Η έκδοση του ιστορικού και διαχρονικού έργου του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Vakxikon.gr, με νέα μετάφραση από τη Μαρία Σκαφτούρα, εξ’ αφορμής του ανεβάσματός του από τον σκηνοθέτη Ένκε Φεζολλάρι στο θέατρο Βρυσάκι στην Πλάκα, από την Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου και για όλο το μήνα.

Ανδαλουσία. Μετά την κηδεία του άνδρα της, η 60χρονη Μπερνάρντα Άλμπα, επιβάλλει στις πέντε κόρες της πολύχρονο κατ’οίκον εγκλεισμό λόγω πένθους. Σε ένα σπίτι, χωρίς αντρική παρουσία, εισβάλλει ο Έρωτας και τα ανατρέπει όλα. Η Μπερνάρντα, η Αντέλα, η Πόνθια, η Μαρτίριο, η Ανγκούστιας, η Αμέλια, η Μαγκνταλένα, η Προυντένσια κι ο πανταχού παρών, και γι’ αυτό απών, Πέπε, είναι σάρκα από τη σάρκα μας. Μιλούν τη λογοκριμένη γλώσσα μας, ενώ η στεγνή, από τη στέρηση και τον εγκλεισμό, όψη τους καταμαρτυρά όσα οι λέξεις κρύβουν.

Από τη μια κοινωνία σε κρίση, ας πούμε, την ισπανική, τις μέρες του 1936 λίγο πριν το πραξικόπημα, στην ελληνική κοινωνία του 2015. Από το δυτικό άκρο της Μεσογείου, έως τις απότομες ακτές της Αδριατικής και της Μαύρης Θάλασσας, από τις ορκισμένες παρθένες της Αλβανίας έως τις ηρωΐδες του Αλμοδόβαρ, οι ίδιες ακούραστες νότες, οι ίδιες υγρές και μεστές φωνές, οι ίδιες υποσχέσεις και το ίδιο σκληρό παιχνίδι με το θάνατο.

Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα είναι μια ανδαλουσιανή τραγωδία, με άλλα λόγια μια βαλκανική τραγωδία, που λαμβάνει χώρα στις εσχατιές του πολιτισμένου κόσμου.

Μιλήστε μας για τη μετάφρασή σας στο έργο του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα».

Αγαπώ τον Λόρκα από τότε που ήμουν 12 χρονών, κι όταν ο Ένκε Φεζολλάρι μου ζήτησε να μεταφράσω Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα, αισθάνθηκα πολύ μεγάλη επιθυμία να το κάνω, παρ’ όλο που τα ισπανικά μου βρίσκονταν σκονισμένα πολλά χρόνια πίσω. Ήθελα να μεταφέρω τη γλώσσα του Λόρκα στη δική μας, ζωντανή και σύγχρονη, κρατώντας μόνο την ουσία της ποίησης, χωρίς περιττά στολίδια. Η γλώσσα του έργου είναι γεμάτη από εικόνες που γεννούν συναισθήματα κι αισθήσεις που στοχεύουν στο ασυνείδητο του αναγνώστη ή του θεατή. Ήξερα ότι και η σκηνοθεσία του Ένκε θα ακολουθούσε τέτοιου είδους μονοπάτια και το ίδιο προσπάθησα να κάνω κι εγώ. Ήθελα επίσης οι ηθοποιοί να έχουν ένα κείμενο που να μπορούν να το «μιλήσουν» σαν να είναι δικό τους, γι’ αυτό προσπάθησα να κάνω επιλογές λιτές και με χιούμορ.

Πώς αναζητάτε την έμπνευση μες στα χρόνια της κρίσης;

Τα χρόνια της κρίσης, όπως είναι η δική μας εποχή, καθώς και η εποχή που ο Λόρκα έγραψε Tο σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα, είναι χρόνια σκοτεινά και ως τέτοια, γεμάτα από πηγές έμπνευσης. Δυστυχώς. Όσο πιο ακραίες γίνονται οι εικόνες που βλέπουμε γύρω μας, τόσο πιο βαθειά συνδεόμαστε με τον διπλανό μας και με τον κόσμο. Όσο πιο δύσκολη γίνεται η ζωή μας τόσο περισσότερο μεγαλώνει η ανάγκη μας να μιλήσουμε, να εκφραστούμε και να επικοινωνήσουμε με όποιο τρόπο μπορούμε. Η έμπνευση είναι παιδί των έντονων συναισθημάτων στη ζωή.

Ποια είναι η σχέση σας με τη λογοτεχνία;

Έχω διαβάσει πάνω από 4000 βιβλία! Αστειεύομαι, θέλω να πω ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου υπήρξα βιβλιοφάγος. Η καλή λογοτεχνία μπορεί να σε ταξιδέψει πολύ μακριά και να σε μάθει πολλά πράγματα για τον εαυτό σου και για τη φύση του ανθρώπου. Έχω κάνει κι εγώ τις απόπειρές μου, αλλά δεν έχω τολμήσει την έκθεση. Επίσης βρίσκω τη γλώσσα και τις λειτουργίες της συναρπαστικές γι’ αυτό και μου φαίνεται πολύ διασκεδαστικό το να μεταφράζω.

Μπορεί ένα καλό βιβλίο να «σώσει» την ψυχή μας;

Νομίζω ότι ο απώτερος σκοπός της τέχνης είναι να συνδέει, να φτιάχνει γέφυρες και να αγκαλιάζει. Όταν ένας καλλιτέχνης, ας πούμε, μοιράζεται μαζί μας κάποια σκοτεινή πλευρά του, μέσω ενός βιβλίου, ενός ρόλου, ακόμα κι ενός πίνακα ή κάποιας μουσικής, αυτόματα σώζει την ψυχή κάποιων ανθρώπων που βίωναν το σκοτάδι τους μόνοι τους και νόμιζαν ότι η σκοτεινή τους πλευρά τους απομόνωνε από τους άλλους ανθρώπους. Τώρα αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να ξέρουν ότι το σκοτάδι τους είναι κατ’ εξοχήν αυτό που τους συνδέει με όλους μας.

Τα επόμενα μεταφραστικά σχέδιά σας;

Έχω ξεκινήσει να μεταφράζω το Κασιμίρ και Καρολίνα του Έντεν φον Χόρβατ από τα γερμανικά. Άλλη μια γλώσσα που έχω αφήσει σκονισμένη πολλά χρόνια πίσω. To έργο θα σκηνοθετήσει ο Δημοσθένης Παπαδόπουλος στο Θέατρο Cartel, το χειμώνα.

Πληροφορίες για την έκδοση