Αντιμέτωπη με την πρώτη της χρεωκοπία εδώ και 100 περίπου χρόνια είναι η Μόσχα καθώς, όπως λένε Δυτικοί,  δυσκολεύεται να διατηρήσει τις πληρωμές σε εκκρεμή ομόλογα ύψους 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την εισβολή της στην Ουκρανία.

Είναι γεγονός ότι οι κυρώσεις έχουν ουσιαστικά αποκόψει τη χώρα από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και έχουν καταστήσει τα περιουσιακά της στοιχεία ανέγγιχτα για πολλούς επενδυτές. Ορισμένοι, κάτοχοι ομολόγων δήλωσαν ότι δεν είχαν λάβει τόκους υπερημερίας (δηλαδή τόκοι και αποζημίωση για την πληρωμή που δεν καταβλήθηκε) τη Δευτέρα 27 Ιουνίου μετά τη λήξη μιας βασικής προθεσμίας πληρωμής την Κυριακή 26 Ιουνίου.

Το «σαμποτάζ» των ΗΠΑ

Οι προσπάθειες της Ρωσίας να αποφύγει αυτό που θα ήταν η πρώτη της μεγάλη χρεοκοπία σε διεθνή ομόλογα -μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων- προσέκρουσαν σε ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο στα τέλη Μαΐου, όταν το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ εμπόδισε ουσιαστικά τη Μόσχα από το να κάνει πληρωμές.

«Από τον Μάρτιο πιστεύαμε ότι μια ρωσική χρεοκοπία είναι πιθανώς αναπόφευκτη και το ερώτημα ήταν ακριβώς πότε», δήλωσε στο Reuters ο Dennis Hranitzky, επικεφαλής της δικηγορικής εταιρείας Quinn Emanuel.

«Το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων παρενέβη για να απαντήσει σε αυτήν την ερώτηση για εμάς και η προεπιλογή είναι πλέον μπροστά μας».

Ενώ μια επίσημη χρεοκοπία θα ήταν σε μεγάλο βαθμό συμβολική δεδομένου ότι η Ρωσία δεν μπορεί να δανειστεί διεθνώς αυτή τη στιγμή -και δεν χρειάζεται χάρη στα άφθονα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου- το στίγμα πιθανότατα θα αύξανε το κόστος δανεισμού της στο μέλλον.

Οι εν λόγω πληρωμές είναι τόκοι 100 εκατομμυρίων δολαρίων σε δύο ομόλογα, ένα σε δολάρια ΗΠΑ και ένα σε ευρώ, τις οποίες η Ρωσία έπρεπε να καταβάλει στις 27 Μαΐου. Οι πληρωμές είχαν περίοδο χάριτος 30 ημερών, η οποία έληξε χθες, Κυριακή. 26 Ιουνίου.

Απάντηση Κρεμλίνου: «Εμείς πληρώσαμε»

Σημειώνεται ότι μέχρι την εισβολή στην Ουκρανία, μια κρατική χρεοκοπία φαινόταν αδιανόητη, με τη Ρωσία να αξιολογείται ως επενδυτική βαθμίδα μέχρι λίγο πριν από αυτό το σημείο. Μια χρεοκοπία θα ήταν επίσης ασυνήθιστη καθώς η Μόσχα έχει τα κεφάλαια για να εξυπηρετήσει το χρέος της. 

Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα πει ότι δεν υπάρχουν λόγοι για τη Ρωσία να χρεοκοπήσει, αλλά δεν είναι σε θέση να στείλει χρήματα στους κατόχους ομολόγων λόγω των κυρώσεων, κατηγορώντας τη Δύση ότι προσπαθεί να την οδηγήσει σε τεχνητή χρεοκοπία. Έτσι, το Κρεμλίνο απέρριψε τους ισχυρισμούς ότι αθέτησε πληρωμές εξωτερικού χρέους της χώρας για πρώτη φορά εδώ και πάνω από έναν αιώνα.

Σε τηλεδιάσκεψη με δημοσιογράφους, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η Ρωσία προχώρησε στις πληρωμές ομολόγων που έπρεπε να γίνουν τον Μάιο, αλλά το γεγονός ότι μπλοκαρίστηκαν από τη Euroclear λόγω των κυρώσεων της Δύσης σε βάρος της Ρωσίας δεν «είναι δικό μας πρόβλημα».

Νωρίτερα, το υπουργείο Οικονομικών της Ρωσίας είχε δηλώσει ότι πραγματοποίησε τις πληρωμές στο σύστημα National Settlement Depository (NSD) σε ευρώ και δολάρια, προσθέτοντας ότι έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Ορισμένοι Ταϊβανοί κάτοχοι των ομολόγων δεν είχαν λάβει πληρωμές τη Δευτέρα, ανέφεραν πηγές στο Reuters. Για πολλούς κατόχους ομολόγων αυτό αποτελεί αθέτηση υποχρέωσης.

Χωρίς να προσδιορίζεται ακριβής προθεσμία στο ενημερωτικό δελτίο, οι δικηγόροι λένε ότι η Ρωσία ενδέχεται να έχει προθεσμία μέχρι το τέλος της επόμενης εργάσιμης ημέρας για να πληρώσει τους κατόχους ομολόγων.

Περίπλοκο νομικό καθεστώς

Όπως εξηγεί το Reuters, η νομική κατάσταση γύρω από τα ομόλογα φαίνεται περίπλοκη. Τα ομόλογα της Ρωσίας εκδόθηκαν με ασυνήθιστη ποικιλία όρων και αυξανόμενο επίπεδο ασάφειας για αυτά που πουλήθηκαν πιο πρόσφατα, όταν η Μόσχα αντιμετώπιζε ήδη κυρώσεις για την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και τη δηλητηρίαση του πράκτορα Σκριπάλ στη Βρετανία το 2018.

Κατά κάποιο τρόπο, η Ρωσία βρίσκεται ήδη σε προεπιλογή. Μια επιτροπή παραγώγων έκρινε ότι συνέβη ένα «πιστωτικό γεγονός» σε ορισμένους από τους τίτλους της, αφού δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει πληρωμή 1,9 εκατομμυρίων δολαρίων σε τόκους για μια πληρωμή που είχε καταβληθεί στις αρχές Απριλίου.