Διεθνής ανησυχία και αντιδράσεις έχει προκαλέσει η χθεσινή πολυαναμενόμενη απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποχωρήσουν οι ΗΠΑ μονομερώς από τη πολυμερή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και να επαναφέρουν όλες τις κυρώσεις σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Με αυτήν την ιδιαίτερα επικίνδυνη απόφασή του, ο Τραμπ προκάλεσε νέες αντιδράσεις στους εταίρους των ΗΠΑ στη Δύση, που για άλλη μια φορά τον οδηγούν σε απομόνωση.

Τα πέντε μόνιμα μέλη του Σ.Α. του ΟΗΕ -ΗΠΑ, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία και Ρωσία- μαζί με τη Γερμανία), επέκριναν έντονα την αμερικανική στάση. Ήδη, Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία ανακοίνωσαν διπλωματικές κινήσεις για τη διάσωση της συμφωνίας, εγείροντας φόβους για νέα σοβαρή κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή, ενώ Κίνα και Ρωσία έχουν ανακοινώσει την παραμονή στη συμφωνία και ζήτησαν την αξιοποίηση του διαλόγου για την επίλυση των προβλημάτων.

Μόνο ο Μπενιαμίν Νετανιάχου εμφανίστηκε ενθουσιασμένος με την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ. Εξάλλου ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, πριν από λίγες ημέρες, σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου ισχυρίστηκε πως το Ισραήλ «έχει στην κατοχή του και μπορεί να αποκαλύψει νέες και καθοριστικές αποδείξεις» ότι το Ιράν αποκρύπτει τις δραστηριότητές του για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Πάντως η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), ο πλέον αρμόδιος φορέας σε παγκόσμιο επίπεδο, απέρριψε τους ισχυρισμούς του Νετανιάχου και επισήμανε πως «ουδεμία αξιόπιστη ένδειξη υπάρχει για δραστηριότητες στο Ιράν που έχουν σχέση με την ανάπτυξη πυρηνικού όπλου μετά το 2009».

«Η συμφωνία δεν είναι νεκρή»: Κοινή δήλωση των 28 της ΕΕ

Οι Ευρωπαίοι ξεκινούν ήδη από σήμερα διαβουλεύσεις σε μία προσπάθεια διάσωσης της διεθνούς συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, την διατήρηση της οποίας επιθυμούν επίσης η Ρωσία και η Κίνα, παρά την ηχηρή έξοδο των ΗΠΑ που δημιουργεί βάσιμες ανησυχίες για μία μεγάλη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή.

Η στάση του Αμερικανού προέδρου  θα «συναντήσει μια ενιαία ευρωπαϊκή προσέγγιση» δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού  Συμβουλίου Ντοναλντ Τουσκ, προαναγγέλλοντας ότι το θέμα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 17 Μαΐου στη Σόφια.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παραμείνει δεσμευμένη στη συνεχιζόμενη, πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή της πυρηνικής συμφωνίας παρά την απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν και θα διασφαλίσει ότι η Τεχεράνη δεν θα αντιμετωπίσει οποιεσδήποτε από τις ευρωπαϊκές κυρώσεις που ήρθησαν βάσει της συμφωνίας του 2015, αναφέρουν σε κοινή δήλωσή τους οι 28 κυβερνήσεις της ΕΕ.

Εν ονόματι και της Γερμανίας και της Μεγάλης Βρετανίας ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν εξέφρασε τη βαθιά του λύπη για την απόφαση Τραμπ.

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν – ο οποίος ανέβηκε στην πρώτη γραμμή στην προσπάθεια να μεταπείσει τον Ντόναλντ Τραμπ, ματαίως- θα έχει το απόγευμα τηλεφωνική συνομιλία με τον ιρανό ομόλογο του Χασάν Ροχανί, ανακοίνωσε ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν στο ραδιοφωνικό δίκτυο RTL.

«Θα του κάνει γνωστή την επιθυμία μας να παραμείνουμε στη συμφωνία και να εξασφαλισθεί επίσης ότι το Ιράν θα σεβασθεί πλήρως τους όρους της συμφωνίας», είπε.

Σε κοινή ανακοίνωση των τριών χωρών αναφέρεται ότι «από κοινού τονίζουμε ότι συνεχίζει να μας δεσμεύει η συμφωνία». Βερολίνο, Παρίσι και Λονδίνο τάσσονται υπέρ της διατήρησης της συμφωνίας και προτίθενται να συνεργαστούν από κοινού με όλες τις υπόλοιπες χώρες προκειμένου να διαφυλαχτεί η συμφωνία. «Αυτό συμπεριλαμβάνει τα οικονομικά προνόμια που προβλέπει η συμφωνία για τον ιρανικό λαό», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση. Μέρκελ, Μακρόν και Μέι είχαν συντονίσει τις θέσεις τους τηλεφωνικά ήδη πριν προλάβει να πάρει θέση ο Τραμπ μπροστά από τις κάμερες.

Οι υπουργοί Εξωτερικών των τριών ευρωπαϊκών χωρών της Ομάδας των 5 (Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο) που έχουν υπογράψει το 2015 την συμφωνία η οποία έχει ως στόχο να εμποδίσει την Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικό όπλο, θα συναντηθούν την Δευτέρα με εκπροσώπους του Ιράν για να εξετάσουν τρόπους για τη διαφύλαξή της.

Βερολίνο: «Ολέθριο λάθος»

Όπως αναφέρει και η Deutsche Welle, ο γερμανικός πολιτικός κόσμος καταδίκασε σχεδόν ομόφωνα την απόφαση του Αμερικανού προέδρου ως κοντόφθαλμη, άστοχη και ανεύθυνη. Λίγα δευτερόλεπτα μετά την ανακοίνωση, ο πολιτικός των Γερμανών Πρασίνων Νουριπούρ έγραψε στο twitter: «Ο Τραμπ έκανε ένα ολέθριο λάθος». Και πρόσθεσε ότι ήρθε η ώρα να δράσει η Ευρώπη προκειμένου να αποτραπεί ο πυρηνικός εξοπλισμός στη Μέση Ανατολή αλλά και η επανέναρξη του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. «Οι Ευρωπαίοι πρέπει να διασώσουν ό,τι απέμεινε», έγραψε λίγο αργότερα ο Γερμανός υφυπουργός Εξωτερικών Ροτ.

Γαλλία: «Δεν είναι αποδεκτό οι ΗΠΑ να είναι “ο χωροφύλακας” της παγκόσμιας οικονομίας»

Οι Ευρωπαίοι «θα κάνουν τα πάντα για να προστατεύσουν τα συμφέροντα των επιχειρήσεών (τους)» στο Ιράν, «απευθυνόμενοι στην αμερικανική κυβέρνηση» μέσω της ΕΕ, ανακοίνωσε σήμερα η γαλλική προεδρία.

Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν δήλωσε σήμερα ότι η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν δεν «είναι νεκρή», παρά την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τρμαπ να αποσύρει τη χώρα του από αυτή, ενώ πρόσθεσε ότι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα συνομιλήσει αργότερα σήμερα με τον Ιρανό ομόλογό του Χασάν Ροχανί. Ο Γάλλος υπουργός, που έδωσε τη συνέντευξη αυτή λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της απόφασης του Τραμπ, δήλωσε ότι μετά τη συνομιλία του με τον Ροχανί ο Μακρόν θα έχει και άλλες συναντήσεις την επόμενη εβδομάδα, πιθανόν τη Δευτέρα, με Ιρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχος.

Παράλληλα ο Λεντριάν πρόσθεσε στον RTL ότι συναντήσεις θα πραγματοποιηθούν και με στελέχη της πετρελαϊκής εταιρείας Total, αλλά και άλλων επιχειρήσεων που έχουν οικονομικά συμφέροντα στην περιοχή. «Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος αντιπαράθεσης», υπογράμμισε, «ελπίζω να μην αποτελέσει πισωγύρισμα για την ειρήνη», κατέληξε ο Λεντριάν.

Ενδεικτική του κλίματος είναι και η δήλωση του Γάλλου υπουργού Οικονομίας Μπρούνο Λεμέρ. «Δεν είναι αποδεκτό οι ΗΠΑ να είναι “ο χωροφύλακας” της παγκόσμιας οικονομίας», δήλωσε μιλώντας στον ραδιοσταθμό France Culture και σχολιάζοντας την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ για εκ νέου επιβολή των κυρώσεων στο Ιράν αλλά και την προειδοποίηση πως οι οι ξένες επιχειρήσεις θα έχουν από τρεις ως έξι μήνες να «φύγουν» από το Ιράν προτού πληγούν και αυτές από τις κυρώσεις με τις οποίες θα αποκλείεται η πρόσβασή τους στις αμερικανικές αγορές. 

Η Ρωσία συνεχίζει ενεργά τις διμερείς σχέσεις με την Τεχεράνη

«Την έντονη απογοήτευσή της Ρωσίας» από την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για την αποχώρηση της Ουάσινγκτον από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, εξέφρασε με ανακοίνωσή του και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών.

«Δεν υπάρχουν – και δεν μπορεί να υπάρξουν –λόγοι για την διάλυση του κοινού ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης. Το σχέδιο έδειξε πλήρως την αποδοτικότητά του», ανέφερε το ρωσικό ΥΠΕΞ, υπογραμμίζοντας πως «οι ΗΠΑ υπονομεύουν τη διεθνή εμπιστοσύνη στον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας», προσθέτει η ανακοίνωση. Παράλληλα, το υπουργείο τονίζει ότι είναι ανοιχτό σε περαιτέρω συνεργασία με τους άλλους εταίρους της συμφωνίας με το Ιράν και συνεχίζει ενεργά να αναπτύσσει τις διμερείς σχέσεις με την Τεχεράνη.

Χαμενεΐ προς Ευρώπη: Ή δίνετε πραγματικές εγγυήσεις, ή αποχωρούμε από τη συμφωνία για τα πυρηνικά

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ αξίωσε σήμερα από τους Ευρωπαίους να δώσουν «πραγματικές εγγυήσεις» στο Ιράν για να του επιτρέψουν να παραμείνει στη συμφωνία της Βιέννης για το πυρηνικό του πρόγραμμα μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ.

«Τώρα λένε ότι θέλουν να συνεχιστεί η πυρηνική συμφωνία με τις τρεις ευρωπαϊκές χώρες, (αλλά) δεν εμπιστεύομαι αυτές τις τρεις χώρες (…) Αν θέλετε να έχετε μια συμφωνία, τότε εξασφαλίστε πραγματικές εγγυήσεις, γιατί αύριο θα κάνουν το ίδιο με αυτό που έκαναν οι ΗΠΑ», σημείωσε ο Χαμενεΐ σε ομιλία του που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση του Ιράν, απευθυνόμενος προφανώς στους υπέρμαχους της διατήρησης της συμφωνίας, όπως ο πρόεδρος Χασάν Ροχανί.

Αντιδρώντας χθες το βράδυ στην ανακοίνωση του προέδρου των ΗΠΑ για την αποχώρηση της χώρας του από την συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ο Ιρανός πρόεδρος άφησε ανοιχτό ένα παράθυρο ευκαιρίας στις άλλες χώρες που υπέγραψαν την συμφωνία (Γερμανία, Κίνα, ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία και Ρωσία) για τη διάσωσή της, απειλώντας ωστόσο ταυτοχρόνως ότι το Ιράν θα ξαναρχίσει τις δραστηριότητες εμπλουτισμού ουρανίου που είχε αποδεχθεί να σταματήσει για 15 χρόνια βάσει της συμφωνίας αυτής.

«Αν επιτύχετε να εξασφαλίσετε εγγυήσεις (από την πλευρά των Ευρωπαίων) τις οποίες να μπορούμε να εμπιστευτούμε, δεν υπάρχει προβλημα, μπορείτε να συνεχίσετε την ίδια πορεία. Αν δεν επιτύχετε να εξασφαλίσετε μια τέτοιου είδους οριστική εγγύηση –και αμφιβάλλω πραγματικά ότι θα μπορέσετε να το κάνετε– τότε δεν μπορούμε πλέον να συνεχίσουμε έτσι», σημείωσε ο Χαμενεΐ.

Οργή στο Ιράν, έκαψαν την αμερικανική σημαία

Για παράνομη και παράτυπη απόφαση από μέρους του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, κάνει λόγο το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο του Ιράν, μεταδίδοντας ότι η απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης υπονομεύει τις διεθνείς συμφωνίες. Παράλληλα ο πρόεδρος της χώρας Χασάν Ροχανί προανήγγειλε την παραμονή του Ιράν στην πυρηνική συμφωνία, και χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ σε αυτήν. Σε τηλεοπτικό διάγγελμά του ο Ιρανός πρόεδρος είπε ότι η απόφαση που έλαβε ο Ντόναλντ Τραμπ υπήρξε μια «ιστορική εμπειρία» για την Τεχεράνη και κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι ουδέποτε τήρησαν τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν.

Επιπλέον, ο Ροχανί τόνισε ότι έδωσε εντολή στα στελέχη της πυρηνικής βιομηχανίας της χώρας του να είναι έτοιμα να συνεχίσουν την ανάπτυξη της πυρηνικής βιομηχανίας χωρίς κανέναν περιορισμό, εφόσον χρειαστεί. Ο Τραμπ, συνέχισε ο Ροχανί, έχει ιστορικό υπονόμευσης των διεθνών συνθηκών και χαρακτήρισε «ψυχολογικό πόλεμο» την απόφαση του Τραμπ. Τέλος, ο Ιρανός πρόεδρος ανακοίνωσε πως έδωσε εντολή στον υπουργό Εξωτερικών να ξεκινήσει συνομιλίες για την πυρηνική συμφωνία με την ΕΕ, τη Ρωσία και την Κίνα και διαβεβαίωσε ότι η ιρανική οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και μετά την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών.

O πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι σε θέση να ασκεί το αξίωμα, υποστήριξε σήμερα ο πρόεδρος της Βουλής του Ιράν. «Ο Τραμπ δεν έχει τη διανοητική ικανότητα να χειρίζεται τα θέματα», έκρινε ο πρόεδρος της Βουλής του Ιράν, ο Αλί Λαριτζανί, μεταδίδει ο ιρανικός ειδησεογραφικός ιστότοπος Mizan, ο οποίος θεωρείται πως εκφράζει τους δικαστικούς λειτουργούς της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Εν τω μεταξύ, Ιρανοί βουλευτές  έκαψαν συμβολικά μέσα στο κοινοβούλιο μια σημαία των ΗΠΑ κι ένα αντίτυπο του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης καθώς άρχιζε η συνεδρίαση του σώματος, φωνάζοντας επίσης το σύνθημα «θάνατος στην Αμερική».