Η συμφωνία μεταξύ Ιταλίας και Αλβανίας για τη διαχείριση των αιτούντων άσυλο έχει αποτύχει πλήρως και είναι η ίδια η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι που το χρεώνεται σύμφωνα με τον διεθνή Τύπο, που μιλά για πολιτικό σκάνδαλο.

Η συμφωνία που διαφημίστηκε από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ως «καινοτόμο μοντέλο διαχείρισης μεταναστών εκτός ΕΕ», προέβλεπε τη φιλοξενία έως και 3.000 ανδρών σε κέντρα υποδοχής στην Αλβανία. Ωστόσο, μόλις 24 αιτούντες άσυλο μεταφέρθηκαν, και κανείς δεν παραμένει πλέον εκεί.

Οι εμπνευστές του σχεδίου, δεν είχαν υπολογίσει την Ιταλική Δικαιοσύνη και την απόφαση των ιταλικών δικαστηρίων, σύμφωνα με την οποία η κράτηση αιτούντων άσυλο στην Αλβανία πριν από την επιστροφή τους σε χώρες που η Ρώμη θεωρεί «ασφαλείς» (όπως το Μπαγκλαντές και η Αίγυπτος) είναι παράνομη. Η απόφαση αυτή βασίστηκε σε προηγούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ΕΔΔ) που τονίζει ότι μια χώρα εκτός ΕΕ δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «ασφαλής» εκτός εάν ολόκληρη η επικράτειά της θεωρείται ασφαλής. Η ερμηνεία αυτή, που επιβεβαιώνει η καθηγήτρια Ευρωπαϊκού Δικαίου Chiara Favilli, εξηγεί γιατί παρόμοιες συμφωνίες έχουν απορριφθεί στο παρελθόν. Η Favilli επισημαίνει την ασυμβατότητα τέτοιων συμφωνιών με θεμελιώδεις κανόνες της διεθνούς κοινότητας.

Η ιταλική κυβέρνηση, με επικεφαλής την Μελόνι, δέχεται έντονη κριτική, όπως αναφέρει και το ρεπορτάζ του Guardian.

Η αντιπολίτευση χαρακτηρίζει τη συμφωνία ως «πλήρη αποτυχία» που στοίχισε περίπου 1 δισ. ευρώ. Η Elly Schlein, ηγέτιδα του Δημοκρατικού Κόμματος, κατηγορεί την Meloni για σπατάλη δημοσίου χρήματος την ώρα που αυξάνει τους φόρους. Η Schlein τονίζει πως τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση του συστήματος υγείας.

Η δυσφήμιση της κυβέρνησης εντάθηκε περισσότερο από την αποκάλυψη ότι η μεταφορά οκτώ ανδρών με πλοίο του ιταλικού στρατού στην Αλβανία, κόστισε 250.000 ευρώ – δηλαδή πάνω από 31.000 ευρώ ανά άτομο.

Η Μελόνι και οι σύμμαχοί της, φαίνεται να αγνόησαν τις προειδοποιήσεις από ΜΚΟ, ακαδημαϊκούς και ειδικούς για την πιθανή ανθρωπιστική και νομική αμφισβήτηση της συμφωνίας. Η κριτική επεκτείνεται και στους ιταλούς δικαστές, οι οποίοι κατηγορούνται από ακροδεξιά κόμματα για «πολιτική μεροληψία» και «παρεμπόδιση του σχεδίου». Η απάντηση του Ιταλού Προέδρου Sergio Mattarella στην κριτική του Elon Musk, ο οποίος υποστήριξε την Μελόνι,, και επιτέθηκε στους Ιταλούς δικαστές για την απόφαση τους, ήταν καυστική: «Η Ιταλία ξέρει να φροντίζει τον εαυτό της» είπε. Η διένεξη αυτή αντικατοπτρίζει βαθύτερες πολιτικές και νομικές διαμάχες.

Η μελλοντική πορεία της συμφωνίας παραμένει αβέβαιη, με πιθανότητες περαιτέρω νομικών προκλήσεων. Η αποτυχία της, υπονομεύει έντονα την αξιοπιστία της κυβέρνησης σε ένα θέμα που αποτελούσε κεντρικό σημείο της προεκλογικής εκστρατείας του κυβερνώντος κόμματος.