Πριν την έλευση του έτους 2000, ο Edward Yardeni είχε αφιερώσει χρόνια στο να επιστήσει την παγκόσμια προσοχή στο αποκαλούμενο Y2K πρόβλημα – το πρόβλημα που υποστηριζόταν ότι θα αντιμετώπιζαν τα υπολογιστικά συστήματα, αφού υποτίθεται ότι δεν θα αναγνώριζαν το έτος 2000 και, έτσι, τα εσωτερικά ρολόγια τους θα γυρνούσαν στο 1900, προκαλώντας χάος και καταστροφή σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Όπως έδειξε όμως η ιστορία, δεν συνέβη τίποτα το τόσο καταστροφικό, και σήμερα, ο κορυφαίος οικονομολόγος της Deutsche Bank Securities, Edward Yardeni, λύνει τη σιωπή του για το θέμα και παραχωρεί συνέντευξη στη γερμανική εφημερίδα Handelsblad.

Handelsblad: Τελικά, τι είδους φοβερά πράγματα συνέβησαν με την έλευση του 2000;

Yardeni: Τίποτα. Ίσως δυο ρολόγια να έδειξαν λάθος ημερομηνία. Τελικά ήταν χωρίς απρόοπτα.

Ωστόσο κάποια προβλήματα σημειώθηκαν πράγματι. Σε ένα καζίνο, 150 ηλεκτρονικά μηχανήματα χάλασαν, ένας συναγερμός σε εγκαταλελειμμένο κυβερνητικό κτίριο έπαψε να λειτουργεί, αφήνοντας τις πόρτες ανοιχτές, ένας πελάτης βίντεοκλαμπ χρεώθηκε χιλιάδες δολάρια για μια ταινία που το σύστημα έδειχνε ότι είχε καθυστερήσει για περισσότερο από έναν αιώνα.

Ο Yardeni γιόρτασε την πρωτοχρονιά εκείνη με τη γυναίκα του και, όταν ξύπνησε το πρωί, ο κόσμος ήταν ακόμα στη θέση του. Σύντομα αναγνώρισε ότι έσφαλε και αποσύρθηκε από τη δημόσια θέα, διατηρώντας σιωπή για μια δεκαετία. Σήμερα, ο κ. Yardeni δεν εργάζεται πλέον για την Wall Street, αλλά παρέχει συμβουλές από το σπίτι του, μέσω της μικρής εταιρίας που έχει στήσει.

Handelsblad: Οι προβλέψεις σας δεν υλοποιήθηκαν στο τέλος.

Yardeni: Είναι απόλυτα πιθανό ότι το πρόβλημα δεν υπήρξε ποτέ. Μπορεί επίσης οι εταιρίες να έλαβαν τα μέτρα τους έγκαιρα, επειδή άνθρωποι σαν κι εμένα σήμαναν συναγερμό. Όπως και να ‘χει: όταν δεν συνέβη τίποτα και αποδείχτηκε ότι επρόκειτο για ένα λάθος εξαρχής, ήταν ιδιαίτερα ανακουφιστικό. Κατηγορώ τον εαυτό μου για το γεγονός ότι το πρόβλημα Y2K προκάλεσε ύφεση. Μεγάλα ποσά χρημάτων διοχετεύθηκαν προς τους υπολογιστές για να λυθεί το πρόβλημα. Όταν δεν συνέβη τίποτα [με την έλευση του 2000] όλη αυτή η ροή χρημάτων έπαψε, συμβάλλοντας στην έκρηξη της τεχνολογικής φούσκας.

Handelsblad: Εννοείτε ότι παραδέχεστε ότι συμβάλλατε στο πρόβλημα;

Yardeni: Δεν ήταν ποτέ η πρόθεσή μου να σπείρω τη συντέλεια και κατήφεια ή να προκαλέσω κατάθλιψη. Είμαι ένας οικογενειάρχης και δεν μου αρέσει να βλέπω ανθρώπους να χάνουν τη δουλειά τους. Αλλά είδα πράγματι την έλευση μιας ύφεσης.

Handelsblad: Εκείνη την εποχή αποκαλούσατε τον εαυτό σας «κινδυνολόγο».

Yardeni: Προσπαθούσα να ενημερώσω για το ζήτημα γιατί θεωρούσα ότι οι εταιρίες έπρεπε να επενδύσουν πολύ για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα. Όχι επειδή σκέφτηκα ότι οι άνθρωποι έπρεπε να οπλιστούν ή να χτίσουν καταφύγια.

Handelsblad: Παρόλα αυτά οι προειδοποιήσεις σας είχαν έναν ανατρεπτικό χαρακτήρα.

Yardeni: Επιχειρούσα να συγκεντρώσω προσοχή – με επιτυχία, μπορώ να πω. Ίσως να έμεινα με αυτήν για πολύ καιρό. Ίσως έπρεπε να ανακηρύξω νίκη και να το λήξω έξι μήνες πριν το 2000.

Handelsblad: Πως έγινε και κάνατε λάθος για αυτό το πρόβλημα;

Yardeni: Χωρίς αμφιβολία, ήταν ένα μεγάλο παραστράτημα. Το μεγαλύτερο στην καριέρα μου. Κατέληξαν να καταρρεύσουν οι υπολογιστές; Όχι. Συνέβη η ύφεση που προέβλεψα; Όχι. Τα παραδέχομαι όλα αυτά. Αλλά δεν μετανιώνω για τίποτα.

Handelsblad: Όμως ξοδεύτηκαν πολλά χρήματα. Η Wall Street Journal είπε μάλιστα ότι ένα «δόγμα για την καταστροφή του κόσμου» διείσδυσε στην «απάτη του αιώνα».

Yardeni: Νομίζω ότι έχουν δίκιο γι’ αυτό. (Μετά από μια στιγμή περισυλλογής, όμως, ο κ. Yardeni, επιλέγει την επίθεση). Αν ήταν όμως μια απάτη στ’ αλήθεια, γιατί όλες αυτές οι εταιρίες ξόδεψαν τόσο πολύ χρήμα;

Handelsblad: Ίσως γιατί αξιόπιστες αρχές, όπως εσείς, το συνέστησαν;

Yardeni: Ακούστε. Περιμένετε. Τα στελέχη επικεφαλής των μεγάλων εταιριών γνωρίζουν τι κάνουν, δεν χαλάνε χρήματα για έναν λανθασμένο συναγερμό.

Handelsblad: Υποτιμάτε την ίδια σας την επιρροή.

Yardeni: Δεν ήμουν καθόλου τόσο σημαντικός. (Ο κ. Yardeni σταματάει ξανά για να συλλογιστεί). Ίσως ήμουν αξιόπιστος και είχα καλή φήμη, εξακολουθώ να έχω νομίζω, αλλά δεν εφηύρα το Y2K. Απ’την άλλη, υπήρχε κόσμος που δούλευε πάνω σε αυτό μέρα και νύχτα. Το έπαιρναν στα σοβαρά και ξόδεψαν πολλά χρήματα γι’ αυτό.

Handelsblad: Ορισμένες χώρες, όπως η Ρωσία, η Κίνα και η Ιταλία, ξεχώρισαν γιατί δεν ξόδεψαν καθόλου χρήματα.

Yardeni: Ναι.

Handelsblad: Και τίποτα δεν πήγε στραβά με το τέλος του χρόνου.

Yardeni: Ακριβώς.

Handelsblad: Και τι σημαίνει αυτό;

Yardeni: Ότι οι υπολογιστές δεν ήταν ζωτική σημασίας γι’ αυτές τις χώρες.