Η ιρανική κυβέρνηση, ισχυρίζεται πως επιδιώκει να «προστατεύσει τις γυναίκες από τη βία», την ίδια στιγμή αποσύρει όμως ένα νομοσχέδιο που είχε σχεδιαστεί για την υποστήριξη των δικαιωμάτων των γυναικών, αντί να το επανεξετάσει ή να το ενισχύσει. Οι αρχές επικεντρώνονται τώρα σε ένα νέο νομοσχέδιο που στοχεύει στην αυστηροποίηση των κανόνων ενδυμασίας και ιδιαίτερα στην επιβολή της υποχρεωτικής μαντίλας (χιτζάμπ). Και όλα αυτά, με δεδομένα τα δραματικά νούμερα που λένε ότι 13 με 14 γυναίκες σκοτώνονται κάθε μήνα στο Ιράν από άνδρες του οικογενειακού τους περιβάλλοντος.

Το αποσυρθέν νομοσχέδιο, γνωστό για χρόνια ως νομοσχέδιο για την «Στήριξη της Αξιοπρέπειας των Γυναικών», είχε ως στόχο να αντιμετωπίσει τη βία κατά των γυναικών και ειδικά την ενδοοικογενειακή βία. Όμως, σύμφωνα με την κυβερνητική εκπρόσωπο Φατεμέ Μοχατζερανί, το νομοσχέδιο αλλοιώθηκε τόσο πολύ κατά τη συζήτηση στο κοινοβούλιο, ώστε έχασε τον αρχικό του σκοπό.

Κρίσιμες προβλέψεις είτε αφαιρέθηκαν είτε αποδυναμώθηκαν και ακόμη και ο τίτλος του άλλαξε. Η κυβέρνηση τελικά αποφάσισε να το αποσύρει εντελώς, δηλώνοντας ότι το σχέδιο είχε απομακρυνθεί από τη νομική και προστατευτική του κατεύθυνση.

Αντί να προχωρήσει σε βελτιώσεις ή την επανακατάθεσή του, οι αρχές προωθούν πολιτικές που έχουν μακρά ιστορία καταστολής και κοινωνικού ελέγχου, με στόχο την επιβολή της «σεμνότητας» στην εμφάνιση των γυναικών.

Η Ζάχρα Μπεχρούζ Αζάρ, αναπληρώτρια υπουργός για τις υποθέσεις των γυναικών, παραδέχτηκε πως το νομοσχέδιο υπέστη «βαθιές και αντιδεοντολογικές» αλλαγές στο κοινοβούλιο. Η απόσυρσή του αφήνει το Ιράν χωρίς ένα ουσιαστικό νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών.

Αυτή η οπισθοχώρηση στα δικαιώματα των γυναικών συμβαίνει ενώ οι στατιστικές είναι ανησυχητικές. Αν και το ιρανικό κράτος δεν δημοσιεύει πλήρη στοιχεία για τις «γυναικοκτονίες» ή τα «εγκλήματα τιμής», τα διαθέσιμα δεδομένα δείχνουν αυξανόμενη τάση. Το καλοκαίρι του 2023, τα ιρανικά μέσα επικαλούμενα ιατροδικαστικές πηγές, ανέφεραν ότι μόνο κατά την άνοιξη των ετών 2022, 2023 και 2024, τουλάχιστον 85 γυναίκες και κορίτσια δολοφονήθηκαν από άνδρες συγγενείς τους – συζύγους, πατέρες, αδερφούς ή άλλους κοντινούς τους.

• Διαβάστε: Ψηφιακή αστυνόμευση στο Ιράν / Πώς το Ισφαχάν έγινε ένα εργαστήριο ελέγχου των γυναικών

Από τον Ιούνιο του 2021 έως τον Ιούνιο του 2023 καταγράφηκαν τουλάχιστον 165 γυναικοκτονίες, δηλαδή κατά μέσο όρο 13 με 14 γυναίκες σκοτώνονται κάθε μήνα στο Ιράν από άνδρες του οικογενειακού τους περιβάλλοντος.

Πέρα από τις δολοφονίες, τα επίσημα στοιχεία για την ενδοοικογενειακή βία είναι επίσης ανησυχητικά. Περισσότερες από 74.000 γυναίκες επισκέπτονται κάθε χρόνο ιατροδικαστικά κέντρα για εξετάσεις σχετικές με κακοποίηση από σύζυγο. Αυτό σημαίνει ότι περίπου μία στις 300 παντρεμένες γυναίκες προχωρά σε καταγγελία. Οι ειδικοί ωστόσο εκτιμούν ότι οι πραγματικές περιπτώσεις είναι περίπου 100 φορές περισσότερες από αυτές που καταγράφονται επίσημα.

Χωρίς καμία ουσιαστική νομική προστασία και με την κρατική πολιτική να εστιάζει ξανά στον έλεγχο της γυναικείας εμφάνισης, οι προοπτικές για τα δικαιώματα των γυναικών στο Ιράν φαίνονται πιο σκοτεινές από ποτέ.

• Ο Siyavash Shahabi είναι Ιρανός δημοσιογράφος, πολιτικός πρόσφυγας στην Ελλάδα