Κάθε μέρα που περνά φανερώνεται όλο και πιο ωμή η Παλινόρθωση. Τρία χρόνια διακυβέρνησης μάς έχουν δείξει τους βασικούς άξονες: αυταρχισμός, εκποίηση δημόσιων αγαθών, απουσία λογοδοσίας, και τώρα διαπλεκόμενες δράσεις βαθέος κράτους και παρακρατικών μηχανισμών.

Ads

Στην έλλειψη, μάλλον στην απόρριψη, της λογοδοσίας το καθεστώς της Παλινόρθωσης επικουρείται σταθερά από τα ελεγχόμενα ΜΜΕ, όπως και σε όλες τις άλλες δράσεις του. Ολες σχεδόν οι δράσεις, διοικητικές και νομοθετικές, υπηρετούν με ακραία συνέπεια μια σκληρή ταξική πολιτική, η οποία συχνά είναι αντικοινωνική, ενίοτε και αντεθνική.

Λέγεται συχνά ότι η παρούσα διακυβέρνηση υπηρετεί τα συμφέροντα μιας οικονομικής ολιγαρχίας· θα ήταν ακριβέστερο να πούμε ότι οι πολιτικοί αισθάνονται μέλη αυτού του κλαμπ, ταξικά και πολιτισμικά. Η μόνη τους επαφή με τον αντιπροσωπευόμενο λαό είναι η εκλογική στιγμή.

Γι’ αυτήν την απεχθή στιγμή της αναγκαίας νομιμοποίησης, συντηρούν εκτενή δίκτυα πελατών και συνεργατών, στους οποίους προσφέρουν υλικά οφέλη και χώρο επιβίωσης, σε ένα κοινωνικό περιβάλλον γενικευμένης φτωχοποίησης και αποκλεισμών. Αυτά τα δίκτυα, πολιτικών υπαλλήλων, μετακλητών, προπαγανδιστών και κλακαδόρων, δημοτικών αρχόντων, σαλταδόρων μικροεπιχειρηματιών, καιροσκόπων δημόσιων λειτουργών, είναι ουσιαστικά η ανθρώπινη μηχανή της Παλινόρθωσης, μια ιδιοτελής, εχθροπαθής μηχανή, που πατάει στον λαιμό όλης της υπόλοιπης κοινωνίας.

Ads

Αν ακούγεται υπερβολική η περιγραφή, ας διαβάσουμε μερικά πρόφατα γεγονότα. Την παγίδευση του Νίκου Ανδρουλάκη και πώς αντιμετωπίζεται ακόμη από το καθεστώς της Παλινόρθωσης ένας κοινοβουλευτικός αρχηγός: με ψέματα, αρνήσεις, μισές παραδοχές, κουτοπόνηρη υποβάθμιση και προσωπικές αιχμές κατά του θύματος.

Την έκθεση της ευρωπαϊκής ΟLAF για τις επαναπροωθήσεις, που οδήγησε σε παραίτηση τον διοικητή της Frontex και αποκαλύπτει εγκληματικές πρακτικές στα σύνορα. Η έρευνα εκθέτει ευθέως τον πρωθυπουργό και τον Ελληνα επίτροπο Σχοινά, αλλά δεν υπάρχει στα ελληνικά ΜΜΕ, τη διαβάσαμε στη Le Monde και στο Der Spiegel. Την εξακολουθητική πριμοδότηση των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας με δημόσιο χρήμα, με τα χρήματα των φορολογουμένων πολιτών. Την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, πολύ πριν την κρίση, και την εξάπλωση της ενεργειακής φτώχειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Τον εξακολουθητικό αποκλεισμό νέων από τα πανεπιστήμια, αφήνοντας χωρίς φοιτητές πολλά τμήματα, μέχρι να κλείσουν. Τη συνεχιζόμενη περιβαλλοντοκτόνο νομοθεσία, ενώ καίγονται ακόμη οι εθνικοί δρυμοί της Βάλια Κάλντα και της Δαδιάς. Την προωθούμενη εκχώρηση των εθνικών αποθεμάτων υδάτων, που διαχειρίζεται η ΕΥΔΑΠ.

Ραντιέρηδες, από την UNRRA έως τη λίστα Φαλσιανί

Θα μπορούσαμε να απαριθμήσουμε πολλά. Η ουσία είναι ότι μια ορισμένη πολιτική ελίτ, υπεύθυνη για την ιστορική χρεοκοπία, χωρίς φυσικά ίχνος αυτοκριτικής, μετασχηματίζει την αποκαρδιωμενη χώρα σε μια μεταφεουδαρχία, με ένα εκατοστό του πληθυσμού τιμαριούχους-ραντιέρηδες, ένα δέκατο σέμπρους, επιστάτες, ρουφιάνους, προσωπικό εσωτερικής ασφαλείας, και εννέα δέκατα υπηκόους, πολυαιτούντες σε ακατανόητες ψηφιακές πλατφόρμες, άνεργους, ημιαπασχολούμενους, υποψήφιους μετανάστες.

Υπό αναλογίες, η άρχουσα τάξη αυτή τη στιγμή συμπεριφέρεται όπως οι διοικούντες τα εθνικά ερείπια μετά την Απελευθέρωση: υπεξαιρώντας τους πόρους της διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας της UNRRA και του αναπτυξιακού σχεδίου Μάρσαλ, για να τους μετατρέψουν σε χρυσές λίρες, για να εξάγουν τον ιδιοποιημένο πλούτο. Οι εγχώριες επενδύσεις έχουν παγώσει από πριν το 2010, εδώ και μια δεκαπενταετία, ενόσω το τοπικό γκουβέρνο πανηγυρίζει για φούσκες ακινήτων στο Ελληνικό, για μεταβιβάσεις στρατηγικών τομέων σε κερδοσκοπικά funds, και σε υποσχέσεις για 50-60 θέσεις εργασίας developers. Tην ίδια στιγμή στις ποικίλες λίστες «μαύρων» καταθέσεων και offshore εταιρειών πρωταγωνιστούν οι Ελληνες rentiers ― ραντιέρηδες, προσοδοθήρες, έτσι καταγράφονταν στη λίστα Φαλσιανί.

Η Ελλάδα, με χαμένο οριστικά το 25% του ΑΕΠ, με τρομακτικό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, βρίσκεται στον πάτο όλων των ευρωπαϊκών κατατάξεων: στην ανεργία, στη φτώχεια, στη θνησιμότητα εξαιτίας του Κόβιντ, στην τεχνολογική ανάπτυξη (αλί Πιερακάκη), στην ελευθερία του τύπου, στο κράτος δικαίου (τρισαλί Γεραπετρίτη)…

Η χρεοκοπία ούτε επτόησε ούτε βέβαια φρονημάτισε αυτή τη φεουδαρχική ελίτ. Μάλλον την αποχαλίνωσε ― ιδίως μετά τα πολιτικά ρήγματα του 2012 και 2015. Και την έκανε πολύ πιο επιθετική και αδίστακτη: παγιδεύει πολιτικούς αρχηγούς, διώκει δημοσιογράφους και διασύρει δικαστές, αλλά είναι σχολαστική με τα δικονομικά δικαιώματα των βιαστών ανηλίκων.

Ενοχοποίηση του λαού και αναθεωρητισμός

Προσθέτουμε στο ρεπερτόριό της δύο καινοφανή στοιχεία, καινοφανή ως προς την παράδοση της μεταπολιτευτικής Δεξιάς: την ενοχοποίηση του πληθυσμού, ιδίως των αδυνάτων, και τη διαρκή προσπάθεια για ιδεολογική ηγεμονία.

Ο πληθυσμός, δηλαδή ο λαός, ενοχοποιείται όχι μόνο γιατί «μαζί τα έφαγε», αλλά και γιατί ποθεί να ανακτήσει μέρος του επιπέδου διαβίωσης προ χρεοκοπίας, γιατί ποθεί να σπουδάσει παρότι δεν είναι άριστος, να προκόψει παρότι δεν διαθέτει pedigree, γιατί επιθυμεί να εργάζεται με αμοιβή και όρους αξιοπρέπειας. Όλες οι ανάγκες και οι επιθυμίες του λαού τσουβαλιάζονται υπό το σχήμα του λαϊκισμού, μια τάση που εκκινεί πρακτικά σαν θεσμικός λόγος στα χρόνια του σημιτικού εκσυγχρονισμού, και φουντώνει στα χρόνια των μνημονίων. Κατ’ ουσίαν, πρόκειται για απροκάλυπτη μνησικακία, αντιλαϊκή και αντιδημοκρατική.

Στους αντίποδες, μεσουρανεί το σχήμα της αριστο-κρατίας, της προνομιοκρατίας, της παραπλανητικής αξιοκρατίας. Ακριβώς εξαιτίας της τέτοιας αντιπαράθεσης, της νέας αριστοκρατίας εναντίον του λαϊκισμού, δηλαδή του λαού, είναι αναγκαία κάποιου είδους ιδεολογική ηγεμονία.

Σε αυτό το εγχείρημα το καθεστώς της Παλινόρθωσης χρησιμοποιεί το βασικό του όπλο, την προπαγάνδα δια των ελεγχόμενων ΜΜΕ, με την επικουρία κάποιων ακροκεντρώων που αναλαμβάνουν ρόλο οργανικού διανοούμενου. Η κατασυκοφάντηση και ο αναθεωρητισμός είναι προσφιλείς, δοκιμασμένες μέθοδοι. Κατασυκοφάντηση του δημόσιου πανεπιστήμιου, του δημόσιου νοσοκομείου, των Εξαρχείων, της Συμφωνίας των Πρεσπών, του 2015.

Αναθεωρητισμός για τον αντιδικτατορικό αγώνα, για το Πολυτεχνείο, για τις δημοκρατικές και κοινωνικές κατακτήσεις της Μεταπολίτευσης ― υπό αυτή την έννοια, ο αναθεωρητικός ζηλωτισμός της νεο-ΕΡΕ στρέφεται κατά του καραμανλισμού, και φιλοδοξεί να ενσωματώσει όλα τα ακροδεξιά, φιλοβασιλικά, χουντικά και φασίζοντα σταγονίδια της μεταπολεμικής εποχής, σε ένα αντιδραστικό μέτωπο εναντίον των πλειοψηφικών δημοκρατικών, κεντροαριστερών και αριστερών εκφράσεων στο δεύτερο μισό του 20ού και στον τρέχοντα αιώνα.

Αυτό το εν εξελίξει αντιδραστικό μέτωπο είναι καινοφανές, τουλάχιστον με αυτές τις αξιώσεις ηγεμονίας. Επιβοηθείται από τη διάχυτη κόπωση του ελληνικού λαού, τις ματαιώσεις, την αγωνία της επιβίωσης και τον φόβο του μέλλοντος. Ενισχύεται από τον σκληρό ατομικισμό και τις δοξασίες του νεοφιλελευθερισμού, όπως διασπείρονται στην αγγλόφωνη ψηφιακή σφαίρα, μαζί με τα συνοδά λάιφστάιλ του νομάδα, του flexible, της ευελφάλειας.

Επιπλέον, δεν υπάρχει συνεκτική απάντηση από τις δυνάμεις της Αριστεράς, ριζοσπαστικής και σοσιαλδημοκρατικής, ούτε καν από τον πολιτικό και κοινωνικό φιλελευθερισμό, αναιμικό ούτως ή άλλως στη χώρα μας.

Οι απαντήσεις της Αριστεράς και του φιλελευθερισμού, αναγκαίες όσο ποτέ άλλοτε, προφανώς δεν αφορούν μόνο την ιδεολογία, αφορούν την ίδια την κοινωνική αναπαραγωγή και τη δημοκρατία, αφορούν την προάσπιση της βιόσφαιρας. Γιά τις εγχώριες απαιτήσεις και τις δυνατότητες, θα μιλήσουμε στο επόμενο άρθρο.