‘Υστατη προσπάθεια απεμπλοκής των συνομιλιών της Ελβετίας για το Κυπριακό σηματοδοτεί η επιστροφή, αύριο, στο Κραν Μοντάνα του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτιέρες.

Η επίσημη επιβεβαίωση της επιστροφής Γκουτιέρες ήρθε χθες το βράδυ μετά από ένα εξαιρετικά φορτισμένο 24ωρο με πεδίο σύγκρουσης το θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας και με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μελβούτ Τσαβούσογλου να τηρεί άκαμπτη στάση στέλνοντας μηνύματα αδιεξόδου.

Τα «τελεσίγραφα» Τσαβούσογλου

Το στοιχείο που δυναμίτισε το κλίμα ήταν η τελεσιγραφική θέση Τσαβούσογλου ότι η αρχή «μηδέν στρατός, μηδέν εγγυήσεις δεν υπάρχει ούτε καν σαν όνειρο» – μια θέση που, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές φέρεται να αποτυπώνεται ουσιαστικά και στις γραπτές προτάσεις που κατέθεσε η τουρκική πλευρά.

Στις δηλώσεις του, μετά και τον χθεσινό γύρο συνομιλιών άλλωστε, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών τόνισε κατηγορηματικά ότι δεν πρόκειται να υπάρξει η sunset clause (ρήτρα λήξης παραμονής των στρατευμάτων στην Κύπρο) που ζητούν η ελληνική και η ελληνοκυπριακή πλευρά:: «Αν κάποιος το ονειρεύεται κάτι τέτοιο να ξυπνήσει. Δεν θα υπάρξει sunset clause… Είπαμε από την αρχή ότι για εμάς δεν αποτελούν καν σημείο αφετηρίας της συζήτησης θέματα όπως το μηδέν στρατός, μηδέν εγγυήσεις τα οποία δεν είναι καν όνειρο».

Πίσω από αυτή τη ρητορική Τσαβόσογλου ελληνικές πηγές, όπως άφησε σαφώς να εννοηθεί και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, βλέπουν την απουσία κάθε ουσιαστικής βούλησης για εξεύρεση λύσης από την πλευρά της Τουρκίας.

Δεν είναι λίγοι, δε, εκείνοι που συνδέουν τις εξελίξεις στο Κραν Μοντάνα με τα – επικίνδυνα – παίγνια έντασης της Αγκυρας στο Αιγαίο μετά και το περιστατικό με το τουρκικό «ναρκόπλοιο» στην Ρόδο, ενώ επισημαίνουν και τον ενεργειακό γεωπολιτικό παράγοντα υπενθυμίζοντας ότι στις 13 Ιουλίου ξεκινά και επισήμως η γεώτρηση στο οικόπεδο 11 στην ΑΟΖ της Κύπρου.

Παιχνίδι τακτικής;

Στον αντίποδα, η πιο «αισιόδοξη» διπλωματική προσέγγιση αποδίδει την τουρκική ρητορική της έντασης στο σύνηθες παιχνίδι διαπραγματευτικής τακτικής της Τουρκίας: Ητοι, υιοθετεί την πλέον σκληρή στάση στο θέμα των εγγυήσεων προκειμένου να πετύχει διαπραγμάτευση-«πακέτο» για όλα τα ζητήματα και να αποσπάσει μεγαλύτερα ανταλλάγματα σε θέματα όπως η συμμετοχή των τουρκοκυπρίων στην διακυβέρνηση.

Το εάν πρόκειται τελικά για τακτική ή για προειλημμένη απόφαση «μη λύσης» θα φανεί κατά την αυριανή επιστροφή του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ στις συνομιλίες – μια επιστροφή πάντως, που τόσο η κυπριακή όσο και η ελληνική πλευρά αντιμετωπίζουν με συγκρατημένες προσδοκίες.

«Θέλω να ελπίζω ότι θα υπάρξει τέτοια πρόοδος που να δικαιολογείται η παρουσία του γ.γ. του ΟΗΕ, έτσι ώστε να αποφευχθούν και πάλι άσκοπες προσδοκίες χωρίς να έχουμε ουσιαστικό αποτέλεσμα», ήταν η χαρακτηριστική δήλωση του κύπριου προέδρου Νίκου Αναστασιάδη χθες το βράδυ.

«Εγώ», πρόσθεσε, «γνωρίζω ότι είμαι εδω για να πετύχουμε πρόοδο που θα μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε για λύση».

Από την πλευρά του, ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς σε ερώτηση για το τι άλλαξε και επιστρέφει ο Αντόνιο Γκουτιέρες, απάντησε χαρακτηριστικά: «Εαν ρωτάτε εμένα, τίποτα, αλλά είναι καλό που έρχεται».

«Σημαντική» χαρακτήρισε την επιστροφή του γ.γ. του ΟΗΕ ο Μελβούτ Τσαβούσογλου, επαναλαμβάνοντας πάντως ότι ότι αυτή είναι η «τελευταία διάσκεψη» για το Κυπριακό.