Στο Μπιαρίτς της Γαλλίας πραγματοποιείται από σήμερα έως τις 26 Αυγούστου, η ετήσια σύνοδος κορυφής των επτά πλουσιότερων χωρών του πλανήτη, των G7. Τουτέστιν ΗΠΑ, Γερμανία, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία και Καναδάς. Όπως όλα δείχνουν η φετινή διάσκεψη θα είναι η πιο δυσλειτουργική από ποτέ και όπως ήδη έγινε γνωστό δεν θα υπάρξει κοινό ανακοινωθέν.

Στην ατζέντα της συνόδου προστέθηκε ο φλεγόμενος Αμαζόνιος, με πρωτοβουλία του Μακρόν, ο οποίος χαρακτήρισε τις χιλιάδες πυρκαγιές στον πνεύμονα του πλανήτη «διεθνή κρίση», για να δεχθεί την υποστήριξη της Άγκελα Μέρκελ αλλά και την απίστευτη απάντηση του ακροδεξιού πρόεδρου της Βραζιλίας, Ζαϊρ Μπολσονάρο, που κατηγόρησε τον Μακρόν για «αποικιοκρατική νοοτροπία», λέγοντας ότι «εργαλειοποιεί ένα εσωτερικό ζήτημα της Βραζιλίας και των άλλων χωρών όπου εκτείνεται ο Αμαζόνιος» προκειμένου να καρπωθεί «προσωπικά πολιτικά οφέλη».

Ο επίσημος τίτλος της συνόδου κορυφής είναι «ο αγώνας κατά των ανισοτήτων», όπως τον προέταξε ο οικοδεσπότης Γάλλος πρόεδρος, ωστόσο οι εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις των ισχυρών επί σειράς σημαντικών θεμάτων δεν αφήνουν περιθώρια για αισιόδοξες προσδοκίες, ούτε καν για την κλιματική κρίση, όπου η διάσταση απόψεων με πρωτοστάτη τον αρνητή Τραμπ συναντά τον εγκληματικό κυνισμό.

Ενταση στον Περσικό Κόλπο, εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και στο Πεκίνο, συναγερμός για το Κλίμα, μεταναστευτική κρίση, Brexit...τα καυτά θέματα συσσωρεύονται, ενώ βασικός παράγοντας αστάθειας αυτής της συνάθροισης είναι και πάλι ο Ντόναλντ Τραμπ, τον οποίο υποδέχονται οι υπόλοιποι ηγέτες ως ταύρο σε υαλοπωλείο. Ήδη με το καλημέρα σας ο Τραμπ, κάποιες ώρες πριν την έναρξη αντί να επικεντρωθεί στα κρίσιμα ζητήματα της συνόδου, δήλωσε ότι τάσσεται υπέρ της επιστροφής στο σχήμα της G8 με την επιστροφή της Ρωσίας, η οποία έχει αποκλειστεί από το 2014, εξαιτίας της προσάρτησης της Κριμαίας, για να εισπράξει την άμεση αρνητική αντίδραση των Βρυξελλών, του Λονδίνου, του Βερολίνου και του Παρισιού.

Αλλά και άλλοι ηγέτες βρίσκονται σε προβληματικές καταστάσεις, όπως ο Μπόρις Τζόνσον που βρίσκεται στους δαιδάλους του Brexit, η Αγκελα Μέρκελ, που βρίσκεται στο τέλος της θητείας της έπειτα από 14 χρόνια στην εξουσία, ο Τζουζέπε Κόντε που μόλις παραιτήθηκε από πρωθυπουργός μπροστά στη νέα ιταλική πολιτική κρίση.

Ο Μακρόν παρόλα αυτά ελπίζει…Μπορεί ο Τραμπ να κατήγγειλε στο τέλος του Ιουλίου τη «βλακεία του» στο θέμα της φορολόγησης των ψηφιακών κολοσσών και να απείλησε να επιτεθεί κατά του γαλλικού κρασιού, μέσω της αύξησης των δασμών, ωστόσο ο Γάλλος πρόεδρος θα επιχειρήσει αποκλιμάκωση αυτού του πεδίου. Παράλληλα, ελπίζει ότι θα επιτύχει μια κίνηση καλής θέλησης του Τραμπ ως προς το Ιράν. Η Γαλλία, για παράδειγμα, προτείνει στην αμερικανική κυβέρνηση να κάνει μια παύση στις κυρώσεις αποδεχόμενη εξαιρέσεις που θα επέτρεπαν στην Τεχεράνη να εξαγάγει μέρος του πετρελαίου της. «Κανείς δεν μιλά εκ μέρους των ΗΠΑ εκτός των ίδιων των ΗΠΑ», προειδοποίησε όμως ο Τραμπ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος θα έχει τουλάχιστον έναν σύμμαχο στο Μπιαρίτς. Τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον, που χρειάζεται την υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ ενόψει άτακτης εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όσο για τους υπόλοιπους, είναι υποχρεωμένοι να συνυπάρξουν με τον Τραμπ για τις ανάγκες της γεωπολιτικής σκακιέρας.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση «δεν κατόρθωσε να γίνει υπερδύναμη και πρέπει ακόμη να στηρίζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες», τονίζει ο Τζέιμς Ρόμπερτς, του ιδρύματος Heritage. «Δεν τους αρέσει το στιλ του Προέδρου Τραμπ, αλλά δεν μπορούν να αλλάξουν τα γεγονότα μόνο και μόνο επειδή δεν τους αρέσει ο αγγελιαφόρος».

«Το ίδιο το σχήμα και η ύπαρξη της G7 είναι υπό συζήτησιν, διότι είχε γίνει στο πλαίσιο στο οποίο ο τότε δυτικός κόσμος είχε την δυνατότητα να μιλά με ειλικρίνεια και να επεξεργάζεται κοινές θέσεις που είναι πολύ σημαντικές στα μεγάλα διεθνή θέματα. Και όλα αυτά τείνουν προς εξαφάνιση εξαιτίας του κατακερματισμού», εξηγεί στο AFP ο πρώην πρωθυπουργος της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα, διευθυντής της Σχολής Πολιτικών Επιστημών στο Παρίσι.

Σε ό,τι αφορά τις αγορές, δίνουν λίγη προσοχή στο ηλιόλουστο Μπιαρίτς, όπως αναφέρει και το Foreign Policy. Αντ ‘αυτού, επικεντρώνονται στο Jackson Hole του Wyoming, όπου οι κυριότεροι κεντρικοί τραπεζίτες στον κόσμο συζητούν αυτή τη βδομάδα τις περικοπές των επιτοκίων, τη δημοσιονομική γραμμή και άλλα μέτρα για να αντισταθμίσουν τις τάσεις ύφεσης. Σε κάθε περίπτωση δεν περιμένουν πολλά, αν όχι τίποτα, για την προβληματική παγκόσμια οικονομία από τη σύνοδο των G7.

Η «Αντι-G7» σύνοδος

Έξω από το Μπιαρίτς, οικολογικές και ακτιβιστικές οργανώσεις για το κλίμα, MKO, διαδηλωτές κατά της παγκοσμιοποίησης και τα Κίτρινα Γιλέκα ενώνουν τις δυνάμεις τους και διαμαρτύρονται για την κλιματική κρίση αλλά και το χάσμα ανάμεσα στους πλούσιους και στους φτωχούς που, όπως καταγγέλλουν, διευρύνεται εξαιτίας του κυνισμού των παγκόσμιων ηγετών.

Πυρά κατά των ηγετών των επτά πλουσιότερων χωρών του πλανήτη εξαπολύει και η μη κυβερνητική οργάνωση Oxfam, επιρρίπτοντας στις πολιτικές τους την ευθύνη για την διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων. Αύξηση των εισοδηματικών χασμάτων και της φτώχειας, μείωση των φόρων για τους πλουσιότερους: παρά τις διακηρυγμένες προθέσεις τους, οι ηγέτες των κρατών μελών της G7 «τροφοδοτούν ενεργά τις ανισότητες στις χώρες τους και στον κόσμο ολόκληρο», τονίζει η μη κυβερνητική οργάνωση Oxfam σε έκθεσή της που δημοσιοποιήθηκε δύο ημέρες πριν αρχίσει η σύνοδος τους στο Μπιαρίτς. «Οι εισοδηματικές ανισότητες επιδεινώθηκαν σε όλες τις χώρες της G7 από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα. Το φτωχότερο 20% του πληθυσμού στις χώρες της G7 δεν εξασφαλίζει, κατά μέσον όρο, παρά το 5% του συνόλου των εισοδημάτων που παράγονται από την εργασία, ενώ το πλουσιότερο 20% εξασφαλίζει περί το 45%» επισημαίνεται στην έκθεση της οργάνωσης.

Η «αντι-G7» σύνοδος θα γίνει στις πόλεις Εντάι της Γαλλίας και Ιρούν της Ισπανίας, 30 χλμ νότια του Μπιαρίτς, όπου, μεταξύ άλλων, 50 μη κυβερνητικές οργανώσεις συναντιούνται και εναντιώνονται στις οικονομικές και κλιματικές πολιτικές που ακολουθούν οι μεγαλύτερες βιομηχανικές χώρες.

«Ο κυνισμός της συνόδου της G7 συνίσταται στο ότι έχει θέσει ως κεντρικό θέμα της διοργάνωσης την ανισότητα, αλλά είναι αυτές οι ίδιες οι πολιτικές των πλούσιων χωρών που δημιουργούν και ενισχύουν την ανισότητα», λέει ο εκπρόσωπος της ΜΚΟ Alternatives G7, Σεμπαστιάν Μπαγιέλ.

«Χτίζουμε γέφυρες με τα Κίτρινα Γιλέκα, που είναι ένα πολυεπίπεδο κίνημα. Ένα τμήμα του αντιλαμβάνεται πολύ καλά ότι τα κοινωνικά και τα κλιματικά ζητήματα είναι στενά συνδεδεμένα», είπε η εκπρόσωπος της ΜΚΟ Friends of the Earth, Μαλικά Πεϊρό.

Η Ορελί Τρουβ, εκπρόσωπος της κίνησης Alternatives G7,  είπε ότι «Σε αυτήν την αντι-σύνοδο θέλουμε να ενώσουμε όλα τα κινήματα που μάχονται κατά των πολιτικών τις οποίες επιβάλλουν οι επικεφαλής κρατών, οι πολιτικοί που ωφελούν τους πλουσιότερους και οι πολυεθνικές, που είναι αυταρχικές και κάνουν διακρίσεις».

Οι διοργανωτές της αντι-συνόδου έχουν προγραμματίσει για το Σάββατο πορείες διαμαρτυρίας στις πόλεις Εντάι και Ιρούν, αλλά οι διοργανωτές των Κίτρινων Γιλέκων έχουν επίσης προαναγγείλει την 41η σαββατιάτικη διαδήλωσή τους, η οποία θα γίνει στην Μπιαρίτς, όπου όμως απαγορεύεται η πρόσβαση στους διαδηλωτές.

Συνολικά 13.200 αστυνομικοί και χωροφύλακες, με τη στήριξη και στρατιωτικών δυνάμεων, θα κινητοποιηθούν για να εγγυηθούν την ασφάλεια της συνόδου κορυφής της G7.

Η αργή άνοδος και η ξαφνική πτώση

Η Ομάδα των επτά (G7), όπως αποκαλούνται πλέον σήμερα είναι μια λέσχη προηγμένων βιομηχανικά κρατών, χωρίς επίσημο καταστατικό χάρτη, με ελάχιστη γραφειοκρατική δομή και χωρίς μόνιμη έδρα η οποία συνεδριάζει ετησίως για να συζητήσουν σημαντικά οικονομικά και πολιτικά ζητήματα και τον καθορισμό των προτεραιοτήτων.

Τα οικονομικά και πολιτικά γεγονότα τη δεκαετία του 1970 που ενέτειναν την αβεβαιότητα και την ρευστότητα του διεθνούς οικονομικού συστήματος, αποτέλεσαν τους λόγους της δημιουργίας της.

Η κατάρρευση του συστήματος των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών το 1971, οι πολιτικές και οι οικονομικές συνέπειες της στρατιωτικής εμπλοκής των Η.Π.Α. στο Βιετνάμ, οι ασύμμετρες οικονομικές διαταραχές της πρώτης πετρελαϊκής κρίσης το 1973, η αποτυχία αντιμετώπισης των αρνητικών οικονομικών εξελίξεων με εθνικού χαρακτήρα πολιτικές, οι πληθωριστικές πιέσεις και η παρατεταμένη ύφεση στις κυριότερες βιομηχανικές χώρες το 1970, οδήγησαν στη συγκρότησή της.

Η ιδέα της ανάγκης συντονισμού και συνεργασίας των διεθνών οικονομικών πολιτικών των περισσότερο αναπτυγμένων βιομηχανικών χωρών αποδίδεται, στον υπουργό Εξωτερικών των Η.Π.Α. Χένρι Κίσινγκερ. Το 1973, ο υπουργός Οικονομικών των Η.Π.Α. Τζορτζ Σούλτζ προσκάλεσε τους ομολόγους του, από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Γαλλία και την Γερμανία στον Λευκό Οίκο. Αντικείμενο της συνάντησης ήταν η νέα οικονομική πραγματικότητα, που είχε δημιουργηθεί μετά την απόφαση του προέδρου των Η.Π.Α. Ρίτσαρντ Νίξον, να παύσει την υποστήριξη της πώλησης χρυσού, θέτοντας οριστικό τέλος στο σύστημα των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Η συνάντηση είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία του γνωστού «Library Group» και προλείανε το έδαφος για τη συγκρότηση της Ομάδας των έξι πιο ανεπτυγμένων χωρών το 1975, που περιελάμβανε τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τον Καναδά.

Για τις ΗΠΑ η σύμπραξη με τις κυριότερες βιομηχανικές χώρες του καπιταλιστικού συστήματος προέκυψε ως αναγκαία λύση τερματισμού της μακροοικονομικής αστάθειας που είχε κλιμακωθεί επικίνδυνα από το 1971. Η Ρωσική Ομοσπονδία συμμετείχε για συγκεκριμένα ζητήματα, στο χρονικό διάστημα 1991-1993, ενώ από το 1994 έως το 1996, λάμβανε μέρος στις συζητήσεις επί πολιτικών θεμάτων. Ο πρόεδρος Μπιλ Κλίντον θεώρησε το 1997 ότι έπρεπε να προσκληθεί συνολικά και επίσημα και η Ρωσία, όπως και έγινε την επόμενη χρονιά.

Οι διασκέψεις των G7 σπάνια θεωρήθηκαν επιτυχημένες. Αυτό που προέκυψε δεν ήταν μια συνεργατική διακυβέρνηση, αλλά μια νέα διαμόρφωση της (μη) τάξης, στην οποία οι αγορές καθορίζουν τους όρους και οι κυβερνήσεις ενεργούν κυρίως για να διαχειριστούν κρίσεις, σπανίως επιτυχημένα. Στα πιο επείγοντα διλήμματα της εποχής μας, την οικονομική ανισότητα, την αειφόρο ανάπτυξη και τον επικείμενο κίνδυνο της οικολογικής καταστροφής, η G-7 δείχνει ανίκανη, ίσως ικανή με κριτήριο μόνο το γεωπολιτικό της παιχνίδι και το κυνήγι του κέρδους.