Μετά σχεδόν από τριάντα χρόνια, ο «Άνθρωπος που Σκότωσε τον Δον Κιχώτη», επιτέλους κυκλοφορεί στις Κινηματογραφικές Αίθουσες. Ένα έργο ζωής, δια χειρός του σπουδαίου, Τέρι Γκίλιαμ. Ο αγαπημένος παραμυθάς της Έβδομης Τέχνης δηλώνει και πάλι παρών, προσκαλώντας μας να ταξιδέψουμε μαζί του, στον μαγικό κόσμο που τόσο όμορφα γνωρίζει να πλάθει. Στην παρέα μας βρίσκονται ο Άνταμ Ντράιβερ, η Όλγκα Κιριλένκο και φυσικά ο ξεχωριστός, Τζόναθαν Πράις.

«Ξεκίνησα να δουλεύω στον Δον Κιχώτη το 1989 και ήμουν ενθουσιασμένος που 400 χρόνια μετά τον θάνατο του Θερβάντες, η ταινία έμπαινε σε παραγωγή. Ο Δον Κιχώτης είναι ένας ονειροπόλος, ιδεαλιστής και αθεράπευτα ρομαντικός, αποφασισμένος να μη δεχθεί τους περιορισμούς της πραγματικότητας και να πορεύεται παρά τις δυσκολίες, ακριβώς όπως κάναμε εμείς. Βρήκα τα μέρη των ονείρων μου στην Ισπανία και την Πορτογαλία και επιτέλους, μπορώ να πω την ιστορία του Ιππότη της Ελεεινής Μορφής στο σύγχρονο κοινό.» – Τέρι Γκίλιαμ

Ο Άνθρωπος που Σκότωσε τον Δον Κιχώτη / The Man Who Killed Don Quixote
Σκηνοθεσία: Τέρι Γκίλιαμ
Σενάριο: Τέρι Γκίλιαμ, Τόνι Γκρισόνι
Πρωταγωνιστούν: Άνταμ Ντράιβερ, Τζόναθαν Πράις, Στέλαν Σκάρσγκαρντ, Όλγα Κιριλένκο, Τζοάνα Ριμπέιρο, Όσκαρ Γιενάντα, Τζέισον Γουότκινς, Σέρτζι Λόπεζ, Τζόρντι Μολά
Φωτογραφία: Νικόλα Πεκορίνι
Κοστούμια: Λίνα Μόσουμ
Χώρα Παραγωγής: Ισπανία, Βέλγιο, Γαλλία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο
Έτος Παραγωγής: 2018
Διάρκεια: 132 λεπτά
Ταινία Λήξης του Φεστιβάλ Καννών

Ο Τόμπι, ένας κυνικός σκηνοθέτης διαφημιστικών σποτ, ο οποίος βρίσκεται παγιδευμένος στις εξωφρενικές παραισθήσεις ενός γέρου Ισπανού τσαγκάρη που πιστεύει ότι είναι ο Δον Κιχώτης. Κατά τη διάρκεια των κωμικών περιπετειών τους, ο Τόμπι έρχεται αντιμέτωπος με τις συνέπειες μιας ταινίας που σκηνοθέτησε στα νιάτα του ιδεαλισμού του. Η ταινία έχει αλλάξει τα όνειρα ενός μικρού χωριού της Ισπανίας για πάντα.

Μπορεί άραγε ο ήρωας μας να επανορθώσει και να βρει την ανθρωπιά του; Μπορεί ο Δον Κιχώτης να επιβιώσει της ονειροπόλησης του; Σε αυτό το ταξίδι εμφανίζονται δαίμονες υπαρκτοί κι ανύπαρκτοι, μοντέρνοι και μεσαιωνικοί. Κόρες σώζονται, ιππότες μονομαχούν, γίγαντες σφαγιάζονται και οι γυναίκες βγάζουν μούσια. Η πραγματικότητα και η φαντασία μπερδεύονται καταλήγοντας σε φαντασμαγορικό τέλος. Καλώς ήρθατε στον παραμυθένιο κόσμο του σπουδαίου, Τέρι Γκίλιαμ.

«Το πρόβλημα με το Δον Κιχώτη είναι ότι από τη στιγμή που σε μαγεύει ο χαρακτήρας του, ταυτίζεσαι. Πέφτεις με λύσσα στην τρέλα, αποφασισμένος να αλλάξεις τον κόσμο σε αυτό που πιστεύεις ότι είναι. Φυσικά και δεν είναι όμως.» – Τέρι Γκίλιαμ

Ο «Άνθρωπος που Σκότωσε τον Δον Κιχώτη» είναι η κλασική ιστορία φαντασίας και περιπέτειας εμπνευσμένη από τον ήρωα του Μιγκέλ Ντε Θερβάντες, που εκδόθηκε για πρώτη φορά σε δύο μέρη το 1605 και το 1615 αντίστοιχα. Την ταινία σκηνοθετεί ο Τέρι Γκίλιαμ, ο οποίος έχοντας δουλέψει σχεδόν τριάντα χρόνια στο συγκεκριμένο πρότζεκτ, αναφέρει σχετικά:

«Δουλεύουμε σε αυτή την ταινία τόσο καιρό που η ιδέα και μόνο ότι μπορεί να ολοκληρωθεί φαντάζει σουρεαλιστική. Οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος θα τα είχε παρατήσει χρόνια πριν, αλλά μερικές φορές είναι τα αγύριστα κεφάλια που κερδίζουν στο τέλος. Οπότε, ευχαριστώ όλους τους κακοπληρωμένους φαντασιόπληκτους που με βοήθησαν να μετατρέψω αυτό το μακροχρόνιο όνειρο σε ταινία!».

Το καστ απαρτίζεται από τους Άνταμ Ντράιβερ (Star Wars: Η Δύναμη Ξυπνάει, Paterson, Σιωπή), το στενό συνεργάτη του Γκίλιαμ, Τζόναθαν Πράις (Οι Πειρατές της Καραϊβικής,  Οι Αδερφοί Γκριμ, Brazil, Το Αύριο Ποτέ Δεν Πεθαίνει) στον ρόλο του Δον Κιχώτη, τον Στέλαν Σκάρσγκαρντ (Δαμάζοντας τα Κύματα, Mamma Mia!, Ο Ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ), την Όλγκα Κιριλένκο (Quantum of Solace, Oblivion, Μέχρι το Θαύμα), την Τζοάνα Ριμπέιρο (Portugal Nao Esta a Venda, A Uma Hora Incerta), τον Τζέισον Γουάτκινς (The Lost Honour of Christopher Jefferies, Trollied, W1A), τη Ρόζι Ντε Πάλμα (Julieta, Γυναίκες στα Πρόθυρα Νευρικής Κρίσης) και τον Τζόρντι Μόλσα (Criminal, Στην Καρδιά της Θάλασσας, Blow).

Ο Γκίλιαμ έγραψε το σενάριο σε συνεργασία με τον Τόνι Γκρισόνι, με τον οποίο είχε συνεργαστεί ξανά στα φιλμ, «Φόβος και Παράνοια στο Λας Βέγκας», «Tideland» και στους «Αδερφούς Γκριμ». Τη διεύθυνση φωτογραφίας ανέλαβε ο Νικόλα Πεκορίνι (The Zero Theorem, The Imaginarium of Dr Parnassus, Φόβος και Παράνοια στο Λας Βέγκας), ενώ τα κοστούμια η Λίνα Μόσουμ (Ερωτικό Κτήνος, 13 Roses, Τα Φαντάσματα του Γκόγια). Τα γυρίσματα έγιναν στην Ισπανία, την Πορτογαλία και τη Φουερτεβεντούρα των Κανάριων Νήσων.

Η Οδύσσεια του Δον Κιχώτη

Το 1989, μόλις κυκλοφόρησαν οι «Περιπέτειες του Βαρόνου Μινχάουζεν», ο Γκίλιαμ έκανε μια πρόταση στον παραγωγό του, Τζέικ Έμπερτς. Αναφέρει ο δημιουργός: «Θέλαμε να δουλέψουμε ξανά μαζί, οπότε του τηλεφώνησα και του ειπα «Σου έχω δύο ονόματα, το ένα είναι Κιχώτης και το άλλο Γκίλιαμ. Και χρειάζομαι 20 εκατομμύρια δολλάρια». Ο Τζέικ απάντησε «Έγινε!». Ήταν τόσο απλό. Διάβασα τα βιβλία κι αρκετές εβδομάδες αργότερα συνειδητοποίησα ότι δε μπορώ να κάνω την ταινία!».

Μετά τα «The Fisher King» (1991), «Δώδεκα Πίθηκοι» (1996) και «Φόβος και Παράνοια στο Λας Βέγκας» (1998), τρεις ταινίες που γυρίστηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Γκίλιαμ ήθελε να κάνει μια ταινία στην Ευρώπη. Το νέο του πρότζεκτ είχε τίτλο «Ο Άνθρωπος που Σκότωσε το Δον Κιχώτη».

Ο σκηνοθέτης λέει σχετικά: «Όταν συνειδητοποίησα ότι δε μπορούσα να κάνω τον Κιχώτη με τον τρόπο που τον έγραψε ο Θερβάντες, αναρωτήθηκα αν μπορώ να γράψω ένα σενάριο που συλλαμβάνει το πνεύμα του Κιχώτη, χωρίς να βασίζεται πλήρως στα βιβλία».  Έτσι προέκυψε ο Τόμπι, ένας νεαρός διαφημιστής που για κάποιο λόγο ο Δον Κιχώτης πιστεύει ότι είναι ο Σάντσο Πάντζα.

Το φιλμ ξεκίνησε γυρίσματα για πρώτη φορά το φθινόπωρο του 2000, τα οποία και κράτησαν 6 ατελείωτες μέρες. Την πρώτη  εβδομάδα η Ναβάρρα της Ισπανίας πλημμύρισε και λίγο αργότερα ο τότε πρωταγωνιστής, Ζαν Ροσφόρ, αρρώστησε βαριά. Η κόλαση που έζησε το επιτελείο καταγράφεται λεπτομερώς στο ντοκιμαντέρ «Δον Κιχώτης Χωρίς Τέλος» (Lost in La Mancha) του 2002.

Η ταινία μπήκε σε αναμονή για οκτώ χρόνια. Ο Γκίλιαμ και ο Γκρισόνι έκαναν αλλαγές στο σενάριο το 2009. Οι βασικότερες ήταν ότι έδωσαν στον Τόμπι την ιστορία της φοιτητικής του ταινίας και ότι δεν ταξίδευε πια στο χρόνο – θα συναντούσε τώρα τον πρωταγωνιστή της ίδιας του της ταινίας, ο οποίος έμεινε να πιστεύει ότι είναι ο Δον Κιχώτης. Στα χρόνια που ακολούθησαν οι δυο τους επανερχόντουσαν συνέχεια στο σενάριο κι έκαναν αλλαγές.

Η παραγωγή ξεκίνησε τη Δευτέρα 6 Μαρτίου του 2017 και διήρκησε 12 εβδομάδες και 3 μέρες. H Έιμι Γκίλιαμ (κόρη του Τέρι Γκίλιαμ και παραγωγός) θυμάται: «Όταν ήρθε η ώρα να κάψουμε τη Santa Cathartica, ήταν μια πολύ συγκινητική στιγμή για όλους. Ξέραμε ότι πλησιάζαμε στο τέλος και ήταν μια συμβολική πράξη για όσα ζήσαμε τα τελευταία 20 χρόνια».

Τελικά την Τετάρτη 31 Μαΐου του 2017 τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν και ο Άνταμ Ντράιβερ αναφέρει: «Ο Τέρι δε μπορούσε να συγκρατήσει τον ενθουσιασμό του, ούτε πόσο βαθιά ριζωμένη ήταν η ταινία μέσα του. Νοιώθαμε σαν να ξορκίζουμε κάποιο κακό. Όλα πήγαν τόσο καλά και ήμασταν απίστευτα τυχεροί με τον καιρό. Αυτό από μόνο του είναι απόδειξη ότι ο Θεός δεν είναι πια θυμωμένος με τον Τέρι. Ούτε μ’ εμένα!»

Τέρι Γκίλιαμ / Terry Gilliam

Γεννημένος στη Μινεάπολις της Μινεσότα, εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο τη δεκαετία του ‘60 όπου έγινε μέλος των θρυλικών Monty Python. Σκηνοθέτησε μαζί με τον Τέρι Τζόουνς, «Το Αδελφάτο των Ιπποτών της Ελεεινής Τραπέζης» (Monty Python and the Holy Grail) το 1975. Επιτέλεσε παραγωγός στο «Ένας Προφήτης, Μα τι Προφήτης!» (Life of Brian) το 1979 στο οποίο επίσης πρωταγωνίστησε κι εργάστηκε ως animator. Η συμβολή του στο «Το Νόημα της Ζωής» (The Meaning of Life) το 1983 ήταν μια εκκεντρική μικρού μήκους ταινία με τίτλο «The Crimson Permanent Assurance».

Η πρώτη ταινία που σκηνοθέτησε μόνος του ήταν το «Αδελφάτο των Ιπποτών και ο Δράκος της Συμφοράς» (Jabberwocky) το 1977, το οποίο ακολούθησε το «Υπέροχοι Ληστές και τα Κουλουβάχατα της Ιστορίας» (Time Bandits) το 1981. Το 1985 κυκλοφόρησε το «Brazil», ένα δυστοπικό φιλμ επιστημονικής φαντασίας το οποίο τιμήθηκε με δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ (Καλύτερου Σεναρίου και Καλλιτεχνικής Επιμέλειας). Ακολούθησαν «Οι Περιπέτειες του Βαρόνου Μινχάουζεν» το 1988 το οποίο ήταν υποψήφιο για τέσσερα Όσκαρ.

Ο Τέρι Γκίλιαμ σκηνοθέτησε τις τρεις επόμενες ταινίες του στις Η.Π.Α.: Ο «Βασιλιάς της Μοναξιάς» (The Fisher King – 1991) του χάρισε μια υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα, ενώ ακολούθησαν τα φιλμ «Δώδεκα Πίθηκοι» (Twelve Monkeys) το 1995 και το «Φόβος & Παράνοια στο Λας Βέγκας» το 1998.

Το 2000 πήγε στην Ισπανία με σκοπό να ξεκινήσει τα γυρίσματα για το Δον Κιχώτη αλλά οι συνθήκες δε του το επέτρεψαν. Αντ’ αυτού σκηνοθέτησε το «Αδερφοί Γκριμ» (The Brothers Grimm) που κυκλοφόρησε το 2005 και το «Tideland» την ίδια χρονιά. Η επόμενη ταινία του «Ο Φανταστικός Κόσμος του Δρ. Παρνάσους» (The Imaginarium of Dr Parnassus (2009)) ήταν υποψήφια για δύο Όσκαρ.

Το 2011, ο Γκίλιαμ έγραψε και σκηνοθέτησε την 20λεπτη μικρού μήκους «The Wholly Family», που βραβεύτηκε ως Καλύτερη Ταινία από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου. Το 2013 κυκλοφόρησε το «The Zero Theorem». Το 2011 έκανε το ντεμπούτο του στην όπερα με το «The Damnation of Faust» και το 2014 σκηνοθέτησε το «Benvenuto». Ο σκηνοθέτης ζει μόνιμα στο Λονδίνο και με το Δον Κιχώτη να έχει βγει από τη ζωή του ανυπομονεί να περάσει ένα μεγάλο διάστημα επιλόχειας κατάθλιψης.

Διαβάστε επίσης:

• Ο φανταστικός κόσμος του Τέρι Γκίλιαμ
• Monty Python: Η παρέα που όρισε τη σάτιρα

Η ταινία «Ο Άνθρωπος που Σκότωσε τον Δον Κιχώτη» (The Man Who Killed Don Quixote – 2018) του Τέρι Γκίλιαμ, κυκλοφορεί στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες, από την Πέμπτη 6 Σεπτεμβρίου, σε διανομή της εταιρείας Seven Films.

Ο «Άνθρωπος που Σκότωσε τον Δον Κιχώτη», αποτέλεσε την Ταινία Λήξης του 71ου Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών και στο βίντεο που ακολουθεί, μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη την ενδιαφέρουσα συνέντευξη τύπου, παρουσία του σκηνοθέτη και των πρωταγωνιστών: