Με μία «επιθετική κίνηση» η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε, την Πέμπτη, το επιτόκιό της, για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 11 χρόνια, κατά 0,5%, έναντι 0,25% που σχεδίαζε αρχικά, ενώ σχεδιάζει και περαιτέρω αυξήσεις μέσα στον χρόνο.

Το επιτόκιο της ΕΚΤ ήταν αρνητικό από το 2014, προκειμένου οι τράπεζες να ενθαρρυνθούν να αυξήσουν τα δάνεια αντί να αποταμιεύουν.

Οι κεντρικές τράπεζες πολλών κρατών, όπως η Τράπεζα της Αγγλίας και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, αύξησαν τα επιτόκιά τους.

Η πανδημία της Covid-19 και ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν αυξήσει τις τιμές σε ενέργεια, καύσιμα και τρόφιμα αυξάνοντας την πίεση στα νοικοκυριά και συμπιέζοντας την οικονομική ανάπτυξη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ιδιαίτερα ευάλωτη καθώς βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη Ρωσία για τις εισαγωγές της σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Το Δ.Σ. της Τράπεζας αποφάσισε παράλληλα και τη δημιουργία του Μηχανισμού Προστασίας Μετάδοσης, (της νομισματικής πολιτικής) προκειμένου να αποφευχθούν οι ασύμμετρες αυξήσεις των αποδόσεων (και συνεπώς του κόστους δανεισμού) μεταξύ των επιμέρους κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης.

Η απόφαση που ανακοινώθηκε νωρίτερα την Πέμπτη αναφέρει:

«Το Διοικητικό Συμβούλιο έκρινε ότι είναι σκόπιμο να κάνει ένα μεγαλύτερο πρώτο βήμα στην πορεία ομαλοποίησης των επιτοκίων πολιτικής από ό,τι είχε σηματοδοτήσει στην προηγούμενη συνεδρίασή του. Η απόφαση αυτή βασίζεται στην επικαιροποιημένη εκτίμηση του Διοικητικού Συμβουλίου για τους κινδύνους πληθωρισμού».

Σημειώνεται ότι η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ στην προηγούμενη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου είχε αφήσει να εννοηθεί ότι η αύξηση θα ήταν μόνο κατά 0,25%.

Η περαιτέρω ομαλοποίηση (δηλαδή άνοδος) των επιτοκίων θα αποφασιστεί σε επόμενες συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, εφόσον τούτο κριθεί αναγκαίο. Όπως αναφέρει η απόφαση, η μελλοντική πορεία των επιτοκίων που θα αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο θα συνεχίσει να εξαρτάται από τα δεδομένα και θα αποσκοπεί στο να βοηθήσει στην επίτευξη του στόχου του για πληθωρισμό 2% μεσοπρόθεσμα.

Όσον αφορά στον Μηχανισμό Προστασίας της Μετάδοσης, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο  πρόκειται για μια «εργαλειοθήκη» η οποία θα ενεργοποιείται όταν οι εξελίξεις στις αγορές ομολόγων καταδεικνύουν σοβαρούς κινδύνους στην ομαλή μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Με άλλα λόγια όταν παρατηρούνται δυσανάλογα μεγάλες αυξήσεις των αποδόσεων σε ορισμένα μόνο κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης. Η έκταση των αγορών των ομολόγων αυτών που θα πραγματοποιεί η ΕΚΤ από τη δευτερογενή αγορά θα εξαρτάται από το τη σοβαρότητα των κινδύνων που εγκυμονεί η εκάστοτε κατάσταση. «Το εύρος των αγορών δεν θα περιορίζεται εκ των προτέρων» αναφέρει η απόφαση της ΕΚΤ.