«Κλείδωσε» η συνάντηση ανάμεσα στον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη και τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία σύμφωνα με δημοσιεύματα θα πραγματοποιηθεί στις 24 ή στις 25 Σεπτεμβρίου, στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη.

Ερωτηθείς σχετικά κατά τη συνέντευξη Τύπου της ΔΕΘ, ο Κ. Μητσοτάκης σχολίασε: «Αν έχει διάθεση ο κ. Ερντογάν για μία ουσιαστική επανεκκίνηση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα πρέπει να το αποδείξει έμπρακτα. Πρόθεσή μου είναι να συνομιλώ, γιατί μόνο τότε μπορείς να βρεις λύσεις αμοιβαία αποδεκτές. Προσερχόμαστε στη διαπραγμάτευση με τα επιχειρήματα που μας δίνει το διεθνές δίκαιο που είναι με το μέρος μας. Έχω θέσει το θέμα των ενεργειών της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ σε όλες τις διεθνείς συναντήσεις μου, είναι ευρωπαϊκό θέμα».

Πώς όμως προσερχόμαστε στη διαπραγμάτευση, εν μέσω των κλιμακούμενων τουρκικών προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ και την Αμμόχωστο; Και ποια είναι η διαφαινόμενη διάθεση του Ερντογάν, ο οποίος μοιάζει πολύ σκληρός για να πεθάνει;

Η αντεπίθεση Ερντογάν

Η πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική της Ελλάδας το τελευταίο διάστημα, οι διεθνείς πιέσεις από Ευρωπαϊκή Ένωση και ΗΠΑ, η απειλή των κυρώσεων για τους ρωσικούς S400, η οικονομική κρίση και η δυσαρέσκεια στο εσωτερικό της Τουρκίας, είχαν οδηγήσει τον Ερντογάν σε σπασμωδικές κινήσεις και μια αλλοπρόσαλλη πολιτική που τον εγκλώβισε και τον απομόνωσε στο επεκτατικό, αυταρχικό του όραμα. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες φαίνεται πως τουλάχιστον σε διεθνές επίπεδο η κατάσταση έχει ανατραπεί. 

Απέφυγε μια σημαντική ρήξη με τη Δύση, οι επαπειλούμενες αμερικανικές κυρώσεις για την αγορά του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, μάλιστα ο Τραμπ απέλυσε τον ένθερμο πολέμιο του Ερντογάν στις ΗΠΑ, τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Τζον Μπόλτον, το ρίσκο της στροφής του στη Ρωσία δείχνει να του βγαίνει, εσχάτως προσέγγισε και την Κίνα του Σι, όπως επιβεβαιώνεται και από την πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στο Πεκίνο, απειλεί ανενδοίαστα ότι θα ανοίξει τα σύνορα προς την Ευρώπη για τους Σύρους πρόσφυγες και συνεχίζει προκλητικά τις επιθετικές και παράνομες δραστηριότητες τόσο στην κυπριακή ΑΟΖ και τα χωρικά ύδατα όσο και έναντι της Αμμοχώστου.

Ειδικότερα και σε ό,τι αφορά την περιοχή μας, οι παραβιάσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων, οι τουρκικές προκλήσεις και η εισβολή ουσιαστικά στην κυπριακή ΑΟΖ συνεχίζονται, ενώ παράλληλα, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, επιβεβαίωσε το αδιέξοδο μετά από μία εβδομάδα συνομιλιών με την ειδική απεσταλμένη του γ.γ. του ΟΗΕ, Τζέιν Χολ Λουτ σχετικά με την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό.

Ο κίνδυνος…

«Δεν είναι συνάντηση συγχωροχάρτι», έσπευσε να αποσαφηνίσει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας για την επικείμενη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και κάλεσε την Τουρκία «να σταματήσει τις προκλήσεις, να σταματήσει να φέρεται σαν ταραξίας, να σταματήσει να παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα, να σταματήσει να παραβιάζει και την κυριαρχία ακόμα της Κυπριακής Δημοκρατίας», ώστε «να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε έναν νοήμονα διάλογο».

Μπορεί να μην δίνει συγχωροχάρτι η ελληνική κυβέρνηση, έχει όμως αυστηρή και συγκεκριμένη στρατηγική και διπλωματική τακτική αποτροπής των τουρκικών σχεδιασμών;

Το κοινό ανακοινωθέν, μετά τη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, την Τρίτη, όχι μόνο δεν φανερώνει κάτι τέτοιο, αλλά παραπέμπει περισσότερο σε μια παθητική στάση. Γενικόλογες τοποθετήσεις και αόριστες προειδοποιήσεις, με τους δύο ηγέτες να εκφράζουν την αντίθεση και ανησυχία τους για τις παράνομες επεμβάσεις της Τουρκίας στη θάλασσα και τους σχεδιασμούς και εξαγγελίες στην περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου, και τη συμφωνία τους για κοινούς χειρισμούς προς αντιμετώπιση των παράνομων τουρκικών ενεργειών, καλώντας βέβαια την Τουρκία να τερματίσει αυτές τις ενέργειες και να συμβάλει στη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος για συνομιλίες.

«Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας επαναλαμβάνουν την απόλυτη βούλησή τους για επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων που θα οδηγήσουν σε μία βιώσιμη και λειτουργική λύση του Κυπριακού, χωρίς εγγυήσεις και ξένα στρατεύματα, στη βάση του διεθνούς δικαίου, σύμφωνα με τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και τις αρχές και τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης» καταλήγει το κοινό ανακοινωθέν.

Με ποια όμως πολιτικά και διπλωματικά εργαλεία θα πιεστεί και θα συμμορφωθεί η Τουρκία; Είναι το ερώτημα που θέτουν πολλοί, βλέποντας την ανάκαμψη του Ερντογάν. 

Αξίζει να σημειωθεί πως η γραπτή απάντηση του Νίκου Αναστασιάδη  στην πρόταση του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί για συνδιαχείριση του φυσικού αερίου και διαμοιρασμό των εσόδων πριν τη λύση σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη της διαπραγμάτευσης για το φυσικό αέριο, όπως εκτιμούν ορισμένοι Κύπριοι αναλυτές, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που ανησυχούν για τη σημερινή στάση της Ελλάδας και τον κίνδυνο να χαθούν τα κέρδη από τις επιτυχίες της εξωτερικής πολιτικής, καθώς ο Ερντογάν κάνει επίδειξη δύναμης, με ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα στην “αυλή” του.