Η ηθοποιός Δώρα Χρυσικού είναι κουλουριασμένη στο πάτωμα της υπόγειας σκηνής του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, στη στάση του πένθους και της βαθιάς οδύνης.

Στον χώρο υπάρχει μόνο ένα γαλάζιο φόρεμα κρεμασμένο, αυτό που πρέπει να φορέσει η Δάφνη, η ηρωίδα που υποδύεται, για να παραστεί σαν μάρτυρας κατηγορίας στη δίκη της Χρυσής Αυγής και στίβες από εφημερίδες, ένα υπαινικτικό σχόλιο για τον ρόλο του Τύπου αλλά και την ιστορική σημασία της δίκης αυτής.

Ο σπαρακτικός μονόλογος που υπογράφουν η Μαρία Λούκα και ο Κοραής Δαμάτης ο οποίος έχει και την ευθύνη της σκηνοθεσίας,  έχει σαν τίτλο την ημέρα της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα  «18/9».

Ωστόσο δεν ακούμε τη φωνή του θύματος, ούτε του θύτη, ούτε καν μόνο εκείνη των δύο θαρραλέων γυναικών που κατέθεσαν. Ακούμε τη φωνή της φοβισμένης κοινωνίας, της συντήρησης, της αποθρασυμένης εξουσίας, των ξεχαρβαλωμένων θεσμών, αλλά και οι φωνή όσων αντιστέκονται.

Η ηρωίδα νιώθει αδύναμη να σηκωθεί, να ντυθεί, να φτάσει στο δικαστήριο και να καταθέσει όλα όσα έζησε εκείνη την ημέρα που «πέθανε πρώτη φορά μέσα από τον θάνατο ενός αγνώστου, τον οποίο θρήνησε σαν αδερφό» όπως λέει.

Γι’αυτό κάθεται στο προκρούστιο κρεβάτι και αμφιταλαντεύεται κάνοντας μοιραία ένα πέρασμα από όλες τις καταγραφές που την έφεραν σε αυτό το οδυνηρό δίλημμα. Το πέρασμα δεν είναι περίπατος, αλλά μια αναμέτρηση με έναν εαυτό στον οποίο πια δεν χωράει και μια σύγκρουση που υπερασπίζεται πειστικά το σώμα κι η φωνή της Δώρας Χρυσικού. Δεν είναι τυχαίο πως ήταν παρούσα η ηθοποιός στη δίκη και ήταν η ίδια που είχε την ιδέα της παράστασης.

Η φωνή που την καρφώνει στο «μην πας» έρχεται από τη φωνή της μάνας της. Η άλλη φωνή που μοιάζει με εκείνη της συνείδησης της ανήκει στον Πέτρο έναν πρώην σύντροφο της που «έμπλεκε» με κοινωνικούς αγώνες από τους οποίους η ίδια απείχε αλλά τον δικαιώνει εκ των υστέρων.

Η  απόφαση που πρέπει να πάρει την φέρνει αντιμέτωπη με μια μοναξιά βαθιά υπαρξιακή. Για τις φορές που δεν μίλησε οι οποίες πια μοιάζουν με τρένο που περνά και ξαναπέρνα από διάφορες στάσεις ώσπου να τερματίσει στην πιο βαριά πρόσκρουση εκείνη της 18ης του Σεπτέμβρη που την έφερε η ζωή να δει με τα μάτια της το έγκλημα.

Αναγκάζεται να παραδεχτεί πως είχε δει νωρίτερα να αλλάζει βίαια η γειτονιά της με τα προγκρόμ από τους χρυσαυγίτες, θυμάται να κλείνει τα αυτιά σε συνθήματα όπως το «Ελλάδα ισχυρή εθνικιστική», να προσπερνά την κακοποίηση… να τα κρύβει όλα  όπως της έμαθαν.

Πώς βρέθηκε ξαφνικά να απειλείται η ζωή της για μια κατάθεση; Και πώς θα τα βάλει με τα θηρία που το ίδιο το κράτος περιθάλπει; Πώς θα σηκώσει ανάστημα μέσα σε ένα δικαστήριο, φωλιά του συστήματος, χωρίς να αφανιστεί, να κάνει λάθος, να την χλευάσουν;

Όσο η Δάφνη δίνει τη μάχη της με τον φόβο και τα σκουριασμένα αντανακλαστικά της κοινωνίας που έχει ενσωματώσει, παρεμβάλλονται πίσω της αποσπάσματα από την κατάθεση της στο δικαστήριο.

Στο πανί την βλέπουμε όρθια, γενναία, αποφασισμένη παρά το γεγονός ότι αναγκάζεται ξανά και ξανά να παρακαλάει την έδρα να βάλει τάξη στον όχλο των φασιστών που την παρενοχλεί.

Εξάλλου μέρος του κειμένου είναι βασισμένο στην κατάθεση αυτή. Όσο για το υπόλοιπο, βάζει μοιραία τον θεατή να αναλογιστεί που ήταν ο ίδιος η ίδια, όταν ο φασισμός άρχισε να δείχνει τα τρομακτικά δόντια του.

Ποια φωνή καθοδηγεί τη στάση μας, τις πεποιθήσεις μας, τη ζωή μας εντέλει. Της μάνας; Του Πέτρου; Του τραύματος; Του αστυνόμου; Του αφεντικού; Και πως θα πορευτούμε αν δεν μας φέρει η μοίρα στη θέση του αυτόπτη μάρτυρα ενός εγκλήματος, όπως για παράδειγμα εκείνου της Πύλου ή των Τεμπών; Θα δούμε μπροστά μας τους συγγενείς των θυμάτων να μας καλούν να υπερασπιστούμε τη μνήμη τους όπως είδε νοερά  η Δάφνη τη Μάγδα Φύσσα να την καλεί να πάει στο δικαστήριο; Ή θα αποκοιμηθούμε κάτω από το βαρύ πάπλωμα του κυρίαρχου αφηγήματος που επιμένει πως δεν υπάρχει έγκλημα; Θα νιώσουμε συλλογικά και προσωπικά το θυμωμένο αίμα; Θα μας μιλήσει κάπως η γκραμσιανή ρήση που ακούγεται στην παράσταση πως «η αδιαφορία είναι το νεκρό βάρος της ιστορίας»;