Ο Ντάμιεν Σαζέλ (Damien Chazelle), γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου του 1985, στο Ρόουντ Άιλαντ, των Ηνωμένων Πολιτειών και πραγματοποίησε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο το 2009, με το φιλμ «Guy and Madeline on a Park Bench». Έκτοτε η πορεία του ήταν συνεχώς ανοδική. Με αφορμή τη νέα του ταινία «Βαβυλώνα», με πρωταγωνιστές τον Μπραντ Πιτ και την Μάργκοτ Ρόμπι, θυμόμαστε τις σημαντικότερες δημιουργίες του βραβευμένου με Όσκαρ καλλιτέχνη.

Χωρίς Μέτρο / Whiplash
Σκηνοθεσία: Ντάμιεν Σαζέλ
Σενάριο: Ντάμιεν Σαζέλ
Πρωταγωνιστούν: Μάιλς Τέλερ, Μελίσα Μπενουά, Τζ. Κ. Σίμονς, Πολ Ράιζερ, Οστιν Στόουελ, Τζέισον Μπλερ, Έιπριλ Γκρέις
Φωτογραφία: Σάρον Μέιρ
Μοντάζ: Τομ Κρος
Μουσική: Τζάστιν Χέρβιτς
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Έτος Παραγωγής: 2014
Διάρκεια: 106 λεπτά

Ο Andrew Neyman (Μάιλς Τέλερ – Miles Teller) είναι ένας φιλόδοξος νεαρός ντράμερ της τζαζ που σπουδάζει σ’ ένα από τα καλύτερα μουσικά σχολεία της Αμερικής. Καθηγητής του είναι ο Terence Fletcher (Τζ. Κ. Σίμονς – J. K. Simmons). Ένας από τους πιο απαιτητικούς, σκληρούς και τελειομανείς μαέστρους της τζαζ. Η μέθοδος διδασκαλίας του είναι κάθε άλλο παρά συμβατική. Υπάρχουν όμως όρια όταν προσπαθείς να αναδείξεις την τέλεια ερμηνεία και μέχρι που μπορείς να φτάσεις στην αναζήτηση νέων μουσικών ταλέντων;

Δεύτερη μεγάλου μήκους δημιουργία του Νταμιέν Σαζέλ, μετά το «Guy and Madeline on a Park Bench» του 2009. Διαθέτοντας ένα υπέροχο μουσικό σκορ και παρά το μέτριο και σε σημεία προβλέψιμο στόρι του – απ’ το οποίο δε λείπουν δυστυχώς οι συνήθης υπερβολές – το φιλμ καταφέρνει να απογειωθεί εξαιτίας κυρίως των δύο βασικών πρωταγωνιστών του. Του ανερχόμενου Μάιλς Τέλερ και του βετεράνου Τζ. Κ. Σίμονς, ο οποίος μας χαρίζει μία συγκλονιστική ερμηνεία.

«Υπάρχουν πολλές ταινίες για τη χαρά της μουσικής. Αλλά ως νεαρός ντράμερ στην ορχήστρα ενός μουσικού σχολείου με διακατείχε κάτι διαφορετικό: ο φόβος. Ο φόβος του να χάσω ένα χτύπημα. Ο φόβος του να χάσω τον ρυθμό. Και πιο έντονος από κάθε τι ήταν ο φόβος του διευθυντή της ορχήστρας. Με το «Χωρίς Μέτρο» ήθελα να δημιουργήσω μια ταινία για τη μουσική που να θυμίζει πολεμική ή γκανγκστερική ταινία, όπου τα όργανα αντικαθιστούν τα όπλα, όπου οι λέξεις είναι το ίδιο βίαιες όσο τα όπλα και η δράση δεν ξετυλίγεται σ’ ένα πεδίο μάχης αλλά σε μια αίθουσα που γίνονται πρόβες ή στη σκηνή ενός θεάτρου» – δηλώνει χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης Νταμιέν Σαζέλ και συνεχίζει:

«Ο θρύλος της τζαζ που με έχει τραβήξει από πάντα είναι ο νεαρός Charlie Parker. Αν ρωτούσατε τους σύγχρονους του Charlie όταν ήταν 16 ή 17 ετών στο Kansas City ποιος θα ήταν ο μεγαλύτερος μουσικής της γενιάς του, κανένας δεν θα επέλεγε τον Charlie. Για τους παλιούς, ήταν απλώς ένα ανυπόμονο παιδί με μέτριο ταλέντο. Κι όμως, με κάποιο τρόπο κάτι συνέβη στον Charlie στο τέλος της εφηβείας του, γιατί μέχρι τα 19 έπαιζε ήδη τη σπουδαιότερη μουσική που έχουμε ακούσει μέχρι σήμερα. Πώς συνέβη αυτό; Λοιπόν, κατά τα λεγόμενα, μια νύχτα ο Charlie έπαιξε σ’ ένα κλαμπ και τα θαλάσσωσε στο σόλο του. Ο μόνιμος ντράμερ του έριξε ένα κύμβαλο στο κεφάλι και το κοινό τον γιούχαρε. Πήγε για ύπνο με δάκρυα στα μάτια και μουρμουρίζοντας ότι θα τους δείξει. Εξασκήθηκε σαν τρελός για τον επόμενο χρόνο και μετά επέστρεψε στο κλαμπ όπου τους άφησε άφωνους.»

La La Land
Σκηνοθεσία: Ντάμιεν Σαζέλ
Σενάριο: Ντάμιεν Σαζέλ
Πρωταγωνιστούν: Ράιαν Γκόσλινγκ, Εμα Στόουν, Τζον Λέτζεντ, Ρόζμαρι ΝτεΒιτ
Φωτογραφία: Λάινους Σάντγκρεν
Μοντάζ: Τομ Κρος
Μουσική: Τζάστιν Χέρβιτς
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Έτος Παραγωγής: 2016
Διάρκεια: 128 λεπτά

Στο Λος Άντζελες, την πόλη που γεννιούνται και πεθαίνουν τα όνειρα, δύο νέοι ερωτεύονται, προσπαθώντας ταυτόχρονα να φτάσουν τους στόχους τους. Εκείνη θέλει να γίνει μια διάσημη ηθοποιός, εκείνος ελπίζει να γίνει αναγνωρισμένος μουσικός. Θα καταφέρει ο έρωτάς τους να επιβιώσει από την σκληρή καθημερινότητα; Εκείνος είναι ένας ταλαντούχος πιανίστας της τζαζ, ο Σεμπάστιαν (Ράιαν Γκόσλινγκ). Εκείνη μία φιλόδοξη ηθοποιό, η Μία (Έμμα Στόουν). Ερωτεύονται παράφορα. Η σχέση τους θα αποδειχθεί καταλυτική, τόσο για τις αποφάσεις που καλούνται να πάρουν για την επαγγελματική τους ζωή, όσο και για την προσωπική τους.

Δύο χρόνια μετά το εξαιρετικό φιλμ του «Χωρίς Μέτρο» ((Whiplash – 2014), ο Ντάμιεν Σαζέλ επιστρέφει εντυπωσιακά με την τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του: «La La Land» (2016). Ο ανερχόμενος Αμερικανός σκηνοθέτης, εμπιστεύεται τους πρωταγωνιστικούς ρόλους στον Ράιαν Γκόσλινγκ και την Έμμα Στόουν. Πρόκειται για ένα εξαιρετικό μιούζικαλ, που δικαίως αξίζει να συγκαταλέγεται στις καλύτερες κινηματογραφικές στιγμές της χρονιάς. Η ταινία τιμήθηκε με επτά Χρυσές Σφαίρες και έξι Όσκαρ.

Η ταινία είναι παράλληλα κι ένα ερωτικό γράμμα προς το Λος Άντζελες. Εκεί ο Σεμπάστιαν συναντάει τη Μία. Αμφότεροι είναι απολύτως αφοσιωμένοι στις προσωπικές, ατελέσφορες φιλοδοξίες τους. Ο Σεμπάστιαν προσπαθεί να κάνει τους ανθρώπους να αγαπήσουν τη τζαζ στον 21ο αιώνα και η Μία θέλει να λάβει μέρος έστω σε μία μόνο οντισιόν,  που θα της εξασφαλίσει τον ρόλο των ονείρων της. Κανένας όμως από τους δύο δεν περιμένει ότι η συνάντησή τους ήταν γραφτό να συμβεί και ότι μαζί θα καταφέρουν να πάρουν ρίσκα που μόνοι τους ποτέ δε θα μπορούσαν.

«Για εμένα, ήταν σημαντικό να φτιάξω μία ταινία για τους ονειροπόλους. Για δύο ανθρώπους που έχουν αυτά τα τεράστια όνειρα που τους καθοδηγούν και τους καθορίζουν, και είναι αυτά ακριβώς τα όνειρα που τους ενώνουν αλλά και τους χωρίζουν.» – Ντάμιεν Σαζέλ

Ο Πρώτος Άνθρωπος / First Man
Σκηνοθεσία: Ντάμιεν Σαζέλ
Σενάριο: Τζος Σίνγκερ
Πρωταγωνιστούν: Ράιαν Γκόσλινγκ, Κλερ Φόι, Κρίστοφερ Άμποτ, Κάιλ Τσάντλερ
Φωτογραφία: Λάινους Σάντγκρεν
Μοντάζ: Τομ Κρος
Μουσική: Τζάστιν Χέργουιτζ
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Έτος Παραγωγής: 2018
Διάρκεια: 141 λεπτά

«Πριν ξεκινήσω να δουλεύω στον «Πρώτο Άνθρωπο», ήξερα την ιστορία της αποστολής στο φεγγάρι – αλλά λίγο διαφορετικά. Μόλις άρχισα να τη σκαλίζω, έμεινα έκπληκτος με την τρέλα και τον κίνδυνο της επιχείρησης. Ήθελα να καταλάβω τι ώθησε αυτούς τους ανθρώπους να ταξιδέψουν στο διάστημα και τι αισθανόταν εκείνη τη στιγμή.» – Ντάμιεν Σαζέλ

Το φιλμ ακολουθεί την πορεία του Νιλ Άρμστρονγκ από το 1961 έως το 1969, την περίοδο δηλαδή που η NASA προετοίμαζε πυρετωδώς το θρυλικό διαστημικό της πρόγραμμα, ώστε να στείλει την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στο φεγγάρι. Ο αγώνας αυτός οδήγησε σε μια από τις πιο ριψοκίνδυνες και σπουδαίες αποστολές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το σενάριο βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Τζέιμς Χάνσεν, «First Man: A Life of Neil A. Armstrong». Τη διασκευή για την μεγάλη οθόνη έχει κάνει ο βραβευμένος με Όσκαρ σεναριογράφος του «Spotlight», Τζος Σίνγκερ.

Αυτό που ενδιαφέρει περισσότερο τον Νταμιέν Σαζέλ στις ιστορίες του, είναι το προσωπικό κόστος στον άνθρωπο, κατά την επίτευξη ενός στόχου και αν τελικά αυτή η θυσία αξίζει το τίμημα. Όπως ακριβώς διαχειρίστηκε την μουσική πειθαρχία στο «Whiplash» (2014) και την καλλιτεχνική φιλοδοξία στη μουσικοχορευτική παραζάλη του «La La Land» (2016), ο Σαζέλ αυτή τη φορά αφήνοντας κατά μέρους τις jazz εμμονές του, εξερευνά την ιδέα της «απόλυτης αποστολής».

Ο ταλαντούχος σκηνοθέτης μας αποκαλύπτει έτσι τον πρώτο άνθρωπο που τόλμησε το αδιανόητο και μας βυθίζει σε αυτό το καταπληκτικό, όσο και δύσκολο ταξίδι. Πρωταγωνιστούν: Ράιαν Γκόσλινγκ, Κλερ Φόι, Κρίστοφερ Άμποτ, Κάιλ Τσάντλερ. Η παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας, πραγματοποιήθηκε στο 75ο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, καθώς αποτέλεσε την Ταινία Έναρξης της διοργάνωσης.

Βαβυλώνα / Babylon
Σκηνοθεσία: Ντάμιεν Σαζέλ
Σενάριο: Ντάμιεν Σαζέλ
Πρωταγωνιστούν: Μπραντ Πιτ, Μάργκοτ Ρόμπι, Ντιέγκο Κάλβα, Τζιν Σμαρτ, Ντιέγκο Κάλβα, Τζιν Σμαρτ, Γιόβαν Αντέπο, Λι Τζουν Λι, Πι Τζέι Μπερν, Λούκας Χάας, Ολίβια Χάμιλτον, Τόμπι ΜακΓκουάιρ, Μαξ Μινγκέλα, Ρόρι Σκόβελ, Κάθριν Γουότερστον, Φλι, Τζεφ Γκάρλιν, Έρικ Ρόμπερτς, Ίθαν Σάπλι, Σαμάρα Γουίβινγκ και Ολίβια Γουάιλντ
Φωτογραφία: Λάινους Σάντγκρεν
Μοντάζ: Τομ Κρος
Μουσική: Τζάστιν Χούρβιτζ
Έτος Παραγωγής: 2022
Χώρα Παραγωγής: Η.Π.Α.
Διάρκεια: 189 λεπτά

Ο βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης Ντάμιεν Σαζέλ («Χωρίς Μέτρο» – 2014, «La La Land» – 2016, «Ο Πρώτος Άνθρωπος» – 2018), επιστρέφει σκηνοθετώντας τον Μπραντ Πιτ και την Μαργκότ Ρόμπι, σε μία φαντασμαγορική ιστορία υπέρμετρης φιλοδοξίας και εξωφρενικής ακρότητας, η οποία ακολουθεί την άνοδο και την πτώση πολλών χαρακτήρων σε μια εποχή αχαλίνωτης παρακμής και διαφθοράς στα πρώτα χρόνια του Χόλιγουντ.

Η «Βαβυλώνα» είναι μία επική ταινία, τοποθετημένη στο Λος Άντζελες του 1920, με πρωταγωνιστές τους Μπραντ Πιτ, Μάργκοτ Ρόμπι και Ντιέγκο Κάλβα, και συμπρωταγωνιστές τους Τζιν Σμαρτ, Γιόναν Αντέπο και Λιν Τζουν Λι, μεταξύ άλλων. Για τον σεναριογράφο & σκηνοθέτη Σαζέλ, η ταινία είναι το αποτέλεσμα έρευνας 15 χρόνων: η
δημιουργία του κόσμου αυτού, ήταν στο μυαλό του πολύ πριν αρχίσει να γράφει το προσχέδιο του σεναρίου:

«Ήθελα να βάλω κάτω από το μικροσκόπιο τα πρώτα χρόνια μιας μορφής τέχνης και μιας βιομηχανίας, την εποχή που έψαχναν τα πατήματά τους» λέει ο Σαζέλ, «και μου άρεσε η ιδέα της παρατήρησης μιας κοινωνίας που αλλάζει. Το Χόλιγουντ πέρασε μια σειρά γρήγορων και κατακλυσμιαίων αλλαγών στη δεκαετία του ’20 και κάποιοι επιβίωσαν, πολλοί όμως, όχι. Υπάρχει και μια πιο σκοτεινή πλευρά στην ιστορία αυτής της μετάβασης».

Από το φθινόπωρο του 2018, ο Σαζέλ και ο παραγωγός Πλουφ οργάνωναν ιδιωτικές προβολές σε άδειους κινηματογράφους, ταινιών που ο σκηνοθέτης τους προσπαθούσε συνειδητά να σπάσει τα παλιά όρια, όπως ο «Γατόπαρδος» του Βισκόντι, ο «Ελαφοκυνηγός» του Τσιμίνο, «La Dolce Vita» του Φελίνι, ο «Πολίτης Κέιν» του Γουέλς, «Αποκάλυψη Τώρα» του Κόπολα, «Ξέφρενες Νύχτες» του Άντερσον και τα «Καλά Παιδιά» του Σκορσέζε, μεταξύ άλλων.