερμό. Οι απανταχού ηγέτες πρέπει να δράσουν κάνοντας το σωστό βήμα.»

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έκανε την διαφορά. Η επανάκαμψη των ΗΠΑ συνοδεύτηκε με εξαγγελίες για μείωση στο μισό των εκπομπών αερίων ρύπων μέχρι το 2030,   πάγωμα ανέγερσης νέων σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα, μετάβαση σε μια νέα αυτοκινητοβιομηχανία μη εξαρτημένη από τα συμβατικά ορυκτά καύσιμα, αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, κύρια,  των κτιρίων και εξοικονόμηση ενέργειας, αύξηση της παραγωγής «πράσινων» καυσίμων, όπως υδρογόνο από ανανεώσιμες πηγές, και την εισαγωγή τους σε όλους τους τομείς των μεταφορών και την υιοθέτηση φυσικών μεθόδων για την αποθήκευση περισσότερου διοξείδιου του άνθρακα σε δάση και εδάφη. Και οι άλλοι ηγέτες συνέβαλαν με τις προτάσεις τους. Ο πρόεδρος της Ρωσίας Πούτιν και ο πρόεδρος της Ινδίας, συμφώνησαν να μειώσουν δραστικά τις εκπομπές των αέριων ρύπων, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Μπολσονάρο, σε μια άνευ προηγουμένου κυβίστηση, υποσχέθηκε ότι Βραζιλία θα φθάσει στον στόχο των μηδενικών εκπομπών άνθρακα το 2050. Σημαντική είναι η υπόσχεση που έδωσε  ο κινέζος πρόεδρος για σταμάτημα της χρήσης άνθρακα  για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το 2025 και εναρμονίζοντας τον βηματισμό της Κίνας με αυτό των ΗΠΑ για μείωση των εκπομπών επιτυγχάνοντας τον στόχο μηδενικών εκπομπών κατά το 2050.  Σημαντικές δεσμεύσεις αναλήφθηκαν και από την Ε.Ε., την πρωθυπουργό της Νέας Ζηλανδίας κ.α.

Η αλήθεια είναι ότι είμαστε ακόμα μακριά για να επιτευχθεί ο στόχος της διάσωσης της ανθρωπότητας από την κλιματική αλλαγή.  Υποστηρίζεται ότι ήταν μια αξιοσημείωτη επιτυχία του Μπάιντεν, υπάρχουν και φωνές που διαμαρτύρονται ότι οι δεσμεύσεις τόσο των ΗΠΑ, όσο και των άλλων κρατών για σημαντικές μειώσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, δεν είναι αρκετές και χρειάζονται περισσότερες και γενναιότερες δεσμεύσεις.  Ένα βήμα έγινε!  Ένα βήμα που αναμένεται να επιβεβαιωθεί στην Διεθνή Συνδιάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή, στην Γλασκόβη στο τέλος του χρόνου.

* Η Χαρά Καφαντάρη Βουλευτής Β2 Δ. Αθήνας ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, Αντιπρ. Επιτροπής Προστασίας του Περιβάλλοντος της Βουλής, Αναπλ. Τομεάρχης Πολιτικής Προστασίας  ΚΟ ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ